Një zë i butë, i i pathyeshëm në letërsinë për fëmijë: Dr. Shpresa Fundo Gjergji Nga Liliana Pere.
- 14 hours ago
- 6 min read

Një zë i butë, i i pathyeshëm në letërsinë për fëmijë: Dr. Shpresa Fundo Gjergji
Nga Liliana Pere, Revista Prestige
Në një kohë kur letërsia për fëmijë po përballet me sfida të shumta – sidomos përballë ndikimit të teknologjisë dhe largimit nga leximi i librit të shtypur – një grua e ditur, me rrënjë të thella në kulturën shqiptare, ka vendosur t’i rikthejë fëmijët tanë në botën e imagjinatës, dashurisë dhe moralit njerëzor. Dr. Shpresa Fundo Gjergji, një emër që sot përmendet me respekt në qarqet akademike dhe letrare, është zëri i një brezi të ri të krijuesve që beson ende në fuqinë shëruese dhe ndriçuese të fjalës së shkruar për shpirtin e fëmijës.
Një jetë e përkushtuar dijes dhe fjalës së bukur
E lindur në qytetin e kulturës, Korçë, pjesë e njërës prej familjeve më të njohura dhe me tradita arsimdashëse – familjes Fundo – Shpresa ruan në zemër trashëgiminë e pasur shpirtërore dhe etike që i është dhënë brez pas brezi. Prej më shumë se pesë dekadash është vendosur në qytetin bregdetar të Vlorës, ku jeton dhe krijon, duke u bërë një zë i spikatur i arsimit dhe letërsisë për fëmijë në Shqipëri.
Dr. Fundo është diplomuar në Universitetin "Ismail Qemali" të Vlorës si mësuese dhe përkthyese e gjuhës angleze, ndërsa më vonë ka kryer studimet pasuniversitare në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin e Filologjisë, ku ka fituar gradën shkencore "Doktor i Shkencave" në fushën e gjuhësisë. Për shumë vite ka punuar në arsimin parauniversitar dhe universitar në Vlorë, duke ndikuar në formimin profesional të shumë brezave.
Nga analiza gjuhësore tek poezia për fëmijë: një rrugëtim i natyrshëm
Rruga e saj letrare ka qenë fillimisht e përqendruar në studime gjuhësore dhe kritika letrare. Ka marrë pjesë në konferenca kombëtare dhe ndërkombëtare me artikuj të thelluar shkencorë në fushën e gjuhësisë dhe letërsisë, ndërsa ka redaktuar dhe korrektuar një sërë botimesh poetike dhe eseistike nga autorë si Arqile Gjata, Irena Gjançi dhe të tjerë.
Artikujt dhe analizat e saj janë botuar në platforma si Gazeta "Fjala e Lirë" – Londër, "Rrënjët" – Itali, Atunis Poetry Galaxy – Bruksel, Albanian Post – Londër, Bota Sot – Kosovë, Alexandria Today – Itali, Dituria – Zvicër, dhe shumë të tjera. Ajo është gjithashtu pjesë e antologjive prestigjioze shqiptare dhe ndërkombëtare si “100 poetë për dashurinë”, “Fjalëdiell”, “Nëna Hyjneshë Qiellore”, “Për ty Grua” etj.
Një kthesë e bekuar: dashuria për nipërit dhe mbesat frymëzon krijimtarinë për fëmijë
Në rolin e saj të ri si gjyshe, Shpresa ka gjetur një thesar të pazbuluar brenda vetes. Frymëzimi që mori nga nipërit dhe mbesat i hapi një horizont të ri në krijimtari – dhe kështu lindi një ndër veprat më të rëndësishme të saj:
Trilogjia për fëmijë “Familja Rosmaku”.
Ky triptik është më shumë se një liber – është një mjet edukativ, një udhëtim emocional, dhe një shembull i shkëlqyer i asaj që do të thotë letërsi me mision formues.
Me një gjuhë të thjeshtë, poetike dhe figurative, me personazhe të dashur si Biku, Viku, Daku, Maku, Tika, Riki dhe Biki – kjo trilogji i flet drejtpërdrejt shpirtit të fëmijës.
Trilogjia “Familja Rosmaku” e autores Dr. Shpresa Fundo Gjergji është kthyer në një nga veprat më të spikatura dhe më të vlerësuara të letërsisë bashkëkohore për fëmijë në gjuhën shqipe. Kjo seri përrallash edukative është jo vetëm një sukses letrar, por edhe një instrument formues në mjediset arsimore dhe familjare, duke mbledhur rreth vetes një sërë vlerësimesh nga personalitete të njohura akademike dhe mediatike, brenda dhe jashtë vendit.
1. Vlerësim si Vepër Pedagogjike dhe Edukative
Profesorë dhe studiues nga universitete të ndryshme shqiptare, si Prof. Dr. Shpresa Delija, Dr. Aulona Beqo, Dr. Olsa Pema, Dr. doc. Vilma Bello, dhe të tjerë kanë theksuar aspektin formues, didaktik dhe gjuhësor të veprës. Ajo shihet si një alternativë e domosdoshme ndaj botës dixhitale që shpesh i largon fëmijët nga libri dhe vlerat.
> “Një model cilësor pas viteve ’90 në letërsinë për fëmijë” – Prof. Dr. Shpresa Delija
2. Stil i Thjeshtë, Poetike dhe Imagjinativ
Gjuha e përdorur në trilogji është një ndër elementët më të vlerësuar. E thjeshtë, e pasur me figuracion të lehtë dhe tingëllim të ëmbël, ajo ndihmon në edukimin estetik dhe emocional të fëmijëve, duke nxitur leximin e rrjedhshëm dhe përjetimin shpirtëror.
Ky aspekt vlerësohet posaçërisht nga recensues si MSc. Martin Gjataj dhe mësuesja Klarida Kadënaj, e cila e konsideron veprën si një “letërsi që i flet shpirtit të fëmijës me delikatesë.”
3. Karaktere të Ndërtuara me Vlera Morale
Personazhe si Biku, Viku, Daku, Maku, Tika, Riki dhe Biki janë cilësuar si mësues të heshtur të etikës dhe mirësisë, që ndihmojnë fëmijët të përballen me konflikte dhe të ndërtojnë marrëdhënie pozitive me njëri-tjetrin. Vepra përcjell mesazhe për harmoni, bashkëpunim, kujdes dhe dashuri për familjen.
4. Referenca të Gjera Mediatike dhe Akademike
Trilogjia është analizuar dhe promovuar në media të njohura si:
Gazeta “Rrënjët” (Itali)
Bota Sot (Kosovë)
Albanian Post (Londër)
Atunis Poetry Galaxy (Bruksel)
Alessandria Today (Itali)
Fjala e Lirë (Londër)
Këto burime e kanë cilësuar trilogjinë si një “vlerë e re për letërsinë për fëmijë” dhe “pasuri e gjuhës dhe moralit shqiptar”.
5. Promocione dhe Pjesëmarrje në Evente Kulturore
Vepra është prezantuar me sukses në aktivitete të rëndësishme si:
Biblioteka Publike “Shevqet Musaraj” – Vlorë,
COD – Center for Openness and Dialogue – Tiranë,
Radio Sibilat e Veriut – New York,
Promovime online nga studiues si Gjon Marku, me jehonë të gjerë në rrjetet sociale dhe portale kulturore.
6. Një Libër me Frymëzim për Familje dhe Shkollë
Në qendër të veprës është fëmija dhe familja – si bërthama kryesore e shoqërisë. “Familja Rosmaku” arrin të ndërtojë ura komunikimi midis brezave dhe të krijojë një mjedis leximi të ngrohtë, edukativ dhe shpirtëror për lexuesin e vogël.
Përfundim
“Familja Rosmaku” është më shumë se një libër për fëmijë – është një projekt edukativ, një akt dashurie për fëmijërinë dhe një fener drite në kohën e ekraneve. Vlerësimet e shumta e konfirmojnë këtë vepër si një mjet me ndikim të gjatë në rritjen shpirtërore dhe morale të brezit të ri.
Vlerësime dhe jehonë në media e akademi
Vepra ka marrë vlerësime të shumta dhe të thelluara nga profesorë dhe studiues të njohur:
Prof. Dr. Shpresa Delija (Universiteti i Tiranës) e cilëson veprën si një risi cilësore në letërsinë për fëmijë pas viteve '90, dhe e rekomandon për përdorim në shkolla si alternativë ndaj pajisjeve elektronike.
Dr. Aulona Beqo, Dr. doc. Vilma Bello, Dr. Olsa Pema, Martin Gjataj, Gjon Marku dhe mësuesja Klarida Kadënaj, kanë vënë theksin në aspektet didaktike, poetike, shpirtërore dhe sociale të trilogjisë.
Mësuesja Klarida Kadënaj, në analizën e saj të botuar në Fjala e Lirë, e përshkruan veprën si një “letërsi që i flet shpirtit të fëmijës me dashuri dhe përgjegjësi të lartë njerëzore.”
Redaktore Lida Lazaj, do te doja qe te theksohej se roli is saj si redaktuese ka qene i fokusuar ne English editor tek Academicus - reviste shkencore, ku edhe sot e ka ate pergjegjesi.
Projekti i ri: Një letërsi e domosdoshme në kohën e teknologjisë
Dr. Shpresa Fundo Gjergji është në përgatitje për të promovuar veprën dhe rëndësinë e saj në një emision radiofonik në New York, dedikuar letërsisë për fëmijë shqiptare. Në këtë emision ajo do të ngrejë zërin për mungesën e letërsisë cilësore për fëmijë në ditët e sotme, për shkak të ndikimit të pajisjeve dixhitale, duke ofruar si model “Familjen Rosmaku” – si një mënyrë për të rizgjuar dëshirën për lexim dhe për të ndërtuar ura komunikimi mes brezave.
Përmes këtij projekti, ajo synon të sjellë në qendër të vëmendjes rëndësinë e librit si mjet edukativ, si shpëtim për shpirtin e fëmijës në epokën e ekranit, dhe si mjet për të kultivuar mendimin kritik, ndjeshmërinë dhe dashurinë për familjen dhe natyrën.
Një letërsi që mbjell frymëzim
Ajo që e bën të veçantë Shpresa Fundo Gjergjin nuk është vetëm bagazhi i saj akademik, por mbi të gjitha, ndjeshmëria njerëzore dhe vizioni i saj i pastër për letërsinë si dritë, si edukim, si lidhje emocionale mes lexuesit dhe botës. Çdo fjalë që shkruan është një përpjekje për t’i rikthyer fëmijët te vetja, te shpirti, te bukuria e jetës.
Ajo është shkrimtarja që kërkon ndikim. Është poetja që nuk shkruan për të rritur lavdi, por për të rritur shpirtra të bukur. Është një mësuese që nuk largohet nga ideali, edhe në pension, por e jeton me çdo faqe libri që boton.
Përmbyllje
Dr. Shpresa Fundo Gjergji është një autore. Ajo është një urë midis dijes dhe dashurisë, midis gjuhës dhe shpirtit, midis brezave që ikin dhe brezave që po rriten.
Me trilogjinë “Familja Rosmaku” ajo na ka lënë një dhuratë të çmuar që do të ketë jetë të gjatë në kujtesën dhe zhvillimin emocional të fëmijëve shqiptarë kudo që ndodhen.
© Autor: Liliana Pere