Artistja e talentuar ishte një shpirt i lirë, një artiste e pasionuar dhe një grua që refuzoi të jetonte sipas pritshmërive të kohës së saj.

Zelda Fitzgerald: Jeta, Familja, Arsimi, Talentet dhe Martesa me F. Scott Fitzgerald

Fëmijëria dhe Familja

Zelda Sayre Fitzgerald lindi më 24 korrik 1900 në Montgomery, Alabama. Ajo ishte fëmija më i vogël në një familje të pasur dhe të respektuar. Babai i saj, Anthony Dickinson Sayre, ishte gjyqtar në Gjykatën e Lartë të Alabamës, ndërsa nëna e saj, Minerva Buckner Machen, vinte nga një familje e njohur jugore. Zelda u rrit në një mjedis konservator, por ajo vetë ishte rebele, energjike dhe kishte një shpirt artistik.

Arsimi dhe Talentet

Edhe pse Zelda ishte një studente e mirë, veçanërisht në anglisht dhe matematikë, ajo nuk tregonte shumë interes për studimet akademike. Më shumë e tërhiqnin arti, vallëzimi dhe letërsia.

Baleti: Zelda filloi të praktikonte baletin që në fëmijëri dhe vazhdoi ta ndjekë me pasion edhe në moshën madhore. Në vitet 1920, ajo mori trajnim intensiv në Paris dhe madje iu ofrua një rol si balerinë profesioniste në Operën e Napolit, por ajo refuzoi për shkak të përkushtimit ndaj familjes.

Piktura: Zelda ishte gjithashtu një artiste e talentuar dhe realizoi shumë piktura gjatë jetës së saj.

Letërsia: Ajo shkroi artikuj, tregime të shkurtra dhe romane. Fatkeqësisht, shumë nga veprat e saj u publikuan nën emrin e bashkëshortit të saj ose u modifikuan nga ai.

Martesa me F. Scott Fitzgerald dhe Jeta e Trazuar

Zelda takoi F. Scott Fitzgerald në një ballo në vitin 1918, kur ajo ishte 18 vjeçe dhe ai ishte një oficer i ushtrisë që ëndërronte të bëhej shkrimtar i madh.

Ata u fejuan, por Zelda e anuloi fejesën për shkak të pasigurisë financiare të Scott-it.

Pas botimit të romanit të tij të parë, This Side of Paradise (1920), Scott u bë i famshëm dhe Zelda pranoi të martohej me të.

Ata u martuan më 3 prill 1920 në New York dhe u bënë simbol i “Roaring Twenties”, një epokë e shfrenuar dhe moderne në SHBA.

Martesa e tyre ishte plot pasion, por edhe shumë e trazuar:

Luks dhe festa: Çifti jetoi një jetë ekstravagante, duke shpenzuar shumë para dhe duke kaluar netët në festa të gjata.

Xhelozia dhe konfliktet: Zelda dhe Scott kishin një marrëdhënie të ndërlikuar, ku xhelozia dhe kontrolli ishin të pranishëm. Scott ishte tepër i mbrojtës ndaj krijimtarisë së saj dhe ndonjëherë ia ndalonte botimet ose i merrte për vete idetë e saj.

Përkeqësimi i shëndetit mendor: Zelda vuajti nga probleme të shëndetit mendor, duke përfshirë periudha depresioni dhe skizofrenie. Në vitin 1930 ajo u shtrua për herë të parë në një klinikë psikiatrike.

Librat e Zelda Fitzgerald

Zelda shkroi disa vepra, por vepra e saj më e njohur është "Save Me the Waltz" (1932), një roman autobiografik ku ajo përshkruan jetën e saj me Scott-in dhe betejën e saj për identitetin artistik.

Ajo gjithashtu punoi në një roman tjetër, "Caesar’s Things", por ai mbeti i papërfunduar për shkak të vdekjes së saj.

Vitet e Fundit dhe Vdekja Tragjike

Në vitet e fundit, Zelda kaloi shumicën e kohës në klinika psikiatrike, ndërsa Scott jetonte në Hollywood duke u përpjekur të rifitonte suksesin si shkrimtar.

Scott vdiq nga një atak në zemër në vitin 1940, ndërsa Zelda vdiq në 10 mars 1948 në një zjarr tragjik që përfshiu spitalin ku ajo ishte shtruar.

Përfundim

Jeta e Zelda Fitzgerald ishte e jashtëzakonshme, por edhe tragjike. Ajo ishte një grua e talentuar që luftoi për të pasur një zë të vetin në një kohë kur gratë nuk kishin shumë mundësi. Për vite me radhë, ajo ishte në hije të burrit të saj, por sot ajo njihet si një shkrimtare dhe artiste më vete, një ikonë e pavarësisë dhe rebelimit të femrave në shekullin XX.

Zelda Sayre Fitzgerald lindi më 4 julio 1900 në Montgomery, Alabama. Ajo u rrit në një familje të pasur dhe të nderuar, duke pasur një fëmijëri të privilegjuar. Në vitin 1918, ajo u takua me Francis Scott Fitzgerald, i cili ishte një shkrimtar i ri, dhe ata u martuan në vitin 1920. Pas martese, ata u bënë një çift i famshëm, që jetoi një jetë luksoze dhe e shpenzoi pjesën më të madhe të kohës në qytetet si Paris, tërhequr nga jeta bohemiane dhe stilin e jetës së "Jazz Age"-it.

Zelda kishte një karakter të fortë dhe një shpirti të pavarur. Ajo ishte e njohur për sjelljet e saj të çuditshme dhe energjinë e saj të pakufizuar, duke i sfiduar normat shoqërore të kohës. Po ashtu, ajo ishte një artistë e talentuar, me pasion për pikturën dhe baletin. Por shpesh ajo ndjehej e margjinalizuar nga shoqëria dhe nga burri i saj, i cili, megjithëse e donte shumë, shpesh nuk mund ta duronte suksesin dhe talentin e saj. Scott Fitzgerald e shihte shpesh Zeldën si një frymëzues të tij, por ai kishte një ndjenjë xhelozie dhe pasigurie që shpesh ndikonte në marrëdhënien e tyre.

Zelda shkroi gjithashtu dhe disa vepra të rëndësishme, përfshirë romanin e saj Save Me the Waltz (1932), që është një roman autobiografik që pasqyron jetën e saj dhe marrëdhënien me Scott. Ky libër është shpesh parë si një reagim ndaj kritikës që ajo mori nga shoqëria dhe nga burri i saj për kërkesat e saj kreative.

Marrëdhënia e saj me Scott u shoqërua me periudha të vështira dhe tronditje të shpirtit. Scott shpesh kishte probleme me alkoolin dhe kishte një tendencë për të shpërndarë dhe trajtuar Zeldën si një "muse", duke e vënë atë nën presion dhe duke e shtypur individualitetin e saj. Ajo kaloi momente të vështira dhe nuk arriti kurrë të arrinte nivelin e suksesit që mund të kishte pasur si shkrimtare dhe piktore e pavarur.

Pas një periudhe të gjatë tensioni dhe stresi, Zelda u diagnostikua me probleme të shëndetit mendor dhe kaloi shumë vite të mbërthyer në spitalet psikiatrike, ku vuajti nga një sërë trajtimesh të dhimbshme, përfshirë elektroshokët. Gjatë këtyre viteve, ajo humbi mundësinë për të vazhduar karrierën e saj artistike dhe ishte e mbyllur nga bota që dikur e kishte sfiduar. Scott, i cili vazhdonte të kishte probleme me alkoolin dhe me shëndetin, gjithashtu kaloi periudha të vështira, dhe ata nuk arritën kurrë të ribashkoheshin në mënyrë të plotë.

Zelda vdiq në një tragjedi të pashembullt në vitin 1948, kur një zjarr shpërtheu në spitalin psikiatrik ku ajo ishte e mbyllur, dhe ajo dhe disa paciente të tjera humbën jetën. Në momentin e vdekjes së saj, ajo ishte vetëm 47 vjeçare.

Zelda Fitzgerald është një figurë tragjike, e cila shpesh është anashkaluar dhe nënvlerësuar në historinë e letërsisë dhe artit. Ajo është një simbol i shumë grave që janë ndjerë të shtypura dhe të margjinalizuara, pavarësisht talentit dhe aftësive të jashtëzakonshme. Historia e saj është një kujtesë për nevojën për t’i dhënë mundësi grave për të shprehur veten dhe për të pasur mundësinë për të realizuar ëndrrat e tyre, pa u kontrolluar apo nënvlerësuar nga të tjerët.