“Një Ditë në Romë, Frymë Lirie, Rrugët e Përjetshme, Gjesti i Heshtur dhe Ëndrra e Një Dite.”

“Një Ditë në Romë, Frymë Lirie, Rrugët e Përjetshme, Gjesti i Heshtur dhe Ëndrra e Një Dite.”

“Roman Holiday” është një prej atyre filmave që duken si një përrallë, por në të vërtetë janë një pasqyrë e butë e jetës — një ëndërr që zgjohet në dritën e realitetit.

Nën regjinë mjeshtërore të William Wyler, me Audrey Hepburn dhe Gregory Peck në qendër, ky film i vitit 1953 mbetet një kryevepër e thjeshtësisë dhe ndjenjës njerëzore, një poezi filmike ku Romës i është dhënë shpirti i një dashurie të pamundur.

Princesha Ann, e lodhur nga peshat e protokollit dhe rregullave mbretërore, një natë vendos të thyejë muret e arta të jetës së saj. Ajo arratiset nëpër rrugët e Romës, duke kërkuar jo aventurë, por një shije të thjeshtë të lirisë — një frymë ajri që nuk i është dhënë kurrë.

Fati e çon në duart e Joe Bradley-t, gazetarit amerikan që ka humbur gjithçka në bixhoz, por ruan në shpirt një njeri të ndershëm, një vëzhgues të heshtur të botës. Ai nuk e di fillimisht kush është ajo, dhe pikërisht në këtë padije nis bukuria e historisë.

Në ditët që ndjekin, ata enden nëpër qytetin e përjetshëm — me një Vespa që gëzon si fëmijë rrugicat romake, me një prerje flokësh që simbolizon lindjen e një “vetvetjeje” të re, me shaka të lehta e sy që fillojnë të flasin përtej fjalëve.

Rruga e tyre është një ditar i vogël lirie, një përshpëritje midis dy botëve që kurrë s’mund të takohen plotësisht.

Në fund, realiteti vjen si një mëngjes i pashmangshëm. Joe, që fillimisht e pa princeshën si një shans për karrierë, tani e sheh si një njeri që duhet mbrojtur nga bota, jo shfrytëzuar. Ai ia kthen lirinë dhe dinjitetin, pa kërkuar asgjë.

Në konferencën për shtyp, ajo e sheh dhe e njeh, por asnjë fjalë nuk mund të thuhet. Vetëm një ulje koke, një gjest falënderimi e dashurie të heshtur — më e thellë se çdo puthje filmike. Dhe Joe largohet ngadalë, në rrugët e tij të thjeshta, ndërsa ajo kthehet në botën e saj të ftohtë e të ndritur. Dy rrugë paralele që ndahen përgjithmonë.

“Roman Holiday” nuk ofron një fund të lumtur, por një fund të vërtetë. Është një kujtesë se dashuria nuk ka nevojë për zotërim për të qenë e pastër; se liria ndonjëherë është vetëm një ditë, por mjafton për ta ndryshuar jetën.

Në këtë thjeshtësi qëndron madhështia e filmit — një himn për njerëzoren, për ndershmërinë dhe për bukurinë që lind kur njeriu hiq dorë nga interesi dhe zgjedh të bëjë të drejtën.

Audrey Hepburn, me ëmbëlsinë dhe hijeshinë e saj, u shndërrua në një ikonë botërore dhe fitoi Oscar-in për aktoren më të mirë.

Filmi, që mori gjithashtu çmime për skenarin dhe kostumet, u prit me dashuri nga publiku e kritikët, duke hyrë menjëherë në historinë e artit të shtatë si një himn ndaj thjeshtësisë, dinjitetit dhe ëndrrës njerëzore për liri.

“Roman Holiday” mbetet një kujtesë e butë se edhe një ditë e vetme, e jetuar sinqerisht, mund të vlejë sa një jetë e tërë në ar.