Një Ditë e Re – Sulltan Nevruzi, Festa e Ripërtëritjes

Një Ditë e Re – Sulltan Nevruzi, Festa e Ripërtëritjes

Një dritë e artë lind mbi malet, duke u shtrirë mbi fushat dhe bahçet që zgjojnë erën e parë të pranverës. 22 Marsi – ekuinoksi pranveror – është një ditë e bekuar, ku nata dhe dita ndajnë qiellin në mënyrë të barabartë, duke shpallur ardhjen e një fillimi të ri. Natyra rizgjohet, gjethet çelin, lulet hapen me ngjyrat e tyre të ndritshme, dhe shpirti i njeriut gjen një freski të re.

Në këtë ditë të veçantë, festohet Sulltan Nevruzi, një festë e shenjtë për bektashinjtë, por me rrënjë edhe më të thella në kulturat e lashta. Emri i saj vjen nga persishtja: "Nevruz", që do të thotë "ditë e re". Është dita e lindjes së Imam Aliut, një figurë e madhe në besimin islam, e lidhur ngushtë me urtësinë, drejtësinë dhe ndriçimin e shpirtit njerëzor.

Historia dhe Kuptimi

Sulltan Nevruzi është më shumë sesa një festë fetare; ai është një ditë uniteti, pajtimi dhe rilindjeje shpirtërore. Në doktrinën bektashiane, kjo ditë simbolizon dritën mbi errësirën, të mirën mbi të keqen, dhe besimin në përjetësinë e shpirtit njerëzor. Imam Aliu, si një figurë e ndritur e bektashizmit, shikohet si burimi i së vërtetës, ndërsa kjo ditë i kushtohet atij, duke u kremtuar me lutje, meditimi dhe vepra të mira.

Por Nevruzi ka rrënjë të lashta edhe para islamit. Në qytetërimet e Mesopotamisë, Persisë dhe Anadollit, kjo ditë është festuar si dita kur bota rigjenerohet, kur natyra i kthehet jetës pas dimrit të gjatë. Edhe sot e kësaj dite, në shumë kultura kjo datë shënohet si një festë e pranverës, ku njerëzit dalin në natyrë, bëjnë lutje për një vit të begatë dhe e mbushin sofrën me ushqime të bekuara.

Sofra e Sulltan Nevruzit

Një festë nuk mund të kuptohet pa aromën e kuzhinës së saj. Sulltan Nevruzi sjell me vete një tryezë të pasur me shije tradicionale, të cilat simbolizojnë jetën, bollëkun dhe begatinë.

Ashura – Një ëmbëlsirë e shenjtë, e përgatitur me grurë, sheqer, fruta të thata dhe erëza, e cila simbolizon unitetin dhe bujarinë.

Hallva – Një ëmbëlsirë e bërë nga mielli, sheqeri dhe vaji, e cila shpesh gatuhet për të përkujtuar njerëzit e dashur dhe për të ndarë mirësinë.

Mjalti dhe qumështi – Simbole të ëmbëlsisë dhe pastërtisë, që zakonisht serviren për të nisur ditën me bekim.

Pite dhe byrekë – Përfaqësojnë bollëkun dhe gëzimin e tryezës familjare.

Vezë të ngjyrosura – Ashtu si në shumë kultura të tjera pranverore, vezët simbolizojnë ripërtëritjen dhe lindjen e re.

Një Ditë për të Festuar Bashkë

Në Shqipëri dhe në botën shqiptare, kjo ditë është festuar me gëzim, duke u mbledhur familjet e miqtë, duke shkëmbyer urime e duke falur njëri-tjetrin. Besimtarët bektashinj i drejtohen teqesë për lutje e bekim, ndërsa të tjerët e shijojnë si një ditë feste pranverore, një ditë reflektimi dhe fillimi të ri.

Ashtu si natyra rilind në këtë ditë të bekuar, ashtu edhe shpirti njerëzor merr një dritë të re – një kujtesë se çdo fillim është një mundësi për të qenë më të mirë, më të mençur dhe më të dashur ndaj njëri-tjetrit.