Aleksandër Peçi – Zëri i Muzikës Shqiptare që Flet me Botën Autor: Liliana Pere – Revista Prestige

Aleksander Peci

 Rubrika: Portrete që Frymëzojnë

Aleksandër Peçi – Zëri i Muzikës Shqiptare që Flet me Botën

Autor: Liliana Pere – Revista Prestige

🇦🇱 Origjina, Familja dhe Fëmijëria që Formësoi një Kompozitor

Në një mëngjes vere të 11 korrikut 1951, në Tiranë, lindi një djalë që do të rriste me vete një univers të tërë tingujsh, emocionesh dhe ëndrrash muzikore. Aleksandër Peçi, ndonëse i lindur në kryeqytet, e mbartte në gjakun dhe shpirtin e tij trashëgiminë shpirtërore të Kolonjës – një nga djepet më të pasura të patriotizmit dhe kulturës shqiptare.

Familja e tij i qëndroi gjithmonë pranë, si një strehë frymëzuese e dashurisë dhe edukimit. Që i vogël, Aleksandri u tërhoq pas zërave të natyrës, këngëve të nënës dhe melodive të thjeshta popullore që dëgjonte nga radioja. Por ai nuk u mjaftua me dëgjimin: ai filloi t’i ndjente, t’i zbërthente dhe më pas… t’i rikrijonte.

🎓 Arsimi – Udhëtimi i Diturisë që S’ndaloi Kurrë

Rruga drejt artit nisi zyrtarisht në Universitetin e Arteve në Tiranë, ku u diplomua për kompozicion nën kujdesin e Çesk Zadejës – babait të muzikës simfonike shqiptare. Por horizonti i Aleksandër Peçit ishte më i gjerë: dëshironte të prekte tinguj të tjerë, në gjuhë të tjera, në skena të mëdha.

Ai vijoi formimin me specializime jashtë vendit, duke përfshirë:

Konservatori Kombëtar i Parisit (CNSMDP) – studime me Ton de Leeuw, Paul Méfano dhe Jacques Charpentier

Accademia Santa Cecilia, Romë – ku studioi për strukturë muzikore dhe filozofi muzikore

Konservatorium van Amsterdam – specializim me Daan Manneke për muzikë bashkëkohore

Përvoja në Kinë, ku eksploroi lidhjen ndërkulturore midis muzikës tradicionale kineze dhe asaj shqiptare

Masterclass në Universitetin e Miamit dhe Carnegie Hall, Nju Jork

Këto përvoja nuk e ndryshuan ADN-në e tij shqiptare – përkundrazi, e pasuruan, duke bërë që të kthehej në atdhe me një univers të gjerë teknik dhe shpirtëror.

🎶 Karriera Artistike – Një Itinerar i Shkëlqyeshëm Krijimtarie

Që nga viti 1979, Aleksandër Peçi ishte drejtor artistik i Ansamblit Kombëtar të Këngëve dhe Valleve Popullore. Më pas, ai drejtoi Pallatin e Kulturës në Përmet, duke u kthyer në një frymëzuarës artistik për të rinjtë dhe për komunitetin.

Prej vitit 1992, ai është pedagog në Akademinë e Arteve në Tiranë, ku ka ndihmuar në formimin e disa prej kompozitorëve më të mirë të brezit të ri.

🏆 Çmime Kombëtare dhe Ndërkombëtare

Artist i Merituar, 1989

Çmimi i Parë, Festivalet e Majit (1975, 1981)

Çmimi për Muzikën më të Mirë të Filmit, Stamboll, 1982

Çmimi i Parë, Festivali i RTSH-së me këngën “Toka e Diellit” (1989)

Çmimi “Silver Remi”, Houston WorldFest për muzikën e filmit Women Without Wings (2003)

Çmimi i Parë, Gjermani për Sonatën Nr. 2 për violonçel “Mitosfera” (2021)

🎼 Veprat Muzikore – Një Arkiv Hyjnor me Mbi 900 Kompozime

Vepra simfonike dhe elektroakustike:

Simfonia Nr. 1, Nr. 2, Simfonia e shqiptarëve

Oisofonia – Bienale e Venecias, 2003

Etera Tondo – Kompozuar në Accademia Santa Cecilia

Diellore – Premierë në TKOB, 2022

Muzikë Kabaistike – Premierë në Miami, 2016

Balete dhe opera:

Kecat dhe ujku (1979) – çmim i parë në konkursin kombëtar

Doruntina – bazuar në legjendën shqiptare, opera e shpirtit dhe besës

Skënderbeu, Lahuta e Malësisë, Andromaka – balete me tematikë historike shqiptare

Oirat – opera e çmuar në Vjenë (2002)

Koncerte dhe sonata:

Koncert për piano nr. 1

Koncert për violinë “Love”

12 Cartesius Cantus për piano

Sonata “Mitosfera” për violonçel

The Drama of Birds, Spectralia, Chromaspectre

Këngë dhe muzikë filmike:

Toka e Diellit – Festivali RTSH 1989

Rritim jetën tonë – Koncertet e Majit

Gjeneral Gramafoni – muzikë filmike

Dasma e Sakos – muzikë filmike

🌍 Ndikimi në Shoqëri dhe Tek Brezat e Rinj

Aleksandër Peçi ka mësuar jo vetëm se si të kompozojmë, por si të dëgjojmë – të dëgjojmë tingullin e historisë, të ndjenjave, të vetes dhe të tjetrit. Ai ka rritur artistë të cilët e përjetojnë muzikën si një akt të shenjtë shpirtëror.

Përmes koncepteve si “kabaizmi” dhe eksperimentimeve të tij muzikore, ai ka krijuar një identitet muzikor bashkëkohor shqiptar, të denjë për çdo skenë ndërkombëtare.

Bashkëpunëtorët dhe Misioni Kolektiv Artistik

Në rrugën e tij krijuese, Aleksandër Peçi ka bashkëpunuar me figura të shquara të artit shqiptar dhe ndërkombëtar:

Redi Llupa (pianist), Etrita Ibrahimi (dirigjente), Genc Tukiçi, Gerti Druga, Ermonela Jaho, dhe shumë të tjerë.

Ai ka frymëzuar kompozitorë të rinj si:

Endri Sina, Arber Avdullahu, Jozef Haxhihyseni, dhe kompozitorë nga diaspora shqiptare në Itali, Gjermani, SHBA.

Fjalë që Flenë në Muzikë, Muzikë që Zgjon Ndërgjegje

Peçi nuk është thjesht një artist i madh – ai është një urë midis të kaluarës dhe të ardhmes, një shkallë për brezat që duan të ngjiten drejt dritës së vet.

Në kohë fragmentimesh kulturore, ai ka zgjedhur të ndërtojë: me nota, me ritme dhe me një përulësi të rrallë.

Vepra e tij nuk është një muze – është një tempull i gjallë ku shpirti shqiptar flet, vallëzon, qan, lutet dhe shpërthen me krenari.