> “Muzika është gjuhë universale, e cila prek shpirtin pa fjalë.” – Friedrich
- Autor LP
- Oct 3
- 7 min read

Rrevista Prestige
Personalitete arti që frymëzojnë
> “Muzika është gjuhë universale, e cila prek shpirtin pa fjalë.” – Friedrich Nietzsche
1 Tetori dita e muzikës klasike –
Dita që shkrin tingullin me shpirtin, tinguj qe bashkojne botën.
1 tetori nuk është thjesht një datë; është një kërcim i tingujve në horizontin e shpirtit njerëzor.
Është dita që bashkon pasurinë e muzikës bizantine shqiptare, trashëgiminë e Jan Kukuzelit, me universin e pafund të muzikës klasike, të propozuar nga violinisti i madh Lord Yehudi Menuhin dhe pranuar nga UNESCO në vitin 1975.
Kjo ditë është thirrje për reflektim: muzika është një urë, një dritare ku çdo shpirt mund të shohë botën me emocion dhe paqe.
Ajo është gjuhë universale, ku tingujt nuk njohin kufij, dhe ku çdo interpretim është një dialog midis botës dhe shpirtit të artistit.
Kjo ditë eshte propozuar nga violinisti me i madh i shekullit:
Yehudi Menuhin – Një jetë e shkrirë me muzikën
Yehudi Menuhin lindi më 22 prill 1916 në New York, në një familje hebreje. Babai i tij, Michael Menuhin, ishte biznesmen, dhe nëna, Marutha Sher, një grua që ushqeu pasionin e hershëm të djalit për muzikën.
Talenti i tij u duk që në moshë të vogël; violinën e mori në dorë që në moshën 4 vjeç, ndërsa koncerti i tij i parë profesional erdhi kur ai ishte vetëm 7 vjeç. Që nga ajo moshë, jeta e tij u shkrinë me tingullin e violinës.
Ai studioi me mjeshtra të mëdhenj si George Enescu, violinist dhe kompozitor rumun, dhe Adolf Busch, violinist dhe dirigjent gjerman.
Arsimi i tij ishte i thellë, por jo thjesht teknik; Menuhin zhvilloi një qasje filozofike ndaj muzikës, ku interpretimi nuk ishte vetëm ekzekutim teknik, por një dialog shpirtëror, një bashkëbisedim me historinë dhe emocione universale.
“Yehudi” – Hebre – një shenjë e krenarisë, një paralajmërim se ai do të shndërrohej në zë që depërton në kohë dhe hapësirë. Qysh në fëmijëri, violinën e ndjeu si vazhdim të shpirtit të tij, pianon si pasqyrim të mendjes dhe violën si rezonancë të emocioneve më të thella. Tingulli u bë jo vetëm instrument, por një urë që lidhte zemrat njerëzore përtej kombësive.
Më vonë, ai ndoqi universitetin në Yale, duke thelluar njohuritë mbi artin, filozofinë dhe edukimin muzikor. Pikërisht ky përzierje e dijes akademike me talentin natyror e bëri Menuhin një nga muzikantët më të mëdhenj të shekullit XX.
Karriera muzikorr dhe episodet e paharrueshme
Menuhin u bë një violinist dhe dirigjent ndërkombëtarisht i famshëm.
Ai interpretoi me orkestrat më të njohura të botës – Berlinit, Londrës, New York-ut – dhe çdo interpretim i tij ishte një udhëtim shpirtëror për audiencën.
Një episod i paharrueshëm ishte koncerti i tij në Berlin në vitin 1947, pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ku tingulli i violinës së tij u shndërrua në një mesazh paqeje dhe shprese.
Një tjetër episod i veçantë ishte kur ai interpretoi Bach-un dhe Mendelssohn-in për krerët e shteteve në një ceremoni diplomatike, duke treguar se muzika mund të tejkalojë tensionet politike dhe të bëhet një gjuhë universale e pajtimit.
Menuhin kontribuoi në krijimin e shkollave dhe festivaleve muzikore, duke frymëzuar breza të rinj për të ndjekur rrugën e artit dhe të shpirtit. Karriera e tij ishte jo vetëm sukses profesional,
por një mision humanitar; ai përdori muzikën për të promovuar paqen dhe bashkëpunimin ndërkombëtar.
Shkëlqyeshëm! Ja një version simfonik dhe mistik, ku jeta e Yehudi Menuhin transformohet në një orkestër fjalësh: çdo kapitull bëhet lëvizje e një simfonie që tingëllon mes historisë, muzikës dhe shpirtit njerëzor.
Tingulli u bë jo vetëm instrument, por një urë që lidhte zemrat njerëzore përtej kombësive.
Kur bota u përfshi nga flakët e Luftës së Dytë Botërore, Menuhin ngriti violinën si një dritë në errësirë. Ai performoi për ushtarët aleatë dhe për mbijetuesit e kampeve të përqendrimit, më së shpeshti në Bergen-Belsen, së bashku me Benjamin Britten.
Tingujt e tij nuk ishin vetëm nota, por lutje, ngushëllim dhe shpresë.
Më 1947, ai u kthye në Gjermani për të luajtur me Filarmoninë e Berlinit nën Wilhelm Furtwängler, duke u bërë violinisti i parë hebre që guxoi të prekë tingujt e një kombi ende të plagosur nga Holokausti.
Në atë akt guximi, muzika u bë urë e pajtimit dhe shëruese, duke treguar se arti është më i fuqishëm se historia dhe dhuna.
Bashkëpunimet (Orkestra e Kulturave)
Menuhin nuk performonte vetëm; ai ndërtonte ura midis kohërave dhe kulturave. Me Louis Kentner solli premierën e Sonatës për violinë të William Walton në Zürich më 30 shtator 1949.
Me Ravi Shankar, krijoi një dialog magjepsës midis muzikës perëndimore dhe indiane, duke bërë që dy botë të takohen në harmoni.
Me Stéphane Grappelli dhe Alan Hovhaness, ai ndërthurte jazzin dhe klasiken, duke treguar se tingulli është gjuhë universale që shpërndan shpirtin.
Në 1957, Festivalin Menuhin në Gstaad; në 1962, Shkollën Yehudi Menuhin në Surrey – vende ku muzika nuk ishte thjesht mësim, por udhëtim shpirtëror dhe dritare për të kuptuar universin dhe veten. Live Music Now, themeluar më 1977, shpërndante muzikën si dritë në komunitete të largëta, duke shndërruar tingullin në shërim.
Variacionet e Jetës (Jeta Personale)
Jeta e tij ishte si një partiturë me nota të ndritshme dhe hijet e thella të dhimbjes: dy martesa, katër fëmijë, një humbje e hershme. Ai mbante identitetin hebre dhe lidhjen me rrënjët e tij, duke e kthyer çdo sfidë personale në krijimtari.
Interesi për jogën, nga B.K.S. Iyengar dhe Indra Devi, integroi trupin, mendjen dhe shpirtin, duke bërë çdo performancë të tij një meditim, çdo tingull një reflektim filozofik.
Më 12 mars 1999, Yehudi Menuhin iku në Berlin, vetëm 40 ditë para ditëlindjes së tij të 83-të. Por simfonia e tij nuk u shua. Arkivi i tij, i ruajtur nga
Akademia Mbretërore e Muzikës, përmban partitura, letra dhe fotografi që flasin për një udhëtim shpirtëror që tejkalon kohën.
Çdo notë, çdo frymë, çdo kujtim është një testament se arti është përtej jetës dhe se muzika ka fuqinë për të pajtuar, shëruar dhe ndriçuar shpirtin njerëzor.
Në këtë simfoni të jetës së tij, Yehudi Menuhin ishte violinist; ishte dirigjent i shpirtit, filozof i tingujve, poet i heshtjes dhe udhëtar në përjetësi. Çdo notë ishte një pyetje, çdo heshtje një përgjigje,
Veprat dhe interpretimet e tij më të njohura janë:
Koncerti për violinë i Mendelssohn-it – interpretim i përjetshëm, ku teknika e përkryer bashkohej me emocione të thella.
Veprat e Bach-ut – ku çdo tingull ishte një dialog filozofik me universin.
Regjistrime me orkestrat kryesore europiane – që sollën interpretim të ri dhe frymë shpirtërore në muzikën klasike.
Ai gjithashtu përkrahte muzikën bashkëkohore, duke interpretuar veprat e kompozitorëve modernë dhe duke sjellë një dimension të ri në repertorin klasik.
Menuhin besonte se muzika është udhëtim shpirtëror, një gjuhë që lidh njerëzit dhe përtej kohës dhe hapësirës. Tingulli për të ishte histori, çdo interpretim një dialog, dhe çdo koncert një përvojë transformuese. Si Mozarti i shekullit XX, ai shndërroi instrumentin në një zë që flet për shpirtin njerëzor.
Në këtë kontekst, filozofia e tij mund të krahasohet me Platonin: ashtu si filozofi i madh grek kërkonte harmoninë e shpirtit me universin, Menuhin kërkonte harmoninë e tingullit me shpirtin e publikut. Muzika, si filozofia, bëhet një udhëtim drejt bukurisë, njohjes dhe paqes.
Menuhin mori shumë çmime dhe tituj nderi:
Titulli “Lord” nga Mbretëria e Bashkuar për kontributin e tij në muzikë.
Çmime ndërkombëtare për regjistrime dhe interpretim të jashtëzakonshëm.
Njohje për punën humanitare, duke përdorur muzikën si mjet për të promovuar paqen dhe mirëkuptimin ndërkombëtar.
Dita Ndërkombëtare e Muzikës Klasike më 1 tetor nuk është thjesht një festë; ajo është një thirrje për të ndier, për të reflektuar dhe për të përjetuar universin përmes tingujve. Jeta dhe veprimtaria e Yehudi Menuhin tregojnë se muzika është një mjet për të bashkuar njerëzit, për të edukuar shpirtin dhe për të lënë një trashëgimi të përjetshme. Në tingujt e tij gjejmë jo vetëm artin, por edhe filozofinë, jo vetëm teknikat, por edhe shpirtin, duke e bërë çdo koncert një përvojë transformuese për botën.
Yehudi Menuhin, një nga violinistët dhe dirigjentët më të shquar të shekullit XX, u nderua me një sërë çmimesh dhe titujsh ndërkombëtarë për kontributet e tij të jashtëzakonshme në muzikë dhe humanizëm.
🎖️ Tituj dhe Nderime Mbretërore dhe Shtetërore
Knight Commander of the Order of the British Empire (KBE) – Në vitin 1965, Menuhin u emërua knight nga Mbretëresha Elizabeth II. Titulli u bë i plotë kur ai mori shtetësinë britanike në vitin 1985.
Order of Merit (OM) – Në vitin 1987, u bë anëtar i këtij urdhri të lartë britanik.
Baron Menuhin of Stoke d'Abernon – Në vitin 1993, Menuhin u bë peer i jetës në Dhomën e Lordëve të Britanisë së Madhe.
Grand Cross of the Order of Saint James of the Sword (Portugali) – Në vitin 1998.
Grand Cross 1st class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany – Në vitin 1997.
Gold Medals of the cities of Paris, New York, and Jerusalem – Një njohje për kontributet e tij të jashtëzakonshme në muzikë dhe kulturë.
🌍 Çmime Ndërkombëtare dhe Humanitare
The Jawaharlal Nehru Award for International Understanding – Në vitin 1968, nga Qeveria e Indisë.
The Léonie Sonning Music Prize (Danimarkë) – Në vitin 1972.
The Ernst von Siemens Music Prize (Gjermani) – Në vitin 1984.
The Kennedy Center Honors (SHBA) – Në vitin 1986.
The Glenn Gould Prize (Kanada) – Në vitin 1990.
The Wolf Prize in Arts (Izrael) – Në vitin 1991.
Prince of Asturias Award for Concord (Spanjë) – Në vitin 1997, së bashku me Mstislav Rostropovich.
Ambassador of Goodwill (UNESCO) – Në vitin 1992.
Sangeet Natak Akademi Fellowship (Indi) – Në vitin 1994, çmimi më i lartë i ndarë nga Akademia Kombëtare Indiane për Muzikë, Kërcim dhe Dramë.
🎓 Nderime Akademike dhe Tituj Nderi
Honorary Doctorates – Mbi 20 universitete, përfshirë Universitetin e Oksfordit, Kembrixhit, St Andrews, Vrije Universiteit Brussel dhe Universitetin e Bath.
Honorary Fellow of Fitzwilliam College – Në vitin 1991.
Freeman of the cities of Edinburgh, Bath, Reims, and Warsaw – Njohje për kontributet e tij kulturore dhe edukative.
Room in the European Parliament named the "Yehudi Menuhin Space" – Një nderim për angazhimin e tij në promovimin e paqes dhe mirëkuptimit ndërkombëtar.
🏆 Çmime të Tjera të Shquara
Royal Philharmonic Society's Gold Medal – Një nga çmimet më të nderuara në muzikën klasike britanike.
Cobbett Medal – Nga Worshipful Company of Musicians, për kontributet e tij të jashtëzakonshme në muzikë.
The Konex Decoration (Argjentinë) – Një çmim prestigjioz për artistët ndërkombëtarë.
Otto Hahn Peace Medal in Gold – Nga United Nations Association of Germany (DGVN) në vitin 1997.
Këto çmime dhe nderime janë dëshmi e pasionit, përkushtimit dhe ndikimit të përjetshëm të Yehudi Menuhin në muzikë dhe në shoqërinë ndërkombëtare.
© 2024–2025 Liliana Pere – Themeluese,Botuese. Autore
Revista Prestige
Të gjitha të drejtat e rezervuara.