Prof. Akli Fundo – Rektori i Universitetit Politeknik, një figurë e shquar me dimensione të mëdha dijesh, njerëzor, udhërrëfyes, dhe dritë për breza te tëra!

– "Matematika është gjuha me të cilën Zoti ka shkruar universin."

Galileo Galileu.

Prof. Akli Fundo – Një jetë në shërbim të mendimit, dijes dhe njeriut.

Në historinë e çdo kombi ka figura që ngrihen mbi kohën e tyre dhe bëhen udhërrëfyes të brezave, yje që ndriçojnë errësirat e mendjes dhe të shpirtit, dhe një prej tyre është Prof. Dr. Akli Fundo, rektor i Universitetit Politeknik të Tiranës, matematikan i heshtjes së brendshme, filozof i qetësisë së mendimit, mendimtar i dritës së dijes dhe humanist i thjeshtësisë që ngrihet mbi madhështi. 

I lindur në qytetin e Korçës në vitin 1968 – qytet që ka lindur shumë dritëdhënës të kulturës shqiptare – Fundo u rrit mbi themele të pathyeshme familjare, pasardhës i një dinastie me rrënjë të shquara intelektuale, i lidhur ngushtë me trashëgiminë e fisit Fundo, i cili në traditën shqiptare është përngjasuar me një trung të ditur, të drejtë dhe të lartë në kulturë.

Qysh herët, ai përqafoi matematikën, gjuhën universale të universit, si një piktor që vizaton botën me ligjet e saj të fshehta, dhe studioi në Universitetin e Tiranës (1986–1991), ku ndërtimi i bazës së tij shkencore u shndërrua në themel të qëndrueshmërisë së mendimit. 

Më tej, në Institute for Advanced Studies në Vjenë (1994–1995), ai e pasuroi horizontin e tij me ekonominë e aplikuar, duke parë matematikën jo thjesht si art abstrakt, por si një dritare që hapet për njeriun dhe shoqërinë.

Në vitin 2001, mbrojti doktoraturën, duke u vendosur në elitat shkencore shqiptare, si një dritë që ndriçon udhën e dijes.

Por jeta e tij nuk është një listë datash e gradash; ajo është historia e një njeriu me personalitet të spikatur, që di të dëgjojë  i qetë mendimet e studentëve dhe kolegëve. 

Në auditor, ai është profesor, dhe bashkëudhëtar i dijes, një shok i mendimit, një mentor që frymëzon të rinjtë jo me autoritet, por me përulësi dhe dialog; studentët e tij thonë: 

"Ai është dritë e qetë që të shoqëron në udhën e vështirë të matematikës."

Funksionet e tij akademike pasqyrojnë jo vetëm karrierën, por besimin e dhënë nga komuniteti universitar:

Nga asistent lektor më 1991, tek profesor më 2020, ai ka kaluar çdo shkallë me meritë; dy herë Zv. Rektor për 12 vjet (2008–2012; 2016–2024);

Sot, Rektor i Universitetit Politeknik të Tiranës, i zgjedhur me unanimitet respekti dhe besimi.

Anëtar i Senatit Akademik dhe i shumë forumeve shkencore kombëtare.

Ai shfaqet si vazhdimësi e traditës së matematicienëve të mëdhenj botërorë; ashtu si Euklidi, “Matematika është arti i të menduarit të qartë”, mund të thuhet për Akli Fundon: mjeshtër i qartësisë, i rendit dhe i mendimit të sistemuar; si Leibnizi, që shihte matematikën si harmoni të botës, edhe Fundo e sheh atë si mjet për të kuptuar universin dhe për t’i dhënë shoqërisë një rrugë drejt përparimit.

✨ Librat e tij, si Analiza Matematike 1, Analiza Matematike 2 dhe Analiza Matematike, Vëllimi I & II, nuk janë thjesht manuale didaktike, por ura që lidhin studentin me logjikën e përjetshme të matematikës, një gjuhë e dytë për të kuptuar botën; botuar mes viteve 2003–2007, sot përdoren nga mijëra studentë dhe konsiderohen referenca kryesore në auditorët shqiptarë.

✨️Ai është autor i shumë artikujve shkencor ndërkombëtarë, pjesëmarrës aktiv në konferenca të mëdha, ku ka përfaqësuar Shqipërinë me dinjitet; artikujt e tij trajtojnë fusha të ndryshme të matematikës së aplikuar: nga ekuacionet diferenciale që modelojnë dukuri komplekse në inxhinieri, te transformimet integrale që shërbejnë si ura mes teorisë dhe aplikimeve praktike, deri te kërkimi operacional, 

"ku matematika shndërrohet në instrument për vendimmarrjen ekonomike dhe teknologjike".

✨️Disa nga botimet konkrete dhe kontributet: artikulli “New integral transform for solving some fractional differential equations”, bashkëpunim me Artion Kashuri & Rozana Liko, eksploron transformime të reja integrale për zgjidhjen e ekuacioneve diferenciale fraksionale; artikulli “Fractional Trapezium-Type Inequalities for Strongly Exponentially Generalized Preinvex Functions with Applications”, botuar në Fasciculi Mathematici, qershor 2021,

del në pah për thellësinë teorike dhe aplikimet e mundshme; artikulli “Some new Hermite-Hadamard type conformable fractional integral inequalities for twice differentiable MT(r;g,m,ϕ)-preinvex functions”, bashkëpunim tjetër për të zhvilluar zgjatje të formulave klasike të diferencimit fraksional dhe integralëve; 

✨️

"Studimet e tij janë cituar dhe përdorur nga kolegë të huaj, duke treguar se kontributi i tij shkon përtej kufijve të Shqipërisë."✨️

Në konferenca ndërkombëtare, ku ai merr pjesë si ligjërues, diskutues dhe referues, dallimi i tij është qartësia e prezantimit dhe thellësia e mendimit;

 Profesor Fundo ftohet shpesh në panele shkencore ku trajtohen temat më të reja të matematikës së aplikuar, dhe fjala e tij dëgjohet me respekt, sepse buron nga një përvojë e gjatë e kombinuar me një urti filozofike të veçantë.

🌟 Një koleg i huaj u shpreh: “Prof. Fundo është nga ata matematikanë që nuk kërkon të fshehë kompleksitetin pas formulave, por e bën të duket i qartë dhe i arritshëm. Në këtë qëndron madhështia e tij.” 🌟

✨️ Jeta e Profesor Fundos nuk është kronologji gradash dhe posteve akademike; ajo është një himn për dijen dhe humanizmin, një simfoni e thellë që bashkon mendimin, zemrën dhe veprimin. "✨️

Funksionet e tij akademike nuk tregojnë vetëm karrierën, por besimin e dhënë nga komuniteti universitar: nga asistent lektor më 1991, tek profesor më 2020, duke kaluar çdo shkallë me meritë; dy herë Zv. Rektor për 12 vjet (2008–2012; 2016–2024); sot, Rektor i Universitetit Politeknik të Tiranës, i zgjedhur me unanimitet respekti dhe besimi.

Në të shohim një vazhdimësi të traditës së matematicienëve të mëdhenj botërorë; siç është thënë për Euklidin, “Matematika është arti i të menduarit të qartë”, po ashtu mund të thuhet për Akli Fundon: ai është mjeshtër i qartësisë, i rendit dhe i mendimit të sistemuar; si Leibnizi, që shihte matematikën si harmoni të botës, edhe Fundo e sheh atë si mjet për të kuptuar universin dhe për t’i dhënë shoqërisë një rrugë drejt përparimit.

Librat e tij, si Analiza Matematike 1, Analiza Matematike 2 dhe Analiza Matematike, Vëllimi I & II, nuk janë thjesht manuale; 

✨️Ato janë ura që lidhin studentin me logjikën e përjetshme të matematikës, një gjuhë e dytë për të kuptuar botën, dhe janë përdorur nga mijëra studentë si referenca kryesore. 

✨️Artikujt dhe kontributet shkencore të Fundos  janë jo thjesht shkrime, por dëshmi të një mendjeje që kërkon të ndriçojë botën: 

Artikuj që lidhen me ekuacionet diferenciale, transformimet integrale, kërkimin operacional, fusha ku ai është ndër kontribuesit kryesorë në rajon; projektet ndërkombëtare si FP7, Erasmus Mundus dhe Erasmus+ e kanë gjetur gjithmonë bashkëpunëtor, koordinator dhe vizionar.

✨️Figura e tij morale është po aq e fortë sa ajo akademike; ai është njeri i ditur, i qetë, që rrezaton kulturë, humanizëm dhe përkushtim; në marrëdhënie me kolegët është partner dhe mik; me studentët është mentor dhe udhërrëfyes; në jetën publike është simbol i dinjitetit dhe i dijes. 

✨️Elita akademike shqiptare e sheh Prof. Akli Fundon si një nga figurat më përfaqësuese të shkencës dhe arsimit tonë; ai është dëshmi se dituria e thellë dhe përulësia mund të bashkëjetojnë.

Në një kohë kur shpesh ndihet arrogancë, Fundo është dëshmi e kundërt: një lider i urtësisë; siç do të thoshte vetë ai:

✨ “Matematika nuk është vetëm një lëndë. Është mënyrë e të menduarit, është dritë që na bën të shohim më tej se ç’na ofron realiteti i përditshëm.” ✨

Dhe siç tha Albert Ajnshtajni: “Arti më i lartë është të edukosh të rinjtë për të menduar.” 

Këtë art Prof. Akli Fundo e ka shndërruar në mision të jetës së tij.

✨️Prof. Akli Fundo  është  një shkencëtar, e themi pa ndroje, por mbi të gjitha është një njeri me integritet, i cili çdo hap të jetës së tij e ka ndërtuar mbi themele të pastra të ndershmërisë dhe përgjegjësisë; 

Në një kohë kur figura të tilla janë të rralla, ai mbetet shembull i pozitivitetit intelektual, i një modestie që nuk është varfëri shpirti, por pasuri e brendshme, dhe i një maturie që lind vetëm prej njeriut të kulturuar;

🌟Ai rrezaton kulturë dhe edukatë jo vetëm në fjalë, por në çdo gjest, në çdo marrëdhënie me studentët dhe kolegët e tij; integriteti i tij nuk është fasadë, por mënyrë jetese.

Lum kush kamarre mesime, kush e njeh, dhe kush e ka bashkepunetor

🌟

Thjeshtësia e tij nuk është mungesë madhështie, por përkufizimi më i lartë i saj; “Njeriu i madh është ai që është i thjeshtë, i përulur dhe i drejtë.”

Akli Fundo – trashëgimtari i një dinastie dijetarësh

🌟Familja Fundo nga Korça nuk është thjesht një mbiemër; ajo është një kapitull i veçantë i historisë së arsimit dhe shkencës shqiptare, një lis që qëndron mbi rrënjë të thella dijetare dhe frymëzuese. 

Që nga vitet ’30, kur Kristaq e Petraq Fundo sollën nga Franca frymën e matematikës moderne, e deri tek Thimaqi e Misheli, që ruajtën dinjitetin e shkencës mes kohëve të vështira, kjo familje ka mishëruar ndërgjegjen akademike shqiptare.

 🌟Në këtë varg të gjatë, Akli Fundo përfaqëson një fazë të re: ai nuk është thjesht pasues, por një udhëheqës që lidh trashëgiminë me vizionin, dijen me drejtimin dhe traditën me sfidat e së ardhmes. Akli është nje nga intelektualët

më te shquar te kohës.

✨️✨️

Rrjedha historike e familjes është një themel i qëndrueshmërisë: Kristaqi dhe Petraqi, kthyer nga universitetet franceze me një formim të dyfishtë në matematikë dhe inxhinieri, vendosën standardin e dijetarit që nuk mjaftohet me transmetimin e njohurive, por prodhon dije origjinale; Thimaqi dhe Misheli, përballë sfidave ideologjike, mbetën mësues pasionantë dhe studiues të qëndrueshëm, duke mbajtur të ndezur pishtarin e matematikës, dhe duke shndërruar traditën në një shkollë të brendshme familjare. 

"Akli Fundo e bën këtë rrjedhë të gjallë, duke u shndërruar në ndërtuesin e një etape të re, ku matematika lidhet me zhvillimet e ekonomisë, teknologjisë dhe arsimit të lartë europian."

Akli Fundo – është një portret multidimensional analizë

1. Si Matematicien cfare dallojmë?

Ai trashëgon pasionin dhe strukturën e mendimit të gjyshërve dhe të babait; për të, matematika nuk është thjesht një koleksion formule, por arkitektura e fshehtë e universit, ku çdo element lidhet në mënyrë të patjetërsueshme me të tjerët; çdo problem është një histori logjike që pret të zbulohet; aftësia për të parë modelin pas dukshmes, për të identifikuar simetrinë dhe strukturën në kaos, e bën atë matematicien të rrallë dhe frytshëm.

2. Si Studiues çfare dallojmë?

Si studiues, Akli nuk ndalet tek pasqyrimi i njohurive ekzistuese; ai eksploron rrugë të reja, duke lidhur degë të ndryshme të matematikës me aplikime në inxhinieri, teknologji dhe ekonomi; punimet e tij nuk janë thjesht për publikun akademik, por kanë një dimension praktiko-strategjik, duke bashkëkryer teorinë dhe praktikën.

3.Si Pedagog dhe figurë akademike cfarë dallojmë?

Në rolin e tij si pedagog dhe rektor, Akli shfaq një autoritet natyror dhe human; ai bën të kuptueshme edhe matematikën më të vështirë, duke e bërë njohurinë të gjallë dhe të lidhur me jetën e studentëve; vlerësimet e studentëve dhe bashkëpunëtorëve tregojnë se ai është i drejtë, i durueshëm dhe frymëzues, duke krijuar një kulturë akademike ku disiplinë dhe kreativitet bashkëjetojnë.

4. Si Figurë humane

Ai nuk është vetëm akademik, por një figurë e lartë njerëzore; ndjeshmëria dhe integriteti i tij bashkëjetojnë me pasionin për dijen; kupton sfidat e studentëve dhe kolegëve, dëgjon me kujdes dhe përdor mendimin e tij analitik për të dhënë udhëzime të mençura; për Aklinë, njohuria dhe humanizmi janë të pandashme; matematikës i shtohet etika e përgjegjësisë sociale.

5. Analiza filozofike dhe mprehtësia intelektuale

Mprehtësia filozofike manifestohet në aftësinë për të parë kuptimin më të gjerë të gjërave; ai e sheh matematikën si metaforë të rendit dhe harmonisë në botë, ku secili problem ka zgjidhje që lidhet me strukturën universale të mendimit; filozof i heshtur, mendon për etikën e dijes, për vendin e individit në komunitet dhe për rolin e arsimit në përparimin e shoqërisë; ky dimension e bën Aklinë jo vetëm dijetar, por mentor të mendimit kritik dhe reflektues.

Akli Fundo – Si Filozofi i Qartësisë

Akli Fundo nuk është vetëm matematicien, ai është një filozof i qartësisë, që e sheh matematikën si art të mendimit dhe gjuhë të përjetësisë. Në duart e tij, çdo formulë bëhet instrument i logjikës, çdo ekuacion një urë drejt së vërtetës, çdo problem një pasqyrë e harmonisë universale. 

Si Platoni që kërkonte idenë, si Leibnizi që shihte rendin në numra, si Spinoza që gjeti Zotin në logjikë, edhe Fundo e lexon botën me sy të kthjellët dhe mendim të thellë.

 Për të, dituria e nderthurur me thjeshtësi është madhështia më e lartë, dhe dija nuk është pushtet, por dritë.

Lum kush merr mesime dhe njeh mirë

6. Cfarë dallojme tek Trashëgimia e familjes dhe e ardhmja?

Si trashëgimtar i dinastisë Fundo, ai bashkon të gjitha këto dimensione: arsimtar, studiues, mentor, humanist dhe filozof i praktikës; ai është ura mes të kaluarës dhe të ardhmes, duke treguar se një traditë e pasur shkencore mund të rilindë në forma të reja dijetare dhe humane; një figurë e rrallë ku mendimi matematik, kërkimi shkencor, pedagogjia e lartë dhe humanizmi bashkohen, duke e bërë atë jo vetëm trashëgimtar të një dinastie të shquar, por edhe model të së ardhmes akademike dhe intelektuale 

---

Bibliografi dhe Referenca – Një urë dijesh

Fuqia e mendimit dhe thellësia e punës së Prof. Dr. Akli Fundo nuk qëndron vetëm në fjalë, por në veprime, artikuj, libra dhe projekte që kanë ndriçuar botën akademike shqiptare dhe ndërkombëtare; ai është një dritë që lidh të kaluarën me të ardhmen, një urë dijesh që i mundëson lexuesit të ndjekin rrjedhën e mendimit të tij.

Works Cited

"Akli Fundo is Elected Rector / A Descendant of Mathematicians, in the Direction of the 'Polytechnic'." CNA Albania, 21 June 2024, https://www.cna.al/english/aktualitet/akli-fundo-zgjidhet-rektor-nje-pasardhes-matematicienesh-ne-drejtim-t-i401751?utm_source=chatgpt.com

Fakulteti i Inxhinierisë Matematike dhe Inxhinierisë Fizike, Universiteti Politeknik i Tiranës. "CV Akli FUNDO." FIMIF, https://fimif.edu.al/en/departamentet/departamenti-i-inxhinierise-matematike/grupi-mesimor-kerkimor-matematike/analiza-matematike/cv-akli-fundo/?utm_source=chatgpt.com

"The Polytechnic University of Tirana and UTC Have Been in a Partnership Since 2008." Interactions UTC, https://interactions.utc.fr/international-en/the-polytechnic-university-of-tirana-and-utc-have-been-in-a-partnership-since-2008/?lang=en&utm_source=chatgpt.com

"Akli Fundo's Research Works | University of Tirana and Other Institutions." ResearchGate

Fundo, Akli, Artion Kashuri, and Rozana Liko. "New Integral Transform for Solving Some Fractional Differential Equations." Applied Mathematics and Computation, 2015. ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/283806681

Fundo, Akli, and Artion Kashuri. "Fractional Trapezium-Type Inequalities for Strongly Exponentially Generalized Preinvex Functions with Applications." Fasciculi Mathematici, vol. 2021, no. 1, June 2021. ResearchGate, https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Akli-Fundo-75194308

Fundo, Akli, et al. "Some New Hermite–Hadamard Type Conformable Fractional Integral Inequalities for Twice Differentiable MT(r; g, m, φ)-Preinvex Functions." European Journal of Pure and Applied Mathematics, 2017. ResearchGate, https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Akli-Fundo-75194308

Fundo, Akli, et al. "Open Problem Related to Integral Inequalities." Journal of Inequalities and Applications, 2017. ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/316249027_OPEN_PROBLEM_RELATED_TO_INTEGRAL_INEQUALITIES

Fundo, Akli, et al. "New Integral Transform in Caputo Type Fractional Difference Operator." Journal of Fractional Calculus and Applications, 2020. ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/346989104_New_Integral_Transform_in_Caputo_Type_Fractional_Difference_Operator

Fundo, Akli, D. Nace, et al. "A Heuristic Approach for the Robust Flight Level Assignment Problem." European Journal of Operational Research, 2018. ResearchGate, https://www.researchgate.net/publication/328019550_A_heuristic_approach_for_the_robust_Flight_Level_Assignment_problem

Ormeni, R., S. Öztürk, Akli Fundo, et al. "Spatial and Temporal Analysis of Recent Seismicity in Different Parts of the Vlora-Lushnja-Elbasani-Dibra Transversal Fault Zone, Albania." Acta Geophysica, 2019. ResearchGate, https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Akli-Fundo-75194308

-🌟

© 2024–2025 Liliana Pere – 

Themeluese, Botuese, Autore