Si u emërua Fan Noli peshkop i Kishës Ortodokse Shqiptare.

Founding Publisher.LP
Nov 22
2 min read

Rrevista Prestige

Fan Noli u ngrit në hierarkinë kishtare shqiptare në një periudhë të ngarkuar me zhvillime kombëtare dhe fetare. Udhëtimi i tij nisi më 8 mars 1908, kur ai u shugurua prift në SHBA nga kryepeshkopi ortodoks rus i Nju Jorkut, Platoni. Pikërisht aty, në mërgatën shqiptare të Bostonit, Noli mbajti liturgjinë e parë në gjuhën shqipe dhe u bë figurë qendrore e komunitetit, duke e lidhur kishën me identitetin kombëtar.

Shumë vite më vonë, në shtator të vitit 1922, shqiptarët e besimit ortodoks shpallën autoqefalinë e Kishës së tyre në Kongresin e Beratit, një akt historik që kërkonte krijimin e një hierarkie vendase. Në këtë kohë, u bë e qartë se Kisha e re shqiptare kishte nevojë për figura të forta, të ditura dhe me autoritet shpirtëror e kombëtar, dhe natyrisht vëmendja u drejtua te Fan Noli, njeriu që kishte mishëruar për vite të tëra idealin e një kishe shqiptare dhe të pavarur.

Kështu, më 21 nëntor 1923, në një mbledhje të rëndësishme të kongresit kishtar shqiptar, ai u emërua peshkop i Korçës dhe mitropolit i Durrësit. Vendimi erdhi pas diskutimeve të gjera dhe vlerësimit të rolit të tij në gjuhën, kulturën dhe diplomacinë shqiptare. Delegatët e kongresit e panë Nolin si personin që mund të forconte identitetin e kishës së re dhe të mbronte pavarësinë e saj nga ndikimet e huaja, ndaj emërimi i tij u prit si një hap natyral në konsolidimin e autoqefalisë.

Kështu, nga shugurimi i parë si prift në Amerikë deri te përzgjedhja e tij si peshkop në Shqipëri, ngritja e Fan Nolit ishte rezultat i një procesi historik ku përziheshin thirrja shpirtërore, idealizmi kombëtar dhe nevoja për një udhëheqës të mençur në kohë ndryshimesh të mëdha

Programi i Kishës së Fan Nolit – “Autoqefalia Shqiptare”

Kisha që udhëhoqi Fan Noli kishte një program të qartë kombëtar e fetar, i cili në atë kohë quhej Programi i Autoqefalisë Shqiptare.

Ky program nuk ishte thjesht fetar – ishte një projekt i madh kombëtar.

Çfarë përfshinte ky program?

1. Liturgji në gjuhën shqipe

Qëllimi kryesor ishte që shërbesat të bëheshin në shqip, e jo në greqisht apo gjuhë të tjera, në mënyrë që besimtarët të kuptonin fenë e tyre dhe të ruhej identiteti kombëtar.

2. Pavarësia nga Patrikana e Kostandinopojës

Kisha e Nolit synonte pavarësinë administrative, shpirtërore dhe kulturore, që shqiptarët të mos vareshin nga hierarkët e huaj.

3. Formimi i hierarkisë shqiptare

Programi kërkonte që peshkopët, mitropolitët dhe priftërinjtë të ishin shqiptarë dhe të shërbenin interesat e komunitetit shqiptar.

4. Bashkimi i besimtarëve

Noli punoi që ortodoksët shqiptarë të mos përçaheshin sipas ndikimeve të huaja (greke, sllave), por të bashkoheshin në një kishë të vetme kombëtare.

5. Roli kombëtar i kishës

Kisha e Nolit promovonte arsimin, kulturën, gjuhën dhe identitetin kombëtar, duke e parë fenë si pjesë të rilindjes shqiptare.

6. Modernizimi i jetës fetare

Programi i tij synonte t’i jepte kishës një frymë të re:

– më shumë edukim,

– më pak formalizma,