top of page

Search Results

Results found for empty search

  • Dhe megjithëse shenjat pozitive kanë mbërritur nga Buckingham Palace, raportet kanë filluar të qarkullojnë në internet se beteja e Kate Middleton me kancerin po bëhet gjithnjë e më e vështirë.

    Kate Middleton; "Beteja e saj kundër kancerit po bëhet Muajt ​​e fundit, familja mbretërore britanike ka qenë në faqet e para të të gjitha gazetave ndërkombëtare për çështje të ndryshme që kanë të bëjnë me disa prej anëtarëve të saj; nga sëmundja e mbretit Charles, te ngjitja e mundshme në fronin e Princit William, deri te padyshim lufta e Kate Middleton kundër kancerit. Dhe megjithëse shenjat pozitive kanë mbërritur nga Buckingham Palace, raportet kanë filluar të qarkullojnë në internet se beteja e Kate Middleton me kancerin po bëhet gjithnjë e më e vështirë. Sipas Radar Online, Princesha e Uellsit vuan nga lodhja, vjellja dhe efektet e tjera anësore të kimioterapisë parandaluese. Pavarësisht kësaj, Kate po përpiqet të jetë e fortë dhe e guximshme përballë fëmijëve të saj, pasi nuk dëshiron që George, Charlotte dhe Louis të shqetësohen. Kate Middleton; "Beteja e saj kundër kancerit po bëhet Princesha po bën “përpjekje të mëdha për të fshehur” shqetësimet qw ndjen “sidomos nga fëmijët”. “Për fat të keq, megjithatë, po bëhet gjithnjë e më e vështirë”. Burimet zbuluan gjithashtu se Kate Middleton po i trajton trajtimet si një "luftëtare", duke marrë gjithë kohën që i duhet për të pushuar dhe rikuperuar. Drake: Cila është vlera neto aktuale e reperit dhe sa fiton ai në vit? Në këtë luftë, megjithatë, Kate nuk është e vetmja. Princi William po bën gjithçka që mundet për babanë dhe gruan e tij, shtoi burimi i Radar Online, duke zbuluar se ai e di se çfarë do të thotë të humbasësh një nënë në një moshë të re pas vdekjes së Princeshës Diana në 1997, pas një aksidenti automobilistik në. Parisi. “Ai po përpiqet të jetë shkëmbi i saj duke u kujdesur për fëmijët dhe duke vazhduar të kryejë detyrat zyrtare. Ky është një territor i paeksploruar për të dy”.

  • Opinga rrahu dheun, sikur kërkoi leje prej saj. Shamia palët ndeu në bukuri dhe qetësi.

    “Opinga rrahu dheun, sikur kërkoi leje prej saj. Shamia palët ndeu në bukuri dhe qetësi.” ✨🦅Mbretëresha e valles shqiptare, Lili Cingu, “Nderi i Kombit”, sot zbriti nga qielli për t’u bashkuar në valle e këngë me Ansamblin Popullor, aty ku lindi dhe nuk do të shuhet kurrë. Sot Lili Cingu ishte po ajo shtojzovalle e bukur që vuloste historinë e artit shqiptar me gjerdanin e artë në Dijon të Francës. Sot Lili soditi në luginat e gjelbra me çobanin e saj dhe mbushi ujë në burimin çam, teksa hodhi valle me sorkadhet e saj. Sepse artistët janë të bekuar, largohen fizikisht, por jetojnë në vepra përjetësisht. “Nderi i Kombit”, Lili Cingu, i ngriti zemrat peshë dhe sot në skenën e teatrit të saj. Abigea Voshtina.

  • Që nga koha e Perandorisë Romake, njerëzit në hemisferën veriore nuk kanë përjetuar temperatura të tilla ekstreme.

    Vitet në pemë konfirmojnë se kanë kaluar 2000 vjet që në hemisferën veriore një verë më të ngrohtë se vitin e kaluar. Që nga koha e Perandorisë Romake, njerëzit në hemisferën veriore nuk kanë përjetuar temperatura të tilla ekstreme. Analizat e reja tregojnë se verën e kaluar kufiri i rritjes së temperaturës prej 1.5 gradë Celsius në krahasim me nivelet para-industriale, i rënë dakord në vitin 2015 në Samitin e Klimës në Paris, u tejkalua ndjeshëm në hemisferën veriore. Edhe pse kjo është një shkelje afatshkurtër e kufirit të caktuar, meteorologët dhe klimatologët paralajmërojnë se vera e vitit të kaluar duhet të shërbejë si një paralajmërim për tendencën e rrezikshme të rritjes së shpejtë të temperaturës mesatare në planet. “Vranësirat e dendura do të shoqërohen me reshje shiu”/ SHMU zbulon çfarë do të ndodhë me motin në ditët në vijim: Temperaturat pritet të... Megaoperacioni i SPAK, GJKKO merr vendimin për Emiljano Shullazin “Më morën paratë”/ Robert Aliaj rrëfehet si asnjëherë më parë, zbulon detaje nga arrestimi në Gjermani “Kur shikoni periudha të gjata të historisë, vetëm atëherë mund të shihni me të vërtetë se sa dramatike ka qenë ngrohja globale në vitet e fundit”, thotë shkencëtari Ulf Büntgen nga Universiteti i Kembrixhit, i cili është gjithashtu bashkëautor i studimit të ri. Viti i kaluar, thotë ai, ishte jashtëzakonisht i ngrohtë dhe ky trend do të vazhdojë nëse nuk reduktojmë në mënyrë drastike emetimet e gazeve të dëmshme me efektin serrë. Büntgen, së bashku me kolegët e tij klimatologë Jan Esper dhe Max Torbenson të Universitetit Johann Gutenberg të Gjermanisë, përpiluan të dhëna të hershme historike të temperaturës duke përdorur grupe të dhënash të mëdha të viteve të pemëve në hemisferën veriore. Përpilimi i raporteve të tilla të temperaturës është jashtëzakonisht i rëndësishëm sepse mijëra vjet më parë matjet e temperaturës ishin të rralla dhe nuk monitoroheshin sistematikisht. Rezultatet e tyre tregojnë se Hemisfera Veriore ishte 2.07 gradë Celsius më e ngrohtë verën e kaluar sesa gjatë së njëjtës periudhë midis 1850 dhe 1900. Në përputhje me gjetjet e tyre është një tjetër analizë e fundit, e publikuar në shkurt nga shërbimi klimatik i Bashkimit Evropian, i cili arriti në përfundimin se ngrohja globale ka kaluar kufirin prej 1.5 gradë Celsius për të gjithë vitin e kaluar. “Është e vërtetë që klima po ndryshon vazhdimisht, por ngrohja në vitin 2023 e shkaktuar nga gazrat serrë është rritur më tej nga El Niño, duke rezultuar në rritje të valëve të të nxehtit, periudha më të gjata thatësire në një pjesë të botës dhe reshje ekstreme dhe përmbytje. në tjetrin”, shton Jan Esper.

  • Dita Botërore, agroturizmi – promotor i zhvillimit të ekonomisë rurale

    Dita Botërore, agroturizmi – promotor i zhvillimit të ekonomisë rurale SHKRUAR NGA SOT.COM.AL Dita Botërore, agroturizmi – promotor i zhvillimit të Dje në të gjithë botën shënohet Dita Botërore e Agroturizmit me aktivitete të ndryshme që kanë për qëllim promovimin e sektorit dhe sensibilizimin për diversifikimin e tij. Agroturizmi konsiderohet promotor i jashtëzakonshëm për zhvillimin e ekonomisë rurale. Agjencia Kombëtare e Turizmit, ndau në rrjete sociale foto të simbolikës së agroturizmit dhe thekson se Dita Botërore e Agroturizmit, na bën edhe më shumë të ndërgjegjshëm për rëndësinë e zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm dhe të sigurt pranë fermave të pasura agroturistike të Shqipërisë, ku frymëzohemi me ajrin e pastër, bukurinë e natyrës e shijojmë ushqimin e tokës dhe mikpritjen e fermerëve. Dita Botërore e Agroturizmit u krijua në vitin 1979 në një takim të OBT-së (Organizata Botërore e Turizmit), të mbajtur në qytetin turistik spanjoll të Torremolinos. Qëllimi i kësaj dite, nuk është aq tërheqja e vëmendjes ndaj kësaj industrie, por promovimi i këtyre zonave si komponenti më i rëndësishëm ekonomik në zhvillimin e një vendi. Zhvillimi i agroturizmit i jep shtysë zhvillimit krahas zhvillimit ekonomik, edhe të marrëdhënieve ndërkombëtare, përmirëson klimën ndërkombëtare dhe çon në mirëkuptimin global.

  • Ekuilibri punë-jetë, shihet shpesh si çelësi i gjithçkaje, nga një mënyrë jetese e shëndetshme, deri te mirëqenia psikologjike.

    Pesë vendet me ekuilibrin më të mirë punë-jetë Çelësi i suksesit në punë, sipas një neuroshkencëtare nga Harvard Drejtuesit u besojnë punonjësve në distancë më shumë sesa ata mendojnë Ekuilibri punë-jetë, shihet shpesh si çelësi i gjithçkaje, nga një mënyrë jetese e shëndetshme, deri te mirëqenia psikologjike. Pra, nuk është çudi, që për këdo që mendon për të jetuar në një shtet tjetër, është e rëndësishme të njohë qëndrimet e një vendi ndaj punës. Për të kuptuar, se cilat vende kanë harmoninë më të mirë mes punës dhe jetës, Indeksi Global i Bilancit të Jetës dhe Punës 2023, nga kompania e teknologjisë HR Remote, merr parasysh aspekte të tilla, si leja vjetore ligjore, përqindja minimale ligjore e pagës për sëmundje dhe pushimin e paguar të lindjes. Gjithashtu, të dhënat e ekuilibrit të punës dhe jetës së Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD), analizojnë sa orë punojnë punonjësit, dhe sa kohë i kushtojnë njerëzit kohës së lirë dhe kujdesit personal, në 22 vendet e tij anëtare. Në vazhdim renditen pesë nga vendet e renditura më lart: Zelanda e Re Zelanda e Re kryeson renditjen e Remote, me 26 javë të paguara pushim për leje lindje, duke pasur një pagë minimale relativisht të lartë, 32 ditë leje vjetore me ligj dhe një përqindje minimale prej 80% të pagesës për sëmundjet. Natyrisht, Zelanda e Re nuk është perfekte. Të dhënat e OECD, tregojnë se 14% e punonjësve, punojnë më shumë se 50 orë në javë, më shumë se mesatarja e pushimeve të OECD, prej 10%. Dhe ata shpenzojnë pak më pak kohë se mesatarja e OECD, 14.9 orë në ditë, për kujdesin personal (si ngrënia dhe gjumi) dhe kohën e lirë (duke përfshirë kalimin e kohës me familjen dhe miqtë, hobi dhe shikimin e televizorit). Prioritetet kryesore të njerëzve janë familja e tyre, mirëqenia, koha e lirë dhe udhëtimet. Ata besojnë se puna është mjet për të arritur një qëllim. Spanja Spanja renditet e dyta në Indeksin Remote, falë përfitimeve si, 26 ditët e pushimit vjetor. Sipas të dhënave të OECD-së, ndërkohë, punëtorët në Spanjë, i kushtojnë shumicën e orëve të ditës, kohës së lirë dhe kujdesit personal. Vetëm 2.5%, punojnë me orë shumë të gjata në punë me pagesë. Megjithatë, të dhënat e fundit të BE-së, zbulojnë se spanjollët punojnë mesatarisht 37.8 orë në javë – vetëm rreth 20 minuta më shumë, se mesatarja europiane. Për ato kompani, që praktikojnë ende pushimet e gjata të drekës, gjatë verës, ekziston një traditë e zakonshme e së premtes, që quhet jornada intensiva: në vend të pushimit të drekës, punonjësit largohen nga zyra në orën 15:00. Danimarka Prioritet i ekuilibrit punë-jetë, është ajo që gjeti renditja e OECD dhe Remote. Vetëm 1% e punonjësve danezë, punojnë më shumë se 50 orë në javë, shumë më pak se vendet e tjera, duke përfshirë Italinë (3%) ose se mesatarja e OECD (10%). Ata gjithashtu, i kushtojnë 15.7 orë në ditë kohës personale dhe kohës së lirë, më shumë se mesatarja e OECD. Puna fleksibël pranohet gjerësisht. Në fakt, skema Flexjobs e vendit, në të cilën punëtorët mund të kërkojnë orë të ndryshme pune, modele apo edhe detyra më pak të vështira fizike, nisi në vitin 1998. Vendi ofron gjithashtu 36 ditë leje vjetore, dhe punëtorët duhet të paguhen 100% të pagës, për ditët e sëmundjes. Franca Sipas të dhënave të OECD, njerëzit në Francë kanë 16.2 orë në ditë për kohën personale dhe të lirë, e dyta pas Italisë. Në listën e Remote për ekuilibrin punë-jetë, vendi renditet i treti – me një nga numrin më të lartë të ditëve për leje vjetore ligjore (36). Në të vërtetë, edhe në një qytet të ngarkuar si Parisi, vendasit i japin përparësi kohës pas pune. Kultura franceze, promovon një ndjenjë shlodhje dhe pushimi. Kultura e kafeneve, është një shembull: është e zakonshme të shohësh njerëz të ulur dhe duke pushuar jashtë në çdo orë të ditës, veçanërisht kur moti është i këndshëm – dhe jo vetëm me miqtë apo kolegët, por edhe duke pirë një kafe të qetë vetëm. Italia Shprehja popullore italiane il dolce far niente (kënaqësia e të mos bërit asgjë), nuk është vetëm një mënyrë të thëni. “Unë mendoj se italianët, shpikën konceptin e ekuilibrit punë-jetë,” pranoi Andres Uribe-Orozco, avokat, që tani punon në Romë, pasi ka jetuar në Kolumbi dhe SHBA. Të dhënat e OECD-së, e vërtetojnë këtë. Punonjësit me kohë të plotë, shpenzojnë 69% të ditës së tyre – 16.5 orë – për kujdesin personal dhe kohën e lirë. Kjo është 1.5 orë më shumë se mesatarja e OECD, duke e bërë atë vendin ku njerëzit, kanë më shumë orë kohë të lirë. Ndërkohë, ndërsa 10% e punonjësve të OECD-së, punojnë me orë shumë të gjata (më shumë se 50 orë në javë), në Itali vetëm 3% e njerëzve punojnë aq shumë. / Shqip.al

  • Prof. Dr. Aurela Anastasi. Vëmendja për parandalimin e vrasjes së grave (femicidit) kërkon mobilizimin e të gjithë shoqërisë dhe strukturave të saj.

    Prof. Dr. Aurela Anastasi PARANDALIMI DHE LUFTIMI I FEMICIDIT SI ÇËSHTJE INSTITUCIONALE. Vëmendja për parandalimin e vrasjes së grave (femicidit) kërkon mobilizimin e të gjithë Por, para së gjithash, ajo është e lidhur me fuqizimin e institucioneve publike, të cilat drejtpërdrejt ose tërthorazi, kanë objekt të veprimtarisë luftimin e dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje. Në këtë kuadër, një rol të rëndësishëm luajnë edhe institucionet e dijes. Ato kanë detyra për edukimin dhe për analizimin e fenomenit, me qëllim që të ofrojnë konkluzione të vlefshme për hartimin e politikave dhe masave ndaluese. Përmes studimeve është përkufizuar edhe përmbajtja e femicidit, me qëllim që të adresohet në mënyrë të drejtë e efektive. Do të ishte mirë të dallonim termin femicid (vrasja e një gruaje nga një burrë për shkak të gjinisë së saj, motivuar nga urrejtja, përbuzja, ndjenja e pronësisë dhe epërsisë ndaj grave), nga termi feminicid (krim shtetëror që konstatohet në mosparandalimin dhe mosndëshkimin nga autoritetet kompetente të autorëve të vrasjeve të grave për motive gjinore). Pavarësisht nga dallimi, në të dyja rastet, synimi janë institucionet dhe fuqizimi i tyre për të parandaluar dhe luftuar femicidin dhe për të mos lejuar kalimin në feminicid. Nga studimi “Femicidi dhe tentativa për femicid në Shqipëri (2017-2020)”, i cili rezulton të jetë studimi i parë në këtë fushë, mund të marrim mësime të rëndësishme për të rritur efektivitetin e institucioneve shtetërore. Dua të ndalem në dy prej tyre: në forcimin e kapaciteteve të institucioneve që ushtrojnë funksione kundër dhunës me bazë gjinore dhe dhunës në familje, si dhe në forcimin e rolit të vendimeve gjyqësore në këtë fushë. Është e rëndësishme që vendimi i gjykatës të jetë shkundës për institucionet, ashtu si edhe për vetë gjykatën. Institucionet duhet t’i analizojnë vendimet gjyqësore, duke nxjerrë përgjegjësitë përkatëse. Një analizë e tyre nga këndvështrimi i nxjerrjes së mësimeve për gjykatat dhe institucionet e tjera, do të rriste përgjegjshmërinë për kryerjen e detyrave institucionale. Kjo do të rriste efikasitetin e zbatimit të ligjit në këtë fushë. Por, nga përvoja, nuk duket të jenë kryer analiza për këtë synim. Konkretisht, le të marrim një shembull nga një rast që ndodhi në Lezhë në vitin 2016. Nga të dhënat e vendimit gjyqësor konstatojmë se gruaja e re që gjeti vdekjen në mjediset e punës së saj, kishte bërë më parë kallëzim në polici për përndjekjen nga autori i vrasjes. Këtë fakt e pranonte edhe vetë autori, i cili pretendonte se e vrau pasi ajo e kishte kallëzuar në polici. Por, këto fakte nuk janë vlerësuar nga gjykata dhe vendimi nuk qartësoi nëse kallëzimi ishte regjistruar por nuk ishte vepruar, apo kallëzimi nuk ishte regjistruar fare. Sidoqoftë, kjo situatë flet shumë për pafuqinë e organit të policisë së shtetit për parandalimin e vrasjes së rëndë. Po policia a nxorri ndonjë mësim nga ky rast? Është e rëndësishme që vendimet gjyqësore të analizohen me qëllim që të dalin përgjegjësitë institucionale, të cilat më pas mund të shërbejnë për nxjerrjen e përgjegjësive, korrigjimin dhe përmirësimin e praktikave institucionale. Kjo do të ishte një nga metodologjitë që institucioni vëzhgues kundër femicidit, i cili do të krijohet së shpejti pranë Avokatit të Popullit, mund ta përdorte me efikasitet. Në këtë mënyrë, Avokati i Popullit mund të bëjë rekomandime për institucionet. Mekanizma të ngjashëm mund të krijohen edhe brenda institucioneve ose të jenë ndërinstitucionale.Mësime të rëndësishme mund të nxjerrim edhe nga metoda e anketimit. P.sh ., nga studimi i sipërpërmendur, përmes të cilit janë pyetur 63 drejtues dhe menaxherë në institucionet përgjegjëse, shohim tregues relevantë për çështjen. Nga përgjigjet e pyetjeve, rezulton një përqindje jo e parëndësishme drejtuesish që nuk kanë koncepte të drejta. Kështu, 12% e të anketuarve janë përgjigjur se janë dakord ose janë plotësisht dakord ose të pavendosur me pohimin: “Grave tashmë u janë dhënë më shumë të drejta sesa meritojnë”. Marrë parasysh nivelin zyrtar të këtyre punonjësve, duhet thënë se, kjo e dhënë është shqetësuese për kapacitetet institucionale.Ata u pyetën edhe në lidhje me pengesat dhe sfidat që ndeshin në punë. Në këtë aspekt renditën kryesisht ngarkesën në punë, mungesën e ndërgjegjësimit për rreziqet e dhunës, stereotipat dhe paragjykimet gjinore midis punonjësve, si dhe të tjera. Bën përshtypje fakti se mbi 15% e të anketuarve përmendën si një pengesë dhe sfidë, mungesën e bashkëpunimit dhe komunikimin e dobët ndërmjet institucioneve. Kjo tregon mungesë të thellë serioziteti në nivel institucional. Këto ishin dy shembuj për të treguar se operatorët politikë duhet të marrin masa të nevojshme për fuqizimin e institucioneve përkatëse. Në përfundim, mund të nënvizojmë se, ka nevojë që institucionet të mos hallakaten vetëm me hartime e ndryshime të ligjeve, por të përmirësojnë efektivitetin e zbatimit të tyre. Në këtë aspekt roli i studimeve është shumë i rëndësishëm për të gjetur metodat më efikase.

  • Ermonela Jaho i është bashkuar listës së ambasadorëve për paqen.

    Në Opera për Paqen ne kemi një pasion për mentorim nëpërmjet drejtimit të ambasadorëve dhe këshilltarëve tanë, të cilët janë disa nga yjet më të mëdhenj në këtë fushë. Prandaj, kemi kënaqësinë të njoftojmë se sopranoja e jashtëzakonshme Ermonela Jaho i është bashkuar listës së gjatë të Ambasadorëve të famshëm të Operas për Paqe - një mirëseardhje shumë e ngrohtë, Ermonela, jemi të kënaqur që do të ndani talentin tuaj me familjen Opera për Paqe! "Më pëlqen të ndihmoj këngëtarët e rinj të gjejnë zërin e tyre në botën e re të hapur. Kur lexova misionin e Opera për Paqe, gjeta një shok shpirti drejt qëllimit tonë të përbashkët." ~ Ermonela Jaho, soprano & Ambasadore e Operas për Paqe 🌟  At Opera for Peace we have a passion for mentorship through the guidance of our Ambassadors and Advisors, who are some of the greatest stars in the field. We are therefore delighted to announce that the incredible soprano Ermonela Jaho has joined the long list of illustrious Opera for   At Opera for Peace we have a passion for mentorship through the guidance of our Ambassadors and Advisors, who are some of the greatest stars in the field. We are therefore delighted to announce that the incredible soprano Ermonela Jaho has joined the long list of illustrious Opera for Peace Ambassadors - a very warm welcome, Ermonela, we are delighted that you will be sharing your talent with the Opera for Peace family! "I love to help young singers find their voice in the new open world. When I read the mission of Opera for Peace I found a soul companion towards our common goal."  ~ Ermonela Jaho, soprano & Opera for Peace Ambassador  Opéra Magazine

  • 25 librat qe duhen lexuar gjate jetes.

    25 libra që duhet lexuar patjetër gjate jetes Ka libra që argëtojnë, libra që informojnë, libra që tërheqin, libra që i flasin trurit, mendjes, intelektit dhe emocioneve. Dhe pastaj ka libra që duket se flasin drejtpërsëdrejti me shpirtin – libra që ndryshojnë jetën, që ju bëjnë të ngrini pikëpyetje mbi besimet tuaja kryesore, që “rrijnë” brenda jush, shumë kohë pasi keni mbaruar leximin .“Për kë bien këmbanat” – Ernest HeminguejNjë nga veprat më të mira Heminguejit, “Për kë bien këmbanat” është një roman i botuar në vitin 1940. Libri tregon historinë e Robert Jordan, një specialist shpërthimesh amerikan në Brigadat Ndërkombëtare, i vendosur në një njësi guerilasish republikanë gjatë Luftës Civile në Spanjë (1939 – 1939 ). Ai eksploron një numër temash të tilla si vdekja, dashuria, dhe fanatizmi.“Zoti i mizave” – Uilliam GoldingKryevepra e Golding, Zoti i mizave flet për një grup djemsh të mirë britanikë, që kanë ngecur në një ishull të pabanuar, të cilët përpiqen të vetëqeverisen, por me rezultate shkatërrimtare. Në libër, Golding trajton temat shumë të debatueshme të natyrës njerëzore dhe mirëqenies individuale, përkundrejt të mirës së përbashkët. “Ana Karenina” – Leon TolstoiAna Karenina është një roman i botuar në seri nga viti 1875 deri në 1877. Duke rrëfyer historinë e aristokrates nga Shën Petërsburgu, Ana Karenina, libri eksploron në mënyrë mjeshtërore një sërë temash, nëpër pothuaj një mijë faqet e tij. Një sondazh i vitit 2007 me 125 shkrimtarë bashkëkohorë, e shpalli Ana Kareninën “librin më të bukur që është shkruajtur ndonjëherë”.“Princi i vogël” – Antoine de Saint-ExuperyI shkruajtur nga aristokrati, shkrimtari, poeti dhe aviatori francez Antoine de Saint-Exupery, Princi i vogël është një novelë shumë popullore e vitit 1943 dhe libri i katërt më i përkthyer në botë. Libri përshkruan me shumë dhembshuri vetminë, miqësinë, dashurinë, dhe humbjen, të përjetuara nga një princ i vogël që ka rënë në Tokë .“Manifesti komunist” – Karl Marks dhe Frederik EngelsNjë pamflet politik i vitit 1848 nga filozofët gjermanë Marks dhe Engels, Manifesti Komunist pranohet sot si një prej dorëshkrimeve politikë më me ndikim. Ai paraqet një qasje analitike unike ndaj luftës së klasave, problemeve të kapitalizmit, dhe natyrës së shoqërisë e politikës. “Mbi origjinën e specieve” – Çarls DarvinI shkruajtur nga shkencëtari anglez Çarls Darvin dhe i botuar në 1859, “Mbi origjinën e specieve” është një vepër letërsie shkencore që konsiderohet edhe themeli i biologjisë evolucionare. I shkruajtur për lexues jo specialistë, ai paraqet një trupë provash se diversiteti i jetës ka ardhur nga linja e zakonshme e trashëgimisë përmes një modeli të degëzuar të evolucionit.“Zgjedhja e Sofisë” – Uilliam Stajron “Zgjedhja e Sofisë” është një roman i vitit 1979 nga shkrimtari amerikan Uilliam Stajron. Ai përqendrohet në vendimin tragjik që Sofia, një katolike polake e mbijetuar e kampeve të përqendrimit në Gjermani, u detyrua të bëjë pas futjes bashkë me dy fëmijët në kamp. Sofisë iu desh të zgjedhë se cili prej fëmijëve do të jetonte dhe cili do të vdiste.“Në rrugë” – Nga Xhek Keruak Libri përcaktues i brezave të kundërkulturës, së pasluftës. “Në rrugë” është një roman i vitit 1957 nga shkrimtari amerikan Xhek Keruak. Bazuar në udhëtimet e Keruak dhe miqve të tij nëpër Amerikë, libri flet për jetën e lirë, xhazin, poezinë dhe drogat. Ai është zgjedhur nga revista TIME si një prej 100 romaneve më të mirë në gjuhën angleze, nga viti 1923 deri në 2005. “Të vrasësh zogun përqeshës” – Harpër Li Romani fitues i Çmimit Pulitzer me autore Harper Li është shndërruar në një klasik të letërsisë moderne amerikane. Me linjën e tregimit dhe personazhet që janë bazuar kryesisht në vëzhgimet që vetë autorja i ka bërë familjes së saj dhe fqinjëve, romani është i njohur për ngrohtësinë dhe humorin, pavarësisht se trajton problemet serioze të përdhunimit dhe pabarazisë racore. “1984" – Xhorxh Oruell “1984” është një roman distopik i shkruajtur nga shkrimtari anglez Xhorxh Oruell. Romani i ka të vendosura ngjarjet në një botë të zymtë me luftë të përjetshme, me mbikëqyrje të kudondodhur nga ana e qeverisë dhe manipulim publik, ku individualizmi dhe mendimi i pavarur persekutohen dhe mendohen si “krime” .“Konti i Monte Kristos” – Aleksandër Dyma I përfunduar në vitin 1844, Konti i Monte Kristos është një roman aventurë që merret me tema të shpresës, drejtësisë, hakmarrjes, mëshirës dhe faljes. Ai përqëndrohet tek një burrë i cili burgoset pa të drejtë, arratiset nga burgu, fiton një pasuri dhe më pas i hyn rrugës së hakmarrjes për ata që ishin përgjegjës për burgosjen e tij.“Getsbi i madh” – Skot Fitzxherald I konsideruar vepra më e madhe e Fitzxheraldit, Getsbi i Madh eksploron temën e dekadencës, idealizmit, rezistencës ndaj ndryshimit, rebelimit social, dhe teprimeve, duke krijuar një portret të Epoës së Xhazit apo viteve Njëzetë, që është përshkruar si një rrëfim paralajmërues për Ëndrrën Amerikane .“Alkimisti” – Paolo Koelho Alkimisti është një roman i autorit brazilian Paolo KOelho, i botuar fillimisht në vitin 1988. Një roman alegorik, ai ndjek një bari andaluzian në udhëtimin e tij në Egjipt, pasi ka parë një ëndërr sikur ka gjetur një thesar atje. Një bestseller ndërkombëtar, Alkimisti është një prej librave më popullorë në histori.“Të drejtat e njeriut” – Tomas Pein Botuar në dy pjesë në mars 1791 dhe shkurt 1792, Të drejtat e Njeriut është një prej librave më të rëndësishëm të shkruajtur nga Tomas Pein, një aktivist politik anglo amerikan, filozof, teoricien i politikës dhe revolucionar. Libri merret me Revolucionin Francez dhe të drejtat që i duhen dhënë të gjithë qenieve njerëzorë.“Një histori e shkurtër e kohës” – Stiven HokingNjë histori e shkurtër e kohës është një libër i shkencës popullore i vitit 1988 nga fizikani britanik Stiven Hoking. Në libër, Hoking përpiqet të shpjegojë një sërë temash si kozmologjia, duke përfshirë Big Bangun, vrimat e zeza, si dhe konet e dritës për lexuesit jo specialistë. Libri u bë menjëherë shumë i shitur dhe u përkthye në 35 gjuhë, deri në vitin 2001.“Në egërsinë e natyrës” – Xhon Krakauer I shkruajtur nga XHon Krakauer në vitin 1996, ky libër është një bestseller ndërkombëtar dhe është botuar në 14 gjuhë. I përdorur gjerësisht në kurikulën e shkollave dhe kolegjeve, libri merret me temat se si të pranohesh në shoqëri dhe se si, ndonjëherë, të gjesh vetveten bie ndesh me të qënit një pjesëtar aktiv i shoqërisë .“Thertorja Pesë” – Kërt Vonegat Thertorja-Pesë është një roman satirik nga Kërt Vonegat për Luftën e DYtë Botërore. I konsideruar gjysmë autobiografik, romani bazohet pjesërisht në përvojën e vetë autorit në luftë. Përgjithësisht i pranuar si libri më me ndikim i Vonegat, libri përqëndrohet tek ushtari amerikan Billi Pilgrim.“Liza në botën e çudirave” Është një roman aventurash i shkruajtur nga matematicieni anglez Charles Dodgson nën pseudonimin Luiz Karol. Libri luan mjeshtërisht me logjikën, duke i dhënë një popullaritet të madh si tek të rriturit, edhe tek fëmijët.“Portreti i Dorian Greit” – Oskar Uajlld I vetmi roman i Oskar Uajlld, Portreti i Dorian Greit është një roman gotik që merret me temat e estetizmit, dyfishtësisë morale, dhe vetëllastimit. Në vitin 1890 kur u botua fillimisht, ai fyeu ndjeshmëritë morale të lexuesve dhe kritikëve, por sot konsiderohet një prej veprave më të spikatura të shekullit 19.“Kumbari” – Mario Puco Kumbari është një roman i famshëm krimi, i shkruajtur nga shkrimtari italo-amerikan Mario Puco. Trajton historinë e një familje mafioze në Nju JOrk, e udhëhequr nga Don Vito Korleone, që u bë sinonim me mafian italiane. Romani mbulon vitet 1945-1955 dhe ofron gjithashtu historinë e të kaluarës së Korleones.“Ferma e Kafshëve” – Xhorxh Oruell Një tjetër vepër e madhe e Xhorxh Oruellit. Një roman alegorik dhe distopik i botuar fillimisht në Angli në vitin 1945. Duke kritikuar në mënyrë alegorike komunizmin, libri u refuzua fillimisht nga një numër botuesish amerikanë, por sot konsiderohet një prej librave më me ndikim që është shkruajtur ndonjëherë. “Asgjë e re nga fronti i perëndimit” – Ernest HeminguejiI shkruajtur nga Erih Maria Remark, një veteran gjerman i Luftës së Parë, “Asgjë e re nga fronti i perëndimit” është një roman lufte i botuar në vitin 1928. Libri përshkruan stresin ekstrem fizik dhe mendor të ushtarëve gjermanë gjatë luftës, si dhe shkëputjen nga lufta civile e shumë prej këtyre ushtarëve, pas kthimit në shtëpi. “Njëqind vjet vetmi” – Gabriel Garsia MarkezE konsideruar vepra më e madhe e Markezit, Njëqind vjet vetmi është një roman i realizmit magjik botuar në vitin 1967, që rrëfen historinë e familjes Buendia. I përkthyer në 37 gjuhë dhe me më shumë se 30 milionë kopje, romani njihet si një prej veprave më të rëndësishme në letërsinë e gjuhës spanjolle SHPËRNDAJE Të ngjashme 06 PRI 2024 |Thëniet më të bukura të Kafkës 05 PRI 2024 |Dua Lipa me statujë prej dylli në Stamboll 01 PRI 2024 |Thënie të urta për jetën, sfidat, mendjen… 30 MAR 2024 |Terence Hill mbush 85 vjeç 30 MAR 2024 |Sopranoja Maria Sardaryan, fituese e festivalit ‘Marie Kraja’ në Tiranë 30 MAR 2024 |Thëniet më të bukura nga Joseph Kipling Video 27 MAR 2024 |Aktori Muharrem Qena merr çmimin për vepër jetësore nga MKRS 27 MAR 2024 |Enver Petrovci pjesë e filmit më të ri serb ‘Konsulli Rus’ 25 MAR 2024 |Fjalë të urta nga FinlandaLAJME MË TË FUNDIT 09:00 - Mehmeti: Kosova s’ka databazë rreth aktiviteteve të diasporës, remitencat të orientohen tek investimet08:43 - Analistët politik i shohin të papranueshme presionin e njëanshëm nga BE-ja08:19 - LDK e AAK i konsiderojnë shqetësuese paralajmërimet e SBAShK-ut për grevë, fajtor e shohin Qeverinë08:06 - Gori: Vetëm në tre muajt e parë të këtij viti 90 infermierë kërkuan licencë për punësim jashtë vendit08:03 - Abelard Tahiri mban sot konferencë, nuk dihet arsyeja08:01 - Mot me diell dhe vranësira22:16 - Festo Bajramin në bregdet, “Sharr Travel” iu befason me ofertat “Pusho Shqip”22:04 - Plagoset një person në Fushë Kosovë, i dyshuari në arratiTË GJITHA TË DITËS VIDEO VideoAnalistët politik i shohin të papranueshme presionin e njëanshëm nga BE-jaVideoLDK e AAK i konsiderojnë shqetësuese paralajmërimet e SBAShK-ut për grevë, fajtor e shohin QeverinëVideoGori: Vetëm në tre muajt e parë të këtij viti 90 infermierë kërkuan licencë për punësim jashtë venditVideoPër herë të parë në historinë e Kuvendit të Kosovës, ka sabotim të Komisioneve Hetimore – Pritet mbledhja e 40 nënshkrimeveVideoNdryshimet në Ligjin për Zyrtarë Publikë – SPAK-u thotë se duhet t’iu nënshtrohen përsëri Gjykatës Kushtetuese Kult Jeta e rrallë e “hirushes” Natalia Vodianovës – 5 fëmijë, një divorc, martesë me djalin e më të pasurit në botëSi do të quhet vajza e Luizit dhe Kiarës, moderatorja flet për pritjen e ëmbël17 milionë shikime në një muaj: Kjo është kënga më e pëlqyer e këtij viti në EurovisionNuk është Shqipëria, Dua Lipa nderohet me një statujë nga ky shtetLedri Vula dhe Sara rikthehen së bashku? Influencerja habit me veprimin e fundit ndaj reperitAdresa: Rr. "Mark Isaku", Nr. 12, B2, Prishtinë, Republika e KosovësRedaksia: 049 174 555 Marketingu: 049 289 299Email: ekonomia.online@gmail.com marketing@ekonomiaonline.com Arkivi i lajmeve 20172018201920202021202220232024JanarShkurtMarsPrillRegjistrohuni për të shkarkuar dhe shfrytëzuar videot në kualitet të lartë.KYÇUREGJISTROHU Menu EkonomiPolitikëVideoSportOpinioneNacionaleLifestyleKultArteKomunaSiguriKalendariKurioziteteTurizëmBotëRajonHistoriBarcaletaPsikologjiIntervistaTeknologjiFemraShpalljetKarriera © Ekonomia Online ShPK Agjencia e lajmeve Ekonomia Online është anëtare e Këshillit të Medieve të Shkruara të Kosovës (KMShK)

  • Barack Obama, ish-President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ka ndarë me ndjekësit e tij listën e librave të cilat i kanë pëlqyer

    Barack Obama liston librat e këtij viti që duhen lexuar Reporteri Barack Obama, ish-President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Ish-presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Barack Obama ka ndarë me ndjekësit e tij listën e librave të cilat i kanë pëlqyer këtë vit. “Siç bëj zakonisht gjatë kësaj periudhe të vitit, doja të ndaja librat, filmat dhe muzikën e mi të preferuar të vitit 2023”, ka shkruar Obama në Instagram. Në listën e tij me 15 tituj të librave ai ka përfshirë këto libra si , The Heaven & Earth Grocery Store nga James McBride, The best minds nga Jonathan Rosen dhe Poverty by America nga Matthew Desmond e të tjera.

  • BE i jep Microsoft 10 dite afat per të dorezuar dokumentet e Big AI.

    BE i jep Microsoft 10 ditë afat për të dorëzuar dokumentet e Bing AI facebook sharing buttontwitter sharing buttonpinterest sharing buttonemail sharing buttonsms sharing buttonsharethis sharing button Komisioni Evropian i ka dhënë Microsoft-it një afat ligjërisht të detyrueshëm deri në 27 maj për të dorëzuar dokumente në lidhje me përdorimin e inteligjencës artificiale gjeneruese (IA) në motorin e tij të kërkimit Bing. Urdhri ka të bëjë me dy veçori: “Copilot në Bing”, një sistem me shumë qëllime që mund të krijojë tekste dhe imazhe bazuar në kërkesat nga përdoruesi dhe “Image Creator by Designer”, një gjenerues imazhi. Komisioni tha se dyshon se informacionet e rreme të gjeneruara nga IA-ja – të njohura si “halucinacione” – nga këto sisteme, si dhe “deepfakes” të krijuara nga IA-ja dhe manipulimi i votuesve, mund të shkelin Aktin e Shërbimeve Dixhitale të Bashkimit Evropian (DSA). DSA është një ligj i gjerë i përmbajtjes në internet që ndër të tjera kërkon që platforma shumë të mëdha si Microsoft të menaxhojnë një gamë të gjerë rreziqesh të ndryshme që lidhen me shërbimet e tyre. Nëse Microsoft nuk arrin të sigurojë dokumentet e kërkuara në kohë, DSA lejon komisionin të gjobisë kompaninë deri në 1% të të ardhurave të saj vjetore globale, përfshirë gjobat ditore deri në 5% të të ardhurave të saj ditore./atsh/ KultPlus.com

  • “Klaudia Pepa një balerinë, një yll në shkelqim, ajo u bë e njohur në “Amici di Maria De Filippi në Canale 5.

    “Klaudia Pepa ka lindur në Tiranë, Shqipëri më 26 tetor të vitit 1992. Është balerinë profesioniste e cila u bë e njohur në “Amici di Maria De Filippi në Canale 5. Ajo njihet gjithashtu për punën si koreografe në X Factor Albania. Ajo pati mundësinë që të bashkëpunonte me Ricky Martin në Amici. Klaudia nisi të kërcente që në moshën 5-vjeçare”, thuhet në përshkrimin e balerinës së njohur. Klaudia Pepa balerina që fluturon në ajër, por me këmbë në tokë! Ëndren e saj e ka mbeshtetur nëna e vet gjithmonë. Udhëtoi drejt tokës së ëndërruar të artistëve, per objekiva me të medha! Të bëhej e famshme dhe ta njihnin të gjithë, edhe përtej kufijve shqiptarë. Shumë sakrifca, mund, djersë, shumë prova e sprova e sfida, edhe dështime që e kanë mësuar dhe forcuar te vazhdojë rrugën e artit me sukses. Është e rëndësishme për ate dhe studimi nje formim me i plotë në Itali, ndërsa po studion për aktrim. Klaudia Pepa thotë se nuk do të ndalet derisa ajo të mundet për të bërë më të mirën. Ajo është nderuar me çmimin “Best Actress Honorable Mention”, për rolin e saj në “Lights Off”. Lajmin e bukur e ka bërë të ditur vetë Klaudia, përmes një postimi në Instagram.“Nuk mund ta kuptoni lumturinë time! Për hapat e mi të parë si aktore kjo është një kënaqësi e madhe. Faleminderit Best International Film Festival ( Rumani) për këtë çmim. Puna shpërblehet gjithmonë”, Po vërtet puna shpërblehet ne botën moderne! I afti dhe profesionisti i mirë zë vëndin e merituar, pa parti, pa ndërhyrje. Nje tipar në karakterin e saj është dhe mirësjllja, ëmbëlsia dhe ana njerëzore që e dallon nga te tjerët. Ne emisionin Opinion ajo gjatë bisedes me gazetarin BF thotë se: nëse realizohen projektet që ka në plan në bashkëpunim me koreografin mbarëbotëror, Daniel Ezralow, balerina Klaudia Pepa mund të kthehet në Shqipëri brenda vitit të ardhshëm për bashkëpunime. Klaudia Pepa ka treguar me detaje për jeten dhe karrierën e saj pak te veshtirë si fillim sepse nuk ishte shumë e mbështetur. Klaudia është nje balerinë e shkëlqyer, një yll ne shkëlqim!

  • Çdo gjuhë standarde ka historinë e saj, të tashmen e saj, por ka edhe të ardhmen e saj. Zhvillimi i gjuhës letrare shqipe është i shënuar me një histori të gjatë përpjekjesh

    Shefkije Islamaj GJUHA STANDARDE SHQIPE DHE E ARDHMJA E SAJ , vështirësish, pengesash e veprimtarish të shumta e sakrifikuese të atdhetarëve, veprimtarëve e zelltarëve tanë gjuhësorë, letrarë e kulturorë edhe përmes një procesi të gjatë standardizues që u intensifikua sidomos në gjysmë e dytë të shekullit 19-të në kohën e Rilindjes Kombëtare për të vazhduar përgjatë shekullit 20 deri në vitin 1972 kur përfundimisht u ligjësua në pikëpamje shoqërore, politike, kulturore por në rend të parë shkencore Kongresi i Drejtshkrimit i Gjuhës Shqipe dhe i gjuhës së përbashkët letrare që po mbush 5 dhjetëvjetëshat e vet pikërisht këto ditë kur po mbahen edhe aktivitete të shumta shënuese në Tiranë, Prishtinë, Shkup e më gjerë. Jo vetëm në historinë tonë kulturore, por edhe në historitë kulturore të Ballkanit e përtej tij, proceset standardizuese gjuhësore, më herët ose më vonë ose shumë më vonë, gjithmonë janë nxitur nga idetë e ndërgjegjes kombëtare dhe nga ndjenjat e përkatësisë kombëtare. Dhe këto ide janë bërë forcë lëvizëse në historinë e një populli siç janë bërë edhe në historinë e popullit shqiptar. Duke pasur parasysh historinë e gjuhës letrare shqipe, duke e njohur kontekstin e saj historik e politik e duke i ditur rrugën e ecejaket e saj në këtë histori si edhe proceset e saj standardizuese që sollën krijimin e saj, nuk mund të mos themi se kjo histori, ky rrugëtim, këto procese nuk kanë ecur lehtë e pa vështirësi llojesh të ndryshme, përkundrazi. Krijimi i një gjuhe letrare, procesi i normimit dhe i standardizimit të saj gjithmonë, pra gjithmonë, bart, pos përmasës kryesore gjuhësore e shkencore, edhe përmasat si këto: ideologjike, politike dhe simbolike që ndërlidhen ngushtë mes vete dhe shoqërohen me kritikën gjuhësore dhe me mendimin për gjuhën. Kështu është krijuar dinamizmi tipik i të arsyetuarit të hapur mbi gjuhën dhe mbi bazën mbi të cilën është ndërtuar ajo dhe rrjedhimisht edhe mbi bazën e drejtshkrimit të saj. Në këtë mënyrë u krijua një marrëdhënie e ndërsjellë midis përpjekjeve për standardizimin e gjuhës dhe ndryshimeve shoqërore e politike, sepse është e kuptueshme pse standardizimi i gjuhës shqipe është gjithmonë i lidhur edhe me botëkuptimin mbi gjuhën si simbol identiteti, i identitetit tonë kombëtar e jo vetëm si mjet a instrument i marrëveshjes mes nesh, që, natyrisht, është përbërësi themelor i saj. Kritika shkencore, prandaj, duhet të jetë më objektive, më reale e më paanshme dhe të marrë parasysh shumë faktorë, faktorët historikë, politikë, shoqërorë, kulturorë dhe jo vetëm ata gjuhësorë, që kanë ndikuar në jetën tonë kombëtare dhe në krijimin standardit tonë gjuhësor, që do të thotë se duhet të marrë parasysh të shkuarën, të sotmen e sidomos të ardhmen e saj, të gjuhës standarde, por jo vetëm – duhet të marrë parasysh edhe të ardhmen e vetë kombit. Përthyerjet historike të shumë kombeve, siç po dëshmohet edhe sot, nuk kanë përfunduar, ato po përsëriten e përsëriten, prandaj kohezioni brendakombëtar vazhdon të mbetet fjalë kyçe në jetën tonë kombëtare. Sot për sot dhe kushedi sa kohë. Ne nuk jemi as francezë, as gjermanë, as anglezë dhe jeta jonë, historia jonë nuk shëmbëllejnë me të tyret. E as gjuha e historia e saj. Dhe arsyet dihen. Dhe referimi me to nuk na ndihmon shpesh. Gjuha standarde shqipe vazhdon edhe sot të mbetet identifikuese dhe ruajtëse e identitetit shqiptar. Ndërkaq kritika negative ndaj gjuhës standarde dhe normës së saj shpesh jep përfytyrimin e dëshirës për një eksperiment ose eksperimentim pa farë strategjie a projektimi rrjedhojat largvajtëse të të cilit mund të parakuptohen e të mendohen. Një gjuhë standarde për të qenë e aftë të përmbushë funksionet e saj, funksionet e synuara me normimin e saj, e kjo do të thotë që të bëhet një mjet i përbashkët dhe i vlefshëm komunikimi, për një komunitet më të gjerë shoqëror, që ka një ndjenjë të zhvilluar përkatësie, që ka një identitet të përbashkët, që ka një ndjenjë të përbashkët ndjeshmërie gjuhësore, një mjet që mund të veprojë e të aktualizohet me sukses në shumë fusha të jetës së tij duhet të ketë një pranim të gjerë. Gjuha standarde shqipe këtu e 50 vjet e ka këtë pranim. Kundërshtimi i saj i përket një grupi individësh që shfrytëzon të drejtën e tij legjitime për t’u mos pajtuar me qëndrime a vendime të caktuara në rrethanat e sotme demokratike të shoqërisë shqiptare. Dhe është e drejtë e tij siç është e drejtë edhe e shumicës të ngulmojë në vlefshmërinë e standardit dhe sidomos, pra sidomos në të drejtën e patjetërsueshme që shqiptarët kudo që janë të kenë një gjuhë të përbashkët, një gjuhë standarde të ligjësuar, të vlerësuar e të dëshmuar se ajo ka kryer e po i kryen të gjitha funksionet e një gjuhe standarde, të një gjuhe të pasur, moderne, të epshme për t’u modifikuar e për t’iu përshtatur zhvillimeve të reja e të përshpejtuara shoqërore, ekonomike, teknologjike, shkencore, kulturore e të tjera. Përcaktimi, krijimi dhe përdorimi i drejtë i një gjuhe standarde parakupton gatishmërinë e pjesëtarëve të një bashkësisë të gjerë etnike, shoqërore, që e pranon simbolikisht dhe objektivisht gjuhën standarde si sistem të përbashkët gjuhësor dhe që rrjedhimisht tregon gatishmëri edhe për ta mësuar dhe zbatuar në situatat komunikuese të përcaktuara me normën e saj. Në gjithë hapësirën e saj në fushat e përcaktuara të përdorimit të saj zbatohet norma e gjuhës standarde me sukses, me më pak kujdes ose me shkujdesje. Dhe kjo është plotësisht e kuptueshme për rrethanat dhe kontekstin tonë historik, shoqëror, politik, arsimor e kulturor. Cili është niveli i përvetësimit dhe i zbatimit të kësaj norme në këto 50 vjet është një çështje tjetër që do diskutim të gjerë dhe që do mobilizimin e të gjitha institucioneve të rëndësishme e përgjegjëse. Çdo normë gjuhësore duhet të mësohet, askush nuk lind me gjuhën standarde. Se zotërimi i plotë i normës gjuhësore nga të gjitha shtresat e parapara të folësve dhe të shkruesve do të ndodhë shpejt dhe në mënyrë të lehtë, pa pasur parasysh as rrethanat tona historike, politike, shoqërore të shqiptarëve të shpërndarë në disa shtete dhe pa komunikime e kontakte mes vete gjatë, si dhe faktorë të tjerë të shumtë ndikues e përdallues në këto pesëdhjetë vjet tona historie aspak të lehtë në gjithë hapësirën tonë të përbashkët gjuhësore, ka qenë dhe mbetet ide dhe parashikim utopist. Prandaj zotërimi a përvetësimi dhe zbatimi i normë gjuhësore të shqipes standarde ka marrë kohë e do të marrë kohë edhe më tej për arsyet që u theksuan dhe për të tjera që nuk u theksuan. Por, shtrohet pyetja kush e di e kush mund ta thotë saktë e me siguri se ç’ kohë u janë dashur popujve të tjerë të zhvilluar dhe dukshëm më të zhvilluar se ne, ose më të pazhvilluar, për ta zotëruar standardin e tyre? Gjuha standarde shqipe ka tashmë historinë e saj, po e jeton të tashmen e saj dhe po ndërton të ardhmen e saj dhe kjo e ardhme është shumë e besueshme: - sepse arritjet 50 vjeçare gjuhësore e shkencore, arritjet në fushën e pranimit, të përvetësimit e të zbatimit të gjuhës standarde e të normës së saj të kodifikuar në këtë Kongres na lejojnë të themi se gjuha standarde shqipe përmbush të gjitha kriteret që janë përcaktuar nga studiuesit e krijimit të gjuhëve standarde: funksionin përbashkues - gjuha standarde shqipe bashkon të gjithë shqiptarët e të dyja dialekteve; funksionin veçues - gjuha standarde shqipe përfaqëson identitet të veçantë, simbol që identifikon bashkësinë shqipfolëse, shqiptarët, në raport me bashkësitë gjuhësore jo shqipe; funksionin simbolik – gjuha standarde për shqiptarët është simbol i identitetit kombëtar; funksionin e autoritetit – gjuha standarde, pasojisht zotërimi dhe zbatimi i saj, si për shqiptarin si subjekt shoqëror, ashtu edhe për shqiptarët si bashkësi etnike, do të thotë autoritet; funksionin qytetërues – me stadardizimin e gjuhës shqiptarët janë bërë komb modern; funksionin komunikues dhe kulturor – gjuha standarde shqipe kultivon dhe zhvillon shprehjen gjuhësore dhe kulturën gjuhësore në përgjithësi përmes sistemit arsimor, administratës, medies, letërsisë, etj.; funksionin shoqëror-politik – gjuha standarde i siguron gjuhës shqipe statusin e gjuhës kombëtare, zyrtare dhe shtetërore por, për një status të tillë të gjuhës standarde është me rëndësi të madhe qëndrimi ynë ndaj saj, vetëdija jonë për rëndësinë e saj dhe qëndrimi ynë ndjenjor ndaj saj, të cilat ia sigurojnë asaj jo vetëm statusin shoqëror-kulturor por edhe statusin shoqëror-psikologjik. Gjuha standarde shqipe i përmbush mirë këto funksione, prandaj ajo ka të ardhmen e saj. -sepse gjuha standarde shqipe ka edhe treguesit e tjerë të rëndësishëm shoqërorë: historinë, që shprehet përmes vetëdijes për bashkekzistencën dhe vazhdimësinë e pashkëputshme të dialekteve të saj, të gegërishtes e të toskërishtes, përmes vlerave të përbashkëta kulturore që shprehin këto dy idioma të shtresëzuara e të mbrujtura në gjuhën standarde; gjallësinë – gjuha shqipe është standardizuar në një moment të historisë së saj, por ajo po tregon qëndrueshmëri dhe hapje ndaj ndryshimeve që ka sjellë e po sjell koha, që po sjell zhvillimi i shqiptarëve në gjithë hapësirën e tyre dhe që po sjellin zhvillimet në përgjithësi në gjithë botën; dhe përshtrirjen – gjuha shqipe është standardizuar dhe pranuar nga gjithë shqiptarët kudo janë, pra, edhe nga gegëfolësit. Këta tregues janë përgjigjja më e mirë që i bëhet kritikës negative por janë edhe tregues projektues të së ardhmes së saj. -sepse gjuha standarde ka kaluar tashmë disa dhjetëvjetësha dhe gjatë kësaj kohe ajo është studiuar gjerësisht si në rrafshin teorik ashtu edhe në rrafshin praktik. Mund të thuhet, prandaj se gjuha standarde shqipe sipas teorisë bazë për krijimin e gjuhëve standarde përmbush të gjithë treguesit që përbëjnë një gjuhë standarde: qëndrueshmërinë elastike të standardit të saj, si tendosje dinamike midis kodifikimit dhe normës reale, që do të thotë se ajo është stabilizuar me kodifikim përkatës, kurse norma e saj e përcaktuar me këtë kodifikim ka treguar elasticitetin e duhur për t’iu përshtatur ndryshimeve e zhvillimeve të kohës dhe të folësve të saj për të cilët u krijua, pra për shqiptarët kudo qofshin ata. Kjo dëshmon se ajo do të ketë të ardhmen e saj . -sepse çdo kthim prapa do të thotë mohim i gjithë asaj pune të gjatë, të madhe dhe të kuptimshme të zelltarëve e të lëvruesve të shqipes pothuajse dy shekujsh, do të thotë mohim i pesë dhjetëvjetëshave jete të standardit të shqipes të realizuar e të dëshmuar në të gjitha funksionet e tij në gjithë hapësirën shqiptare, do të thotë mohim i aftësisë së shqiptarëve për të bërë një gjuhe letrare të përbashkët në shkallë kombëtare, do të thotë mohim i aftësisë për të pasur vetëdije se u duhet një gjuhë e përbashkët standarde, do të thotë mohim i aftësisë për të vlerësuar rëndësinë e të qenët bashkë nga pikëpamja gjuhësore, do të thotë mohim i aftësisë për t’u rreshtuar me të gjithë ata popuj, afër e larg gjeografisë shqiptare, që kanë zgjidhur historikisht, politikisht dhe kulturalisht çështjen e gjuhës së përbashkët gjuhësore me kohë, do të thotë në të vërtetë mohim i së vërtetës së madhe se shqiptarët kanë pasur e kanë vetëdije, aftësi e gatishmëri të kenë një gjuhë të përbashkët standarde, ta zhvillojnë gjuhën e tyre standarde dhe të mblidhen rreth një gjuhe të përbashkët standarde siç janë mbledhur rreth një flamuri e rreth një kombi. Edhe për këtë arsye gjuha standarde ka të ardhmen e vet. -sepse gjuha standarde është edhe gjuhë politike: po cila gjuhë standarde nuk është gjuhë politike përderisa krijimi i gjuhës standarde është pjesë e politikës gjuhësore të çdo shteti e të çdo shoqërie, sepse ajo është pjesë e politikës së përgjithshme kulturore, arsimore, kombëtare, është pjesë e politikës së jashtme dhe e politikës së brendshme që ndjek një shtet. Prandaj gjuha standarde shqipe ka të ardhmen e saj! -sepse historia jonë kulturore dhe kombëtare ka dëshmuar prirjen e fuqishme përafruese e përbashkuese që ka karakterizuar proceset standardizuese në historinë e gjuhës shqipe dhe në historinë e shqiptarëve dhe faktet për këtë prirje janë shumë kokëforta sepse janë nxitur jo vetëm nga arsyet gjuhësore e kulturore, por edhe nga arsyet shoqërore, politike, ekonomike. E kjo i siguron gjuhës standarde shqipe të ardhmen e saj. Dhe si përfundim: Gjuha standarde shqipe sot me veçoritë e funksionet e një varianti standard të krijuar gjatë procesit të gjatë standardizues paraqet gjuhë të pranueshme dhe të autoritetshme për të gjithë shqiptarët kudo janë, ndërsa vëmendja e atyre që merren me planifikimin gjuhësor në gjithë hapësirën gjuhësore shqiptare, e atyre që studiojnë gjuhën shqipe dhe gjuhën standarde shqipe, duhet të drejtohet rreth kujdesit të munguar ndaj saj, kujdesit të munguar institucional, pra kujdesit shtetëror e shoqëror. Jo vetëm institucionet shkencore që merren me planifikimin gjuhësor, jo vetëm gjuhëtarët që studiojnë gjuhën, po edhe lëvruesit e gjuhës - shkrimtarët, përkthyesit, publicistët, gazetarët dhe të gjithë përdoruesit e saj duhet të ndërgjegjësohen për rëndësinë e madhe që ka përdorimi i drejtë i gjuhës standarde dhe i gjuhës në përgjithësi, i njërës prej vlerave më të mëdha kombëtare që kemi. Gjuha standarde ka të ardhmen e saj sepse këtë të ardhme do ta ndërtojmë bashkërisht siç kemi krijuar historinë e saj bashkërisht e siç po e jetojmë të tashmen bashkë. Gëzuar Përvjetorin gjysmëshekulli të gjuhës standarde!

 PRESTIGE

Wellcome  at Revista Prestige.

Revista "Prestige" është një platformë dixhitale online dhe ne printuare njohur  kulturore promovuese për arritjet sinjikative  të iprofesionisteve ne fusha të ndryshme. Duke pasur në fokus The best , kjo revistë ofron përmbajtje që frymëzon dhe informon lexuesit,

Revista Prestige është rritje e vetedijes, me eksplorimni ne te gjitha fushat , ofron promovimin e  alternativat e AI duke i alternuar me publicitetin dhe kreativitetin.

Revista ka 100 faqe te perditesuara.

ndihmon ne ruajtjen e balancave te jetes me ato profesionale, dhe ploteson pontecialin tuaj Revista shfaqet si një thesar njohurish  enciklopedike.


© Revista Prestige 2023 - 2025

I'm always looking for new and exciting opportunities. Let's connect.

http://revistprestige.wixsite.com/prestige

© Revista Prestige 2023 - 2025

© 2024 Prestige Blog. All Rights Reserved.

Photo_1723755330850.png

© Revista Prestige 2023 - 2025

bottom of page