Revista Prestige ju njeh me një histori shkencore, që provon se kur guximi takohet me shkencën, lind e vërteta që shpëton jetë.

Revista Prestige ju njeh me një histori shkencore frymëzuese, që provon se kur guximi takohet me shkencën, lind e vërteta që shpëton jetë. Kjo është historia e mjekut australian Barry Marshall, njeriut që sfidoi dogmat mjekësore dhe fitoi Çmimin Nobel për Mjekësi, duke revolucionarizuar trajtimin e ulçerës në stomak.

Barry James Marshall lindi më 30 shtator 1951 në Kalgoorlie, një qytet i vogël minatorësh në Australinë Perëndimore, në një familje të zakonshme punëtore. Ishte fëmija i madh në një familje me pesë fëmijë. Nëna e tij ishte infermiere dhe babai punonte në miniera. Ata nuk ishin të pasur, por në shtëpinë e tyre kishte një respekt të thellë për dijen dhe ndershmërinë. Kjo frymë e edukoi Barryn me ndjenjën se e vërteta ka rëndësi, edhe kur është e vështirë për t’u pranuar.

Që i vogël, ai tregoi interes për shkencën dhe logjikën. Studioi mjekësi në University of Western Australia, ku më vonë punoi si mjek në Royal Perth Hospital. Aty, në vitet ‘70, takoi patologun Robin Warren – një njeri i përqendruar dhe i përpiktë – i cili kishte vërejtur në biopsitë e stomakut të pacientëve me gastrit një bakter të panjohur. Ata bashkuan forcat dhe nisën një studim që do të vinte përmbys një të vërtetë që për dekada ishte konsideruar si dogmë.

Në atë kohë, mjekësia besonte fort se ulçerat e stomakut dhe gastriti shkaktoheshin nga stresi, ushqimi, pirja e duhanit apo aciditeti. Antibiotikët as që përmendeshin si trajtim. Por Marshall dhe Warren menduan ndryshe. Ata identifikuan një bakter të ri, me formë spirale, të quajtur Helicobacter pylori, që jetonte në mukozën e stomakut. Në mënyrë të pabesueshme, ky bakter mbijetonte në një mjedis shumë acid, aty ku të tjerët do të vdisnin.

Ata e publikonin studimin, por nuk merrnin besim. Bota shkencore i injoronte. Laboratorët refuzonin ta replikonin. Mjekët i përqeshnin. Nuk ishin profesorë të famshëm, as me tituj të mëdhenj. Ishin vetëm dy njerëz kurajozë me një mikroskop dhe një ide të qartë. Dhe kjo nuk mjaftonte.

Duke parë se provat laboratorike nuk bindnin askënd, Barry Marshall bëri një akt të jashtëzakonshëm: piu një kulturë të pastër të bakterit Helicobacter pylori. Vetë. Ai e futi në trupin e tij për të vërtetuar se ky bakter e shkaktonte sëmundjen. Brenda pak ditësh, ai zhvilloi simptoma të rënda të gastritit – vërtetoi teorinë e tij në mënyrën më të dhimbshme, më të drejtpërdrejtë dhe më të guximshme të mundshme. Pastaj, me një trajtim të thjeshtë me antibiotikë, u shërua. Kjo provë tronditi botën shkencore.

Në vitin 1994, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë në SHBA njohu publikisht Helicobacter pylori si shkaktarin kryesor të ulçerave. Tashmë, mjekët në gjithë botën nisën të përdorin trajtime me antibiotikë për ulçerat, duke shpëtuar miliona njerëz nga dhimbja, ndërhyrjet kirurgjikale, dhe komplikacione të rënda. Në vitin 2005, Barry Marshall dhe Robin Warren morën Çmimin Nobel për Mjekësi, për “zbulimin e bakterit Helicobacter pylori dhe rolin e tij në gastrit dhe ulçerë peptike”.

Ky ishte një nga zbulimet më të rëndësishme të mjekësisë moderne. Jo vetëm sepse ndryshoi mënyrën se si trajtohej një sëmundje e zakonshme, por edhe sepse tregoi se e vërteta shkencore nuk ka nevojë për pushtet, por për guxim dhe përkushtim.

Marshall ishte jo vetëm një mjek i përkushtuar, por edhe një mendje e lirë që nuk iu përkul autoritetit të verbër. Ai besoi tek ajo që pa, e provoi në vetvete, dhe ndryshoi historinë. Ai nuk vinte nga ndonjë elitë e pasur apo laborator i madh. Ishte një djalë i thjeshtë nga një qytet i thjeshtë – por me një shpirt të madh kërkues.

Mesazhi i kësaj historie është i fuqishëm: mos u trembni të mendoni ndryshe. Mos e nëpërkëmbni të vërtetën sepse ajo nuk është popullore. Ndonjëherë, ndryshimi vjen nga një mendje e vetme që ka kurajën të thotë “Jo, kjo nuk është e drejtë. Ka një mënyrë tjetër.” Në një botë që shpesh ngatërron titujt me të vërtetën, Barry Marshall na mëson se e vërteta e vërtetë është ajo që mbijeton, edhe kur të gjithë e përqeshin.

Revista Prestige sjell këtë histori për të kujtuar se dija është më shumë se teoria – ajo kërkon vizion, sakrificë dhe shpirt. Dhe mjekësia, ashtu si jeta, bëhet më e mirë kur dikush guxon të mos heshtë përballë padrejtësisë së dijes.

Përgatiti: Liliana Pere.