“Zëri i Zemrës Shqiptare dhe Fryma e Kombit në Poezinë e Ali Asllanit”

Autor LP
Oct 5
3 min read

Pot Ali Asllani

Kur dielli përshkonte bregdetin e Vlorës dhe valët e detit tundeshin nën dritën e hënës, në këtë qytet lindi më 28 nëntor 1884 një shpirt i veçantë, i cili do t’i kushtonte jetën fjalës së bukur dhe identitetit të kombit. Ky ishte Ali Asllani, poeti që e ndërtoi letërsinë shqiptare mbi tingujt e natyrës, mbi melodinë e gjuhës dhe mbi ritmin e zemrës së popullit të tij. Poezitë e tij janë si era që lëviz mbi pyjet dhe fushat shqiptare: të freskëta, të lirshme, plot ndjenja dhe reflektim

Ali Asllani u rrit në një familje ku dashuria për gjuhën dhe traditën ishte e gjallë. Pas shkollës fillore në Vlorë, ai u nis drejt Stambollit, ku u arsimua dhe u formua kulturshëm. Aty nuk jetoi thjesht si student; ai përjetoi qytetin si një universitet i madh i jetës, ku letërsia, filozofia dhe kultura perëndimore dhe lindore u përzien në një panoramë që do të ndikonte gjithë krijimtarinë e tij. Edhe pse nuk përfundoi një universitet formal, Stambolli ishte shkolla e tij e dijes dhe formësimit artistik.

Pas kthimit në atdhe, Ali Asllani u angazhua në jetën publike dhe diplomatike. Ai përfaqësoi Shqipërinë në disa vende, duke përfshirë edhe Egjiptin, ku u lidh ngushtë me diasporën shqiptare dhe me botën kulturore ndërkombëtare. Megjithatë, zemra e tij mbeti e lidhur ngushtë me Vlorën dhe Tiranën, qytetet ku fryma shqiptare ndihej më e fuqishme. Ai u nda nga jeta në 1966, duke lënë pas një trashëgimi të pasur letrare dhe intelektuale.

Trashëgimia letrare e Ali Asllanit është e larmishme dhe gjithmonë e freskët për lexuesin:

“Hanko Halla” – një poemë satirike ku me humor dhe ironi ai kritikon zakonet e vjetra dhe prapambetjen shoqërore.

“Vajza Shqiptare” – një himn për femrën shqiptare, që e paraqet si simbol të bukurisë, krenarisë dhe shpirtit të pastër kombëtar.

“Mbeçë more shokë, mbeçë” – poezi me tone elegjiake, ku mallëngjimi për shokët dhe dhimbja për fatin e kombit gjejnë rrjedhën e tyre të natyrshme.

Poezi të tjera lirike dhe satirike që përfshijnë dashurinë, natyrën, jetën e përditshme dhe reflektimet.

Stili i Ali Asllanit është një kombinim i rrjedhshmërisë natyrore dhe muzikës së fjalës. Ai dallohet për:

Melodinë e brendshme të vargjeve, që shpesh ngjan me këngën popullore dhe e bën poezinë të këndohet si një himn i vogël për lexuesin.

Gjuhë të pasur dhe figurative, ku metaforat dhe pyetjet retorike krijojnë një botë të gjallë, ku çdo varg ka tingull dhe emocion.

Humor dhe satirë, që nuk janë thjesht kritikë, por udhërrëfyes për të përmirësuar shoqërinë, pa ashpërsi.

Lirizëm i pastër, sidomos kur shpreh dashurinë, natyrën dhe figurën e gruas shqiptare.

Patriotizëm të thellë, i shprehur natyrshëm, jo me retorikë boshe, që lidhet me jetën, gjakun dhe gjuhën e popullit të tij.

Ali Asllani mbetet një zë që ndriçon edhe sot. Poezia e tij është si dritë e qetë që përhapet mbi male dhe fusha, duke ngrohur shpirtin dhe duke zgjuar ndërgjegjen. Ai është një poet që e lidh artin me jetën, bukurinë me reflektimin, dhe humorin me mesazhin.

Poezi nga Ali Asllani.

Ali Asllani

- Fragment nga Vajza Shqiptare

Kush të ka dërguar, Hëna apo Dielli?

Pa më thuaj, të lutem, sa yje ka qielli?

Ka të tilla pyje nëpër ata yje?

Ka të tilla xhinde nëpër ata pyje?

Në je ndonjë ëngjëll, udhën ke lajthitur,

Apo sjell melhemin zemrës së goditur?

Në je ndonjë valë, kush ësht’ ai mall,

Që të ndez e derdhe e utrin’ mbi zall?

Në je ndonjë çupë, do të mbaj mbi sup,