Fan Noli është një nga figurat më të rëndësishme të historisë politike dhe kulturore shqiptare. Data 10 maj 1924 ka një lidhje nè fillimin e revolucionit te Qershorit

Fan Noli është një nga figurat më të rëndësishme të historisë politike dhe kulturore shqiptare. Data 10 maj 1924 ka një lidhje të fortë me aktivitetin e tij politik, pasi lidhet me fillimin e Revolucionit të Qershorit, një lëvizje kundër qeverisë së Ahmet Zogut, e cila çoi në ardhjen në pushtet të Nolit për një periudhë shumë të shkurtër. Ja një shpjegim me detaje:

1. Çfarë ndodhi më 10 maj 1924?

Më 10 maj 1924, ndodhi vrasja e Avni Rustemit, një deputet i njohur i opozitës dhe patriot demokrat. Kjo ngjarje ndezi protesta të mëdha popullore dhe e përshpejtoi krizën politike kundër regjimit të Zogut. Vrasja e tij shihej si politike dhe opozita e përdori si katalizator për një kryengritje.

2. Cili ishte pozicioni i Fan Nolit në këtë kohë?

Fan Noli ishte lider i opozitës demokratike. Ai përfaqësonte një vizion perëndimor, reformator dhe kundërshtonte mënyrën autokratike të qeverisjes së Zogut.

Pas fillimit të kryengritjes, dhe me përkrahjen e intelektualëve, patriotëve dhe një pjese të ushtrisë, Fan Noli mori pushtetin në qershor 1924, duke formuar një qeveri të re pas largimit të Ahmet Zogut nga Shqipëria.

3. Bashkëpunëtorët e Fan Nolit

Fan Noli kishte përkrahjen e:

Bajram Currit, luftëtar popullor dhe patriot.

Hasan Prishtinës, politikan dhe patriot i Kosovës.

Sulejman Delvinës dhe shumë figurave të tjera që kishin ideal demokratik dhe antizogist.

4. Kur u zgjodh dhe pse u rrëzua kaq shpejt?

U zgjodh kryeministër më 17 qershor 1924.

Qeveria e tij zgjati vetëm deri në dhjetor 1924 (rreth 6 muaj).

Arsyet e rrëzimit:

Noli donte të bënte reforma radikale demokratike dhe kundër bejlerëve e feudalëve, gjë që i ktheu shumë kundër.

Nuk kishte mbështetje të fuqishme ndërkombëtare, sidomos nga Italia dhe Britania.

Ahmet Zogu, me ndihmën e Jugosllavisë dhe me ndihmën ushtarake, organizoi një rikthim të fuqishëm në fund të dhjetorit 1924.

Mungesa e përvojës administrative dhe dobësia e strukturave shtetërore e bënë të pamundur që Noli të qendronte në pushtet.

---

5. Çfarë ndodhi me Fan Nolin pas rrëzimit?

U detyrua të arratisej jashtë vendit.

Fillimisht shkoi në Itali, pastaj në Vjenë dhe më pas përfundimisht në SHBA.

Në SHBA, vazhdoi veprimtarinë si klerik, intelektual, përkthyes dhe patriot, themeloi Kishën Ortodokse Autoqefale Shqiptare dhe ishte aktiv në diasporë.

Kurrë nuk u rikthye në pushtet në Shqipëri, por mbeti figurë morale dhe kulturore shumë e respektuar.

Pergatiti.LP