Gratë në Media: Analizë mbi Profesionalizmin dhe Përfaqësimin

📰 Gratë në Media: Analizë mbi Profesionalizmin dhe Përfaqësimin

1. Hyrje

Media ka një ndikim thelbësor në formësimin e mendimit publik, kulturës dhe modelimit të roleve gjinore. Në këtë kontekst, gratë në media nuk janë thjesht prezantuese të lajmit apo figurante në studio: ato janë prodhueset, ndërtueset e narrativës, dhe shpesh, edhe objekti i përfaqësimit të mangët.

2. Profesionalizmi: Mungesa e një standardi të qëndrueshëm

Në shumë raste, profesionalizmi i grave në media në Shqipëri është nën nivelin e duhur për shkak të faktorëve si:

Rekrutimi jo meritokratik

Mungesa e trajnimve të vazhdueshme

Presioni estetik ndaj grave në ekran, më shumë se ai intelektual

Përfshirja sipërfaqësore në tema të rëndësishme shoqërore

🔸 Gazetarët femra, ndonëse të shumta në numër, shpesh kufizohen në role sekondare: lexuese lajmesh, moderatore formatesh argëtues, apo të angazhuara në temat e “butëta”.

3. Artiklimi publik dhe përfaqësimi gjuhësor

Një nga dobësitë më të dukshme është artiklimi i dobët gjuhësor dhe konceptual. Shumë gazetare, sidomos të reja, nuk kanë:

Një zhargon profesional të saktë

Një strukturë të mendimit logjik dhe të artikuluar

Një qëndrim të qartë etik në raport me temën dhe publikun

Kjo rrjedh jo vetëm nga mungesa e formimit profesional, por edhe nga një sistem që nuk inkurajon kritikën, mendimin e thelluar dhe debatin e ndershëm.

4. Si duhet të paraqiten gratë në media?

Gratë në media nuk duhet të jenë "prezenca e bukur", por:

✅ Zëra me përmbajtje të thellë

✅ Autoritet në temën që trajtojnë

✅ Përfaqësuese të denja të realitetit, jo stereotipe të shoqërisë

✅ Subjekt aktiv, jo objekt pasiv i pamjes në ekran

Duhet të promovohen modele ku gazetarja analizon, pyet, kërkon llogari, thyen tabu, krijon vlera.

5. Çfarë duhet të ndryshojë?

Në nivel individual:

Gratë në media duhet të investojnë në veten e tyre: lexojnë, trajnohen, specializohen.

Të kërkojnë role më të avancuara dhe të mos pranojnë rolin e “figurës televizive” si sukses.

Në nivel institucional:

Mediat duhet të kenë kode etike të qarta mbi përfaqësimin gjinor.

Duhet të ketë redaksi me barazi gjinore në pozitat drejtuese.

Të krijohen shkolla mediatike të vazhdueshme për të rritur standardin.

6. Dy modele: Me nivel dhe pa nivel

📌 Modeli i parë – Me nivel:

Gazetarja që ka kompetencë profesionale, shtruar mendimin, argument, ton të qetë dhe të qartë.

Nuk ka nevojë për pamje të jashtme për të tërhequr audiencën – e bën përmbajtja.

E orientuar drejt vlerës, analizës dhe ndikimit pozitiv.

📌 Modeli i dytë – Pa nivel:

Figurat që shfaqen me pamje, por pa përmbajtje.

Flasin me klishe, pa thellësi, shpesh imituese të modeleve të huaja.

Të ndikuara nga rrjetet sociale, jo nga standardet e gazetarisë.

7. Roli i institucioneve monitoruese

Institucione si AMA (Autoriteti i Mediave Audiovizive), Këshilli i Etikës Mediatike, dhe organizata të tjera të shoqërisë civile kanë rol kyç, por shpesh janë:

Formalë dhe pasivë

Nuk kryejnë monitorim sistematik mbi përfaqësimin e grave

Nuk sanksionojnë shkeljet gjinore apo diskriminimin në përmbajtje

Këto institucione duhet të marrin një rol aktiv edukues dhe rregullator, duke publikuar raporte vjetore dhe duke nxitur barazinë gjinore në media.

✅ Përfundim:

Gratë në media janë shumë, por jo gjithmonë me ndikim të vërtetë. Kualiteti duhet të zëvendësojë sasinë. Ato duhet të jenë jo vetëm të pranishme, por vendimtare në formësimin e medias shqiptare me dinjitet, profesionalizëm dhe guxim intelektual

Pergatiti Liliana Pere.