top of page

Search Results

Results found for empty search

  • Pikture nga Marjana Eski

    Kjo pikturë nga Marjana Eski përfaqëson një natyrë të qetë (stilleben), e pasuruar me elemente tradicionale. Leximi i kësaj vepre mund të bëhet duke marrë parasysh disa aspekte kryesore: 1. Simbolet dhe Objektet: Enët qeramike: Këto simbole mund të përfaqësojnë trashëgiminë kulturore dhe lidhjen me traditat, veçanërisht në vendet mesdhetare ose ballkanike. Peshqit: Simbolizojnë jetë, ushqim, dhe ndonjëherë lidhjen me detin. Ata mund të përfaqësojnë bollëk ose mundësinë për rifreskim shpirtëror. Qilimat dhe tekstilet tradicionale: Tregojnë pasurinë e kulturës dhe artizanatit vendas, por mund të simbolizojnë edhe kujtesën e përbashkët dhe identitetin kulturor. 2. Ngjyrat: Ngjyrat e ngrohta (si portokalli dhe e kuqja) krijojnë ndjenjën e afërsisë dhe familjaritetit. Ngjyra e kaltër simbolizon qetësinë, por edhe thellësinë e shpirtit ose kujtesës. 3. Kompozicioni: Vendosja e objekteve: Përqendrimi në qendër të enëve dhe peshqve tregon rëndësinë e lidhjes me tokën dhe detin. Elementet dekorative: Ndërthurja e detajeve të bardha në qilima dhe tekstile mund të simbolizojë delikatesën e artizanatit ose kalimin e kohës. 4. Stili dhe Teknika: Linje dhe formë: Linjat e buta dhe forma të rrumbullakëta përçojnë qetësi dhe harmoni. Kontrastet midis detajeve të peshqve dhe enëve sjellin një ndjenjë dinamizmi dhe balancimi. Në tërësi, kjo pikturë duket se feston kulturën tradicionale, bollëkun dhe kujtesën kolektive, duke përdorur elementë simbolikë të lidhur me jetën e përditshme dhe identitetin. Interpretoi: Dr.Li liana Pere.

  • Kate Middleton, Princesha e Uellsit

    Kate Middleton, Princesha e Uellsit Princesha e Uellsit është e martuar me Princin William që nga prilli 2011 dhe së bashku ata kanë tre fëmijë : Princi George, Princesha Charlotte dhe Princi Louis. Familja banon në Adelaide Cottage në Windsor, por William dhe Kate ende mbajnë zyrën e tyre me bazë në Londër në Kensington Palace. Detyrat mbretërore dhe angazhimet zyrtare të Princeshës janë të përqendruara në fushat kryesore të interesit të saj, të cilat përfshijnë vitet e hershme, artet, sportin dhe shëndetin mendor. Ajo u stilua si Princesha e Uellsit kur burrit të saj Princi i Uellsit iu dha titulli i tij në kurorëzimin e mbretit Charles në 2023. ensington Palace ka konfirmuar se Princesha e Uellsit ka ftuar një grup të ftuarish specialë në koncertin e saj të këngëve të Krishtlindjeve në Westminster Abbey më 6 dhjetor. Pallati ndau se Kate, 42 vjeç, u ka bërë një ftesë fëmijëve të mbijetuar të goditjes tragjike me thikë në Southport. Kate ka ndarë detaje rreth koncertit të saj të ardhshëm të këngëve të Krishtlindjeve Komuniteti mbeti i zhveshur nga sulmi me thikë më 29 korrik, ku tre fëmijë humbën jetën dhe dhjetë të tjerë u plagosën rëndë në një klasë kërcimi me temë Taylor Swift. Video e rekomanduar Ju gjithashtu mund të pëlqeniShikoni: Princesha Kate bashkohet me Princin William në Southport për të takuar familjet e viktimave nga sulmi me thikë Koncerti i Kate Koncerti i Princeshës Together në Krishtlindje do të jetë ngjarja e parë festive në ditarin e saj që nga përfundimi i kimioterapisë parandaluese për kancerin në shtator. Nëna e tre fëmijëve ka organizuar ngjarjen vjetore që nga viti 2021 për të festuar njerëzit që mbështesin ata në nevojë. Kensington Palace ka njoftuar se edicioni i 2024-ës i shërbimit festiv do të reflektojë mbi “sa kemi nevojë për njëri-tjetrin, veçanërisht në kohët më të vështira të jetës sonë”. Në një deklaratë, ai shtoi: "Shërbimi do të ndriçojë individët nga e gjithë Mbretëria e Bashkuar që kanë treguar dashuri, mirësi dhe ndjeshmëri ndaj të tjerëve në komunitetet e tyre. Koncerti feston ata që kanë ndihmuar të tjerët “Këtë vit, Lartësia e Saj Mbretërore donte të festonte shumë njerëz që mbështesin ata në nevojë – individë që kanë frymëzuar, këshilluar, ngushëlluar dhe mbi të gjitha kanë treguar se dashuria është dhurata më e madhe që mund të marrim.

  • Opera “Goca e Kaçanikut” rikthehet pas 45 vjetësh në TKOB

    “Goca e Kaçanikut”, opera e kompozitorit Rauf Dhomi rikthehet në TKOB pas 45 vjetësh Debutimin e pati në 1979, por opera e kompozitorit Rauf Dhomi “Goca e Kaçanikut” u rivu pas 45 vitesh në skenën e Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, në Tiranë. Regjisori Nikolin Gurakuqi e rimerr këtë opera pas katër dekadash për ta vënë në Shkurt të këtij viti premierë në Kosovë, me artistë lirikë të Kosovës. “Goca e Kaçanikut”, erdhi si një prodhim i Operas së Kosovës, por me pjesëmarrjen e artistëve shqiptarë që jetojnë e punojnë edhe jashtë trojeve shqiptare. Edhe për basin Hektor Leka, i cili interpretoi figurën emblematike të plakut, që përngjasonte me heroin legjendar Adem Jashari, gjithashtu ishte hera e parë që këndoi në TKOB, pas një karriere të gjatë në Trieste. Shfaqja kori sukses të jashtëzakonshëm, njëjtë si në ’79 në Tiranë. Historia e veprës përshkruan një histori dashurie, trimërie dhe rezistence për liri, ndaj dy institucionet operistike Shqipëri– Kosovë, në javën e flamurit e sjellin për publikun kryeqytetas.

  • A e dini historikun e krijimit të himnit tonë kombëtar?

    A e dini historikun e krijimit të himnit tonë kombëtar? Deri me tani, poeti Lasgush Poradeci eshte ai i cili ka pershkruar dhe botuar i pari historine e krijimit te himnit tone. Ne punimin “Himni kombetar “Flamurit prane te bashkuar dhe gjeneza e tij”, L. Poradeci behet keshtu edhe rrefyesi kryesor per kete ngjarje madhore. Ne rrefimin e tij te terheq vemendjen nje hollesi. Kjo hollesi, lidhet me faktin e thjeshte se askush ne ato caste historike per Shqiperine, nuk mendonte se ajo kenge e ngritur dhe e kenduar per te paren here nga kori i kolonise shqiptare te Bukureshtit, do te ishte himni i ardhshem. Ja c’thote Lasgushi: “me fjale te tjera, himni nuk u pergatit me qellimin e posacme qe te sherbeje si Himn Kombetar, te permbushe misionin e shenjte te kenges simbolike zyrtare te popullit”. Nga keto rradhe, por dhe nga zhvillimi i metejme i historise se Shqiperise, veme re se ne kushtet kur nuk kishte shtet shqiptar ishte jashe mendjeje, qe dikush te mendonte qe ne fillim te kishim himnin e pastaj te benim shtetin, si me thene: “buxhakun para oxhakut”. Shume vite me vone, poeti i shquar Migjeni shkroi poezine me titull “Kenga qe s’kuptohet”, kushtuar melodise sone kombetare. Ne perpjekje per ta zhvendosur titullin e poezise nga konteksti i saj, do te shohim se ky emertim qendron fare mire per te, nisur jo vetem nga largesia nga data e krijimit te himnit, por dhe se shkrimet historike per gjenezen e himnit tone, kane sherbyer ne te njejten kohe edhe si kronike besnike e lindjes se tij, por dhe si alibi. Gjate hulumtimeve te materialeve dokumentare rreth lendes ne fjale, ne librin “The Guinnes Book of Music”, eshte shkruar si me poshte: himni “Rreth flamurit te perbashkuar” eshte pranuar si himn kombetar i Shqiperise ne vitin 1912 fjalet e himnit jane shkruar nga Asdreni muzika e himnit eshte kompozuar nga Ciprian Porumbesku Duke i shqyrtuar nje nga nje per sa me siper, e veteta do qe te theksohet fakti kuptimplote, se perpara se himni te behej himn zyrtar i shtetit te ri shqiptar me 1912, po sipas Lasgushit, “kjo ngjau se populli e gjeti te pelqyer; vete e deshiroi ai ashtu, nga gjiri i tij i dha trajten dhe frymen, vete e shenjteroi, duke e dashur me zemer gjer ne therori dhe me shume e pertej vetetherorise. Me te luftuan cetat e kryengritjes qe ishin neper gjithe viset e Atdheut, dhe vdiqen vdekjen e embel deshmoret e lirise. Me te u ngrit Flamuri ne Vlore”. Me pak fjale, kjo do te thote qe ngritja e flamurit nen tingujt dhe fjalet e “Betimit mi flamur” ishte vetem nje akt formal nga ana e Ismail Qemalit per ta njohur kete kenge si kengen tone kombetare. Se dyti, lidhur me fjalet e himnit. Ne asnje vend te botes, nuk gjejme nje himn kombetar i cili t’i kushtohet po nje simboli tjeter kombetar sic eshte flamuri[4], dhe qe te dy se bashku t’i kushtohen atdheut. Ja poezia e plote e “Betimi mi flamur”[5]-(Hymni patriotik) e shkruar dhe publikuar nga Asdreni ne vitin 1908: Rreth flamurit te perbashkuar Me nje deshir` e nje qellim, Te gjith` atij duk` ju betuar Te lidhim besen per shpetim. Prej lufte vec ay largohet Qe eshte lindur tradhetor, Kush eshte burre nuk frikohet, Po vdes, po vdes si nje deshmor! Ne dore armet do t`i mbajme Te mprojme atdhene me cdo kent, Te drejtat tona ne s`i ndajme; Ketu armiqte s`kane vent. Se Zoti vete e tha me goje Qe kombe shuhen permi dhe, Po Shqiperia do te rroje; Per te, per te luftojme ne! O flamur, flamur, shenj` e shenjte, Te ty betohemi ketu, Per Shqiperin` atdhen` e shtrenjte, Per nder` edhe lavdimn` e tu. Trim, burre quhet dhe nderohet Atdheut kush iu be theror; Per jet` ay do te kujtohet Mi dhet, mi dhe si nje shenjtor!

  • Gjergj Bashta, strategu arbëresh me famë botërore

    Gjergj Bashta, strategu arbëresh me famë botërore Nga edlira.ruzi -26/11/2024 TIRANË, 26 nëntor/ATSH/ Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët përkujtoi në 417-vjetorin e vdekjes strategun, teoricienin ushtarak dhe gjeneralin me famë evropiane dhe botërore, me origjinë arbëreshe, Gjergj Bashta. Lindi në 1544 në Rokaforcata (Roccaforzata), pranë Tarantos, në një familje me tradita ushtarake. Në moshë fare të re ai u bë pjesë e reparteve ushtarake që u ngritën nën pushtimin osman me emrin “stratiotë” që shërbyen në zotërimet venedikase, në shtetet italiane nën ushtritë e perandorisë gjermane në Francë, Flandër, etj. Gjergj Bashta i kreu studimet në qytetin Asti, Itali. Organizoi, drejtoi dhe zhvilloi shumë luftime dhe beteja si kryekomandant i ushtrive spanjolle në Belgjikë, Holandë dhe Francë dhe i ushtrive gjermane në Hungari, në malet e Ballkanit, në Transilvani kundër ushtrive osmane. Bashta ishte përçues i traditës së përdorimit dhe drejtimit të kalorësisë së lehtë të ushtrisë së Skënderbeut në Itali, në ushtritë europiane të shek. XVI–XVII. Në një letër të vitit 1759 himariotët, pas emrit të Pirros e të Skënderbeut, shënonin emrin e Gjergj Bashtës. Në vitin 1907 shqiptarët e SHBA-ve në një letër që i drejtonin Konferencës së Hagës, përmendnin krahas figurave të shquara të popullit tonë edhe gjeneralin Gjergj Bashta. Për shkencën dhe lexuesin shqiptar emri i Bashtës u bë i njohur kur historiani Dhimitër Pilika, e nxori atë nga arkivat e Pragës dhe e publikoi në revistën “Ylli” më 1966, në numrin e 7-të të saj. Gjergj Bashta shkroi tri vepra teorike dhe praktike ushtarake, të cilat u njohën në Europë: “Il maestro di campo generale” (Mjeshtri i kampit të përgjithshëm) në vitin 1606; “Governo della cavalleria leggera” (Për drejtimin e kalorësisë së lehtë), në vitin 1612 dhe “Mbi drejtimin e artilerisë”, në vitin 1612. Vdiq në qytetin Kuartre, Belgjikë dhe u varros me ceremoni në kishën e Kryqit të Shenjtë në Vjenë, më 1607. /a.f/r.e/

  • Një psikologe ndan 7 arsye pse fëmijët duhet të rriten në një mjedis të qetë

    Një psikologe ndan 7 arsye pse fëmijët duhet të rriten në një mjedis të qetë Para 1 jave Një mjedis i qetë në shtëpi është thelbësor për zhvillimin emocional të fëmijëve dhe shëndetin mendor afatgjatë. Kur fëmijët rriten në një shtëpi të qetë dhe të qëndrueshme, ata ndihen më të sigurt dhe i shprehin ndjenjat e tyre më lirshëm. Një mjedis i tillë ofron bazën për zhvillimin e modeleve dhe marrëdhënieve të shëndetshme emocionale. Përveç kësaj, qetësia në familje ndihmon në uljen e stresit dhe promovon vlera pozitive, si mirënjohja dhe ndjeshmëria. Psikologia Jaimie Bloch ka ndarë së fundmi në Instagram shtatë arsye pse është e rëndësishme që fëmijët të kenë një shtëpi të qetë. Ja çfarë vuri në dukje ajo. Një ndjenjë sigurie “Një shtëpi e qetë vepron si një strehë ku fëmijët mund të eksplorojnë ndjenjat e tyre pa frikë. Një mjedis i tillë u jep atyre një ndjenjë sigurie dhe lirie të shprehjes, e cila është vendimtare për zhvillimin e tyre emocional”, shpjegon Bloch. Inkurajon dashurinë dhe lidhjen Atmosfera paqësore lehtëson komunikimin e hapur dhe forcimin e lidhjeve familjare. “Aktivitetet e përbashkëta, si vaktet apo momentet e qeta të kaluara së bashku, i ndihmojnë fëmijët të krijojnë një ndjenjë të vetëvlerësimit”, thotë psikologia. Promovimi i rregullimit emocional Fëmijët thithin gjendjet emocionale të njerëzve përreth tyre. Një shtëpi e qetë u lejon prindërve të modelojnë rregullimin e emocioneve, duke u mësuar fëmijëve se si të menaxhojnë në mënyrë efektive ndjenjat e tyre dhe të ndërtojnë elasticitet. Reduktimi i ankthit dhe stresit Bloch thekson, “Një mjedis kaotik mund të rrisë nivelet e ankthit për të gjithë anëtarët e familjes. Duke i dhënë përparësi paqes dhe praktikave të thjeshta, të tilla si heqja e rrëmujës ose të marrësh një moment për të marrë frymë thellë, redukton stresin dhe krijon një atmosferë më të relaksuar.” Zhvillimi i mirënjohjes Një mjedis i qetë u mëson fëmijëve rëndësinë e mirënjohjes dhe mirësisë. “Duke u dhënë përparësi ndërveprimeve të qeta, ne i ndihmojmë ata të zhvillojnë një qëndrim pozitiv ndaj jetës dhe marrëdhënie më të mira me të tjerët”, thotë psikologia. Zhvillimi i ndjeshmërisë Një mjedis paqësor u mëson fëmijëve ndjeshmërinë dhe i ndihmon ata të ndërtojnë marrëdhënie pozitive. Përfitimet afatgjata të shëndetit mendor “Një shtëpi edukative ka efekte të qëndrueshme në shëndetin mendor. Fëmijët e rritur në familje të qeta zhvillojnë inteligjencë të fortë emocionale dhe aftësi përballuese që i përgatitin për sfidat që sjell jeta”, përfundon Bloch.

  • Rita Ora feston ditëlindjen e 34-të

    Rita Ora feston ditëlindjen e 34-të Artistja shqiptare me famë botërore, Rita Ora, feston ditën e sotme (e martë) ditëlindjen e 34-të. Këngëtarja me origjinë nga Kosova prej vitesh ka ndërtuar një karrierë të bujshme dhe shumë të suksesshme në tregun ndërkombëtar. Përveç përkushtimit në muzikë, është e njohur edhe për stilin e veçantë dhe angazhimet në projekte të ndryshme, përfshirë modën dhe filmin.

  • Dizajni biofilik feston lidhjen njeri-natyrë Harmonia biofile

    Harmonia biofile Dizajni biofilik feston lidhjen njeri-natyrë në mjedisin e ndërtuar. Ajo u krijua në vitet 1980 dhe vazhdon të evoluojë ndërsa ne njohim përfitimet e lidhjes me natyrën dhe përfitimet që materialet natyrore kanë në shëndetin tonë dhe planetin. living room with a couch and a livign green wall and large windows Përqafoni natyrën në dizajnin tuaj | Midjourney Materialet natyrore si bambu, jute, bastun prej palme kacavjerrëse dhe bimë të gjalla mund të krijojnë një ndjenjë ekuilibri dhe të sjellin një prekje të natyrës brenda, duke kontribuar në një atmosferë të qetë. Krijimi i një lidhjeje të qetë me natyrën brenda shtëpisë duke përdorur materiale natyrore si druri, guri dhe lëkura mund të kontribuojë në mirëqenien mendore dhe relaksimin. Theksimi i dritës natyrore mund të përmirësojë bukurinë dhe ngrohtësinë e materialeve natyrore në hapësirat e zbukuruara me to, duke lidhur brendësinë me botën natyrore jashtë. Materialet natyrore kombinohen mirë me një sërë elementësh të projektimit, të tilla si pllaka terrazzo dhe mure xhami, dhe mund të përshtaten për të krijuar atmosfera luksoze ose komode.

  • Familja e Ismail Qemalit për te cilet nuk u fol kurrë.

    Di ( dy 2 ) djemtë e Ismail Qemalit, për të cilët nuk u fol kurrë (Fatkeqësisht, historia e Ismail Qemalit dhe e familjes së tij, kur vendi po i afrohet 100 vjetorit të Pavarësisë, pret akoma të shkruhet) Kapiten Et'hem bej Vlora, gjatè festimit tè pèrvjetorit tè parè tè Pavarèsisè (Vlorè, 28 nèntor 1913) Marr shkas të shkruaj diçka për Familjen e Ismail Qemalit, për djemtë dhe vajzat e tij, veçanërisht duke u ndalur në dy prej tyre, jo vetëm thjesht për të treguar një aspekt të panjohur të jetës së tij, por ngaqë historia jonë(në këtë rast historia e Atij që Shpalli Pavarësinë e Shqipërisë, pavarësinë e një populli të tërë, Atij që sakrifikoi gjithshka për Atdheun), është shkruar dhe vazhdon të shkruhet shtrembër, një paradoks i paparë, kur vendi po i afrohet 100 vjetorit të Pavarësisë!!! Në ndonjë rast shkruhet shtrembër, për mosdije; në ndonjë rast qëllimisht. Rrallë ndodh në histori që kur shkruhet për një figurë historike të përmendet pak ose aspak familja e tij. Përkundrazi, historianët «gërrmojnë» edhe në skutat më të thella për të hedhur dritë mbi paraardhësit dhe pasardhësit e një figure historike. Me Ismail Qemalin historiografia jonë veproi krejt ndryshe. Për familjen e tij as qëu fol ndonjëherë!!! Por nëse atëhere historiografia ishte kthyer në një instrument, në shërbim të regjimit në fuqi, po sot? Përse «historianët» nuk e shkruajnë historinë e Njeriut të Pavarësisë, Atij që u krijoi shtetin? Në veprën «Collected Works», shteti indian, për të nxjerrë në pah, me tërë madhështinë e mundshme, ka përmbledhur, në 100 vëllime (me rreth 50.000 faqe), fjalimet, intervistat, shkrimet, artikuj gazetash, letra personale, etj., etj., pra gjithëaktivitetin e Njeriut të madh, Gandi, duke i bërë një shërbim të jashtëzakonshëm historisë dhe duke respektuar me nderim sakrificat që Gandi bëri për Kombin e tij. Ky është vlerësimi që meritojnë njerëzit e mëdhenj. Për Ismail Qemalin, Simbolin e Pavarësisë, atë që patriotët, bashkohës të tij, e kanë cilësuar Cavour-in e Shqipërisë apo Gladstone, dhe që shqiptarët, kudo në botë, e kujtojnë me respekt në Ditën e Shenjtë të Flamurit, nëkëtë ditë që na bën të ndjehemi krenarë dhe shqiptarë, historiografia jonë s'ka bërë asgjë: rreth 5-6 punime që, ndoshta, po t'i mbledhësh faqet e tyre, janë më pak se vetë «Kujtimet» e Ismail Qemalit!!! Pra, nisur nga ky fakt, me dëshirën për të hedhur dritë, sado pak, mbi një aspekt të panjohur të jetës sëThemeluesit të shtetit shqiptar, duke shpresuar që historianët e ardhshëm, duke lënë mënjanë pasionet dhe skemat politike, të studiojnë siç duhet jetën dhe veprën e tij, atëhere, padyshim që do dali në pah, me tërë madhështinë, edhe kontributi i madh që ka dhënë Familja e tij, paraardhësit dhe pasardhësit, në dobi të çështjes kombëtare. http://bijteeshqipes.us/Dy-djemte-e-Ismail-Qrmalit-5.jpg Et'hem bej Vlora, Luigj Gurakuqi, Ismail Qemali dhe Qazim bej Vlora (rreth vitit 1912) Më 1867, siç shkruan edhe vetë në «Kujtime», ndërsa ndodhej me punë në Rusçuk (Bullgari), atëhere pjesëe Perandorisë Osmane, Ismail Qemali u martua me Kleoniqi Surmeli, me të cilën, siç do shprehej edhe vetë, pati lumturinë të kishte 10 fëmijë, gjashtë djem: Mahmud bej (1871-1920), Tahir bej (1875-1932), Et''hem bej (1884-1937), Xhevdet bej (1888-1910), Qazim bej (1893-1953), Qamil bej (1895-1950) dhe katë vajza: Mevedet (1873-1954), Alije (xx-1955), Ylvije (xx-1934), një vajzë vdiq pak pas lindjes. http://bijteeshqipes.us/Dy-djemte-e-Ismail-Qrmalit-4.jpg Et'hem Bej Vlora Padyshim, një njeri me një pozitë të lartë, me kulturë të gjerë, reformator dhe liberal si ai, do të tregonte njëkujdes të veçantë për edukimin dhe shkollimin e fëmijëve të tij. Të nëntë fëmijët e Ismail Qemalit ishin të paisur me një kulturë të gjerë, njohës të shumë gjuhëve të huaja, të shkolluar e, mbi të gjitha, atdhetarë. Gjatë përpjekjeve tëtij në dobi të çështjes shqiptare, Ismail Qemali gjeti një mbështetje të madhe tek familja e tij, veçanërisht tek djemtë, dy prej të cilëve nuk ju ndanë, që nga viti 1900, kur ai u arratis nga Turqia dhe deri ditën që vdiq, më 24 janar 1919. Jo pak, por 19 vjet, ata e shoqëruan kudo. http://bijteeshqipes.us/Dy-djemte-e-Ismail-Qrmalit-1.jpg Gjatè misionit diplomatik nè Konferencèn e Ambasadorève, nè Londèr (1913) Më 1900 Ismail Qemali u arratis nga Turqia, duke marrë me vete vetëm tre nga djemtë e tij: Et'hem bej, Xhevdet bej dhe Qazim bej. Pjesa tjetër e familjes (dy djemtë e mëdhenj Mahmud bej dhe Tahir bej, punonin nëadministratën shtetërore turke dhe, më pas, Sulltani do t'i internonte; vajzat ishin të martuara; djali i vogël ishte 5-vjeçar dhe gruaja) do qëndronin në Stamboll. Të tre djemtë e tij, në atë kohë, ishin akoma të vegjël. Siç shkruan Anslemo Lorecchio, në gazetën e tij «La Nazione Albanese», kur Ismail Qemali arriti në Napoli, më 18 maj 1900, «shoqërohej nga tre djem të tij, Ibrahim Edhem beg, gjashtëmbëdhjet vjeç; Ahmed Djevdet beg, dymbëdhjet vjeç dhe Kiazim beg, shtatë vjeç» (Catanzaro, Itali, 30 qershor 1900, f.1). Gjatë periudhës së gjatë të viteve të emigrimit (8 vjet), ata do të rriteshin vetëm me tëatin, duke krijuar kështu një lidhje të fortë, që do të vazhdonte përgjatë gjithë periudhës së Lëvizjes Kombëtare, ku Ismail Qemali luajti një rol kryesor. Xhevdet bej Vlora vdiq i ri, nga turbekulozi, aty nga viti 1910, ndërsa Et'hem beu dhe Qazim beu do t'i qëndronin përkrah deri më 24 janar 1919, kur ai do të mbyllte sytë në Peruxhia të Italisë, ndërsa përgatitej, me tërë energjitë e tij, për të marrë pjesë në Konferecën e Paqes, në Paris. Et'hem bej Vlora. Lindi në Stamboll, më 1884. Studimet fillore i mori në vendlindje ndërsa më pas studioi nëqytete të ndryshme të Europës si Lozanë, Paris e Bruksel. Në tetor 1912, përpara se Ismail Qemali të nisej për Bukuresht, për të filluar udhëtimin drejt Pavarësisë, Et'hemi u nis për Vlorë dhe mori pjesë në Komisionin përgatitor për Shpalljen e Pavarësisë, duke qenë koordinator i këtij Komisioni me Ismail Qemalin. Në një letër që Ibrahim Shyti i dërgonte mësuesit Musa Muho, më 1969, lexojmë: «Sa për djalin e Ismail Beut, Et'hemin, ai ka qenëushtarak dhe ato kohë erdhi në Vlorë, me këshillë të Ismail Beut e të Gurakuqit, dy muaj para se të shpallej indipendenca. Ca kohë qëndroj në shtëpinë e Hamza Isait e ca kohë në atë të Ymer Radhimës. Në mbledhje me vlonjatët transmetonte letrat që i vinin nga Nica e Francës dhe me telegraf komunikonte me Ismail Ben. Et'hem Beu ishte i urtë e me plot fjalë të mënçura. Ai kishte pasur shokë në Stamboll Toto Hosen nga Bolena. Po atë nuk e poqi dotë sepse autoritetet turke e kishin larguar nga ushtria. Gjithë Paria e Vloërs, nuk bënte gjë pa pyetur Et'hem Beun» («Nga Epistolari i Ibrahim Shytit në Vlorë», Tiranë 2000, f.241). Më 9 nëntor 1912, nga Vjena, Ismail Qemali dërgoi dy telegramet e njohura historike, njërin drejtuar Et'hemit dhe tjetrin parisë së Vlorës: «Vij me vaporin më të parë. E ardhmja e Shqipërisë është siguruar. Telegrafoni kudo të kenë besim të plotë për fatin e atdheut. Duke u rekomanduar marrëveshje vëllazërore, bashkëpunim, ecje në rregull të punëravet shtetërore, ruajtje të rendit publik, përshëndetje atërore, Qemal» («Ismail Qemali -përmbledhje dokumentash», Tiranë 1982, dok.183). Më 13 nëntor 1912 Et'hemi i përgjigjet të atit nga Vlora: «Falenderime të sinqerta për të ardhmen e Shqipërisë. Kemi ftuar kudo bashkatdhetarët të dërgojnë në Vlorë delegatë për Asamblenë. Delegatët e emëruar presin udhëzime pas komunikimit të telegramit tuaj. Na udhëzoni nëse është e nevojshme të bëhet mbledhja. Shpejtoni ardhjen në qoftë se Durrësi nuk është i bllokuar. Qetësi e plotë. Presim me padurim sqarimin e gjendjes. Të fala me respekt në emër të bashkatdhetarëve, Et'hem» (po aty, dok.185). Në krye të trupave ushtarakërezervistë, me gradën e kapitenit, Et'hemi organizoi pritjen e delegatëve në Vlorë dhe, gjatë periudhës së Qeverisë sëVlorës, e gjejmë së bashku me Luigj Gurakuqin dhe Hysen Vrionin në përpjekje për njohjen e Qeverisë së Vlorës nëVeri të vendit (po aty, dok.291/295). Mori pjesë në delegacionin e Qeverisë së Vlorës, kryesuar nga Ismail Qemali, pranë Konferencës së Ambasadorëve, në Londër (1913). Më 1914, pas dorheqjes së Ismail Qemalit nga Qeveria, u largua nga Shqipëria, së bashku me të atin. Në dhjetor 1918 Qeveria italiane e ftoi Ismail Qemalin në Romë, për tëkoordinuar veprimet mbi të ardhmen e Shqipërisë. Nga Spanja, ku ndodhej me familjen, Ismail Qemali, shoqëruar nga Et'hemi dhe Qazimi, u nis për Itali. Pas vdekjes së Ismail Qemalit, Et'hem beu u zgjodh nga shqiptarët e Amerikës, të grumbulluar rreth «Partisë Politike», delegat në Konferencën e Paqes, në Paris, midis emrave tëdëgjuar si Hasan Prishtina, Aqif Pashë Elbasani, Pandeli Cale, Mit'hat Frashëri, Ali bej Klisyra, Nuredin bej Vlora, etj., Më pas u vendos në Tiranë dhe nuk u mor me politikë. Më 1932, me rastin e 20-vjetorit të Pavarësisë, ku u zhvillua edhe ceremonia e zhvendosjes së eshtrave të Ismail Qemalit, nga Kanina në Vlorë, Et'hemi dorëzoi, gjatëceremonisë, Flamurin dy krenar që u ngrit në Vlorë, Ditën e Shpalljes së Pavarësisë. Për këtë, gazeta «Besa», më29 nëntor 1932, do shkruante: «Me Flamurin që është ngritur në Vlorë, më 28 nëntor 1912, janë bërë fotografitë e rastit dhe flamuri, nga Et'hem Vlora, i dorëzohet prefektit i cili ja jep ministrit të Arsimit Hilë Mosi, i cili do ta dorëzonte në Muzeun Kombëtar...». http://bijteeshqipes.us/Dy-djemte-e-Ismail-Qrmalit-3.jpg Kapiten Et'hem bej Vlora, gjatè festimit tè pèrvjetorit tè parè tè Pavarèsisè (Vlorè, 28 nèntor 1913) Më 7 maj 1937, krejt papritur, Et'hem bej Vlora vdiq në Spitalin «Zog I», në Tiranë. Shtypi i kohës e përcolli me dhimbje vdekjen e tij. Gazeta «Shtypi», që dilte në Tiranë, shkruante: «Zhdukja e një patrioti fisnik» (Tiranë, 10 maj 1937, f.4); Gazeta «Jeta e Re», që dilte në Vlorë, midis të tjerash shkruante: «Dje na erdhi lajmi i vdekjes sëkapiten Et'hem Vlorës. I ndjeri ishte një burrë i urtë, i matur dhe i ndershëm. Të ndyerin e kujtojmë me mallëngjim gjithë Vlora dhe veçanërisht shokët e tij vlonjatë të 1912ës» (Vlorë, 10 maj 1937, f.4). Ceremonia e varrimit u krye me nderime të mëdha. Gazeta «Drita», nën titullin «Një shumicë e madhe autoritetesh civile dhe ushtarake e shoqëruan kufomën e Et'hem Vlorës», e jep të plotë këtë ceremoni mortore, në faqe të parë të saj, shoqëruar edhe me një foto të ceremonisë (Tiranë, 9 maj 1937, f.1). Et'hem bej Vlora u martua me Ismete Ohri (Toptani), me tëcilën nuk pati fëmijë. Qazim bej Vlora. Lindi në Stamboll më 1893. Që nga viti 1900, kur Ismail Qemali u arratis nga Stambolli, qëndroi gjithmonë pranë të atit. Ka qenë i pranishëm në çdo aktivitet, takim, udhëtim të kryer nga Ismail Qemali, duke e shoqëruar kudo, gjë që vihet re, jo vetëm në «Kujtimet» e Ismail Qemalit, por edhe në dokumentat dhe fotot e kohës. Gjithmonë kur e prezantonte tek miqtë Ismail Qemali shprehej: «Ky është arkiva ime e gjallë, ruan në kokëçdo material të botuar ose të folur, që më hyn në punë për problemin e madh shqiptar. Eshtë im bir, Qazimi». Pas fitores së Revolucionit xhonturk, më 1908, shoqëroi të atin në Vlorë ku, siç dihet, Ismail Qemali u zgjodh deputet i Beratit në Parlamentin e Perandorisë Osmane. Ishte i pranishëm në takimet e Ismail Qemalit me Hasan Prishtinën, për organizimin e kryengritjes së përgjithshme, gjatë viteve 1909-12, gjë që vërtetohet edhe nga foto të kohës. Gjatëviteve 1910-12 zhvilloi një aktivitet të gjerë për furnizimin e kryengritësve shqiptarë me armë: «...akuzohet njëshoqëri gjoja klandestine, -lexojmë në një relacion të konsujve në Vlorë, -e cila gjendet nën drejtimin suprem tëQazim beut (djalit të Ismail Qemalit) që, ndër të tjera, përfshika përsëri edhe personat e komprometuar në çështjen shkollore, sepse mbledh të holla për tu ndihmuar shqiptarve të Veriut kundër trupave osmane si dhe importon fshehurazi armë dhe municione për një kryengritje të mundshme...» («Ismail Qemali -Përmbledhje Dokumentash», Tiranë 1982, dok.114). Ishte i pranishëm në Podgoricë, gjatë përgatitjeve për Kuvendin e Gërçes (23 qershor 1911) dhe është autori i përkthimit në shqip të këtij Memorandumi («Le Figaro», Paris, 8 korrik 1911, f.2). Për t'u shpërndarë kryengritësve Memorandumin, shtypur si libër më vete, dhe për të marrë aprovimin e tyre, Ismail Qemali e dërgoi në Podgoricë, së bashku me Qazim Kokoshin (Bardhosh Gaçe, «Lëvizja Kombëtare në Vlorë, 1878-1912», Tiranë 1999, f.155). Më 25 tetor shoqëroi të atin për Bukuresht. Mori pjesë në mbledhjet e kolonisë shqiptare tëBukureshtit sidhe në të gjitha takimet që Ismail Qemali zhvilloi përgjatë gjithë udhëtimit të tij për Shpalljen e Pavarësisë. Mori pjesë në delegacionin diplomatik, drejtuar nga Ismail Qemali, në mbrojtje të çështjes shqiptare, pranë Konferencës së Ambasadorëve, në Londër (1913). Gjatë Luftës I-rë Botërore qëndroi në Francë, Itali e Spanjë. Së bashku me të vëllanë, Et'hemin, shoqëroi të atin në Peruxhia (Itali). Më 1921 Qazim bej Vlora hodhi kandidaturën për deputet, në Vlorë, por nuk fitoi. Mbase në këtë kohë gëzonin më shumë simpati në popull luftëtarët e shquar të Luftës së Vlorës si, Qazim Koculi, Qazim Kokoshi, etj. Në ato pak rreshta të prezantimit të tij si kandidat lexojmë: «Duke parë se gjithë Zotrinjtë kandidatë kan botuar programin e tyre e pashë të nevojshme të them edhe un disa fjalë: Nuk shoh asnjë nevoj për të paraqitur një program; sepse le ta lemë mënjanë që nuk është e mundur tështrëngohet ky me nja dy shtylla të një gazete, por edhe duhet që të gjithë bashkatdhetarët e mi të dijnë mendimin që kam patur si udhëheqës gjithnjë e do ta kem ku është përpjekja me të tërë mjetet e mënyrat: të mbrojturit e Atdheut e të drejtat e tij. E akoma unë në është se e vura kandidaturën time kjo nuk është nga asnjë ndjenjë e interesit të veçantë por nga patriotizmi i thjeshtë, me qëllim që të jem ndërmjetës midis popullit e Qeverisë së tij e kështu të mundem të mbroj e të përkrah interesat dhe hallet e tij, të siguroj lumturin e fatbardhësin e tij me mjetet qësot qytetrimi dhe përparimi na shtron përpara. Me këtë rast përfitoj t'i paraqes falenderimet e mia shumë Zotërinjve që më kanë dhënë kurajo e veçanërisht bashkëqytetarët e mi të cilët gjithnjë më tregojnë një dashuri të vërtetë, lavdi emrit që mbaj i cili përmënt kujtimet e të palodhurit mbrojtësit të tyre. Pra, është me plot besim që paraqitem përpara jush duke shpresuar se ky popull që e kam dashur në gjithëjetën time, që i kam vrapuar në më të voglat rreziqe duke hyrë gjithnjë në rrjeshtat e tij, do të më gjej tëmeritueshëm për besimin e tij. Kiazim Kemal Vlora, Vlorë, 17.02.1912» («Mbrojtja Kombëtare», Vlorë, 20 shkurt 1921, f.1). http://bijteeshqipes.us/Dy-djemte-e-Ismail-Qrmalit-2.jpg Ismail Qemali, Qazim bej Vlora dhe Hasan Prishtina (Stamboll, rreth vitit 1910) Rreth vitit 1936 u martua me Behije Masllafin, e veja e Inajet bej Ohrit, me të cilën nuk pati fëmijë. Pas «çlirimit» të Shqipërisë u vendos në Strugë dhe pas prishjes së marrdhënieve shqiptaro-jugosllave, më 1949, nuk u kthye më në atdhe. Më 1949 policia maqedonase i sekuestroi një pjesë të dokumentacionit, që kishte me vete. Sipas historianëve struganë ai kishte një dokumentacion të pasur dhe një bibliotekë shumë të madhe, fati i të cilave nuk dihet. Mbetur në vetmi të plotë, larg familjes e atdheut, Qazim bej Vlora vdiq në dhjetor 1953. Shoqata e Historianëve Strugan, pas kërkimeve të shumta, më 1997, zbuloi vendin ku preheshin eshtrat e Qazim bej Vlorës, duke i vendosur dhe një pllak mbi varr. «Me këtë akt, -ka theksuar Kryetari i Forumit Intelektual të Strugës, -pastruam ndërgjegjen tonë prej shqiptari, që për shumë vjet, për arsye objektive, nuk e kemi ditur se në varrezat tona të Strugës prehen, jo vetëm eshtrat e njërit nga djemtë më të mirë të Ismail Qemalit, Qazim bej Vlora, por bashkë me to edhe një pjesë e ndritur e historisë tonë kombëtare, për të cilën ne jemi krenarë». 28 nëntor 2008 Shtojcë Ngacmues èshtè fakti qè, Flamuri qè u ngrit nè Vlorè, mè 28 nèntor 1912, i cili tashmè nuk gjendet mè dhe kohèt e fundit ka patur shumè diskutime rreth tij (i kujt ishte, nga erdhi, kush e qèndisi, etj), sipas gazetès "Besa" tè vitit 1932, kur jetonin thuajse tè gjithè pjesèmarrèsit e Pavarèsisè, pra njè fakt mè se i besueshme, ruhej nga Et'hem bej Vlora i cili, gjatè ceremonisè sè 20-vjetorit tè Pavarèsisè, ia dorèzoi shtetit. Dy djemtë e Ismail Qemalit, për të cilët nuk u fol kurrë (Fatkeqësisht, historia e Ismail Qemalit dhe e familjes së tij, kur vendi po i afrohet 100 vjetorit të Pavarësisë, pret akoma të shkruhet) nga: Darling Ismail Vlora darling.vlora@virgilio.it

  • Pikture nga Marjana Eski

    Një analizë profesionale për këtë pikturë të Marjana Eskit duhet të përfshijë vlerësime për disa aspekte kyçe të veprës: kompozicioni, simbolika, stili, përdorimi i ngjyrave dhe konteksti artistik. 1. Kompozicioni Kompozicioni i kësaj pikture është i ndërlikuar dhe shtresor, duke krijuar një ndërthurje të elementeve natyrore dhe artificiale. Vëmendja e shikuesit tërhiqet drejt objekteve në qendër—shishja, çajniku dhe peshqit—të cilët janë të rrethuar nga elemente të shkruara dhe të zbukuruara. Asetet vizuale vendosen në mënyrë të tillë që të krijojnë një rrjedhë dinamike, duke u zhvendosur nga qendra drejt skajeve të pikturës. 2. Përdorimi i Ngjyrave Ngjyrat janë të ngrohta dhe të zbehta në sfond, ndërsa objektet kryesore kanë ngjyra më të ftohta dhe më të ndritshme. Ky kontrast krijon një thellësi vizuale dhe e ndan hapësirën në mënyrë të efektshme. Sfumi i ngjyrave të kuqe dhe të verdhë në sfond mund të sugjerojë pasion ose kujtime të së kaluarës, ndërsa tonet më të zbehta të objekteve në qendër sugjerojnë një qetësi të përditshme. 3. Simbolika Gazetat dhe dokumentet: Mund të simbolizojnë kalimin e kohës, përvojat e mbledhura ose informacione të fshehura. Tekstet e padeshifrueshme tregojnë mungesën e komunikimit të qartë ose mbivendosjen e historive personale dhe kolektive. Çajniku dhe shishja: Elementët e përditshëm të jetës shtëpiake përfaqësojnë qetësinë dhe përkujdesjen. Këto objekte e lidhin pikturën me një ndjenjë intimiteti. Peshqit: Një simbol universal i jetës, shpirtit dhe frymës. Peshqit, në këtë kontekst, mund të përfaqësojnë lirinë, qëndrueshmërinë ose pasurinë shpirtërore të fshehur nën sipërfaqen e përditshmërisë. 4. Elementet Dekorative dhe Ornamente Ornamentet në sfond dhe detajet grafike, si vijat e ndërlikuara, sugjerojnë një ndërlidhje të traditës me modernitetin. Këto elemente mund të jenë një reflektim i rrënjëve kulturore të artistit ose një përpjekje për të përfshirë kompleksitetin e jetës moderne në art. 5. Stili Stili i Marjana Eskit në këtë vepër mbart ndikime dhe arti modern abstrakt, por i ndërthurur me motive tradicionale. Përdorimi i teksturave dhe gjeometrisë së stilizuar krijon një efekt të fragmentuar dhe shumëdimensional, i cili të kujton një mozaik vizual. 6. Konteksti Artistik Marjana Eski njihet për përfshirjen e kulturës dhe traditës në punën e saj, shpesh duke e ndërthurur atë me simbole moderne për të krijuar një dialog mes të shkuarës dhe të tashmes. Kjo pikturë mund të lexohet si një reflektim mbi identitetin, kohën dhe përvojat njerëzore, përmes objekteve të zakonshme që mbartin histori të thella. Përfundim Piktura shpreh një ndjenjë të thellë të kohës dhe të përditshmërisë, duke krijuar një ekuilibër mes realitetit dhe simbolikës. Eski përdor objekte të thjeshta për të treguar histori komplekse, ndërsa elementet dekorative dhe simbolike përçojnë një ndjenjë kulture dhe identiteti.

  • Cilët ishin 83 delegatët firmëtarët që shpallën Pavarësinë e Shqipërisë

    Cilët ishin 83 delegatët firmëtarët që shpallën Pavarësinë e Shqipërisë 26 janari është një ditë e shënuar për tërë bashkëkombasit sepse nderojmë dhe respektojmë një nga figurat më madhore pas Kryeheroit Gjergj Kastriot Skënderbeut, Ismail Qemal bej Vlorën (Vlorë, 24.01.1844 – Peruxhia, Itali, 26.01.1919). Ismail Qemali është një figurë emblematike, ai që shpalli Pavarësinë kombëtare dhe themeloi shtetin demokratik shqiptar. - Publicitet - Edhe pse kanë kaluar një shekull e ca, figura poliedrike e Ismail Qemalit frymëzon shqiptarët në dritësimin e kombit dhe udhët e vështira për integrimin europian. Është e veçantë këtu të citoj fjalët e tij në intervistën e dhënë më 1 Maj 1900 me shqiptarët e Egjiptit, ku thotë: “Shqiptarët e kanë vendin e tyre në gjirin e popujve të Europës”. Me këtë vizon të qartë politik dhe diplomatik, ai punoi në tërë fillimshekullin e XX, duke mëkuar tek shqiptarët frymën e Rilindjes Kombëtare. Lufta çlirimtare me kryengritjet e mëdha 1911-1912 në tërë trojet shqiptare, kulmuan me aksionin e shpalljes së Pavarësisë shqiptare, që u kurorëzua nga shteti i tij, 1912-1914, i cili vendosi gurë themeli në jetën shqiptare. Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë dhe shoqata “Labëria” përherë kanë bërë kujdes, që jo vetëm ta përkujtojnë këtë figurë të madhe të kombit, por edhe ta ringjallin atë, pasi mesazhet e tij edhe sot i shërbejnë çështjes së madhe të integrimit europian. Me këtë rast falënderoj deputetët e Parlamentit shqiptar Vullnet Sina e Pranvera Resulaj, rektorin e Universitetit “Ismail Qemali”, Vlorë, prof.dr. Roland Zisi, kryetarin e shoqatës “Labëria”, dega Vlorë Ahmet Demaj dhe të gjithë juve të nderuar pjesëmarrës në këtë veprimtari domethënëse e simbolike për Paharrimin e Shenjtorit të Flamurit Kombëtar. E ku më mirë se në Bibliotekën shkencore të Universitetit që mban emrin e Tij shkon përurimi i librit kushtuar Plakut të Bardhë dhe firmëtarëve të Deklaratës epokale të Pavarësisë?! Duke lexuar librin e prof.dr. Bardhosh Gaçe “Ata që shpallën Pavarësinë Kombëtare”, një vepër e rrallë historiografike, universiteti ynë i bën një shërbim të veçantë kësaj ngjarjeje historike. Më lejoni të kujtoj vetëm një cast se Shpallja e Pavarësisë kishte 83 delegatë, nga të cilët 74 me universitet dhe vetëm 9 delegatë me shkollë të mesme. Ata ishin juristë, ekonomistë, ushtarakë, mësues, klerikë, astronomë me përvojë në drejtimin e shtetit. Ndër delegatët, Senatin dhe Qeverinë e Ismail Qemalit përfshiheshin përfaqësues të të katër komuniteteve fetare: katolikë, muhamedanë, ortodoksë e bektashinj. Edhe ky është një mesazh i veçantë, pasi Nënkryetar i Qeverisë ishte Dom Nikollë Kaçorri dhe Kryetar Senati Myfti Vehbi Dibra. Kjo ishte Shqipëria e të gjithëve, Shqipëria e Ismail Qemalit. Monografia “Ata që shpallën Pavarësinë Kombëtare” me 391 faqe, me dokumente origjinale, të panjohura deri më sot e që shohin dritën e botimit për herë të parë, me faksimile, fotografi, portrete, shkrime, gjykime etj., shikon dritën e botimit falë deputetit bujar të Vlorës në Parlamentin shqiptar, z. Vullnet Sina. Ky libër është botimi i tretë i plotësuar i albanologut të njohur prof. dr. Bardhosh Gaçe, ndërkohë, nuk mendoj se mund të jetë botim shterues për Pavarësinë Kombëtare nga ky studiues me vullnet balzakian. Nëse tre skulptorët e mëdhenj Kristaq Rama, Muntaz Dhrami e Shaban Hadëri, realizuan në bronz Monumentin e Pavarësisë në Sheshin e Flamurit, Vlorë, 17 m të lartë, në vitin 1972; nëse meraku i madh i themeluesit të skulpturës shqiptare Odhise Paskali, shprehur autorit, ishte që monumenti të kishte formën e një obelisku, ku të gdhendeshin tërë fytyrat e atyre që Shpallën Pavarësinë dhe themeluan shtetin shqiptar e përbri tyre të ishin firmat e tyre si në aktin historik, prof. Gaçe na ka dhënë një monument shkronjor, një ansambël monumental me gërma të arta, që shquan për vlera të veçanta historike, kulturore e shkencore. Autori, tekstin që na dhuron sot në nderim të Dy Ditëve të Shenjtorit të Flamurit të Kombit shqiptar, e quan me modesti libër publicistiko-historik. Ky libër e tejkalon këtë klasifikim dhe është Enciklopedia e Pavarësisë Kombëtare, kësaj faqeje të ndritur të historisë shqiptare, që u shkrua dhe u shpall nga 83 apostujt e shqiptarizmës në Kuvendin Kombëtar të Vlorës, që u mblodh në qytetin e Vlorës më 28 Nëntor 1912 dhe zhvilloi punimet me 7 mbledhje historike deri më 7 Dhjetor 1912, nën drejtimin e Ismail Qemal Bej Vlorës, këtij personaliteti të shquar të politikës dhe diplomacisë shqiptare. Në këtë enciklopedi, autori na njeh me profilin e 83 delegatëve të Kuvendit Kombëtar të Vlorës, që shpalli Pavarësinë e Shqipërisë: “Sipas saktësimeve të mëtejshme që bëmë në procesverbalin e Kuvendit Kombëtar të botuar në gazetën “Përlindja e Shqipniës” të Qeverisë së Vlorës, botimit “Dokumente historike” të Lef Nosit, gjurmimeve të Teki Selenicës dhe materialeve të Arkivit Qendror të Shtetit, në Kuvendin e Vlorës morën pjesë këta delegatë: Berati [përfaqësuar me 4 delegatë, shën. im: A. H]: Sami Vrioni Iljaz Vrioni Raq Tutulani Babë Dudë Karbunara Skrapari [përfaqësuar me 1 delegat, shën. im: A. H]: Xhelal Koprencka Mallakastra [me 1 delegat]: Hajredin Cakrani Lushnja [me 3 delegatë]: Qemal Bej Mullai Ferid Vokopola Nebi Sefa Dibra [me 2 delegatë]: Myfti Vehbi Dibra Sherif Lëngu Ohri dhe Struga [me 6 delegatë]: Zyhdi bej Ohri Dr. H. Myrteza [Myrteza Ali Struga] Nuri Sojlliu Hamdi bej Ohri Mustafa Baruti Dervish Hima Mati [me 3 delegatë]: Ahmet Miftar Beu [Ahmet Zogu] Riza Bej [Çela] Kurt Bej [Aga Kadiu] Durrësi [me 4 delegatë]: Abaz Efendi Çelkupa Mustafa Agë Hanxhiu Jahja Ballhysa Dom Nikollë Kaçorri Tirana [me 2 delegatë]: Abdi bej Toptani Murat bej Toptani Shijaku [me 3 delegatë]: Xhelal Deliallisi Ymer bej Deliallisi Ibrahim Efendiu Kruja [me 1 delegat]: Mustafa Kruja Elbasani [me 4 delegatë]: Shefqet Daiu Lef Nosi Qemal Karaosmani Dervish bej Biçaku Peqini [me 1 delegat]: Mahmut Kaziu Gramsh-Tomorricë [me 1 delegat]: Ismail Qemali Gjirokastra [me 7 delegatë]: Azis Efendi Gjirokastra Elmas Boçe Veli Harxhi Myfyd Libohova Petro Goga Jani Papadhopulli Hysen Hoxha Përmeti [me 2 delegatë]: Veli bej Këlcyra Syrja bej Vlora Tepelena [me 3 delegatë]: Fehim bej Mezhgorani Kristo Meksi Aristidh Ruçi Çamëria [me 4 delegatë]: Veli Gerra Jakup Veiseli Rexhep Demi Azis Tahir Ajdonati Delvina [me 1 delegat]: Avni bej Delvina Korça [me 3 delegatë]: Pandeli Cale Thanas Floqi Spiro Ilo Pogradeci [me 1 delegat]: Hajdar Blloshmi Kosova [me 11 delegatë]: Rexhep bej Mitrovica Bedri Pejani Sali Gjuka Mitat Frashëri Mehmet Pashë Deralla Isa Boletini Riza Bej Gjakova Hajdin Draga Dervish bej Ipeku Zeejnel Begolli Qerim Begolli Shkodra [me 1 delegat]: Luigj Gurakuqi Vlora [me 6 delegatë]: Ismail Qemali Zihni Abaz Kanina Aristidh Ruci Qazim Kokoshi Jani Minga Eqerem bej Vlora Kolonia Shqiptare e Bukureshtit [me 4 delegatë, 4 Dhimitër]: Dhimitër Zografi Dhimitër Mborja Dhimitër Berati Dhimitër Ilo Ndrisin sot dhe gjithë jetën do të ndrisin ndër shqiptarë Fjalët e Arta që u shkruan e u gdhendën në faqet e gazetës “Përlindja e Shqipniës”, sipas procesverbalit hyjnor për ne të atyre burrave të rëndë të kombit atë mbasdite lavdimadhe të 28 Nëntorit 1912: “Të gjithë delegatët me një zë i pëlqyen fjalët e z. Ismail Qemal Beut dhe vendosën që: Shqipëria të bëhet që sot më vete, e lirë, e mosvarme nën një Qeveri të Përkohshme. Të përplasura duarsh të panumërta e papushim, e pritën këtë vendim. Mbledhja u dërgua për të nesërmen dhe delegatët dolën jashtë të përshëndeti Flamurin që u ngrit në orën 25:30 pas dreke”. Ky vendim i asaj dite ka hyrë në Historinë e Popullit shqiptar si Akti i shpalljes së Pavarësisë Kombëtare. Ata që shpallën Pavarësinë për kombin shqiptar janë apostuj të shqiptarizmës, Shenjtorët e Pavarësisë së Shqipërisë.

  • 'Schiller". Letra e trembedhjetë mbi edukimin estetik të njeriut. Përktheu nga Gjermanishtja Dr. Elda Gjana-Boriçi.

    Marrë nga: "Mbi edukimin estetik të njeriut" Universiteti Schiller Letra e trembëdhjetë  Në një shqyrtim të parë asgjë nuk duket më e kundërvënë ndaj njëra – tjetrës se sa këta dy instinkte; ndërkohë që njëri ka si objekt të vet ndryshimin, tjetri ka pandryshueshmërinë. Por megjithatë janë pikërisht këto dy nocione që shterojnë plotësisht nocionin e njerëzimit, dhe një instinkt i tretë themelor, që i ndërmjetëson të dy, është kryekëput një nocion i përfytyrueshëm. Ndaj shtrohet pyetja, si mund të rivendoset vallë uniteti i natyrës njerëzore, një unitet ky i cili shkatërrohet plotësisht nga kjo kundërvënie primitive dhe radikale?     Unë e pranoj se këto dy tendenca kundërshtojnë vetveten, por, ajo që vihet re është se ato nuk futen në të njëjtat objekte. Mirëpo ajo ç’ka nuk takohet, nuk mund të përplaset me njëra – tjetrën. Përveç kësaj, është e vërtetë që instinkti epshor kërkon ndryshim, por nuk kërkon që të shtrihet edhe te personaliteti dhe të përfshijë fushën e tij, e as të jetë një ndryshim i parimeve. Nga ana tjetër, instinkti i formës synon unitetin dhe qëndrueshmërinë, por ai nuk do që kushtëzimi të fiksohet me personalitetin, e që të shndërrohet në një identitet të ndijimit. Pra, si instinkte në vetvete, ato nuk janë të ndarë nga natyra, e nëse shfaqen si të tillë, kjo ndodh pikërisht sepse së pari ato u krijuan nëpërmjet një shkeljeje të lirë të rregullave të natyrës, nëpërmjet mohimit të vetvetes dhe ngatërrimit të sferave të tyre vepruese. Kësisoj është detyra e kulturës për të ruajtur e për të mbikëqyrur kufijtë e çdonjërit prej këtyre dy instinkteve; rrjedhimisht ajo u ka borxh të dyjave një drejtësi të barabartë, e të mbrojë jo vetëm instinktin racional ndaj atij shqisor, por edhe këtë të fundit ndaj të parit. Pra, puna e tij është e dyfishtë: së pari: që shqisat të protestojnë kundër sulmeve të lirisë; së dyti: që personaliteti të vendoset me siguri kundër pushtetit të ndjenjave. Njërin prej qëllimeve ai e arrin nëpërmjet kultivimit të aftësisë së ndjenjave, kurse tjetrin nëpërmjet kultivimit të aftësisë së arsyes.  Meqenëse bota zhvillohet në kohë ose në ndryshime, përsosmëria e aftësisë që i lidh njerëzit me botën, lipset të jetë domosdoshmërisht shtrirja dhe ndryshueshmëria më e madhe e mundshme. Meqenëse personaliteti është ai që mbetet i qëndrueshëm përgjatë ndryshimit, atëherë përsosmëria e asaj aftësie, e cila duhet t’i kundërvihet ndryshimit, duket të jetë liria më e madhe e mundshme e veprimit (autonomia) dhe e intensitetit. Sa më e shumanshme të zhvillohet gatishmëria për të perceptuar, sa më e lëvizshme të jetë ajo, dhe sa më shumë sipërfaqe t’u japë ajo pamjeve, aq më tepër botë koncepton njeriu, aq më shumë prirje zhvillon ai brenda vetes; sa më shumë forcë dhe thellësi të fitojë personaliteti, sa më shumë liri arsyeja; aq më shumë botë koncepton njeriu, aq më tepër formë krijon ai jashtë vetes. Rrjedhimisht, kultura e tij konsiston së pari: në vendosjen e aftësisë perceptuese në kontakt me botën në numrin më të madh të mundshëm të pikëtakimeve dhe në nxitjen e pasivitetit, nga pikëpamja e ndjenjës, në shkallën më të lartë; së dyti: në sigurimin e masës më të madhe të mundshme të pavarësisë për aftësinë determinuese, në lidhje me fuqinë perceptuese, dhe në nxitjen e aktivitetit, nga pikëpamja e arsyes, në shkallën më të lartë. Atje ku bashkohen të dyja këto cilësi, aty njeriu do të lidhë në plotësinë më të madhe të qenies, vetëspontanitetin (autonominë) e nivelit më të lartë me lirinë dhe, në vend që të braktisë veten te bota e të humbë në të, përkundrazi, do të arrijë ta thithë atë brenda vetes me tërë pafundësinë e fenomeneve të saj, në mënyrë që ajo t’i nënshtrohet kështu unitetit të arsyes së tij.  Mirëpo, njeriu mund ta këmbejë këtë marrëdhënie dhe si rrjedhojë të dështojë në përmbushjen e qëllimit të vet në këto dy mënyra. Ai mund të vendosë mbi forcën pasive intensitetin e kërkuar prej forcës aktive; më tej, ai mund të cënojë kufirin e të kalojë nga instinkti material në atë formal, e të këmbejë fuqinë perceptuese me atë determinuese. Gjithashtu ai mund t’i mveshë forcës aktive thellsinë që i takon forcës pasive, për të cënuar kështu kufirin e për të kaluar nga instinkti formal tek ai material, e për të zëvendësuar kështu fuqinë determinuese me atë perceptuese. Mirëpo, në rastin e parë ai nuk do të jetë kurrë një Ego, një personalitet, kurse në të dytin nuk do të jetë kurrë një Jo-Ego, si rrjedhim në të dyja këto raste ai nuk do të jetë as njëra dhe as tjetra, për pasojë do të jetë asgjë.  Faktikisht, nëse instinkti shqisor bëhet përcaktues, pra nëse shqisa bën ligjvënësin dhe bota mposht personalitetin, atëherë njeriu humbet si objekt atë ç’ka fiton si forcë. Madje për të mund të thuhet se kur ai është vetëm përmbajtja e kohës, atëherë ai nuk është, dhe si rrjedhim nuk ka kurrfarë përmbajtjeje. Në këtë kuptim, gjendja e tij shkatërrohet në po të njëjtën kohë me personalitetin e vet, sepse të dyja ato janë ide të ndërvarura dhe sepse ndryshimi kërkon një gjendje të qëndrueshme dhe realiteti i kufizuar një personalitet të pafund. Nëse instinkti i formës bëhet perceptues, kjo do të thotë se forca logjike e ndjenjës vjen më parë dhe personi e këmben veten me botën, duke humbur si subjekt dhe forcë autonome atë që fiton si objekt, për shkak se pandryshueshmëria implikon ndryshim dhe realiteti absolut për të manifestuar vetveten kërkon kufij. Për aq sa njeriu është vetëm formë, ai nuk ka formë, dhe si rrjedhim personaliteti i tij është zhdukur bashkë me gjendjen. Me një fjalë: vetëm për aq kohë sa ai është i ndjeshëm dhe perceptues; Ndodh vetëm për shkak se ai është perceptues, që ka realitet brenda tij dhe se ai shfaqet si një forcë menduese.  Në këtë kuptim të dy instinktet kanë kufizim dhe, për aq kohë që ato mendohen si energji, kanë nevojë për kalitje; i pari që të mos cënojë fushën e ligjvënies, dhe tjetri që të mos ndërhyjë në fushën e ndjenjave. Kjo kalitje e instinktit shqisor në asnjë mënyrë s’duhet të jetë pasoja e një paaftësie fizike, e një mpirjeje ndjenjash, që kudo meriton vetëm përçmim, ajo duhet të jetë një veprim i lirisë, një aktivitet i personit, i cili nëpërmjet intensitetit të tij moral zbut intensitetin shqisor dhe nëpërmjet mbizotërimit të mbresave merr prej tyre në thellësi atë ç’ka u jep në gjerësi apo në sipërfaqe. Karakteri duhet t’i përcaktojë temperamentit kufijtë e tij, sepse ndjenjat kanë të drejtë të humbasin edhe elementë të tyre nëse kjo shkon në avantazh të mendjes. Nga ana tjetër kalitja e instinktit të formës mund të mos vijë si rezultat i paaftësisë morale apo nga një plogështi e mendimit ose vullnetit, e cila do ta degradonte njerëzimin. Ndaj, është e nevojshme që burimi i lavdishëm i kësaj kalitjeje të dytë të jetë plotësia e ndjenjave; është e nevojshme që aftësia shqisore në vetvete ta ruajë me forcë ngadhënjyese fushën e saj dhe t’i bëjë qëndresë dhunës, që aktiviteti pushtues i mendjes mund t’i diktojë. Pra është e nevojshme që instinkti material të ruhet në caqet e pronësisë së vet nga ana e personalitetit, kurse instinkti i formës nga ana e natyrës ose perceptueshmërisë.     Letra e katërmbëdhjetë  Tashmë kemi mbërritur te koncepti i ndërveprimit midis dy instinkteve, ku efektshmëria e njërit motivon dhe kufizon njëkohësisht atë të tjetrit, dhe ku secili nga këto instinkteve, i marrë në veçanti, arrin në shkallën e tij më të lartë të manifestimit pikërisht në sajë të të qenit të tjetrit aktiv. Ky raport këmbimi i të dy instinkteve është vetëm një detyrë e arsyes, të cilën njeriu është në gjendje ta zgjidhë krejtësisht vetëm nëpërmjet përsosjes së ekzistencës së tij. Pra, në kuptimin më rigoroz të fjalës, kjo është pikërisht ideja e njerëzimit; për pasojë, duke qenë diçka e pambarimtë, njeriu mund t’i afrohet asaj, në rrjedhën e kohës, gjithnjë e më pranë, por pa e arritur kurrë ndonjëherë. E kjo, sepse “ai nuk duhet të synojë formën në dëm të realitetit të tij, dhe as realitetin në dëm të formës; më shumë ai duhet të kërkojë qenien absolute nëpërmjet një të përcaktuareje dhe qenien e përcaktuar nëpërmjet një të pafundme. Përveç kësaj, ai duhet të ballafaqohet me botën përpara tij, sepse vetëm ai e ka botën përballë. Gjithashtu, ai duhet të ndjejë sepse është i ndërgjegjshëm për vetveten, pikërisht sepse ndjen.” E ndodh vetëm në përputhshmëri me një ide të tillë që, ai është njeri në kuptimin e plotë të fjalës, e se kurrë nuk mund të bindet për këtë, për aq kohë sa do të kënaqë përjashtimisht vetëm njërin nga këto instinkte, ose vetëm njërin pas tjetrit; Për aq kohë sa vetëm ndjen, ekzistenca dhe personaliteti i tij absolut, do të mbeten për të vetëm një mister, dhe për aq kohë sa vetëm mendon, gjendja dhe ekzistenca e tij në kohë kanë për t’iu zhdukur nga sytë. Por nëse ka raste ku ai do të provonte njëkohësisht këtë përvojë të dyfishtë, ku ai do të provohej njëkohësisht i ndërgjegjshëm për lirinë e vet dhe për ndjenjën e ekzistencës së tij, në të cilën ai do të ndihej njëkohësisht si materie dhe do ta ndjente vetveten si shpirt, atëherë në të tilla raste dhe kryekëput vetëm në këto, ai do të arrinte të kishte një këndvështrim të plotë për njerëzimin, dhe objekti që do t’ia siguronte këtë këndvështrim do të ishte si një simbol i fatit të tij të përmbushur, për pasojë do t’i shërbente si një shprehës i të pambarimtës, përderisa ky fat mund të përmbushej vetëm në plotësinë e kohës.  Po të supozojmë, që raste të këtij lloji mund ta paraqesin veten edhe në eksperiencë, atëherë ato do të zgjojnë brenda tij një instinkt të ri, i cili – pikërisht për shkak se të dy instinktet e tjera do të bashkëveprojnë me të – i marrë në veçanti, do t’i kundërvihet çdonjërit prej tyre, duke fituar kështu të drejtat e një instinkti vërtet të ri. Instinkti sensual p.sh . dëshiron që të ketë gjithmonë ndryshim, që koha të ketë një përmbajtje, ndërkohë që instinkti i formës kërkon që koha të nënshtrohet, të shtypet, që të mos ketë asnjë ndryshim. Pra, ai instinkt tek i cili të dy instinktet e tjerë veprojnë të lidhur – më lejoni që derisa ta shpjegoj më qartë termin, këtë instinkt ta quaj instinkti i lojës – pra, instinkti i lojës do të ketë për objekt të vetin shtypjen e kohës me kohë, në mënyrë që të bashkojë gjendjen e tranzicionit ose të ardhjes me qenien absolute dhe ndryshimin me identitetin.  Nga ana tjetër, instinkti shqisor ka nevojë të përcaktohet, ka nevojë të marrë një objekt të caktuar; ndërkohë që instinkti i formës do të përcaktojë vetë, do të prodhojë vetë një objekt; Për këtë arsye, instinkti i lojës do të përpiqet të marrë atë që ai vetë do të kishte prodhuar, dhe të prodhojë atë ç’ka ai aspiron të marrë, se si shqisa synon të marrë.  Përveç kësaj, instinkti shqisor përjashton nga subjekti i tij gjithë autonominë dhe lirinë, kurse instinkti i formës gjithë varësinë dhe pasivitetin. Më tej, mund të shtojmë se përjashtimi i lirisë është një domosdoshmëri fizike, ndërsa përjashtimi i pasivitetit një domosdoshmëri morale. Pra të dy instinktet detyrojnë karakterin, njëri nëpërmjet ligjeve të natyrës, tjetri nëpërmjet ligjeve të arsyes. Atëherë instinkti i lojës, përderisa unifikon veprimin e dyfishtë të dy instinkteve të tjerë, do të kënaqë mendjen si moralisht ashtu edhe fizikisht; pra ai, meqenëse shtyp gjithçka kalimtare, do arrijë të shtypë njëkohësisht edhe gjithçka detyruese, duke e lënë kështu njeriun të lirë si fizikisht ashtu edhe moralisht. Nëse ne e presim me pasion dikë, i cili është i denjë për përçmimin tonë, atëherë ne do të ndjejmë dhimbshëm se natyra në këtë rast është shtrënguar. Nëse ne mbajmë qëndrim armiqësor ndaj një tjetri, i cili na ngjall respekt, atëherë ne do të ndjejmë dhimbshëm se në këtë rast është arsyeja ajo që është shtrënguar. Po nëse ky person na frymëzon neve me interesin ndaj tij, duke fituar kështu vëmendjen tonë, atëherë shtrëngimi i ndjenjës zhduket njëherësh bashkë me shtrëngimin e arsyes, dhe ne fillojmë ta dashurojmë atë, d.m.th . të luajmë njëkohësisht me prirjen dhe me vëmendjen tonë.  Gjithsesi, përderisa instinkti shqisor arrin të na kontrollojë fizikisht dhe instinkti i formës moralisht, atëherë i pari e bën strukturimin tonë formal kalimtar ose të rastësishëm, kurse i dyti bën të tillë strukturimin tonë material; kjo do të thotë se është e rastësishme, nëse lumturia do të përputhet me përsosmërinë tonë, apo nëse ndodh e anasjellta. Pra instinkti i lojës, në të cilin dy instinktet e tjerë veprojnë të lidhur, do të bëjë të rastësishme ose kalimtare si prirjen tonë formale ashtu edhe atë materiale, si përsosmërinë ashtu edhe lumturinë tonë; nga ana tjetër, pikërisht pse ai i bën të rastësishme të dy këto instinkte, dhe për shkak se e rastësishmja zhduket nga e domosdoshmja, ai do arrijë ta shtypë të rastësishmen te të dy instinktet, për t’i dhënë kështu formën materies dhe realitetit formën. E në po atë masë që ai do t’u marrë ndjenjave dhe pasioneve ndikimin dinamil, në po atë masë ai do t’i vendosë ato në harmoni me idetë racionale dhe duke hequr prej ligjeve të arsyes moralin e tyre shtrëngues, do të mund të bashkojë me to interesin e shqisave.  Përktheu nga gjermanishtja: Dr. Elda Gjana-BORIÇI  Marrë nga: “ Mbi edukimin estetik tw njeriut ”

 PRESTIGE

Wellcome  at Revista Prestige.

Revista "Prestige" është një platformë dixhitale online dhe ne printuare njohur  kulturore promovuese për arritjet sinjikative  të iprofesionisteve ne fusha të ndryshme. Duke pasur në fokus The best , kjo revistë ofron përmbajtje që frymëzon dhe informon lexuesit,

Revista Prestige është rritje e vetedijes, me eksplorimni ne te gjitha fushat , ofron promovimin e  alternativat e AI duke i alternuar me publicitetin dhe kreativitetin.

Revista ka 100 faqe te perditesuara.

ndihmon ne ruajtjen e balancave te jetes me ato profesionale, dhe ploteson pontecialin tuaj Revista shfaqet si një thesar njohurish  enciklopedike.


© Revista Prestige 2023 - 2025

I'm always looking for new and exciting opportunities. Let's connect.

http://revistprestige.wixsite.com/prestige

© Revista Prestige 2023 - 2025

© 2024 Prestige Blog. All Rights Reserved.

Photo_1723755330850.png

© Revista Prestige 2023 - 2025

bottom of page