Faik Konica – Poeti, Mendimtari, Diplomati Poet i ironisë dhe elegancës.

Fail Konica

Faik Konica – Poeti, Mendimtari, Diplomati

Poet i ironisë dhe elegancës

Poezia e Faik Konicës nuk është e bollshme në sasi, por në cilësi dhe stil është e mprehtë dhe unike. Ai nuk ishte një poet romantik që këndonte dashurinë ose natyrën me fjalë të ëmbla; përkundrazi, ai përdorte poezinë si armë për të shkundur ndërgjegjen kombëtare dhe për të sfiduar mentalitetet e prapambetura.

Një nga vargjet e tij më të njohura është:

"Shqipëri, më jep nder, më jep emrin shqiptar,

Zemrën ti ma gatove, plot me vrer e zjarr."

Në këto vargje, ai shpreh krenarinë për identitetin shqiptar, por edhe dhembjen për fatin e kombit të tij. Ai e deshi Shqipërinë, por nuk u verbua nga dashuria për të. Ai e shihte me sytë e një kritiku të rreptë, që dëshironte ta shihte atdheun të përparuar dhe të qytetëruar.

Thëniet e Faik Konicës

"Një komb që nuk lexon, është një komb që nuk mendon."

"Kombi shqiptar s’ka armiq më të mëdhenj se vetveten."

"Gjuha shqipe ka pasuri të pamatë, por ne kemi frikë ta përdorim."

"Ah! Në Shqipëri bëjnë ligjin njerëzit që kanë frikë nga librat!"

Këto fjalë tregojnë qartë filozofinë e tij: ai besonte te dijet, kultura dhe qytetërimi si shtylla të një kombi të fortë.

---

Jeta dhe Arsimi

Faik Konica lindi më 15 mars 1875, në Konicë, Greqi (atëherë pjesë e Perandorisë Osmane). Ai rridhte nga një familje e njohur dhe me tradita. Studimet e para i kreu në Janinë dhe më pas në Stamboll. Arsimi i tij ishte i jashtëzakonshëm:

Studioi në Liceun Perandorak në Gallata Saraj (Stamboll).

Vazhdoi studimet e larta në Francë, ku u diplomua në degën e Letërsisë në Universitetin e Dijonit.

Studioi për disa kohë në Kolegjin e Kembrixhit në Angli, ku u njoh me kulturën dhe filozofinë perëndimore.

Familja

Rreth jetës familjare të Konicës dihet pak. Ai nuk u martua dhe nuk pati fëmijë. Ishte një njeri i dhënë pas punës intelektuale dhe përkushtimit ndaj kombit. Jeta e tij personale mbeti shpesh në hije, pasi e gjitha u përqendrua në përhapjen e kulturës dhe emancipimin e shqiptarëve.

---

Veprimtaria letrare dhe publicistike

Faik Konica ishte një ndër mendjet më të ndritura të kohës së tij dhe një nga figurat më të rëndësishme të Rilindjes Kombëtare. Ai shkroi shumë ese, artikuj dhe vepra për të zgjuar vetëdijen kombëtare.

Gazetat dhe revistat që themeloi

1. "Albania" (Bruksel, 1897-1909) – Revista më e rëndësishme e tij, ku botoi artikuj për gjuhën, historinë dhe politikën shqiptare.

2. "Diturija" – Një revistë kulturore ku promovonte letërsinë dhe shkencën.

3. "Kalendari Kombiar" – Një botim që shërbente si udhërrëfyes për çështjen kombëtare.

Ai punoi gjithashtu në gazetën "Dielli", organi i Vatrës, duke ndikuar fuqishëm në formimin e opinionit publik shqiptar në SHBA.

---

Diplomacia dhe roli për Shqipërinë

Pas shpalljes së pavarësisë në 1912, Konica vazhdoi të luante një rol kyç në përfaqësimin e Shqipërisë jashtë vendit.

Në vitin 1926, u emërua ambasador i Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku mbrojti interesat shqiptare me inteligjencë dhe dinjitet. Ai përpiqej të krijonte lidhje të forta mes Shqipërisë dhe Perëndimit, duke e parë qytetërimin evropian si model për të ardhmen e vendit.

---

Marrëdhënia me Fan Nolin

Historia e marrëdhënies mes Faik Konicës dhe Fan Nolit është një nga kapitujt më interesantë të politikës shqiptare.

Fillimisht, ata bashkëpunuan ngushtë në Federatën "Vatra", ku punuan për çështjen shqiptare në SHBA.

Megjithatë, më vonë ata u ndanë për shkak të dallimeve të thella politike. Konica ishte më konservator, ndërsa Noli ishte më reformist dhe revolucionar.

Kur Noli u bë Kryeministër i Shqipërisë në 1924, Konica e kundërshtoi ashpër. Pas rrëzimit të Nolit nga Zogu, Konica mbështeti këtë të fundit, duke u bërë ambasador i tij.

Pavarësisht përplasjeve politike, ata ruajtën njëfarë respekti për njëri-tjetrin. Ka një histori interesante që tregon se Konica, në vitet e fundit të jetës, në SHBA, kërkoi të takohej me Nolin për pajtim, por takimi nuk ndodhi kurrë.

---

Çfarë e dallonte Faik Konicën nga të tjerët?

1. Stili i tij brilant dhe ironia therëse – Ai shkroi me një gjuhë të pasur, me humor dhe sarkazëm të hollë.

2. Kultura e tij e gjerë evropiane – Ishte një ndër shqiptarët më të shkolluar të kohës së tij.

3. Qëndrimi kritik ndaj shoqërisë shqiptare – Ai nuk i kursente kritikat për të metat e shqiptarëve, duke kërkuar emancipimin e tyre.

4. Puna si diplomat dhe strateg i politikës shqiptare – Ishte një ndër mendjet më të ndritura të diplomacisë shqiptare.

5. Roli në ruajtjen e gjuhës shqipe – Ishte ndër të parët që kërkoi një standardizim të gjuhës shqipe dhe përdorimin e saj në nivel akademik.

---

Përfundimi

Faik Konica ishte një gjeni i letrave shqipe, një patriot i veçantë dhe një mendimtar përtej kohës së tij. Ai nuk ishte një hero me pushkë, por një luftëtar i fjalës, që me penën e tij u përpoq të ngrinte shqiptarët në nivelin e kombeve të qytetëruara. Ai e deshi Shqipërinë, por jo verbërisht – e deshi me mendje dhe me zemër, duke i kërkuar të bëhej më e mirë.

Vdiq më 15 dhjetor 1942, në Uashington, i vetmuar, por me një trashëgimi të pavdekshme për shqiptarët.