“Madhështia që lind nga thjeshtësia: Ermonela Jaho në tempullin e dijes

“Madhështia që lind nga thjeshtësia: Ermonela Jaho në tempullin e dijes”

Në sallën e madhështisë e solemne të Akademisë së Shkencave, dy ditë më parë, ndodhi një takim që ngjan më shumë me një shkrirje të bukur midis dijes dhe artit, midis mendimit racional e shpirtit të ndjeshëm. Sopranoja e shquar shqiptare me famë botërore, Ermonela Jaho, u mirëprit më 22 shtator 2025 nga kryetari i Akademisë, akad. Skënder Gjinushi, në një ceremoni që nuk ishte thjesht një formalitet institucional, por një ngjarje ku arti dhe shkenca i dhanë dorën njëra-tjetrës.

Në krah të Gjinushit, në këtë takim morën pjesë personalitete të tjera të botës akademike e publike: zv/kryetarja e Komisionit për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik, znj. Evis Kushi; zëvendëskryetari i Akademisë, akad. Vasil Tole; sekretarja shkencore, akad. Anila Hoda, si dhe anëtarë të kryesisë e të ftuar të tjerë. Ishte vetë Akademia e Shkencave e Shqipërisë organizatore e këtij momenti, duke e kthyer hapësirën e saj në një urë që bashkon realitetin shqiptar me skenat e mëdha ndërkombëtare.

Në fjalën e tij, akad. Skënder Gjinushi nuk u mjaftua vetëm me një përshëndetje. Ai theksoi se prania e Ermonela Jahos në Akademi ishte një nder dhe një dëshmi se ky institucion nuk mbetet i kufizuar në botën teknike të shkencës, por hap dyert edhe për ata që krijojnë në fushën e artit, kulturës dhe shpirtit njerëzor. Gjinushi e përshkroi këtë zgjedhje si një hap drejt një Akademie më të hapur, më përfshirëse, që pranon si pjesë të saj personalitete të cilët, edhe pse jetojnë e veprojnë jashtë vendit, mbeten pasqyrë e vlerave më të larta shqiptare. Në thelbin e fjalës së tij tingëllonte një filozofi e thjeshtë: se arti dhe shkenca, secili në mënyrën e vet, janë dy rrugë që çojnë drejt së njëjtës dritë – dritës së së vërtetës dhe të bukurës.

Pikërisht në këtë frymë, sopranoja Ermonela Jaho u nderua me titullin “Anëtare e jashtme e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë”. Certifikata iu dorëzua solemnisht nga znj. Evis Kushi, duke e kthyer këtë moment në një akt të dukshëm mirënjohjeje dhe respekti. Ky titull nuk është vetëm një dekoratë formale, por një lidhje e thellë shpirtërore mes Jahos dhe institucioneve shqiptare. Ai përfaqëson dëshirën e Akademisë për të njohur e për të pranuar si të vetën një figurë që i ka dhënë botës art dhe emocione, ndërsa Shqipërisë i ka dhënë krenari.

Në madhështinë e skenave botërore, zëri i Ermonela Jahos ngjitet si një lutje që prek qiellin, ndërsa në thjeshtësinë e sallës së Akademisë së Shkencave, ajo u prit me të njëjtin respekt që i jepet një simboli kombëtar. Ky kontrast i bukur mes madhështisë së operave ku ajo shndrit dhe thjeshtësisë me të cilën Akademia e pranoi në gjirin e saj, është një dëshmi se vlera e vërtetë nuk matet as me sallat e mëdha, as me duartrokitjet e pafundme, por me aftësinë për të qenë e përulur dhe njerëzore edhe në kulmin e lavdisë.

Në këtë takim, që mund të shihej si një dialog i thjeshtësisë dhe solemnitetit midis notave muzikore dhe fjalëve shkencore, doli në pah një e vërtetë universale: se arti dhe shkenca, sado të ndryshme në formë, kanë të njëjtën rrënjë – dashurinë për të shprehur dhe për të zbuluar dimensionet më të thella të qenies njerëzore. Në këtë bashkim, Ermonela Jaho nuk ishte vetëm një soprano e famshme; ajo ishte një metaforë e vetë Shqipërisë që rrezaton dritë jashtë kufijve të saj.

Ceremonia e 22 shtatorit 2025 nuk ishte vetëm një nderim institucional. Ishte një mësim filozofik: se arti, kur bashkohet me dijen, nuk humb madhështinë e tij, por fiton thjeshtësinë që e bën të pavdekshëm.

© 2024–2025 Liliana Pere – 

Themeluese, Botuese, Autore 

Revista Prestige.