Xhubleta e Behares, veshja më e bukur dhe e veçantë në Ballon Shqiptare

Xhubleta e Behares, veshja më e bukur dhe e veçantë në Ballon Shqiptare

Mbrëmë për të nëntin vit radhazi u mbajt Ballo Shqiptare ku promovohen veshjet dhe traditat shqiptare

Në këtë edicion gazetarja e njohur Behare Bajraktari risolli në vëmendje xhubletën shekullore të Dukagjinit, e veshur nga gratë ndër breza.

Kjo veshje ishte më e veçanta si për nga rëndësia, por edhe për nga stili dhe kombinimet që ka veshur Beharja.

Xhubleta është një veshje tradicionale e grave shqiptare, kryesisht e përdorur në viset malore të veriut të Shqipërisë e malësi të Kosovës.

Xhubleta e veshur nga Beharja, përbëhet nga një fund me formë harkore, i krijuar nga rripa të ngushtë leshi, të cilët janë thurur me dorë dhe zbukuruar me ornamente komplekse gjeometrike dhe simbolike, transmeton Telegrafi.

Kjo xhubletë ruhet nga krijuesja e veshjeve tradicionale Tolinda Gojani-Asani, njëra ndër gratë më të veçanta në ruajtjen e vlerave dhe traditës përmes veshjeve.

Xhubleta është e veçantë për ndërtimin e saj spiralor, i cili simbolizon ciklin e jetës dhe lidhjen me natyrën, e kujt më shumë do t’i përshtatej më shumë se sa vetë themelueses së Gazetarisë së Gjelbër, Behare Bajraktari, e cila e ka të lidhur jetën dhe profesionin me natyrën.

Kjo veshje e veçantë që u promovua mbrëmë dhe e cila e mori gjithë vëmendjen u shpalos nga një arkë pas 90 viteve nga zona e thellë e Dukagjinit. Në formë kambane e valëzuar poshtë, e qëndisur me motive gjeometrike, antropomorfe, zoomorfe, me një këmishë të bardhë me motive kozmike, me xhaketë e përparëse nga kadifja e zezë, kapicë të bardhë të qëndisur me figurat kozmike diell e hënë, me shami të bardhë të nuses, kjo xhubletë, përcjellë një jetë të tërë me artin e figurës së spirales, në pjesën e pasme, që paraqet ciklin e jetës.

Rëndësia e xhubletës qëndron në faktin se ajo është jo vetëm një element i trashëgimisë materiale, por edhe shpirtërore të shqiptarëve. Ajo pasqyron identitetin kombëtar, statusin shoqëror dhe rolin e grave në komunitetin tradicional. Përmes motiveve të saj të pasura, xhubleta ruan histori, tradita dhe simbole që datojnë që nga epokat e lashta.

Në ditët e sotme, xhubleta është njohur si një thesar kulturor dhe është pjesë e listës së Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të UNESCO-s, duke theksuar rëndësinë e saj ndërkombëtare.

Është një mozaik i larmishëm motivesh, me ngjyra shumë e shenja te ndryshme simbolike, që pasqyrojnë një jetë të tërë përmes një psikologjie botëkuptimesh të ndryshme të qëndisura me mjeshtri e dashuri.