Elon Musk prezanton “Grokipedia-n” – enciklopedia e re që sjell dijet universale përmes inteligjencës artificiale

Autor LP
6 days ago
4 min read

Elon Musk lançoi “Grokipedia” — enciklopedinë e re të krijuar nga inteligjenca artificiale dhe rivalizon Wikipedia-n

Projekti i ri i xAI synon të krijojë “një version më të vërtetë të Wikipedia-s”, por tashmë është përfshirë në debate për kopjime të përmbajtjeve dhe kritika nga komuniteti akademik e mediatik.

Nga: Michael Nied (People.com)

Data e publikimit: 28 tetor 2025, ora 09:24 AM EDT

Më 27 tetor 2025, sipërmarrësi miliarder Elon Musk, 54 vjeç, njoftoi zyrtarisht nisjen e Grokipedia-s — një platformë të re enciklopedike në internet, të ndërtuar dhe përditësuar plotësisht nga inteligjenca artificiale (AI).

Faqja funksionon në adresën Grokipedia.com dhe është zhvilluar nga kompania e tij e AI-së, xAI, e cila u themelua në vitin 2023. Kjo është e njëjta kompani që krijoi Grok, sistemin e fakt-kontrollit me AI të integruar në platformën X (ish-Twitter).

Pse e krijoi Musk këtë platformë

Sipas deklaratave të tij, qëllimi i Grokipedia-s është të ofrojë një burim “më të saktë dhe më të vërtetë” të informacionit, si alternativë ndaj Wikipedia-s, për të cilën Musk është shprehur publikisht me kritika të ashpra.

Në një postim më 30 shtator 2025 në rrjetin X, Musk tha:

> “Ne po ndërtojmë Grokipedia @xAI — do të jetë një përmirësim masiv ndaj Wikipedia-s.

Sinqerisht, është një hap i domosdoshëm drejt qëllimit të xAI për të kuptuar Universin.”

Në disa postime të tjera, ai ka e quajtur Wikipedia “shumë e politizuar” dhe “e ideologjizuar”, duke përdorur shpesh shprehjen ironike “Wokipedia”.

Si funksionon Grokipedia

Ndryshe nga Wikipedia, ku artikujt shkruhen dhe redaktohen nga njerëz, Grokipedia gjeneron çdo artikull përmes algoritmeve të inteligjencës artificiale.

Sipas përshkrimit zyrtar të faqes, “Grokipedia është një enciklopedi e fuqizuar nga AI, e ndërtuar si një alternativë më e besueshme ndaj Wikipedia-s.”

Në momentin e lansimit, faqja përmbante rreth 880,000 artikuj — shumë më pak se 7 milionët që ka Wikipedia në anglisht.

Çdo artikull shoqërohet me një shënim që tregon se është “fakt-kontrolluar nga Grok”, ndërsa disa përmbajnë lista burimesh të shumta, nga media si The New York Times apo NPR.

Aktualisht, përdoruesit nuk mund të redaktojnë përmbajtjet, por mund të flamurojnë (raportojnë) artikuj që përmbajnë gabime.

---

Autori dhe kompania pas projektit

Grokipedia është në pronësi të xAI, kompanisë së inteligjencës artificiale të Elon Musk.

Kjo kompani është e pavarur nga Tesla dhe SpaceX, por e lidhur me rrjetin social X, ku Musk ka integruar sisteme të inteligjencës artificiale për komunikim dhe fakt-kontroll.

Sipas xAI, ky projekt është pjesë e vizionit më të gjerë të Musk për “kuptimin e Universit përmes inteligjencës artificiale.”

---

Si është pritur Grokipedia

Lansimi i Grokipedia-s tërhoqi menjëherë vëmendje globale — por edhe kritika të forta.

Faqja u rrëzua për disa orë në ditën e parë të funksionimit, për shkak të numrit të madh të vizitave, raportuan The New York Times dhe Fox News.

Për më tepër, lansimi ishte shtyrë një javë, për arsye teknike.

Akuzat për kopjim të përmbajtjes

Menjëherë pas hapjes, disa media si NBC News zbuluan se disa artikuj të Grokipedia-s janë identikë me ato të Wikipedia-s, madje me të njëjtën renditje paragrafësh dhe formulime.

Në disa raste, vetë faqja e Grokipedia-s përfshin këtë njoftim zyrtar në fund të artikujve:

> “Përmbajtja është përshtatur nga Wikipedia, e licencuar nën Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 License.”

Pra, ndonëse ligjërisht mund të përdorë përmbajtje të Wikipedia-s nën këtë licencë, kritikët e akuzojnë Musk për mungesë origjinaliteti dhe transparence, duke e quajtur platformën “Wikipedia me AI, jo alternativa e saj.”

Në rrjetin X, Musk iu përgjigj akuzave me humor dhe tha:

> “Duhet ta kemi rregulluar këtë deri në fund të vitit.”

---

Reagimi i Fondacionit Wikimedia

Organizata që administron Wikipedia-n, Wikimedia Foundation, publikoi një deklaratë të qartë për mediat, përfshirë People.com:

> “Që nga viti 2001, Wikipedia ka qenë shtylla e njohurive në internet.

Ndryshe nga projektet e reja, Wikipedia mbetet e vetmja faqe e madhe e menaxhuar nga një organizatë jofitimprurëse, me politika të hapura, mbikëqyrje vullnetare dhe një kulturë përmirësimi të vazhdueshëm.”

Ata shtuan:

> “Njohuria e Wikipedia-s është — dhe gjithmonë do të jetë — njerëzore.

Kjo është ajo që e bën të vlefshme, dhe kjo është ajo që AI-të, përfshirë Grokipedia-n, përdorin për të mësuar.”

Në faqen zyrtare të Wikipedia-s më 28 tetor, Fondacioni publikoi një mesazh sensibilizues për donacione, ku thuhej:

> “Wikipedia është krijuar nga njerëzit, jo nga makinat. Nuk përpiqet të shtyjë asnjë pikëpamje. Është pronë e një jofitimprurëse, jo e një miliarderi apo korporate gjigante.”

---

Çfarë thonë mediat ndërkombëtare

NBC News theksoi se Grokipedia është “një eksperiment interesant, por që bazohet mbi punën njerëzore që tashmë ekziston në Wikipedia.”

The New York Times raportoi se platforma “pësoi kolaps në ditën e parë” dhe se “shumica e përmbajtjeve janë të ndërtuara nga materiale të ekzistuara online.”

Fox Business shtoi se “pavarësisht kritikave, Grokipedia mund të bëhet një provë se si AI mund të menaxhojë informacionin në shkallë të gjerë.”

---

Përmbledhje

Emri: Grokipedia

Krijuesi: Elon Musk

Kompania: xAI

Data e lansimit: 27 tetor 2025

Artikujt fillestarë: ~880,000

Baza: përmbajtje të gjeneruara nga AI (dhe pjesërisht të marra nga Wikipedia)

Qëllimi: të krijojë një alternativë “më të vërtetë” ndaj Wikipedia-s

Kritikat kryesore: mungesë transparence, përdorim i përmbajtjeve ekzistuese, dështime teknike në lansim

Reagimi i Wikipedia-s: “Njohuria njerëzore nuk mund të zëvendësohet nga Inteligjenca Artificiale.