Search Results

Ulpiana Aliaj - Soprano Lindur ne Tirane. Bije Artisteje nis studimet me nènèn e saj Zina Zdrava pèr tu diplomuar mè pas nè Konservatorin “C.Monteverdi” Itali. Qe nè vitet e studimit nis aktivitetin e saj artistik duke debutuar si Bastienne ne “Bastien und Bastienne” W.A.Mozart ne Teatrin Nacional te Bolzanos nen shoqerimin e Orkestres “G.Mahler” Dir.F.Eichhorn. Fituese e disa Cmimeve Nderkombetare nder te cilet permendim : Cmimin “Daniela Dessi” disa muaj pas ndarjes nga jeta te Sopranos se njohur,Cmim i akorduar nga Tenori Fabbio Armiliato. Ne 2005 Cmimin e 1° ne Konkursin Nderkmbetare “ Citta di Barletta”,ne 2006 Cmimin e 1° ne Konkursin “ Eistendorf “ Londer,ne 2007 Cmimin e 3° ne “ Ruggero Leoncavallo “,ne 2009 fituese e Academise Rossiniane te Pesaros,ne 2011 Cmimin e 3° dhe Cmimin e Publikut ne konkursin “ Martinelli-Pertile “,ne 2012 fituese e As.Li.Co . Ne repertorin dhe nè karrierèn e saj artistike renditen role tè para ne teatro Europiane e me gjerè si Reggio di Torino, Comunale di Bologna, Royal Opera House Muskat, Oman ne Emiratet e Bashkuara, Dresden, Wintherthur, Stadthetaer Bolzano, Pavia, Sociale di Como, Donizetti ne Bergamo, e shume te tjere. Debuton rolin Diva ne “ Viva la Diva “ te G.Donizetti nè Teatrin e Salzburgut, Austri, Elvires ne “L’Italiana in Algeri” ne Festivalin Ticcino Musica ne Zvicer. Eshte e para Soprano Shqiptare qè debuton ne Royal Opera House ne Muskat,Oman te Emirateve te Bashkuara ne rolin e Pamines ne operen “ Die Zauberflote “ W.A.Mozart.Ne bashkepunim me TKOBAP interpreton ne rolet e Violetta Valery ne “ La Traviata”,Mimi ne “La Boheme”,La Contessa Almaviva “Le Nozze di Figaro”,Fiordiliggi “ Cosi fan Tutte”,Pamina “ Die Zauberfloete “,etj. Ne 2017 interpreton La Contessa Almaviva ne Stadtheater Bolzano nje bashkepunim ky me Opren e Leipzig..Ne 2016 rikthehet ne Spanje si Gilda ne “ Rigoletto “ ne teatrot e Valladolid,La Coruna dhe Saragosa.Interpreton Donna Anna ne “ Don Giovanni “ te W.AMozart ne TKOB.Ne 2015 interpreton si e ftuar ne Stadtheater Nuremberg rolin e Gildes nga “Rigoletto” e G.Verdi. Eshtè e ftuar pèr dy sezone rradhazi nè Stadtheater Biel / Soothurn nè Zvicer ku debuton rolet e La Prima Donna ne “ Le convenienze ed Inconvenienze Teatrali” te G.Donizettit,Donna Fiorilla ne “ Il Turco in italia” te G.Rossini,Konstanze ne “ Die Entfuehrung aus dem Serail “te W.A.Mozart. Debuton ne 2011 ne roine Gildes ne “ Rigoleto” te G.Verdit ne teatrin e Malaga ne Spanje.Gjithashtu si Rosina ne “Il Barbiere di Siviglia” te G.Rossini.Interpreton rolin e Pamines “Die Zaunerflote” Ne Operen e Dresden me rolin Lucias ne “ Viva la Mamma” .Sophie ne Opren “Werther” te J.Massenet.Interpreton Contessa di Foleville ne “ Il Viaggio a Reims” tè G.Rossini ne kuadrin e Rossini Opera Festival ne Pesaro nè drejtimin e Alberto Zedda. Nder ole te tjera tè intrrpretuara jane :Adina “L’Elisir d’amore” e G.Donizetti,Luciane “Lucia di Lamermoor” Ka patur gjithashtu bashkèpunime me Orkestren Simfonike te RTSH ku ka realizar 2 koncrete recitale dhe ka qènè disa herè e ftuar nè evente te ndryshme Prej 4 vitesh jep kontributn e saj pranè katedrès sè Kantos nè Universitetin e Arteve, Tirane. Ajo ka fituar disa çmime ndërkombëtare. Ajo ka debutuar në shumë teatro në Itali, Gjermani, Spanjë, Zvicër, Austri dhe ka luajtur rolet e Adina "L'elisir d'Amore", Lauretta "Gianni Schiçi", Pamina "Die Zauberflote", Sophie "Werther", Donna. Fiorilla "Il Turco in Italia", Gilda" Rigoletto", Rosina" Il Barbiere di Siviglia "Me role të ndryshme në skena operistike jashtë Shqipërisë, sopranoja shqiptare në vitin 2013 u ngjit në skenën e TOB dhe debutoi në "Ein deutches Requiem" nga Johannes Brahms. Kjo vepër pati premierë dhe ishte premtuese sepse i dha shumë emocione publikut të Tiranës. Në intervistat e dhëna për disa gazeta, sopranoja Ulpiana Aliaj pohon se jeta e saj artistike larg Shqipërisë nuk ka qenë e lehtë dhe puna e madhe dhe dashuria për profesionin. e kanë bërë sot në skena të ndryshme të botës, ku përmendim Teatro Comunale në Bolonja, Royal Opera House Muscat, Teatri Bolzani, Teatri Shtetëror i Nurembergut, Teatri Shtetëror.

Për javët e fundit, Uilliam ka kaluar kohë me Princeshën e Uellsit dhe tre fëmijët e tyre, Princin George, Princesha Charlotte dhe Princi Louis, gj atë pushimeve të tyre të Pashkëve nga shkolla Princi William ka njoftuar datën e kthimit të tij në angazhimet publike pas diagnozës së kancerit të gruas së tij Kate. Për javët e fundit, Uilliam ka kaluar kohë me Princeshën e Uellsit dhe tre fëmijët e tyre, Princin George, Princesha Charlotte dhe Princi Louis, gjatë pushimeve të tyre të Pashkëve nga shkolla. Pushimet erdhën menjëherë pasi Kate, 42 vjeçe, zbuloi në një video emocionuese se po i nënshtrohet trajtimit për kancerin. Megjithatë, është konfirmuar se ai do të kthehet në detyrat publike të enjten (18 prill), me dy vizita në organizata si në Surrey ashtu edhe në Londrën Perëndimore. Vizita e tij e parë do ta shohë atë të vizitojë Surplus to Supper, një organizatë bamirëse e shpërndarjes së ushqimit të tepërt, ku ai do të shohë se si ushqimi i tepërt mblidhet, ripaketohet dhe më pas i dorëzohet komunitetit lokal. Më pas, ai do të jetë në një qendër rinore në Londrën Perëndimore, e cila merr dërgesa nga Surplus në Supper dhe do të dëgjojë se si kjo i mbështet të rinjtë. Angazhimi i fundit zyrtar mbretëror i William ishte më 20 mars, kur ai bëri një vizitë në kazermën Combermere pranë Windsor, ku u takua me anëtarët e Gardës Uellsiane në rolin e tij si kolonel i saj. Vetëm disa ditë më vonë erdhi lajmi për kancerin e gruas së tij Kate.

Dita Ndërkombëtare e Kërcimit Teatri Kombëtar i Operas e Baletit kujtoi Ditën Ndërkombëtare të Kërcimit. Kjo ditë përkujton ditëlindjen e Jean-Georges Noverre, një prej emrave më të shquar të kërcimit dhe themeluesit të baletit modern. Dita Ndërkombëtare e Kërcimit u krijua nga Komiteti i Kërcimit i Institutit Ndërkombëtar të Teatrit (ITI), partneri kryesor për artet skenike të UNESCO-s. Që nga krijimi i tij në 1982, çdo vit Komiteti Ndërkombëtar i Kërcimit dhe Instituti Ndërkombëtar i Teatrit zgjedhin një personalitet të shquar kërcimi si një mesazh për Ditën Ndërkombëtare të Kërcimit. Personazhi i përzgjedhur për këtë vit është Marianela Núñez, e lindur më 23 mars 1982, në San Martin të Argjentinës, e cila tashmë është një figurë-lider në botën e baletit. Ajo hyri në Baletin Mbretëror të Londrës në vitin 1997, ku u ngrit në rangun e prima balerinës. Repertori i saj e ka bërë atë të magjepsë audiencën globale me shfaqje të paharrueshme në vepra si “Liqeni i mjellmave”, “Bukuroshja e fjetur”, “Romeo dhe Zhuljeta” dhe “Zhizel”. Njohur me çmime prestigjioze ndërkombëtare si çmimi “Benois de la Danse” dhe çmimi “Laurence Olivier”, dhe çmime kombëtare si çmimi “María Ruanova” dhënë nga Këshilli Argjentinas i Vallëzimit dhe në vitin 2010 çmimi “Konex” për balerinin më të mirë të dekadës. Marianela është vlerësuar nga kritika për performancat e saj; personazhi i saj i Aurora u konsiderua të ishte më i miri i Baletit Mbretëror që nga viti 1946, duke demonstruar aftësinë e saj për të magjepsur audiencën me ekspresivitetin dhe teknikën e saj të jashtëzakonshme. Karriera e saj zbulon jo vetëm aftësitë teknike, por edhe fisnikërinë dhe përkushtimin e saj të thellë ndaj kërcimit dhe brezave të ardhshëm. Personaliteti i saj bujar dhe altruist e vendos atë si një fener frymëzimi dhe model në botën e baletit dhe më gjerë. Dita Ndërkombëtare e Kërcimit është një ditë feste për ata që mund të shohin vlerën dhe rëndësinë e kësaj forme të artit dhe shërben si një thirrje zgjimi për qeveritë, politikanët dhe institucionet që ende nuk e kanë njohur vlerën e kërcimit për njerëzit, dhe që ende nuk e kanë kuptuar plotësisht potenciali i tij për rritjen ekonomike. / ata.gov.al

Nënat përbëjnë një segment të rëndësishëm dhe të madh të fuqisë punëtore, por shumë shpesh janë anashkaluar në zhvillimin e kulturës së kompanisë. Fuqizimi i nënave në vendin e punës kërkon një qasje të menduar dhe të shumëanshme. Sot, gratë në shumicën e familjeve ende mbajnë pjesën më të madhe të përgjegjësive familjare dhe shtëpiake, ndërkohë që punojnë me kohë të plotë. Realiteti është se nënat priren të jenë gjithçka si në shtëpi ashtu edhe në punë, dhe kjo mund të jetë tepër e vështirë dhe e frikshme fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht. Porosit gjithcka ke imagjinuar vetem me nje klik! Daka Brand! 1. Të pasurit orare fleksibël dhe mundësi rregullimi të tyre Opsionet e punës në distancë janë kritike për të ndihmuar në sigurimin e fleksibilitetit në oraret për nënat për të balancuar përgjegjësitë familjare, duke përfshirë gjithçka, nga marrja dhe largimi deri te ditët e sëmundjes në shtëpi me fëmijët. Ato gjithashtu do të krijojnë qasje më të lumtur ndaj punës në përgjithësi. 2. Vendosni gratë në pozita udhëheqëseTë kesh gra në pozita udhëheqëse është thelbësore për krijimin e mundësive të mentorimit dhe nxitjen e valës së ardhshme të liderëve. Krijimi i mundësive për gratë e tjera në vendin e punës ndihmon në ngritjen e të gjitha grave 3. Mbështet zhvillimin profesionalDuhet të besohet dhe të mos dyshohet për boshllëqet në rezymetë e disa grave nga qëndrimi në shtëpi me fëmijët e vegjël. Prindërimi mund të jetë një kurbë e madhe mësimi për menaxhimin e njerëzve. Është gjithashtu e rëndësishme që të ofrohen mundësi zhvillimi profesional posaçërisht për të ndihmuar nënat të ndihen të sigurta në kohën kur janë jashtë fuqisë punëtore. 4. Inkurajoni ekuilibrin punë-jetëJepini përparësi bisedave të hapura dhe të sinqerta me punonjësit rreth “fajit të nënës” dhe nevojës për “të bërë të gjitha”. Punonjësit do të ndihen më të lumtur dhe do të performojnë më mirë kur ndihen të qetë dhe të ekuilibruar në jetën e tyre personale dhe profesionale, është thelbësore të krijohet hapësirë ​​për gratë që kanë familje ose planifikojnë të kenë familje, në mënyrë që të mund të marrin kohën që u nevojitet për t’u ndjerë të suksesshme si në punë ashtu edhe në jetën familjare. 5. Sigurimi i tepricave për të mbuluar pushimetKjo vlen për të dyja anët e marrëdhënies prindërore! Në kompani të ndryshme, ekipeve të vogla u është dashur të identifikojë dhe ndërtojnë teprica për t’u siguruar që puna ende të ecë përpara dhe nuk kanë mbetur pa mbulim ndërsa një prind ka qenë në pushim. Dokumentimi i PSV-ve dhe proceseve të përbashkëta të vendimmarrjes janë të rëndësishme në sigurimin e suksesit. 6. Lejimi i daljeve sociale në punëËshtë e dobishme të pasurit takime të rastësishme, javore për ndërtimin e ekipit që mbulojnë tema sociale që lejojnë ndarjen në grup midis punonjësve. Është një moment që të gjithë të mos përqendrohen vetëm te puna ose vetëm te familjet e tyre dhe të jenë në gjendje të ndajnë për veten si individë. 7. Mos harroni për partnerët në anën tjetër të këtyre nënave që punojnëOfroni të njëjtat përfitime për të dy partnerët në një njësi familjare, orar fleksibël, teprica në punë, etj, për të normalizuar dhe për t’i lejuar partnerët të jenë më të barabartë në shtëpi. Nëse ata kanë të njëjtin fleksibilitet, duhet të ketë një korrelacion në ndërmarrjen e përgjegjësive, duke dhënë hua për të mbështetur një të ardhme më të barabartë.Sipërmarrësit duhet t’i qasen krijimit të politikave të punës, aranzhimeve, përfitimeve dhe nismave të krijimit të ekipit në mënyrë holistike, duke i kushtuar vëmendje të veçantë nevojave të ndryshme të të gjithë punonjësve, veçanërisht nënave. Në fund të fundit, nënat janë një pjesë tepër e vlefshme e çdo ekipi biznesi, duke sjellë vizion dhe një perspektivë unike të menduar në punën e tyre çdo ditë. Lejimi i ekuilibrit, ndershmërisë dhe komunikimit është kritik . entrepreneur.com

25/04/20242 Vera është shumë pranë dhe ndërsa tani është koha që shumë njerëz fillojnë të ëndërrojnë për vendpushime me diell, çmimet në rritje shpesh kthehen në një pengesë, shkruan në një artikull revista skoceze “Daily Record”. Kostot e pushimeve vazhdojnë të rriten dhe kjo është kryesisht e dukshme gjatë sezonit turistik kur destinacionet më të njohura rrisin çmimet e fluturimeve, akomodimit, ushqimit dhe aktiviteteve. Kjo ka bërë që shumë njerëz të heqin dorë nga rezervimet për pushime – por nuk ka pse të ndodhë kështu! Pavarësisht krizës së vazhdueshme të kostos së jetesës, ekzistojnë ende shumë vende me diell për t’u vizituar që nuk do të sforcojnë buxhetin tuaj! Destinacioni mesdhetar, Shqipëria ofron plazhe me rërë të bardhë dhe ujëra bruz kryesisht në Rivierën e saj në zhvillim. E vendosur në Gadishullin Ballkanik të Evropës Juglindore, Riviera Shqiptare përbëhet nga disa qytete dhe fshatra bregdetare. Peizazhi i saj ofron gjithçka që mund të shihni në një destinacion turistik shumë të vizituar, por me çmime më të ulëta. Në Rivierën Shqiptare, bie menjëherë në sy fshati Ksamil – dhe është e lehtë ta kuptoni pse. Pamjet piktoreske të plazheve me rërë të bardhë mund të ngatërrohen me ato të Greqisë… Nëse nuk jeni adhurues i diellit, ka shumë sporte ujore në dispozicion për të marrë pjesë, nga ski jet deri te varkat e shpejta dhe aktivitete të tjera emocionuese. Pas një dite të gjatë në plazh, uluni në një nga restorantet e shumta buzë detit që ofrojnë ushqime të freskëta deti me çmime të volitshme. Gjithashtu, pushuesit mund të eksplorojnë zonat historike, pasi Shqipëria është shtëpia e shumë vendeve të trashëgimisë të mbrojtura nga UNESCO, një prej tyre përfshin Parkun Arkeologjik Kombëtar të Butrintit. Vetëm 10 minuta larg me makinë nga Ksamili, vizitorët mund të mësojnë rreth qytetit të lashtë romak plot me ndërtesa historike dhe rrënoja. Skocezët mund të arrijnë në Shqipëri me një fluturim të vetëm, me linjën ajrore si “Ryanair” që kryen udhëtime drejt kryeqytetit të saj, Tiranë nga Edinburgu. Sidoqoftë, udhëtimi për në Rivierën Shqiptare është edhe pesë orë të tjera në jug të vendit, por fatmirësisht ekziston një mundësi tjetër për të shkurtuar kohën. Opsioni i dytë është të fluturoni në ishullin grek të Korfuzit, i cili ndodhet pikërisht përballë Rivierës Shqiptare. Nga këtu, mund të merrni një traget për 30 minuta i cili do t’ju çojë në portin e Sarandës, ku ofrohet transport publik si, autobusë dhe taksi që mund t’ju çojnë në Ksamil. Turistët gjithashtu mund të qëndrojnë aty dhe të shijojnë një pushim të plotë në Sarandë, e cila konsiderohet kryeqyteti jozyrtar i Rivierës dhe shtëpia e plazheve edhe më të mëdha se Ksamili. Mundësitë e akomodimit në të gjithë rajonin variojnë sipas çmimeve, por ka opsione me kosto që ia vlejnë, me apartamente buzë plazhit që kushtojnë vetëm 434 paund – për deri në katër persona – për një javë të tërë. / ata.gov.al

Rebeka Lewis Për më shumë se 40 vjet, Kathy Hilton ka rritur katër fëmijët e saj mbi besimin bazë për të qenë i sjellshëm dhe i vërtetë me veten, dhe tani Paris, 43, Nicky, 40 dhe Barron, 34, të gjithë po ua përcjellin këtë moto fëmijëve të tyre. . “Kam katër fëmijë të mrekullueshëm, një burrë të mrekullueshëm – sapo festuam 43 vjet martesë – dhe kam tetë nipër e mbesa të pabesueshëm që mua dhe Rick-ut më japin kaq shumë gëzim dhe mbi të gjitha, të shikojnë djalin dhe vajzat e mia duke shijuar këtë kapitull. ”, tregon Keti HELLO! në një intervistë të re ekskluzive së bashku me vajzën e saj Nicky, e cila është e martuar me James Rothschild dhe është nënë e tre fëmijëve. “Mamaja ime gjithmonë më ka mësuar të jem e vërtetë me veten time dhe të drejtoj gjithmonë me mirësi, të jem gjithmonë mirënjohëse”, shton Nicky, duke lavdëruar Kathy, 65 vjeç, për drejtimin e fëmijëve të saj ndërsa ata tani rrisin familjet e tyre. Kathy dhe Nicky Hilton Kathy dhe Nicky tani janë bashkuar me No7, markën ikonë britanike të bukurisë Kathy me të cilën u prezantua nëna e saj, Kathleen, dhe ajo nga ana e saj ia ka përcjellë atë fëmijëve të saj, përfshirë Nicky-n, së bashku me këshillën e saj më të rëndësishme për kujdesin e lëkurës - SPF. Dyshja nënë dhe bijë do të jetë e sigurt që një ditë do të prezantojë edhe gjeneratën e ardhshme të familjes Hilton me markën e tyre të preferuar. Kathy është 'Kiki' për tetë nipër e mbesa, duke përfshirë dy vajzat e Nicky-t, Lila Grace, shtatë, dhe Teddy gjashtë-vjeçare, dhe djalin Chasen, dy; Djali i Parisit, Phoenix, një, dhe vajza, London, pesë muajshe, të cilën ajo e mirëpriti me bashkëshortin Carter Reum dhe tre fëmijët e Barron dhe gruas Tessa, Milou, katër, Kaspiani dy vjeç dhe Apollo dy muajsh. Me rritjen e familjes së tyre me një ritëm "eksponencial", ata qëndrojnë afër gjatë netëve të lojërave familjare, FaceTime dhe pushimeve, me Kathy që tregon se kushërinjtë po rriten si vëllezër e motra, ashtu si fëmijët e saj janë rritur me kushërinjtë e tyre. Duke dhënë një pasqyrë në jetën e tyre familjare të lidhur ngushtë, sekretet e bukurisë dhe jetën freskuese normale të përditshme, Kathy dhe Nicky u ulën me HELLO! për të zbuluar të gjitha. Paris Hilton, Kathy Hilton dhe Nicky Hilton pozojnë në pistën e vallëzimit © Kathy Hilton Paris, Kathy dhe Nick Hilton janë shumë të afërt Si duket një ditë e zakonshme për ju të dy? Nicky: Unë zgjohem në orën 6:00 të mëngjesit çdo ditë sepse kam tre orë me zile njerëzore që më zgjojnë çdo mëngjes. Përpiqem të zgjohem dhjetë minuta më parë dhe të pi një kafe me burrin tim, më pas bëjmë një mëngjes të madh me të gjithë, i bëjmë gati vajzat për në shkollë dhe pasi të mbarojnë, përpiqem të stërvitem. Kohët e fundit kam qenë shumë i mirë për këtë: tre ose katër ditë në javë, stërvitje forcash ose pilates, para se të fillojë dita ime. Keti: Për mua, zgjohem rreth orës 7:30 dhe tani jam duke bërë biznes në Australi, kështu që do të jem në telefon për një orë e gjysmë. Pastaj do të pi një kapuçin dhe do ta marr me mend çfarë? Do të kthehem në shtrat në 9 të mëngjesit dhe do të fle deri në 10:30 nëse mundem! Unë jam i zellshëm për rutinën time të bukurisë – edhe [burri im] Rick [Hilton] kujdeset për lëkurën e tij, duke marrë të gjitha produktet e mia dhe duke përdorur mjaftueshëm për një javë! Unë nuk dal për drekë aq shumë sepse jam duke punuar me organizata të ndryshme bamirësie, dhe më pas përpiqem të kaloj një takim me burrin tim dhe djalin tim [Conrad, 30]. Ne gjithashtu kemi një natë familjare një herë në javë me Barron dhe fëmijët e tij; sapo e filluam këtë pasi fëmijët janë në moshën kur mund të ulen në tavolinë me ne. Paris Hilton, Kathy Hilton dhe Nicky Hilton qëndrojnë përpara ndërtesës së Kongresit © Kathy Hilton Paris Hilton, Kathy Hilton dhe Nicky Hilton qëndrojnë përpara ndërtesës së Kongresit Cila është një nga traditat tuaja të preferuara familjare? Keti: I dua pushimet. Më pëlqen të vishem për Ditën e Nënës ose Pashkët, të vesh kapele dhe të jemi bashkë. Do të jetë shumë argëtuese tani me karriget e larta dhe të gjithë nipërit e mbesat. Familja jonë ndihet kaq e plotë tani. Nicky: Ne po rritemi me një ritëm eksponencial. Kathy: Katër djem dhe katër vajza, dhe Nikki dhe James do të dalin në Los Angeles me fëmijët çdo disa muaj. Vajzave u pëlqen të flenë me Kiki dhe Papa. Ne i bëjmë një tendë të vogël në fund të shtratit tonë dhe ata emocionohen aq shumë sa vrapojnë me jastëkët e tyre dhe veshin reçelin e tyre. Nicky: Është një festë e madhe gjumi. Rick Hilton qëndron pas vajzës Nicky, i veshur me një fustan të bardhë shoqëruese, me motrën Paris pranë saj. Kathy Hilton qëndron në një fustan rozë duke mbajtur djalin e saj të vogël Barron. © Kathy Hilton Nicky, si reagojnë fëmijët tuaj ndaj familjes në rritje? Nicky: Ata e duan atë, por ne jetojmë në Nju Jork në mënyrë që ata të mos arrijnë të shohin kushërinjtë e tyre aq shpesh. Por atyre u pëlqen të jenë FaceTime me ta dhe ne jemi në LA për shumicën e festave, Krishtlindjet dhe Ditën e Falënderimeve ose Pashkët, kështu që festat janë kur ne të gjithë bashkohemi. Keti: Motrat e mia dhe unë i rritëm fëmijët tanë sikur të ishin motra. Albumi fotografik

Vajza e Angelina Jolie dhe Brad Pitt, Shiloh, feston ditëlindjen e 18-të –– shikoni fotot e saj më të ëmbla familjare Ish-bashkë yjet e zotit dhe zonjës Smith kanë gjashtë fëmijë së bashku Beatriz Colon Është një javë e madhe për Angelina Jolie dhe familjen e saj: vajza e saj Shiloh Nouvel Jolie-Pitt është zyrtarisht e rritur dhe po feston ditëlindjen e saj të 18-të, nëse mund ta besoni. Vajza e ditëlindjes, e cila ka lindur në vitin 2006 dhe që aktorja Maleficent e ndan me ish-bashkëshortin Brad Pitt, po feston udhëtimin e saj të 18-të rreth diellit më 27 maj. Ish-aktorët e ish-z. dhe zonja Smith, të cilët u ndanë në 2017-n – edhe pse ata kanë pasur një divorc të trazuar e të zgjatur – – ndajnë gjithsej gjashtë fëmijë së bashku: Maddox, 22, Pax, 20, Zahara, 19 , dhe binjakët Knox dhe Vivienne, të cilët do të jenë 16 vjeç më vonë këtë verë. JOLIE-PITT'S Fëmijët e Angelina Jolie: takoni 6 fëmijët e saj ndërsa Vivienne del në qendër të vëmendjes Shiloh lindi më pas në Swakopmund, Namibia – nëna e saj ka punuar për vite si ambasadore e refugjatëve të OKB-së në vende të ndryshme afrikane – dhe guvernatori i atëhershëm lokal Samuel Nuuyoma e quajti lindjen "një nder për vendin tonë". Brad Pitt, fëmijët Maddox Jolie-Pitt, Shiloh Jolie-Pitt, Pax Jolie-Pitt dhe prindërit e tij mbërrijnë në premierën e "Unbroken" në Los Anxhelos në The Dolby Theatre më 15 dhjetor 2014 në Hollywood, California© Getty Shiloh me dy vëllezërit e saj më të mëdhenj, babin dhe gjyshërit në 2014 Më vonë duke folur me gazetarët së bashku me zonjën e parë namibiane Penexupifo Pohamba dhe ministren e mirëqenies së fëmijëve të vendit, Marlene Mungunda, për ABC News, Brad shpjegoi: "Na u dha një paqe këtu që nuk mund ta kishim në shtëpi." MË SHUMË: Ish-truproja e Brad Pitt dhe Angelina Jolie, Billy Billingham, zbulon se si ishte në të vërtetë të punoje me ish-çiftin MË SHUMË: Vajza e Angelina Jolie, Vivienne, shfaqet për herë të parë në televizion teksa adoleshente e turpshme hyn në qendër të vëmendjes — shikoni Ai shtoi: "Kjo do të thotë shumë për ne, thjesht të kalojmë kohë cilësore së bashku, të bëjmë gjërat që do të bënin familjet normale." Shiloh Jolie-Pitt, Angelina Jolie dhe Zahara Jolie-Pitt marrin pjesë në Premierën e Gkids "The Breadwinner" në TCL Chinese 6 Theaters më 20 tetor 2017 në Hollywood, California© Getty Shiloh dhe Zahara me mamin e tyre në 2017 Aktori i Bullet Train u pyet gjithashtu në atë kohë nëse një martesë mund të ishte hapi i radhës për të dy, megjithëse ai ndau: "Fokusi janë fëmijët dhe ne padyshim jemi jashtëzakonisht të përkushtuar ndaj fëmijëve dhe si prindër së bashku", duke shtuar: "Kështu që kjo e thotë këtë për ne, dhe të kemi një ceremoni në krye të saj nuk është asgjë." Ata u martuan në vitin 2014. MË SHUMË: Angelina Jolie e mbështetur nga djali elegant Pax, 20 vjeç, në një foto të rrallë Angelina Jolie dhe Shiloh Jolie-Pitt shihen duke marrë pjesë në festën pas premierës së filmit The Eternals - në Mbretërinë e Bashkuar në Maison Estelle më 27 tetor 2021 në Londër, Angli© Getty Dyshja nënë-bijë në vitin 2021 Shiloh bëri debutimin e saj zyrtar në revistën e saj në fillim të qershorit në kopertinën e People, dhe në atë kohë u raportua se fotot ekskluzive kishin një çmim të jashtëzakonshëm 4 milionë dollarë. MË SHUMË: Vajza e Angelina Jolie, Vivienne duket njësoj si Brad Pitt në foton e re nga një dalje e rëndësishme së bashku Vajza e Angelina Jolie, Shiloh, këtë vit mbush 18 vjeç © Getty Shiloh është imazhi i mamasë dhe babait të saj Në 18 vjet që nga ajo kohë, Shiloh është marrë me industrinë e filmit – – ajo bëri debutimin e saj në film së bashku me babain e saj në The Curious Case of Benjamin Button në 2008 – – dhe gjithashtu ka shprehur një interes për kërcimin profesional. Studio e saj e vallëzimit, Movement Lifestyle Studio në Kaliforni, ka ndarë shpesh klipe të lëvizjeve të saj mbresëlënëse të kërcimit dhe babai i saj Brad më parë i tha Entertainment Tonight për këtë: "Është shumë e bukur", duke vënë në dukje: "Nuk e di ku e ka marrë atë. nga. Unë jam z.

Demi Moore, 61 vjeç, është një rreze dielli me një fustan të papritur dhe taka Barbie Katie Daly Demi Moore dukej krejtësisht mahnitëse kur mbërriti në mbrëmjen e Chopard Once Upon a Time në Festivalin e Filmit në Kanë në Hotel du Cap-Eden-Roc të martën. Aktorja e Substance, 61, u pa si një rreze dielli, duke ndryshuar lojën e saj në stilin e saj me një fustan të verdhë kanarinë me aksesorë gati për verën. Demi Moore kundër sfondit me gjethe në të verdhë© Getty Taka për të kërcyer gjatë gjithë natës Demi shkoi për një moment të plotë të koduar nga Barbie me takat e saj vrasëse. Ylli i Propozimit Indecent tundi një palë stileto rozë të ëmbël me një rrip kyçi dhe një gisht me majë. Demi Moore duke buzëqeshur me një fustan të verdhë dhe një palë vathë të thjeshtë © Getty Bizhuteritë e guximshme Duke shtuar një tjetër element lulesh në look-un e Demit ishin vathët e saj statement. Nëna e tre fëmijëve e mahnitur me një palë vathë lulesh me një cilësi eterike. Flokët dhe grimi i saj ishin kaq magjepsës. Ajo lëkundi flokët e drejtë deri në belin dhe një pamje neutrale të rimelit me shkëlqim. Demi Moore e veshur me një fustan të bardhë me pika të zeza polkda© JB Lacroix Pamja e saj vintage Vetëm një ditë më parë ylli u pa në një tjetër event në Kanë, duke e vrarë atë në një pamje krejtësisht të ndryshme. G.I. Aktorja e Jane mbërriti në photocall The Substance me qentë e saj të përkëdhelur Pilaf që dukej si një yll filmi i viteve '50 me një fustan me pika me një siluetë klasike të cilësisë së mirë. Fustani me teksturë përmbante një dekolte të zhytur pa jakë, një bel të ngushtuar dhe një fund femëror në linjë A. Takat bardh e zi të Demi Moore © Getty Takat që duhen parë Ashtu si çifti Barbie-core që ajo tronditi të martën, Demi nxori një palë stiletto sensacionale nga koleksioni i saj për ta çuar fustanin e saj të stilit vintage në një nivel tjetër. Ajo tundi një palë të bardhë me rripa me gishta të zinj, të cilët jemi të sigurt që Audrey Hepburn do t'i kishte adhuruar. Demi Moore merr pjesë në Tapetin e Kuq "The Substance" në Festivalin e 77-të vjetor të Filmit në Kanë në Palais des Festivals më 19 maj 2024 në Kanë, Francë.© Getty Një moment vezullues në tapetin e kuq Zbuloni: Demi Moore ndan reagimin pasi më në fund arriti momentin historik në Kanë në moshën 61-vjeçare - ekskluzive Një moment i duhet kushtuar fustanit të pabesueshëm të Demit nga tapeti i kuq i The Substance në Palais des Festivals të dielën. Fustani i saj nudo prej sateni paraqiste një detaj dramatik me një shpatull dhe një siluetë sirene. Ajo e aksesoi pamjen me një gjerdan me diamant të shkëlqyeshëm dhe një palë vathë të ngjashëm. Send feedback

Nëna e Beyonce rrëfen për fëmijërinë e saj: Ka qenë shumë e turpshme Para 5 ore Mund të jetë e vështirë të besohet se Beyonce nuk ka qenë gjithmonë interpretuesja me vetëbesim që është sot, por Tina Knowles ka zbuluar se vajza e saj ishte bullizuar ndërkohë që po rritej. Krijuesja e hitit “II Most Wanted” mund të ketë bërë histori me “Cowboy Carter”, por nëna e saj foli për marrëdhënien me Beyonce duke treguar se këngëtarja ishte “e turpshme” kur ishte më e re. Duke folur për marrëdhënien me artisten në një video për Vogue, ajo tha: “Ajo ishte shumë e turpshme dhe u bullizua pak”. “Por ditën që ajo u ngrit për dikë – ajo nuk u ngrit për veten e saj, ajo u ngrit për ta. Po emocionohem duke folur për të. Isha thjesht, nuk mund të isha më krenare për të”. Biznesmenja – e cila frymëzoi linjën e kujdesit të flokëve të Beyonce – foli gjithashtu për shoqen e grupit të “Destiny’s Child”, Kelly Rowland, të cilën ajo e konsideron një vajzë. Këngëtarja u zhvendos me familjen Knowles që kur ishte e vogël. “Kelly ishte gjithmonë ky fëmijë që thjesht u përpoq të mbronte të gjithë”, shtoi Knowles. Kjo vjen pasi Knowles mbrojti Rowland, e cila u pa duke qortuar një roje sigurie në Festivalin e Filmit në Kanë. /Telegrafi/

Elon Musk planifikon ndërtimin e një superkompjuteri për të fuqizuar chatbotin AI Grok Publikuar një ditë më parë, 27 Maj 2024 Sipas The Information, Musk dëshiron që superkompjuteri të jetë funksional në Vjeshtën e 2025 dhe mund të bashkëpunojë me Oracle për zhvillimin e tij. Elon Musk planifikon ndërtimin e një superkompjuteri për të fuqizuar chatbotin AI Grok Biznesmeni Amerikan Elon Musk mësohet tu ketë thënë së fundi investitorëve të tij se startupi i inteligjencës artificiale xAI planifikon të ndërtojë një superkompjuter i cili do të fuqizojë versionin e ardhshëm të chatbotit AI Grok. Sipas The Information, Musk dëshiron që superkompjuteri të jetë funksional në Vjeshtën e 2025 dhe mund të bashkëpunojë me Oracle për zhvillimin e tij. Kur të përfundohet, grupi i çipeve të ndërlidhura – të cilat janë çipet H100 të Nvidia dedikuar proceseve të inteligjencës artificiale – do të jetë katër herë më i madh sesa superkompjuterët e ngjashëm me të përbërë nga çipe grafike. Familja e çipeve të fuqishme H100 të Nvidia dominon tregun e çipeve AI dhe kërkesa e lartë ka bërë të vështirë gjetjen e tij. Musk themeloi xAI vitin e kaluar për të sfiduar Microsoft dhe Google. Në fillim të këtij viti Musk tha se trajnimi i modelit Grok 2 është bërë me duke përdorur 20 mijë çipe grafike Nvidia H100 duke shtuar se Grok 3 do të ketë nevojë për 100 çipe të tilla. /PCWorld Albanian

'Premio Capri Danza International' me yjet botërorë të kërcimit! Adela Muçollari vlerësohet me çmim 'Karriere'! Të ftuar dhe Eno Peçi me Anbeta Toromanin 'Premio Capri Danza International' me yjet botërorë të kërcimit! Adela Muçollari vlerësohet me çmim 'Karriere'! Të ftuar dhe Eno Peçi me Anbeta ToromaninAdela Muçollari Rrit madhesinë e shkrimit Zvogëlo madhesinë e shkrimit Balerina e Parë në Teatrin e Operas dhe Baletit, Adela Muçollari është vlerësuar me "Career Award" (çmimin e karrierës) në edicionin e XI-të të “Premio Capri Danza International". Spektakli nisi të dielën me pjesëmarrjen e yjeve ndërkombëtarë të kërcimit që ndriçuan skenën manastirit antik të Certosa-s në San Giacomo. "Faleminderit “Premio Capri Danza International" Një mbrëmje plot emocione dhe çmime. Shumë kënaqësi të vlerësohesha me çmimin "Career Aëard", u shpreh balerina e parë në Teatrin e Operas dhe Baletit. Këtë vit pjesë e ngjarjes së madhe të dancit u bë edhe Susy Del Giudice së cilës iu dha Çmimi Special. Krahas Muçollarit mori pjesë me baletin "Modus" edhe koreografi e balerini Eno Peçi.

Një vështrim mbi figurat e Botës Arbëreshe (përfshirë arvanitët e Greqisë dhe arbëneshët e Zarës në Kroaci) në të dy fjalorët enciklopedikë të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë* Dr. Vilma Proko-Jazexhiu Fjalorët enciklopedikë janë vepra shkencore e konsultimi me ndikim të gjerë shoqëror dhe me dobi të madhe për një masë shumë të gjerë përdoruesish. Siç vëren prof. E. Lafe, përvoja e botimeve enciklopedike origjinale në gjuhën shqipe është e paktë. Fjalori enciklopedik shqiptar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, i botuar më 1985 (më tej FESH 1) ishte vepra e parë enciklopedike në gjuhën shqipe, si një dëshmi e pasurisë së vlerave historike e kulturore të Shqiptarëve, ndërsa Fjalori Enciklopedik Shqiptar, në tri vëllime (vëll. 1 e 2 më 2008, vëll. 3 më 2009; – më tej FESH 2), “...një vepër e përmasave kombëtare, që mëton të japë në thellësi dhe në gjerësi, udhët e historisë së një kombi....” vijoi rrugën e çelur nga Fjalori i vitit 1985. Fjalori i ri, i hartuar me bashkëpunimin e shkencëtarëve e intelektualëve shqiptarë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi e Diaspora, pasqyron nivelin më të lartë të kërkimit e të informacionit shkencor për çështjet që trajtohen në të. FESH 2, vështruar si pjesë përbërëse e pandashme e Botës Shqiptare në rrethana të reja historike-politike të brendshme e të jashtme ndryshon cilësisht nga FESH 1 si nga konceptimi tërësor mbarëkombëtar, ashtu dhe nga kërkesat për trajtim e vlerësim objektiv të ngjarjeve, proceseve dhe veprimtarisë së personave të përfshirë në të. FESH 2 përfshin në mënyrë më të gjerë se FESH 1 jo vetëm gjithë hapësirën gjeografike të shqiptarëve në Ballkan, por edhe Diasporën Shqiptare, të vjetrën dhe të renë, veprimtarinë e institucioneve e të figurave të njohura të saj, Arbëreshët e Italisë, të Zarës e të Greqisë dhe një varg personalitetesh arbëreshe nga bota e kulturës, artit etj., të cilët, ndonëse në vend të huaj për shekuj me radhë, jo vetëm që nuk u asimiluan, por kontribuuan në të gjitha format në lëvizjen kombëtare shqiptare dhe jetuan gjatë me ëndrrën e kthimit në atdheun e lashtë. Arbëreshët e emigruar para pesë shekujve në Itali janë një prej komuniteteve më të veçanta dhe më origjinale, të cilët ruajnë edhe sot traditat, gjuhën dhe kulturën e të parëve të tyre. Prandaj me të drejtë historia dhe letërsia e tyre përbëjnë një pjesë të çmueshme të historisë së popullit tonë. Vepra studimore e Arbëreshëve gërsheton hulumtimet e filologëve, antropologëve, historianëve të letërsisë e të kërkuesve për nxjerrjen në dritë jo vetëm të botës arbëreshe, por edhe të fisit shqiptar në tërësi. Ajo shërben si udhërrëfyese në rishqyrtime kritike për gjithë historinë e letërsisë shqipe, duke përfshirë periodizimin e saj. Fjalori enciklopedik shqiptar 2008–2009 (si vepër në tri vëllime me mbi 7500 zëra gjithsej, ku rreth 2400 janë zëra persona (përpjesëtimi me zërat e tjerë rreth 1:3), e tejkalon në gjerësi Fjalorin e vitit 1985 (me rreth 5000 zëra gjithsej, ku 675 janë zëra persona (përpjesëtimi afër 1:7). E tejkalon gjithashtu në thellësi dhe objektivitet shkencor, duke kapërcyer vështimet e interpretimet ideologjike të zbatuara nga ideologjia dhe politika e kohës kur u hartua. Këto vlera të reja shfaqen në mënyrë më të qartë në pasqyrimin e veprimtarisë kulturore dhe letrare të Arbëreshëve të Italisë, Zarës, Greqisë dhe në përgjithësi të Diasporës Shqiptare, të vjetër dhe të re, duke e parë atë si pjesë përbërëse të pandashme të Botës Shqiptare, në përputhje me rrethanat e reja historiko-politike të brendshme dhe të jashtme, duke pasur objekt vëmendjeje gjithashtu një numër personalitetesh të huaja politike nga bota e artit dhe nga fusha të tjera, të lidhura drejtpërdrejt me botën arbëreshe ose që patën ndikim në zhvillime të ndryshme të saj.Një nga diasporat me një jetë të pasur kulturore, madje që i ka dhënë kulturës shqiptare disa kryevepra të letërsisë së saj, është “diaspora jonë e arbëreshëve të Italisë”, me veprën e saj të parë letrare “E mbsuame e krështerë” e L. Matrangës (1592). Nga fillimet e saj deri në shek. XVIII kjo letërsi u shkrua nga klerikët e ritit bizantin (N. Brankati, N. Filja, N. Keta), që përshtatën nga italishtja e krijuan edhe vetë lirika fetare në shqip. Vepra më e rëndësishme që u botua në atë kohë qe poema “Gjella e Shën Mërisë Virgjër” (1762) e J. Varibobës. Me veprat e J. De Radës (gjysma e parë e shek. XIX), letërsia arbëreshe hyri në hullinë e zhvillimeve romantike, e sidomos me veprën e parë të letërsisë romantike shqiptare, poemën liriko-epike “Këngët e Milosaos” (1836), vlerësuar edhe nga nga V. Hugo si një “vepër e përkryer romantike”. Me vëllimin e Z. Serembes “Poezi italisht dhe këngë origjinale përkthyer nga shqipja”, kjo letërsi u pri pas llojeve më të përhapura lirike: këngës, sonetit, elegjisë, odës etj. Me to ajo formësoi, veç motiveve atdhetare, edhe motive të mendimit, të dashurisë, të peizazhit etj. Pas vdekjes së Skiroit letërsia arbëreshe erdhi duke u shuar; gjatë gjysmës së dytë të shek. XX nisi të përjetojë një rilindje të re që u përurua me përmbledhjen poetike “Bubuqe t’egra” (1946) të Dushko Vetmos (F. Solano). Është vërejtur një shpërpjesëtim midis njohjes së ndihmesës së Arbëreshëve, sidomos të atyre të Italisë në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare dhe për themelimin e shtetit shqiptar (që ka zënë vend tashmë në studimet tona shkencore e në tekstet shkollore e universitare) dhe njohjes mbi politikat dhe qëndrimet e shtetit shqiptar ndaj Arbëreshëve. Ideja që shteti shqiptar edhe në periudhat para pluralizmit demokratik ka zhvilluar, sipas mundësive të veta, një politikë aktive ndaj Arbëreshëvet dhe i ka ndihmuar në mjaft forma është e saktë, po jo e plotë. Arbëreshët, në fakt, nuk kanë qenë aspak të pranishëm në jetën ekonomike, shoqërore dhe politike të Shqipërisë së pavarur të pas luftës, po lidhjet janë zhvilluar kryesisht në fushën kulturore. Që më 1960, me interesimin e shtetit shqiptar, u zhvillua në Bari (9–10 prill) një kuvend studimesh, ku morën pjesë me kumtesa edhe prof. Aleks Buda e prof. Dhimitër S. Shuteriqi. Ritmi i zhvillimeve të mëtejshme ka qenë i ngadalshëm deri nga vitet ’70. “Java e parë kulturore shqiptare” (10–17 prill 1977) shënoi shkëmbimet zyrtare midis Universitetit të Tiranës dhe Katedrës së Gjuhës Shqipe të Universitetit të Kalabrisë. Në mënyrë të veçantë, bashkëpunimi me veprimtarinë shkencore të studiuesve të Diasporës Arbëreshe të Italisë u shfaq në konferenca, simpoziume e seminare të ndryshme të organizuara në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoni. Në zhvillimin e lidhjeve shkencore shqiptare-arbëreshe ka merita të veçanta një studiues i shquar, që do t’i jepte gojë historisë së arbëreshëve, siç e nënvizon studiuesi i mirënjohur i sotëm Matteo Mandalà në artikullin “Në botën e arbëreshëve të Italisë” profesor Eqrem Çabejn, i cili “ishte ndër të paktët studiues që vinin në qendër të vëmendjes tekstin, problemet dhe strukturën e tij, – në radhë të parë gjuhën, por edhe stilin, pra, formën dhe shkrimin, – pa lënë mënjanë edhe gjithçka që rrethonte tekstin (autorin, kontekstin historiko-kulturor, diakroninë tekstore). Shkrimet e tij studimore për Botën Arbëreshe, me vlerë udhërrëfyese për studiuesit e rinj, qëndrimet e tij, të karakterizuara nga maturia, takti dhe thellësia e mendimit, sot marrin vlerë të veçantë dhe na japin përmasat moderne të shkencës së albanologjisë nëse i shohim në tërësinë e tyre, pleksur bashkë aspektet gjuhësore me ato kulturore, pra, qoftë kontributet organike dhe sistematike, si botimi kritik i “Mesharit”, qoftë edhe studimet me frymëmarrje të gjerë historiko-kulturore si ato që përfshihen “Në botën e arbëreshëve të Italisë””. FESH 1 themelonte një traditë të re në fushën e botimeve origjinale enciklopedike në gjuhën shqipe dhe përveç kësaj merite të rëndësishme historike, kjo nismë ishte një dëshmi e qartë e pasurisë së vlerave tona historike e kulturore, një dëshmi e lashtësisë dhe e njësisë së kombit shqiptar. Pjesa e kulturës dhe letërsisë arbëreshe në këtë fjalor ishte një përpjekje relativisht e suksesshme për të shpalosur në larminë e ngjyrave të veta të veçanta që e pasuronin spektrin e letërsisë shqiptare, historinë dhe zhvillimin e letërsisë në atë degë të Diasporës shqiptare që u transplantua në Itali dhe që eci paralelisht me letërsinë e zhvilluar në Shqipëri, por duke gjetur edhe pika kontakti me të. FESH 1 synonte të sintetizonte në mënyrë të plotë përvojën e manualeve dhe teksteve mësimore me karakter didaktik dhe studimor nga fusha e letërsisë, e gjuhësisë, e historisë dhe kulturës shqiptare në përgjithësi. Krahas kulturës dhe letërsisë së Arbëreshëve të Italisë, në FESH 1 gjetën pasqyrim edhe Arbëreshët e trevave të tjera, të Zarës e të Greqisë, por natyrisht vendin kryesor e zënë Arbëreshët e Italisë, të cilët, për shkak të kushteve historike-kulturore dhe politike njohën një evolucion të ndjeshëm duke prirë në procesin e zhvillimit letrar e të zgjimit kulturor dhe duke bashkëvepruar me letërsinë që u zhvillua në atdhe, herë-herë duke ia kaluar dhe duke i dhënë përvojë. FESH 1 përbën një përvojë të çmuar në pasqyrimin e personaliteteve letrare, historike dhe kulturore arbëreshe të cilave u dha jetë ajo bashkësi. Në të spikasin figura të shquara që arritën një nivel europian si J. De Rada, G. Dara, Z. Serembe, të cilët i prinë letërsisë së krijuar në atdhe dhe e përfaqësuan para botës europiane përmes variantit italisht të veprave të tyre. Pranë tyre qëndrojnë autorë me merita historiko-estetike. I tillë është Variboba, i cili në FESH 1 paraqitet i reduktuar, ndërsa në FESH 2, përcaktohet si i pari shkrimtar me tematikë fetare që i dha dinjitet të vërtetë artistik letërsisë arbëreshe dhe shqiptare dhe që kishte një origjinalitet të veçantë në trajtimin e subjektit fetar në kuadrin e letërsisë europiane. I tillë është gjithashtu nismëtari i disa gjinive dhe i llojeve të reja në letrat arbëreshe, Santori, krijimtaria e gjerë e të cilit nuk njihej sa duhej në kohën kur u botua FESH 1. Krahas meritave historike, njohëse dhe vlerësuese FESH 1 ka pasur edhe disa kufizime në paraqitjen e autorëve të letërsisë arbëreshe dhe të veprimtarisë së tyre, lidhur edhe me njohuritë e pamjaftueshme për tërë fondin e veprave të këtyre shkrimtarëve, të cilët në shumicën e tyre nuk patën mundësi botimi (apo shfaqjeje të veprave të tyre dramaturgjike që u prinë atyre të atdheut mëmë). Duhet pasur parasysh edhe rrethana se Shqipëria në vitet ’70–’80 ishte vend ateist dhe kjo ka sjellë që veprat me tema fetare dhe autorët e tyre të trajtoheshin deri diku në mënyrë të përciptë ( p.sh . L. Matranga, J. Variboba etj.), nga ana tjetër vlerësohej e vihej në dukje se në veprat autorëve arbëreshë bashkëkohorë kishte filluar të trajtohej ‟tema e Shqipërisë së re në formë përshtypjesh nga realiteti socialist shqiptar”. Një kufizim i rëndësishëm ka qenë mospërfshirja, ose vlerësimi kritik i hiperbolizuar në FESH 1 i disa figurave letrare kulturore me rëndësi në panoramën letrare arbëreshe dhe në kuptim më të gjerë në letërsinë shqiptare. Kështu ndodh me Skiroin, për të cilin theksohet komprometimi i tij me fashizmin, madje të shkruarit e një vepre himnizuese në këtë plan si ‟Këngët e Liktorit” (1926), duke mos pasur parasysh që shkrimtari vdiq më 1927, pra, para se fashizmi të shfaqte plotësisht përmasën e vet negative, që në kaosin politik dhe ideologjik të asaj kohe mjaft intelektualë italianë u gënjyen nga politika e këtij regjimi, i cili dukej se do të vendoste rregull e do të sillte mirëqenie. Një argumentim shterues jep K. Kodra te Poetika e Zef Skiroit. Ndërkaq që te FESH 2 na shfaqet një tjetër panoramë: në historinë e folkloristikës shqiptare Skiroi është ndër më të shquarit. Një arritje dhe pasurim në të dy Fjalorët janë figurat e shquara të Arbëreshëve të Zarës që kanë kontribuar në zhvillimin e kulturës shqiptare si historiani i Antikitetit dhe ilirologu A. Stipçeviç, shkrimtari Sh. Deshpali dhe dramaturgu e poeti J. Rela. Në të dy Fjalorët janë përfshirë si shqiptarë të diasporës e si arbëreshë Papa Klementi XI; humanistët M. Maruli – me prejardhje nga një familje arbërore nga Moreja; L. Tomeu – i lindur në Venedik në një familje të mërguar nga Durrësi, Pal Pjetër Engjëlli – i lindur në krahinën e Venetisë, filologu dhe historiani i letërsisë G. Petrota, publicisti P. Skaljone – botues i shtypit italo-shqiptar në SHBA, poeti V. Stratigo, studiuesit A. Stratiko dhe M. Shambra e ndonjë tjetër personalitet. Në FESH 2 pasqyrohet edhe pjesëmarrja dhe kontributi i Arbëreshëve në fushën e politikës, të shkencë, kulturës, artit dhe në jetën kishtare në Itali, me figura të tilla si F. Krispi (politikam ish-kryeministër i Italisë), Z. Krispi (helenist, profesor i Universitetit të Palermos, peshkop), A. Albani (kardinal dhe koleksionist arti, pinjoll i familjes Albani të vendosur në Itali në shek. XVII), Papa Klementi XI (Xhovani Françesko Albani), Gj. Basta (strateg dhe gjeneral me famë europiane); është shtuar edhe emri i një figure historike, komandant i kalorësisë së lehtë në Mbretërinë e Francës, Mërkur Bua, që rridhte nga një familje e njohur kalorësish stratiotë nga qyteti i Artës në Çamëri. Një figurë e veçantë është edhe arbëreshi i Sicilisë G. Bukola (Buccola), i cili vlerësohet si një ndër psikologët që hodhën bazat e psikologjisë eksperimentale në Itali në gjysmën e dytë të shek. XIX. Po ashtu imzot P. Skiroi, i cili rizbuloi “Mesharin” e Gj. Buzukut në v. 1910 dhe qe studiuesi i parë i tij; Z. Skiro, filolog bizantinist dhe profesor i gjuhës shqipe në Univesitetin e Romës. Në FESH 2 kanë gjetur trajtimin e duhur disa figura të shquara të kulturës arbëreshe si imzot Z. Skiroi (Plaku) që shihet me një vështrim më objektiv, duke vënë theksin tani mbi vlerat e ndjeshme kulturore e letrare të veprimtarisë së frytshme të tij që u shtjellua në kapërcyell të dy shekujve (XIX–XX), duke zënë vendin që do të linte zbrazët De Rada dhe duke pasur kontakt të drejtpërdrejtë me vëllezërit e atdheut të origjinës. Një varg personalitetesh të letërsisë dhe të shkencës letrare arbëreshe që mungonin në botimin e parë, kanë gjetur vendin e tyre në FESH 2, si: Xhuzepe Gradilone dhe Françesko Solano, me të cilët mund të thuhet se zë fill letërsia arbëreshe e pasluftës, si edhe mjaft zëra shkrimtarësh bashkëkohorë, si Ll. Perone – mbledhës e studiues i folklorit dhe i traditave kulturore arbëreshe, Z. Skiro Maji – veprimtar shoqëror dhe drejtor i revistës “Mondo Albanese”, V. Ujko, poezia e të cilit në disa vëllime në v. ‘70–‘80 shënoi një stad të ri në letërsinë moderne arbëreshe. Mund të ishte shtuar krahas tyre edhe poetesha e parë arbëreshe dhe shqiptare, Maria Antonia Braile, e cila ndonëse një figurë minore, është autorja e disa vjershave lirike të këndshme. Zëri F. A. Santori është pasuruar me zbulimet e reja të dorëshkrimeve të tij që e paraqesin si shkrimtar nismëtar të disa gjinive dhe llojeve si edhe shumë pjellor. Me rastin e 200-vjetorit të lindjes (2019) veprës së tij iu dha rëndësi e veçantë nga studiuesit arbëreshë dhe shqiptarë, u organizuan dy konferenca të rëndësishme ndërkombëtare: një në Kozencë, ku krahas një vargu kumtesash për herë të parë u vështrua edhe veprimtaria e Santorit si fjalëkrijues dhe një në Tiranë, e para e organizuar nga Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë për këtë autor, në të cilën u shtjellua figura e Santorit në tërë kompleksitetin e vet në dritën e dorëshkrimeve të zbuluara vitet e fundit. Në të dyja botimet e FESH është përfshirë historiani i letërsisë dhe folkloristi M. Markianó për kontributin e rëndësishëm si krijues dhe kritik e letrar, me studimin e parë monografik themelor “Shqipëria dhe vepra e Jeronim De Radës – L’Albania e l’opera di Girolamo De Rada”, që i bëri një shërbim shumë të madh çështjes shqiptare, por që ende nuk është botuar i përkthyer në gjuhën shqipe. Nga radhët e Arbëreshëve të Greqisë kanë dalë figura të shquara që kanë kontribuuar në zhvillimin e kulturës shqiptare dhe në pavarësinë kombëtare të mëmëdheut të lashtë. Në qoftë se te FESH 1 kanë gjetur pasqyrim figurat e shkrimtarit dhe publicistit të Rilindjes A. Kullurioti, e filologëve P. Kupitori dhe P. Furiqi, te FESH 2, këtyre personaliteteve u është shtuar një figurë e shquar politike, T. Pangallos – ministër i Mbrojtjes (1922), Kryeministër (1925–1926) dhe President i Greqisë (1926–1930), si edhe ithtari i krijimit të një shteti shqiptaro-grek O. Andruco. Në rrethanat e reaj kur u hartua FESH 2 është e natyrshme që do ta tejkalonte botimin e mëparshëm si në gjerësi ashtu edhe thellësi për sa i përket pasqyrimit të kulturës dhe letërsisë së Diasporës Arbëreshe (Itali, Zarë, Greqi), në vështrim të përgjithshëm, në përfshirjen e organeve të shtypit dhe zërave persona që përfaqësojnë ato figura të cilat spikatin në zhvillimin kulturor dhe letrar të Diasporës (sidomos të Italisë). Nga këndvështrimi i sotëm mund të themi se në FESH 2 mund të ishin përfshirë një numër edhe më i madh arbëreshësh. Dy mendoj se janë arsyet: së pari, atmosfera historike e viteve kur këto tri vëllime u përgatitën kur tërë vëmendja qe drejtuar në problemet e brendshme të Shqipërisë pluraliste demokratike dhe të Kosovës së çliruar, gjë që përcaktoi edhe vendin e veçantë që Kosova në tërësi ka zënë në këtë Fjalor enciklopedik; së dyti, duhet thënë se në vitet e trazuara të tranzicionit dhe ndërtimit të mundimshëm të demokracisë nuk u ndoq një politikë kulturore që të nxiste kërkimin në minierat ende të pashfrytëzuara të arkivave shtetërore dhe private të Arbëreshëve të Italisë ku gjendeshin e gjenden ende mjaft dorëshkrime të pazbuluara (çka e dëshmon zbulimi i rëndësishëm i para disa viteve i romanit të zhdukur prej më shumë se një shekulli të Santorit, “Bija e mallkuar”). Veç kësaj nuk u arrit të formohej një grup i mirë studiuesish të rinj të letërsisë arbëreshe, që ta pasuronin ndjeshëm njohjen e derisotme të saj. Andaj sot, në epokën e internetit, rrjeteve sociale, informacionit të mediave të shkruara dhe atyre on line, facebook-ut apo dhe instagram-it ka ardhur çasti për një bashkërendim të tërë forcave shkencore dhe institucionale në Shqipëri, Kosovë, në katedrat e shqipes të mbajtura nga Arbëreshët e Italisë dhe në të gjithë Diasporën për krijimin e një bazë të dhënash (data base) për gjithçka ka të bëjë me botën arbëreshe, me morinë e studimeve për të (të botuara ose dorëshkrime) dhe me studimet e studiuesit e saj, të gjuhës, letërsisë, historisë, kulturës popullore, traditave, folklorit etj. Kjo bazë të dhënash, që duhet të ndërtohet në bashkëpunim edhe me studiuesit arbëreshë e me institucionet shkencore-kulturore ku përfaqësohen Arbëreshët, do të përbënte mbështetjen e domosdoshme për gjallërimin e studimeve rreth thesareve kulturore të Arbëreshëve dhe për hartimin e një Fjalori Enciklopedik të Arbëreshëve të Italisë, të Greqisë, të Zarës në Kroaci, e më gjerë. Me këtë artikull nuk kemi synuar të japim thjesht një vështrim të përgjithshëm për figurat e Botës Arbëreshe në FESH 1 dhe 2 të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, por edhe të tregojmë vlerat e shquara letrare, kulturore, shkencore e historike që përfaqësojnë, duke theksuar njëkohësisht nevojën për zgjerimin e mëtejshëm të studimeve në këtë fushë. Siç dihet, Akademia e Shkencave e Shqipërisë ka ndërmarrë projektin e hartimit të Enciklopedisë shqiptare në disa vëllime në bashkëpunim me Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Sigurisht në këtë Enciklopedi Bota Arbëreshe do të gjejë pasqyrim mjaft më të gjerë e të thelluar. DrVilma Proko