Search Results

Media franceze “OK Voyage”: Zbuloni 10 vendet më të mira që duhet të vizitoni në Shqipëri Nga atila.kota -23/09/2024 TIRANË, 23 shtator /ATSH/- Një perlë e vërtetë e Ballkanit, Shqipëria po shfaqet gradualisht në peizazhin turistik evropian, shkruan Maxime Aubin në një artikull të botuar në revistën franceze të udhëtimit “OK Voyage”. Zbuloni listën tonë të 10 vendeve më të mira që duhet të vizitoni gjatë udhëtimit tuaj të radhës në “Tokën e Shqiponjave”. Vizitoni kryeqytetin, Tiranën Nëse jeni duke udhëtuar për në Shqipëri, ka shumë mundësi që së pari të shkelni në kryeqytetin shqiptar. Atraksionet që duhen vizitoni në Shqipëri nisin me kryeqytetin e gjallë dhe plot ngjyra të këtij vendi të bukur. Një vend i sekreteve të së shkuarës së palavdishme politike të vendit, Tirana ka arritur të modernizohet. Ajo ofron një ndërthurje të historisë, argëtimit dhe gastronomisë. Shijoni panoramën nga maja e Malit të Dajtit Nëse ju pëlqen kalërimi dhe mini golfi, Mali i Dajtit është vetëm një udhëtim me teleferik larg Tiranës. Gjithashtu, ju mund të bëni një shëtitje relaksuese me teleferik – duke shijuar pamjet mahnitëse të të gjithë qytetit. Eksploroni bunkerët e Shqipërisë Kur Shqipëria drejtohej nga lideri i saj komunist Enver Hoxha, i gjithë vendi ishte i përgjuar dhe i mbushur me bunkerë. Këto dëshmi historike janë sot muze të vërtetë. Nëse ndonjëherë ata duken të zymtë, ato duhet të kuptohen dhe të mos harrohen kurrë. Pushoni në Pogradec Po sikur ta trajtonit veten me pak gjelbërim gjatë qëndrimit tuaj në Shqipëri? Pogradeci duhet të renditet në mesin e 10 vizitave që duhet parë në Shqipëri. Ju do të keni mundësi të vizitoni Liqenin e Ohrit dhe Liqenin e Pogradecit nga ku do të përjetoni qetësinë. Shijoni kohën tuaj në Lin Lini ndodhet rreth gjysmë ore me makinë nga Pogradeci. Termi piktoresk do t’ju vijë lehtësisht kur t’u tregoni të dashurve tuaj për këtë fshat të vogël të mahnitshëm. Vizitoni qytetin e Beratit Mistik dhe i pacënuar, qyteti piktoresk i Beratit na kthen pas në mesjetë. “Qyteti i një mbi një dritareve” ka zakon të krijojë ëndrra në mendjet e vizitorëve të tij. Kalaja e cila mbizotëron – ofron pamje që të lënë pa frymë dhe vizita në qytet është sa befasuese aq edhe paqësore. Gjatë vizitës në kala drejtohuni në restorantin “Temi Albanian Food”. Gatim i shijshëm me fruta dhe perime nga kopshti do t’ju serviret me buzëqeshje. Shëtitje në Parkun Kombëtar të Valbonës Pas këtyre vizitave, ju do të keni mundësi të merrni pak ajër të pastër. Nëse plazhet shqiptare po bëhen gjithnjë e më popullore, “Alpet Shqiptare” siç quhen fillimi i zinxhirit ballkanik, ofrojnë shtigje të shumta për të gjitha nivelet që të çojnë në peizazhe përrallore. Në veçanti, ju mund të zbuloni parkun madhështor Kombëtar të Valbonës duke marrë rrugën nga Valbona në Theth. Udhëtimi zgjat gjashtë orë dhe pikënisja arrihet me traget pas një lundrimi dy-orësh në liqenin e bukur të Komanit. Shëtisni rreth liqenit të Komanit Liqeni I Komanit ndodhet në fshatin me të njëjtin emër – dhe gjarpëron drejt Fierzës, jo shumë larg Valbonës. Përpara se të kaloni nëpër malet e Ballkanit, zbuloni gjelbërimin e këtij liqeni – me kodrat përreth që i japin një atmosferë të një bote vetmitare. Shijoni ushqimin shqiptar Për ne, francezët, kënaqësia e kuzhinës dhe shijes së mirë, gastronomia gjatë udhëtimit zënë gjithmonë një vendin thelbësor. Ushqimi në Shqipëri do t’ju kënaqë dhe befasojë vërtet. Një kombinim i zgjuar i frymëzimeve greke dhe italiane, kuzhina shqiptare ndërthur shumë shije mesdhetare. Rizbuloni musakën dhe provoni tavën e kosit me mish qengji. Specat e mbushura dhe kungull i njomë do të kënaqin adhuruesit e perimeve. Shqiptarët mikpritës Nuk mund ta përfundoja këtë listë me vendet që duhen parë në Shqipëri pa përmendur njerëzit e saj. Gjatë udhëtimeve të mia të shumta, rrallë kam takuar njerëz të tillë të buzëqeshur dhe mikpritës. Shqiptarët janë shumë miqësorë dhe shumica e tyre flasin anglisht. //a.i/ https://www.okvoyage.com/post/albanie-incontournables/

Zemërimi dhe shëndeti i zemrës, një lidhje e rëndësishme! Zemërimi është një emocion që shpesh sjell pasojat më të rënda për shëndetin e organizmit dhe shpirtit. Ai jo vetëm që dëmton marrëdhëniet dhe sjell zgjedhje të gabuara, por ndikon rëndë edhe në shëndetin kardiovaskular. Hormonet e stresit, si adrenalina dhe kortizoli, lëshohen në trup gjatë episodeve të zemërimit, duke shkaktuar simptoma si skuqja e lëkurës, rritja e tensionit të gjakut dhe ndjesi të forta në kraharor. Ekspertët tregojnë se rreziku i atakut në zemër është pesëfish më i lartë në dy orët pas një episodi zemërimi. Po ashtu, rreziku i goditjes nga ishemia rritet katër herë pas këtyre episodeve. Kjo tregon se edhe zemërimi i shprehur, por edhe ai i mbajtur brenda, kontribuon në sëmundjet koronare. Një qasje e shëndetshme ndaj këtij emocion është identifikimi i arsyeve që e shkaktojnë atë. Shprehja konstruktive e zemërimit, përmes komunikimit të drejtpërdrejtë, është një mënyrë efektive për të shmangur problemet me zemrën. Po ashtu, emocione të tjera negative si stresi, ankthi, frika dhe depresioni kanë një ndikim të fortë në shëndetin kardiovaskular, duke rritur inflamacionin dhe rrezikun e bllokimit të enëve të gjakut. Një studim i fundit ka treguar se humor, qetësimi dhe meditimi ndihmojnë në uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës. Kështu, shëndeti i zemrës nuk varet vetëm nga stili i jetesës, por edhe nga emocionaliteti i individëve. Pra, kultivimi i emocioneve pozitive, si dhe mbështetje sociale, janë thelbësore për mirëqenien e zemrës./TAR Top Channel

George Clooney zbulon se si po feston 10 vjetorin e martesës me gruan e tij Amal (ekskluzive) Në The Albies, George Clooney dha sugjerime për PEOPLE për planet e tij për një natë takimi përvjetori Nga Jack Smart dhe Skyler Caruso Publikuar më 27 shtator 2024 2:18 PM EDT Aktori dhe regjisori amerikan George Clooney dhe gruaja e tij, avokatja libaneze Amal Clooney, në Festivalin e 81-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia 2024. Tapeti i Kuq i Wolfs (Lobos). Venecia (Itali), 1 shtator 2024 (Foto nga Marilla Sicilia/Archivio Marilla Sicilia/Mondadori Portofoli nëpërmjet Getty Images) Amal dhe George Clooney në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Venecia më 1 shtator. Foto: Marilla Sicilia/Archivio Marilla Sicilia/Mondadori Portofoli nëpërmjet Getty Images George dhe Amal Clooney kanë plane - "diku" - për të festuar një ditë shumë të veçantë. Çifti i lumtur, i martuar më 27 shtator 2014, ngacmuan se si do të nderonin përvjetorin e tyre të 10-të në një intervistë ekskluzive me PEOPLE më 26 shtator në The Albies, eventi i tyre vjetor në qytetin e Nju Jorkut të organizuar nga The Clooney Foundation for Justice. "Po e çoj diku sonte," thotë George, 63 vjeç, kur u pyet në tapetin e kuq se si po festojnë të dy. Duke e nxitur Amal, 46, të buzëqeshë, ai shton, "por ajo nuk e di se ku." Data misterioze e fituesit të Oskarit me sa duket ndodhi pas The Albies, të cilat u mbajtën në Bibliotekën Publike të Nju Jorkut. Për këtë rast, George i mbajti gjërat klasike me një smoking të zi të përshtatur, këmishë të bardhë dhe papion të zi, ndërsa avokatja britanike e të drejtave të njeriut kishte veshur një fustan të zi Versace deri në dysheme me një dekolte të dashur. Afati kohor i marrëdhënieve të George Clooney dhe Amal Clooney Amal george clooney albies new york 09 26 24 Amal dhe George Clooney në Clooney Foundation for Justice's The Albies më 26 shtator. Adrian I emëruar sipas gjyqtarit Albie Sachs për rolin e tij në përfundimin e aparteidit në Afrikën e Jugut, ngjarja e mbushur me yje të Clooney synon "të ndriçojë një qendër mbrojtëse ndaj mbrojtësve të guximshëm të drejtësisë që janë në rrezik - duke u dërguar një mesazh atyre që abuzojnë me të drejtat e njeriut se bota po shikon", në faqen e saj zyrtare. "Unë do të mbështes çdo gjë në të cilën gruaja ime është e përfshirë," tha George për PEOPLE për shfaqjen e çmimeve. "Ajo është gjithmonë në anën e duhur të historisë dhe unë jam gjithmonë krenar që jam në të njëjtën dhomë me të, pavarësisht se çfarë." Albiet e treta vjetore, shton ai, "përqendroni të gjithë vëmendjen te njerëzit që nuk marrin vëmendjen e mjaftueshme". Për një çift që e kanë bërë mbrojtjen e drejtësisë misionin e fondacionit që themeluan në vitin 2016, një natë për nder të luftëtarëve të drejtësisë sociale mund të jetë nata e përsosur e datës së përvjetorit.

Fakte të padëshmuara më parë për hapjen e shkollave shqipe dhe për të ndërtuar një mbretëri kushtetuese Thelbin e programit politik të ideologjisë së Rilindjes Kombëtare Shqiptare, si tek çdo lëvizje tjetër nacionale, e përbënte formimi i shtetit kombëtar shqiptar. Në të vërtetë, përpjekjet e para serioze, pas atyre të Skënderbeut në shekullin XV, për shkëputjen e Shqipërisë nga sundimi osman, që shënuan kthesën politike më të rëndësishme gjatë shekullit XVIII, u kurorëzuan me formimin e dy shteteve faktikisht të pavarura në Shkodër dhe Janinë. Bashkimi i territoreve të mëdha në shtete feudale dhe lufta e tyre kundër anarshisë që mbizotëronte në Shqipëri, ishte rezultat i transformimeve ekonomike, sociale dhe politike që po shfaqeshin në fund të shekullit XVIII dhe fillim të shekullit XIX dhe po zhvilloheshin në po ato drejtime si edhe tek vendet fqinje ballkanike. Në Shqipëri, si kudo në Ballkan, u dukën shkëndijat e para të ideologjisë për çlirim kombëtar, vërtet të zbehta dhe jo plotësisht të ndërgjegjshme, por gjithmonë të frymëzuara nga traditat e luftërave pa fund kundër pushtuesit. Me këmbënguljen e tij të jashtëzakonshme, duke përfituar me zgjuarsi nga rrethanat politike të brendshme dhe të jashtme, Ali Pashë Tepelena i dha fund anarshisë feudale dhe e shtriu sundimin e tij në bregdetin shqiptar nga gryka e Shkumbinit deri në gjirin e Prevezës. Kudo në pashallëkun e tij u vendos qetësia. Në Labovën e Madhe tregohet edhe sot historia e një fshatari të cilit, duke shkuar në Janinë, i vodhën kalin. Arriti të takohet me Aliun dhe i kërkoi t’i gjente kalin e tij. Aliu e pyeti se ç’bënte kur i vodhën kalin. -Jam nisur që herët nga Labova, isha i lodhur dhe po flija, – u përgjigj fshatari. -Ky fle dhe kërkon nga unë t’i gjej kalin, – iu drejtua i çuditur Pashai të tjerëve që gjendeshin në sallë. -Unë fjeta Ali Pasha se je ti që rri zgjuar, – tha i vendosur laboviti. Në darkë fshatari arriti në shtëpinë e tij mbi një nga kuajt e Aliut. Kjo ishte situata në Shqipërinë e Jugut në fillim të shekullit XIX, ndërkohë që edhe në boshtin Tepelenë-Hormovë-Sulë, karvanët e ngarkuar transportonin të pashqetësuar njerëz dhe mallra. Ali Pasha krijoi brenda perandorisë osmane një shtet pothuajse të pavarur me 1.500.000 banorë, ku shqiptarë, grekë, vlleh, turq dhe çifutë jetonin të integruar dhe në paqe. Janina, që quhej nga udhëtarët e huaj të shekullit XVII “qytet i pasur tregtar”, në kohën e Aliut, duke u shndërruar në një qytet zejtar e sidomos tregtar të dorës së parë, si edhe një qendër administrative të një pashallëku të madh, u bë qendra e tregut ndërkrahinor të Shqipërisë jugore. U rrit dhe u fuqizua borgjezia tregtare dhe shtresa e pronarëve të mëdhenj të tokave, pasurimi i të cilëve u duk sidomos në ndërtimet publike me karakter urban dhe ekonomik. Rrugët u mbushën me ura dhe hane, shprehnin gjallërinë e lidhjeve ekonomike. Gjatë kësaj periudhe Janina po lulëzonte jo vetëm si qendër e madhe ekonomike, por edhe si vatra kryesore kulturore e Ballkanit Jugperëndimor. Janina vazhdoi të jetë famshme gjithashtu edhe për shkollat e bibliotekat e saj. Në 1814, për herë të parë në Perandorinë Osmane, Aliu lejoi shfaqjet teatrale, ndërkohë që inteligjenca e re diskutonte lirshëm nëpër sallat e sarajeve të tij për probleme politike, historike, artistike dhe shkencore të kohës. Janina u bë një qytet i gjallë që gumëzhinte nga veprimtaria ekonomike, tregtare dhe administrative e aparatit të sundimtarit të saj energjik, nën qeverisjen e të cilit arriti kulmin e zhvillimit edhe nga pikëpamja demografike. Numri i banorëve të kryeqytetit të pashallëkut të Shqipërisë jugore arriti deri 50.000 frymë, pjesa më e madhe e të cilëve ishte e kombësisë shqiptare. Fakti që elementi shqiptar mbante pozita drejtuese administrative dhe ushtarake dhe kishte epërsi si numër banorësh, i jepte Janinës më shumë pamjen e një qyteti shqiptar. Konsolidimi i formimit të shqiptarëve si komb Shqiptarët që jetonin në zotërimet e Ali Pashë Tepelenës, ruajtën dhe zhvilluan më tej virtytet kombëtare. Mbi të gjitha u ruajt e paprekur krenaria kombëtare. Të huajt që vizitonin asokohe pashallëkun e Janinës, s’e ndanin patriotizmin e shqiptarëve nga krenaria e tyre kombëtare, si një ndjenjë e fuqishme etnike, si tiparin më të theksuar të karakterit të tyre. Hobhauzi, shoqëruesi i Bajronit, pohonte se kur banorët e provincave të tjera të Turqisë evropiane pyeteshim se çfarë ishin, ata përgjigjeshin: “jemi muhamedanë” ose “jemi të krishterë”, ndërsa banorët e këtij vendi përgjigjeshin: “jemi shqiptarë”. Francezi Manzur për këtë tipar shkruante: “në të gjitha dialektet shqiptare gjuha e tyre quhet shqip, vendi i tyre Shqipëri dhe nacionaliteti shqiptar”. “Kjo krenari shfaqej dhe në respektin e tyre për luftërat legjendare ndaj pushtuesit osman, figurës së heroit kombëtar – Skënderbeut dhe prijësit të tyre, Ali Pashë Tepelena, që synonte ta shkëpuste Shqipërinë Jugore nga varësia politike e Sulltanit”. Megjithëse në Shqipërinë e Jugut ekzistonin dy popullsi me fe të ndryshme, kjo nuk krijoi bazë për krijimin e dy kulturave materiale dhe shpirtërore shqiptare të veçanta. Këto të fundit ruajtën veçoritë kombëtare, krahinore, por edhe nuancat lokale. Patriotizmi i zjarrtë shfaqej hapur në atdhedashurinë që vihej re në gjithë popullin, në mënyrë të tillë që bënte të zhdukej në masë të madhe dallimi i dukshëm në pjesët e tjera të Perandorisë Osmane, midis ithtarëve të të dyja feve të ndryshme. “Për shqiptarët, si të besimit mysliman edhe kristian, ishte i përgjithshëm shpirti i pavarësisë dhe dashurisë për vendin e tyre” (Hobhauz). Në lartësinë e burrave, për virtytet e patriotizmit ishin gratë. Ato qëndronin pranë burrave të tyre po aq krenare dhe të vendosura sa herë e lypte nevoja, në luftë për interesat e atdheut dhe të jetës së tyre. Të huajt vinin re kudo se çdo vashë mbante një kamë dhe jo rrallë një palë kobure, me të cilat ato ishin të gatshme të ndanin rreziqet e luftërave me burrat. Nga shteti faktikisht i pavarur tek monarkia konstitucionale shqiptare E gjithë veprimtaria e Ali Pashës, si në politikën e brendshme ashtu edhe në atë të jashtmen, tregoi se ai u përpoq të jetë “sundimtar i pavarur”. Duke ngritur në gjithë hapësirën, nga Thesalia deri në Shkumbin, një aparat administrativ e ushtarak të posaçëm, që vepronte brenda Pashallëkut sipas vendimeve të tij, duke lidhur marrëveshje politike, ushtarake dhe ekonomike me shtete të huaja pa pëlqimin e dijeninë e Portës së Lartë dhe duke shtrirë pushtetin e vet në territore të qeverisura nga funksionarë të emëruar prej Sulltanit, Ali Pasha qeverisi dukshëm në mënyrë të pavarur. Pas dështimit të përpjekjeve për formimin e një shteti të madh shqiptar, në përbërjen e të cilit do të ishte edhe Veriu i Shqipërisë, me qartësinë e një politikani të shquar të kohës, Ali Pasha u përpoq ta bashkërendiste kryengritjen kundër Stambollit me lëvizjet çlirimtare të popujve ballkanikë, duke e parë këtë si të vetmen rrugë drejt lirisë. “Aliu kishte filluar një bashkëbisedim me agjentin rus, grekun Jan Paparigopullos, i cili shkoi në Petërsburg me mision për të përgatitur një plan, për një kryengritje të përbashkët të shqiptarëve dhe grekëve (Gabriel Meksi, “Ali Pashë Tepelena”, A-III-169,1950), që do të udhëhiqej nga Ali Pasha. Në librin e Aravantinos “Historia e Ali Pashë Tepelenës”, fq.28, cituar nga Gabriel Meksi, shkruhet se “shumë prej udhëheqësve ushtarakë grekë (Aleksis Navos, Odhise Andocua etj.), i sugjeruan Aliut të marrë kryesinë e lëvizjes, që do të kishte për qëllim shkëputjen e Shqipërisë dhe të Greqisë nga Perandoria Osmane”. Në rast fitoreje, Aliu do të krijonte një shtet monarkik konstitucional shqiptar të përbërë nga zotërimet shqiptare dhe nga Thesalia, në krye të të cilit do të vihej vetë. Kurse Greqia Qendrore dhe Moreja, do të formonin një shtet autonom, i cili do të vihej nën protektoratin e tij. (Historia e popullit shqiptar, I, f. 665) Aliu dërgoi njerëzit e tij në Vjenë për të parë nga afër modelin austro-hungarez, i përshtatshëm për shtetin me dy kombe shqiptaro-grek, që synonte Aliu dhe ithtarët e tij. Afirmimi i kombit shqiptar nëpërmjet përhapjes së kulturës dhe arsimit shqip Transformimet ekonomike dhe sociale në territoret shqiptare filluan të reflektoheshin edhe në superstrukturën kulturore, fillimisht në Voskopojë, metropoli i kulturës shqiptare dhe ballkanike dhe më vonë në Janinë, ku u hodhën hapat e para serioze për lëvrimin e shqipes si gjuhë më vete dhe mësimin e shqipes në shkolla. Ali Pasha, i bindur se nëpërmjet arsimimit do të ndërgjegjësonte popullin shqiptar, jo vetëm në realizimin e synimeve për shkëputjen e zotërimeve të tija nga Porta e Lartë, por edhe për formimin e një shteti të pavarur shqiptar, përkrahu shkollat ekzistuese dhe hapi mjaft shkolla të tjera. Lidhur më këtë Pukëvil (Puqueville) shkruante: “S’do të dija të shpjegoja nxitjen e Aliut për çeljen e shkollave fillore që përhapnin arsimimin midis fiseve shqiptare më të pamposhtura, kur sot quhet e turpshme të mos dish të shkruash dhe lexosh”. (Histoire de la Regeneration de la Grece, I, f. 329, 1820). Në kohën e Aliut, për ata që dinin shkrim e këndim, tregohej një respekt i veçantë. “Një mashkull që di të shkruajë është për shqiptarët një qenie superiore, kurse ai i jep rëndësi vetes duke mbajtur një shishe boje dhe një pupël me bisht argjendi si shenjë e talentit të tij”, – shkruan Hjuz. Mbahen mend edhe sot e kësaj dite, nga të moshuarit me origjinë nga fshatrat e Rrëzës, porositë që Aliu u jepte arsimtarëve në mënyrën e vet: “Dhaskenj, të mësoni djemtë gram pa derman” (Vangjel Meksi, Ali Pasha dhe gjuha shqipe, Studime filologjike, nr.197, f.127, 1975). Pashai përkujdesej personalisht për grumbullimin e fondeve dhe donacioneve për shkollat, përfshi edhe shkollat e famshme greke të Janinës. Enciklopedia greke shkruan: “Asnjë s’mund të mohojë se Ali Pasha ka ngritur shkolla, ka ndihmuar dhe çmuar dijetarët dhe mësuesit”. Në ato kohë, në Shqipërinë e Jugut, shkollat ishin në gjuhën turke për shqiptarët e fesë myslimane, dhe në gjuhën greke për kristianët në përgjithësi, shqiptarë ose grekë të ishin. Ka të dhëna të sigurta se në kohën e Aliut filloi të mësohej nëpër shkolla edhe gjuha shqipe. (Historia e Popullit Shqiptar. I, fq. 636) “Shkolla të shumta u hapën në Gjirokastër, Berat, Korçë, Delvinë, Lunxhëri dhe Greqinë e veriut” (cituar nga Ilir Ushtelenca tek “Shteti dhe qeverisja e Ali pashë Tepelenës”). “Në to mësohej jo vetëm greqishtja dhe latinishtja, por edhe shqipja. Mësimet që jepnin dhaskenjtë Psalidha, Bollano, Kavalioti, Evstrat Vithkuqari etj., mbi lavdinë e vjetër të kombeve pellazgjike, mbi zgjedhën turke dhe të ardhmen e popujve që vuanin nën këtë robëri, të cilat në fillim propagandoheshin me pëshpëritje nëpër skolitë me penxhere të mbyllura, në vitet e Ali pashë Tepelenës bëheshin hapur” (I.M. Qafëzezi, “Shkolla Kombëtare”, f.93-94, 1926). Është shkruar shpesh nga të huajt (Hjuz etj.) se djalit të tij, Saliut, që donte ta bënte trashëgimtar dhe kujdesej veçanërisht për edukimin e tij, i mësonte në mënyrë sistematike me mësues edhe gjuhën shqipe, përveç greqishtes dhe turqishtes. “Gjuha shqipe mësohej privatisht ose nëpër shkolla, me abetare që germat i kishin greke” (Revista Albania, London, 4, 1905, cituar nga I. Ushtelenca, po aty). Ali Pasha dhe lëvrimi i Gjuhës Shqipe Gjatë viteve të parë të shekullit XIX, në oborrin e Janinës po përshpejtoheshin përgatitjet për realizimin e projektit madhështor të Aliut që synonte krijimin e shtetit të pavarur shqiptar, i cili do të përfshinte edhe sanxhakun e Shkodrës. Plani do të realizohej nëpërmjet lidhjes së krushqive midis dy familjeve më të fuqishme të parisë shqiptare. Martesa e Mustafa Pashë Bushatlliut me mbesën e Ali pashë Tepelenës do të kryente kthesën e madhe politike: bashkimin e dy familjeve të njohura shqiptare që do të mundësonte formimin e shtetin të madh shqiptar, që nën një udhëheqje të vetme, do t’i jepte fund pushtimit shumëshekullor turk. Ky shtet do të kishte gjuhën e tij zyrtare, që sigurisht do të ishte gjuha shqipe. Ali Pashë Tepelena, si kryetar i këtij shteti në formim, që tashmë të huajt e quanin “Roi de l’Albanie” (mbreti i Shqipërisë – Courrier de l’Europe, Archive nationale de France, 1788) ose “Commandant absolu de toute l’Albanie” (cituar nga Ligor Mile në “Mbi karakterin e pushtetit të Ali Pashë Tepelenës”, Studia Albanica, f. 147, 1966), po punonte me ngulm që gjuha shqipe të zinte vendin që meritonte. Për këtë arsye Ali Pashë Tepelena i kushtoi vëmendje të veçantë promovimit të gjuhës shqipe, ndër të huajt e shumtë që frekuentonin oborrin e tij dhe nxitjes për lëvrimin e gjuhës tonë si gjuhë më vete. Një pjesë e konsiderueshme e udhëtarëve perëndimorë që vizitonin oborrin e Vezirit ose ishin mysafirë të tij, pasi shuanin kureshtjen, duke njohur Aliun, sipas mundësive, plotësonin edhe kërkesën e vetme të mikpritësit të tyre që lidhej, sipas rastit, me studimin ose propagandimin e gjuhës shqipe, vërtet e panjohur për ta, por që e gjenin origjinale. I pari, kronologjikisht dhe jo vetëm, që kaloi në Janinë gjatë vitit 1809, është Bajroni (Byron,1788-1824). Ai e mbushi me fjalë shqipe poemën e tij “Childe Harold” (Çald Haroldi) dhe formuloi një karakterizim për gjuhën tonë, që për atë kohë kishte rëndësi të veçantë. Lord Bajroni shoqërohej nga Hobhauz (Hobhouse, 1786-1869), edhe ai lord, që botoi një shkurtore të gramatikës shqipe të Da Leçe (Da Leçe, 1716) e përfshirë në librin e tij “Udhëtim nëpër Shqipëri… në vitet 1809-1810”. Liku (Leake, 1777-1860) qëndroi pranë oborrit të Ali Pashë Tepelenës si përfaqësues i qeverisë angleze, gjatë viteve 1809-1810. Aliu e njohu me Evstrat Vithkuqarin (1755-1820), personalitet i spikatur i kulturës dhe arsimit shqiptar, i cili i mësoi shqipen, dhe më pas së bashku, përpiluan “Skica gramatikore të gjuhës shqipe” (1814), që mbahet si gramatika e parë shqipe. Së bashku ata hartuan edhe fjalorin shqip-greqisht-anglisht. Liku gjithashtu ndërtoi për shqipen një alfabet me shkronja latine. Marko Boçari (1790-1823) nga Suli, ishte një nga figurat më të shquara, më tërheqëse dhe më fisnike ndër udhëheqësit popullorë të kryengritjes greke. Qëndroi për shumë kohë në oborrin e Ali Pashë Tepelenës, ku duket se edhe ai u përfshi nga fryma që mbizotëronte aty. Edhe pse nuk kishte arsimin e duhur, ai përpiloi fjalorin e tij greqisht-shqip (1809) që konsiderohet “përmendore e gjallë e gjuhës shqipe” (J. Kastrati, Historia e Albanologjisë, I, f.456). Nga oborri i Aliut kaluan edhe Dr. Holland dhe Hjuz, të cilët, të nxitur nga Pashai, paraqitën në librat e tyre të famshëm për kohën, konsiderata për shqipen dhe shqiptarët që shtuan edhe më tej interesimin e opinionit anglez dhe evropian për gjuhën tonë dhe popullin që e fliste atë gjuhë. Dr. Jan Vellarai (1771-1823), grek nga Janina, mik i ngushtë i Aliut dhe mjeku i të birit (Veliut), përpiloi “Shënime gramatikore greqishte e re shqip”, si dhe një alfabet të veçantë për gjuhën shqipe që ia dorëzoi Pukëvilit i cili e depozitoi, së bashku edhe me fjalorin e Marko Bocarit, në bibliotekën kombëtare të Parisit, ku ndodhen edhe sot. Ndër të huajt që kanë njohur Ali Pashën, Janinën dhe Shqipërinë është edhe diplomati, mjeku dhe historiani frëng Pukëvil (1770-1838), që pati rastin të qëndrojë në vendin tonë: herën e parë si rob lufte i Aliut (1798-1801) dhe herën e dytë si konsull i Francës në Janinë (1805-1815). Në vitin 1820 boton “Voyage dans la Grece” (Udhëtim në Greqi), ku gjenden edhe alfabeti latin që përdori autori për gjuhën tonë, fjalori frëngjisht-shqip dhe vëzhgime gramatikore për gjuhën shqipe. Shumë shqiptarë e grekë studionin në vende të ndryshme të Evropës në kujdesin dhe mbrojtjen e Ali Pashë Tepelenës. Ndër ta përmendim Kryeministrin e mëvonshëm të shtetit të lirë grek, Jani Koleti, mik i ngushtë dhe mjek i Aliut, Psalidhën, Billaranë, Bollanon dhe Vangjel Meksin, të cilët më pas, duke jetuar në oborrin e tij, me nxitjen dhe ndihmën direkte të Pashait, u morën edhe me studimin e gjuhës shqipe, prejardhjen e saj dhe të shqiptarëve. Vangjel Meksi (1770-1823) nga Labova e Madhe, ishte oficer artilerie kur Veziri e lajmëroi se do të ndiqte Fakultetin e Mjekësisë në Napoli. Kaloi Adriatikun më 23 shkurt 1803 duke pasur me vete një letër për Ferdinandin I Burbon, firmosur nga Aliu, ku shkruhej tekstualisht: “Po ju dërgoj Vangjel Meksi Shqiptarin për të mësuar atje. I lutem Madhërisë Suaj të keni mirësinë që t’i jepni mbrojtjen tuaj mbretërore në mënyrë që të gëzojë ato kushte dhe lehtësi të cilat të çojnë në mësimin e këtyre shkencave”. Pasi u diplomua, u kthye në Janinë dhe shërbeu si mjek në oborrin e Aliut. I përfshirë nga fryma që mbizotëronte në Janinë, dha një kontribut të shquar në lëvrimin e gjuhës shqipe. Gjatë kësaj periudhe duhet të ketë përpiluar gramatikën, alfabetin origjinal dhe drejtshkrimin e gjuhës shqipe. Më pas, tashmë studiues i vërtetë i gjuhës sonë, kaloi edhe një herë Adriatikun, këtë radhë për të shkuar në Venecie ku botoi në 1814 librat e shkrimtarit francez, Flëri (Fleuri, 1640-1723), të shqipëruara dhe përshtatura për nxënësit shqiptarë. Në 1819, u angazhua nga Shoqata Biblike Britanike për të realizuar kryeveprën e tij, shqipërimin e plotë të “Dhiatës së Re”. Robert Pinkertoni, përfaqësuesi i Shoqërisë Biblike, që bashkë me Dr. Vangjel Meksin nënshkroi kontratën për shqipërimin e Dhiatës, siguron qendrën në Londër, në një letër që mban datën 25 tetor 1819 se “doktori ka filluar prej kohësh të studiojë gjuhën shqipe dhe për më tepër ai ka përpiluar gramatikën e gjuhës së vet amtare, të cilën ma tregoi”. Vazhdonte Pinkertoni: “Ai tashmë ka përkthyer kreun e 5-të të Mateut dhe kreun e parë të Ungjillit të Shën Johanit dhe më paraqiti një kopje të tyre si frytet e para të kësaj ndërmarrjeje të rëndësishme”. Ka të ngjarë që gramatika, alfabeti, si dhe drejtshkrimi i gjuhës shqipe, të përpiluara gjatë periudhës që Dr. Meksi shërbente pranë Aliut, të kenë bindur Vezirin se doktori ishte më i vlefshëm për shqipen, larg oborrit dhe larg mjekësisë. Një shtysë jo të vogël në këtë drejtim, duhet të kenë dhënë edhe disa klerikë patriotë shqiptarë që kërkonin “të fusnin në shërbesat kishtare edhe gjuhën shqipe”. (Historia e Popullit Shqiptar, I, fq.663) Ali Pasha sfidon Pukevilin Vangjel Meksi (1903-1983), vlerësues i hershëm i Ali Pashë Tepelenës dhe autori i një studimi mbi shtetin e tij, ka botuar në Studime Filologjike, 3, 1975, artikullin “Ali Pashë Tepelena dhe Gjuha Shqipe”, ku përshkruan edhe një ndodhi të treguar nga avokati Jorgji Cako që kishte jetuar për shumë kohë në Stamboll: “Dy djemtë e Tahir Abazit, kryetar i policisë në Pashallëkun e Ali Pashës, kishin dëgjuar nga i ati se ai ndodhej i pranishëm kur Ali Pasha bisedonte me Pukëvilin, i cili, ndër të tjera, vuri në dyshim nëse gjuha shqipe do të ishte e aftë të trajtonte çështje të rëndësishme si çdo gjuhë tjetër. Vuri sidomos në dyshim përkthimin në shqip të Dhiatës së Re, që sipas tij, përmbante ide dhe mendime të larta. Ali Pasha e kundërshtoi menjëherë konsullin francez dhe i kërkoi të caktonte një pjesë nga Dhiata e Re që dëshironte të përkthehej në shqip. Pukëvili caktoi pjesën “Parabola e djalit plangprishës” nga Ungjilli i Llukës dhe i la afat dy muaj. Aliu thirri menjëherë dy përkthyes dhe u kërkoi të kryenin porosinë për dy javë. Ata pranuan dhe e dorëzuan përkthimin brenda afatit”. Dhe në të vërtetë Pukëvili në veprën e tij “Udhëtim në Greqi” ( Voyage de la Grece, f.302-305,1820) botoi përkthimin shqip të parabolës së mësipërme në dy dialektet e gjuhës shqipe, toskërisht dhe gegërisht me shënimin: “Ky përkthim u krye me urdhrin e Ali Pashës, Vezir i Janinës sipas kërkesës së M. Pukëvilit, në 1813”. Përkthimi toskërisht është me alfabet grek, ndërsa ai gegërisht me alfabet latin. Nga burimet e tjera del se përkthimi në gegërisht është bërë nga prifti katolik që shoqëronte trupën e mirditorëve prej 400 ushtarësh që shërbente pranë Ali Pashës. Përkthyesi në toskërisht nuk njihet, por mund të ishte Dr. Vangjel Meksi, mjeku i Ali Pashës, lëvruesi i gjuhës shqipe dhe përkthyesi i famshëm i Dhiatës së Re. Për të gjetur përkthyesin e vërtetë të “Parabolës…” në toskërisht, me ndihmën e gjuhëtarëve të Shoqërisë Biblike në Tiranë, u transkriptua dhe më pas u krahasua kapitulli i Parabolës që gjendet tek Dhiata e re, përkthyer nga Vangjel Meksi në 1821 dhe botuar në 1827, me parabolën toskërisht që Ali Pasha i dorëzoi Pukëvilit në 1813, i cili e botoi më 1820 tek libri “Udhëtim në Greqi”. Diferenca në kohë e përkthimeve është 8 vjet kurse e botimeve 7 vjet, ndërsa ndryshimet gjuhësore janë të shumta. Përkthyesi pra nuk është Dr. Vangjel Meksi. Siç duket, në oborrin e Ali Pashës, ishin të shumtë ata që punonin në administratën e Aliut dhe përdornin shqipen me germa greke. Aliu, me arsimin e duhur për kohën dhe eksperiencën e gjerë që kishte, filloi të stërviste punonjësit e administratës së tij që të përdornin gjuhën shqipe qoftë edhe me germa greke. Në librin “Udhëtim në Greqinë e Veriut”, Liku shkruan se “edhe pse gjuha turke është zyrtare, mjaft akte ligjore, urdhra, apo mesazhe që donte të lexoheshin në publik, vetë Aliu i shkruante në shqip me germa greke”. Ali Pasha kërkonte gjithashtu që shqipja, si gjuhë zyrtare e shtetit të ardhshëm shqiptar, të shkruhej me alfabet të veçantë për t’u veçuar plotësisht nga gjuhët e tjera dhe alfabetet e tyre. Përpjekjen e parë në këtë drejtim e kreu dr. Jan Vellarai, mik i ngushtë i Aliut, i cili shpiku një alfabet të veçantë të gjuhës shqipe me 30 shkronja, i ngjashëm me alfabetet e lashtësisë. Ky alfabet është i pesti me shkronja të posaçme që njohim gjer më sot për shqipen. Më pas dr. Vangjel Meksi, përdori një alfabet të përzier me germa greke dhe neolatine për të eliminuar në një farë mënyre ndryshimet fonologjike në mes të dy gjuhëve. Ky alfabet u përdor edhe për shqipërimin e Dhiatës së re. Të dy këta intelektualë të rinj të sapokthyer nga Evropa, përveçse ushtronin profesionin e mjekut, sipas kërkesës së Aliut, përpilonin gramatika, fjalorë dhe alfabete. Ilo Mitkë Qafëzezi dëshmon: “Ali Pashë Tepelena ka pasur ndjenjë shqiptari për liri dhe për lëvrimin e gjuhës shqipe. As që mund të shpjegohet ndryshe shkrimi i aq librave, fjalorëve dhe ungjijve që u botuan brenda periudhës 1770-1827, bile edhe 5 vjet pas vdekjes së tij”. Në të vërtetë, vetëm gjatë një 5-vjeçari në fillim të shekullit të XIX janë përpiluar 4 alfabete, 5 gramatika dhe po aq fjalorë të gjuhës shqipe. Autorët e këtyre veprave gjuhësore ishin miq të afërt të Aliut (Jan Vellarai, Vangjel Meksi, Evstrat Vithkuqari, Marko Boçari) ose mysafirë të huaj që qëndruan për shumë kohë në Janinë (Lik, Hobhauz, Pukëvil). Pas këtyre intelektualëve të ricikluar në gjuhëtarë, qëndron nxitja, këmbëngulja dhe energjia e Ali Pashës, i cili në rrafshin politik e trajtoi gjuhën shqipe si një element që do të ndihmonte në forcimin e unitetit të kombit shqiptar. Pas konsolidimit ekonomik dhe politik të pothuajse shtetit të tij, Aliu po përpiqej të realizonte bashkimin e trojeve shqiptare dhe lëvrimin e gjuhës shqipe që do të ishte gjuha zyrtare e shtetit të pavarur shqiptar. Janina e Ali Pashë Tepelenës ngjante me një “kopsht pjellor”, ku lulëzuan gramatika, fjalorë dhe alfabete të shqipes të cilat ishin të domosdoshme për t’u bërë ballë ndikimeve asimiluese të gjuhëve dhe kulturave të huaja që pengonin bashkimin e shqiptarëve. Ali Pashë shqiptari, me zgjuarsinë e tij të jashtëzakonshme, e kuptonte se nga ruajtja dhe lëvrimi i gjuhës shqipe varej, jo vetëm bashkimi i shqiptarëve, por edhe jeta apo shuarja e kombit tonë. Duket se Aliu përgjërohej për gjuhën shqipe, jo vetëm si gjuha amtare, por edhe për qëndrueshmërinë e saj, që ndryshe nga shumë gjuhë të tjera, “falë maleve dhe shpirtit të banoreve të tyre” (Lik), rezistoi gjatë shekujve duke ruajtur në këtë mënyrë individualitetin e kombit tonë. Përveçse si themelues i një shteti shqiptar faktikisht autonom dhe kryengritës i përbetuar kundër pushtimit otoman, Ali Pashë Tepelena duhet të vlerësohet edhe për përkushtimin e tij ndaj gjuhës sonë amtare. Ali Pasha çmonte dhe ishte krenar për gjuhën shqipe, dhe për lëvrimin e saj ai dha të gjitha energjitë e tij të pashterueshme që edhe shqipja të qëndronte krahas gjuhëve të tjera të popujve fqinjë. Rilindja Kombëtare Shqiptare dhe të pathënat Rilindja shqiptare, përpara se të përbënte një lëvizje të gjithanshme kombëtare, me një përmbajtje të re ideologjike, politiko-kulturore, ekonomike dhe shoqërore, që më pas do të zgjidhte detyrat që i takonin çlirimit të vendit, bashkimit të trojeve shqiptare në një shtet të vetëm dhe të pavarur, duke hapur në këtë mënyrë rrugën e zhvillimit dhe përparimit të Shqipërisë, duhej të fillonte sa më shpejt me lëvrimin e gjuhës shqipe. Për intelektualët patriotë shqiptarë ishte i qartë se konsolidimi i shqiptarëve si komb i bashkuar shtronte si kërkesë të domosdoshme kapërcimin e prapambetjes në shkrimin e shqipes, e trashëguar nga sundimi i tejzgjatur otoman. Prej disa shekujsh gjuha tonë amtare flitej vetëm në shtëpitë e shqiptarëve. Ajo nuk përdorej në administratën publike, institucionet fetare dhe as mësohej në shkolla. Në kushtet ku ndodhej Shqipëria, gjuha shqipe në kisha, xhami dhe shkolla mund të vendosej vetëm pas perfeksionimit të alfabetit dhe përkthimit të literaturës fetare. Dhjetëvjeçarët e fundit të shekullit XVIII njohën një gjallërim më të madh në drejtim të lëvrimit të gjuhës shqipe. Grigor Voskopojari solli në shqip copa të ungjillit, kurse Dhaskal Todri shqipëroi Dhjatën e Re dhe të Vjetër, ndonëse nuk arriti ta botonte. Këto përpjekje u shtuan në fillim të shekullit të XIX, sidomos në Janinë me nxitjen e Ali Pashë Tepelenës. Kjo periudhë duhet të shënojë fillimin e Rilindjes Kombëtare. Nëpërmjet shqipërimeve të Vangjel Meksit shqiptarët filluan ta dëgjojnë Zotin e tyre në shqip, kurse fëmijët në shkollat greke, i lexonin librat në gjuhën amtare. Në këtë mënyrë u hodhën themelet e gjuhës letrare shqipe dhe të konsolidimit të shqiptareve si komb i bashkuar. Ndërkohë që, krahas përpjekjeve të Ali pashës për të nxitur lëvrimin e gjuhës shqipe, duhet vendosur edhe veprimtaria e tij për formimin e shtetit faktikisht të pavarur dhe shndërrimin e tij në një shtet të pavarur shqiptar. Në librin voluminoz “Probleme të marrëdhënieve greko-shqiptare” (Tiranë,2009), Filip Liço me të drejtë shkruan”: Nëse Ali Pasha do të kishte menduar për të krijuar një shtet të pavarur shqiptar, atëherë Aliu do të ishte rilindasi i parë i Shqipërisë dhe, për rrjedhojë, Rilindja shqiptare do të kishte filluar më herët, aty nga fundi i shekullit XVIII”. Përgjigjen e ka dhënë Faik Konica që në 1902 (“Albania” shih “Vepra”, Tiranë, 1993). Ai shkruante: “Shqiptarët u ngjallën, u bashkuan, u ndjenë një komb nën sundimin e tij. Shihet sheshit se mendimi i tij qe çlirimi i Shqipërisë. Provat gjenden me qindra në jetën e Ali Pashës. Princi Meternik, kancelari i atëhershëm i Perandorisë Austriake, shkruan në kujtimet e tij: “Ali Pasha më dërgoi një njeri të besës me një letër, për të bërë një konstitucion për Shqipërinë”. Letra e Aliut drejtuar Meternikut dëshmon katërcipërisht për ekzistencën e projektit lidhur me krijimin e shtetit konstitucional shqiptar. Në këtë mënyrë, duke zbritur në Rilindjen Kombëtare Shqiptare dhe duke dëshmuar për rolin e Ali pashë Tepelenës dhe Dr. Vangjel Meksit, shtyhet në disa dekada në histori më thellë caku i fillimeve të nacionalizmit shqiptar. Jo pa trishtim më duhet ta përfundoj këtë shkrim duke përcjellë edhe një herë fjalët e Faik Konicës: “Është turp të ndodhen njerëz të lindur shqiptarë që përpiqen të pakësojnë fytyrat që i dhanë shkëlqim Shqipërisë. Por kur mendohemi se çfarë shqiptarë janë ata që duan të mbulojnë me këlbaza emrin e luanit që i vuri sëpatën Turqisë, shpejt ngushëllohemi”.

Lulja që kuron problemet e stomakut, djegiet dhe aknet! Kush do ta mendonte se një ndër lulet më të përhapura dhe në Shqipëri do të ishte një ndër bimët më çudibërëse, bëhet fjalë për lulen e basanit. Kjo lule është e njohur në të gjithë botën dhe rritet kudo, vetitë e saj kuruese janë të mrekullueshme. Një bimë e tillë përdoret gjerë në mjekësinë popullore dhe produkte të ndryshme medicinale. Më së shumti përdoret e përzierë me vajin e ullirit, ku bashkëveprimi i tyre krijon një masë balsamike kurative e rigjeneruese, përdoret për prerje, djegie dhe plage të ndryshme, por gjithashtu dhe si çaj qetësues. isa studime të bëra vietet e fundit kanë zbuluar se lulja e balsanit mund të kurojë format e lehta dhe të mesme të depresionit. Konsumimi i çajit ka rezultuar se ka më pak efekte anësore se ilaçet antidepresive. Duhet të keni kujdes në përdorim, gjithmonë duhet të konsultoheni me mjekun tuaj pasi mund të bashkëveprojë me mjekime të tjera të caktuara që mund të jeni duke marrë kundër ankthit apo depresionit. Lulja e basanit e zierë në formë çaji, përpos se ndihmon me ankthin dhe depresionit, është një kurues i mirë i qetësimit të nervave, pagjumësisë dhe luhatjes së humorit. Kjo bimë medicinale ka aftësinë për të rritur prodhimtarinë e lëndëve kimike që prodhon truri si; serotonin, dopaminë dhe norepinephrinë, të cilat ndihmojnë në përmisimin e humorit. Rikthehemi dhe flasim pak për përbërjen balsamike që krijohet nga bashkëveprimi i lules së balsanit dhe vajit të ullirit. Një përzierje e tillë në shumë vende quhet “balsam magjik”. Përgatitja e këtij balsami është tepër e thjeshtë. Mjafton të hidhni lulet e balsanit në një shishe vaj ulliri dhe të lihet në një ambient të errët për dyzetë ditë. Si të dalloni se përbërja është gati për t’u përdorur? Pasi kanë kaluar ditët, farat e zeza të lules lëshojnë pigmentin e tyre duke bërë vajin të marrë një ngjyrë të kuqe karakteristike. Në këtë moment ajo përzierje mund të përdoret për të kuruar plagët e diegiet e jashtme. Gjithashtu mund të konsumohet nëj lugë në ditë dhe ndihmon në kurimin e sëmundjeve të ndryshme të stomakut, mëlçisë e më shumë. Vlen për t’u përmendur se përdoret dhe për kurimin e formave të ndryshme të gastritit./TAR Top Channel

Robert Elsie, libër për rendin e dervishëve bektashianë në Shqipëri Nga Gjergji Mima -23/09/2024 TIRANË, 23 shtator /ATSH/ Libri i Robert Elsie, “Bektashinjtë shqiptarë. Historia dhe kultura e një rendi dervishësh në Ballkan”, i kushtohet rendit të dervishëve bektashianë në Shqipëri dhe rolit të tij në historinë shqiptare. Libri është i ndarë në katër seksione themelore. Seksioni i parë është përmbledhje e historisë dhe e kulturës së bektashinjve shqiptarë, që shërben si hyrje në lëndën, për të cilën shpresohet të jetë mjaftueshëm e përgjithshme për lexuesin mesatar, por që të përmbajë po ashtu detaje të mjaftueshme për të përmbushur edhe kërkesat e lexuesit jo mesatar. Ky pasohet nga një seksion më i gjatë që paraqet një larmi shkrimesh mbi bektashinjtë shqiptarë nga udhëtarët e hershëm dhe studiuesit e shquar. Këtu janë të përfshirë artikuj shumë të rëndësishëm që u qasen studimeve për bektashinjtë nga këndvështrime të ndryshme. Seksioni i tretë ofron një katalog të gjerë të teqeve (manastireve) kryesore dhe tyrbeve (faltoreve) të bektashinjve shqiptarë, të dhëna në mënyrë alfabetike sipas emrit të vendit, me informacione historike për origjinën, zhvillimin dhe rëndësinë, aty ku është e mundur. Katalogu nuk është aspak shterues, pasi ka shumë faltore të vogla dhe teqe që nuk janë përfshirë këtu për shkak të mungesës së informacionit rreth tyre. Lexuesi do të lexojë se për disa teqe në këtë katalog, lënda është relativisht gjithëpërfshirëse, ndërsa për shumë të tjera ka boshllëqe. E tillë është gjendja e studimeve bektashiane për momentin. Seksioni i katërt i këtij libri është një katalog i figurave më të shquara historike dhe legjendare të bektashinjve shqiptarë. Korpusi kryesor i librit përmban edhe një fjalor të termave dhe një bibliografi, për t’i mundësuar lexuesit të interesuar që të ndjekë studime të mëtejshme në këtë fushë, nëse ai apo ajo dëshiron. /r.e//a.f/ Në bazë të nenit 4 të ligjit ”Për funksionimin e Agjencisë Telegrafike Shqiptare”, ndalohet kopjimi, riprodhimi dhe publikimi i informacionit pa cituar burimin e tij.

Nga Almarina Gegvataj -23/09/2024 TIRANË, 23 shtator/ATSH-Shërbimi Meteorologjik Ushtarak bën të ditur se ditën e hënë vendi ynë parashikohet të jetë nën ndikimin e kushteve atmosferike kryesisht të qëndrueshme. Moti parashikohet me kthjellime si dhe alternime të herëpasherëshme vranësirash mesatare deri të dendura, të cilat hera-herës do të jenë kalimtare. Vranësirat do të pasohen me reshje shiu të dobëta dhe lokale në relievet malore të vendit në orët e mesditës e pasdites. Parashikohet mjegullinë dhe shikim i reduktuar në orët e para të mëngjesit. Era do të fryjë e lehtë me drejtim verilindje -jugperëndim me shpejtësi mesatare 1-7 m/sek, ndërsa përgjatë vijës bregdetare, male e lugina era fiton shpejtësi 8-14 m/sek, shoqëruar me valëzimin në dete të forcës 1-3 ballë. Temperaturat parashikohen: QYTETET Temperaturat në °C Sigla Shkodër 15/28 Diell re Kukës 10/23 Diell re Lezhë 17/28 Diell re Dibër 9/23 Diell re Durrës 17/28 Diell re shi (në male) Tiranë 17/29 Diell re Elbasan 16/28 Diell re shi(në male) Berat 15/29 Diell re Vlorë 16/28 Diell re Korçë 10/22 Diell re shi(në male) Gjirokastër 14/27 Diell re shi(në male) Sarandë 16/27 Diell re shi (në male)

Ismail Kadare përkujtohet me pikturën murale në kryeqytet Ka nisur edicioni i gjashtë i Mural Fest Tirana, me pjesëmarrjen e artistëve nga 11 shtete të ndryshme të botës. Një prej veprave të realizuara për këtë edicion është dhe përjetësimi i portretit të shkrimtarit të mirënjohur Ismail Kadare. Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj ka publikuar foton e murales së realizuar në një pallat në këtë zonë, pranë ish-stacionit të Trenit. Vepra është realizuar nga piktori me famë ndërkombëtare Maximiliano Bagnasco. Ky është edicioni i gjashtë i ‘Mural Fest’ në Tiranë, ndërsa prej 4 vitësh kurohet nga piktori Helidon Haliti. Këtë vit tematika është ‘inteligjenca artificiale’, ndërsa pjesë e projektit janë 14 murale, teksa 80% e artistëve janë vajza. Ismail Kadare u nda nga jeta në moshën 88-vjeçare në 1 korrik të këtij viti, ndërsa nuk ka kaluar shumë kohë para se portreti i tij të bëhej pjesë tashmë e pandashme e kryeqytetit. Kandidati për Nobel në Letërsi, Ismail Kadare njihet si një ndër shkrimtarët më të mëdhenj bashkëkohorë, punimet e tij shquhen kryesisht për prozë, por kontributi i tij shtrihet edhe në dramaturgji, poezi dhe përkthime./bw Please follow and like us:

Ojani Noa, ish bashkëshorti i parë i Jennifer Lopez, ka reaguar së fundmi ndaj ndarjes së saj nga Ben Affleck. Aktori, i cili finalizoi divorcin nga këngëtarja në vitin 1998 pas më pak se një viti martesë, i kërkoi ish-it të “qëndronte beqare për një kohë” në një intervistë të re për Daily Mail. “Merr 12 muaj pushim,” u shpreh ai. “Nëse ajo takon dikë të ri, [ajo duhet] ndoshta ta mbajë atë private dhe të mos martohet më.” Pasi sqaroi se “në asnjë mënyrë” nuk dëshiron të ringjallë romancën e tij me aktoren, Noa këshilloi: “Kur je me dikë, duhet të kalosh kohë cilësore me të dhe të mos mendosh të jesh para kamerës. “Duhet të jesh vetvetja në mënyrë që të gjesh veten,” vazhdoi ai. Të nesërmen, Lopez u pa duke drekuar me Affleck dhe fëmijët e tyre në Polo Lounge në Beverly Hills, Kaliforni. Një burim i tha Page Six se çifti u puthën dhe mbajtën duart – por “ende po ecin përpara” me ndarjen e tyre, sipas People. Dyshja u martuan në korrik 2022, me Jennifer e cila paraqiti kërkesën për divorc pak pasi kaluan përvjetorin e dytë të martesës të ndarë.

Dy këngë të rralla arbëreshe në revistën ‘La Calabria’ Më 15 nëntor 1889, u botuan në numrin e tretë të revistës kalabreze “La Calabria – Rivista di Litteratura Populare”, dy këngë të rralla arbëreshe. Alfonso Lucifero (shkrimtar dhe politikan italian, i lindur në qytetin e Krotones në Kalabri) përshtati për revistën që dilte në Monteleone versionin italian, të këngëve si në lidhjen e mëposhtme. Materialin ku përshkruhen këngët arbëreshe të zonës së San Nicola dell’Alto, i referon Aurenc Bebja, i cili i publikoi në blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, për lexuesin shqiptar. Këngë shqiptare të S. Nicola Dell’Alto Canzoni albanesi di S. Nicola Dell’Alto Versioni arbëresh : Lloi, lloi, vascia, vale : Veja u te ato vaghe, (I) Ndra nde mest vaghijes Sctura sit me gni vasc : – Vasc, s’am sit t’im ; Cu mi more ti ato sii ? – U t’i voda e t’i rbeva, Ngo mi pa gnacun gneri, Mo re gni sog. piz i verd Mori, sog, amicu jim, Mori mus t’e cali, sog, Se u ti bai gno cagiaghe, Ncaggia c’art u bai ti rric, Uj cristalli bai ti pic, Schajurelle ede triggoi. Versioni italian : Gioja, gioja, ragazza, al ballo : Andava anch’io a quel ballo, In mezzo al ballo Gettai gli occhi ad una fianciulla. – Fianciulla, dammi gli occhi miei, Dove mi prendesti tu gli occhi ? – Io te li rubai e li nascosi, Nè alcun uomo mi vide, Sole mi vide un uccello dal becco giallo : Oh ! uccello, amico moi, Oh ! uccello, non dirlo a nessuno ; Perchè io ti faro una bella gabbia Ed in gabbia d’oro ti faro stare, Ti faro bere acqua cristallina E grano fino ti mandero Versioni arbëresh : – Guign te ses e guign ti bard, Guign te ses cca Manipuja Mi cheni par trimin t’im ? – U te e pe te a ato putiga. – Mos m’e pe siccio me blei ? – Ai ti blei gni ragg drappi. – Vaft mot ede nga vit, E me pruft ti bucarit ! Versioni italian : – Ulivo nero e olivo bianco, Olivo nero di Manipuglia, Aveto visto il mio inamorato ? – Io l’ho visto a quelle botteghe. – Hai tu visto quello che mi comprava ? Ei ti comprava une gonna di seta. Ch’ei possa andare quest’anno ed ogni anno, E mi porti delle cose belle . https://www.darsiani.com/la-gazette/la-calabria-1889-kenget-origjinale-arbereshe-te-san-nicola-dell-alto-botuar-ne-revisten-kalabreze/.

Dikur konsiderohej femra më e bukur në botë, aktorja që la Hollywoodin për t’i rritur fëmijët “Training Day”, “2 Fast 2 Furious”, “Hitch”, “We Own the Night”, “Ghost Rider”, janë vetëm disa nga projektet në të cilat Eva Mendes u bë e famshme me rolet e saj në Hollywood. Por ajo më pas vendosi për t’u fokusuar te fëmijët që ajo ka me Ryan Goslingun. Lexo Edhe: Mendes zbuloi se do të kthehej në Hollywood vetëm nëse do të kishte role të mira për të. Roli i nënës iu duk më i rëndësishëm se ai i ekraneve, por edhe pse iu përkushtua fëmijëve, ajo vazhdoi ta zhvillonte karrierën në një drejtim tjetër. Kështu ajo u bë drejtoreshë kreative e markës kozmetike CIRCA Beauty, ndërsa tani ka publikuar librin e saj me figura “Desi, Mami, dhe shqetësimet e pafundme”.

Arresti kardiak është një gjendje e rrezikshme për jetën që ndodh kur zemra papritmas ndalon së rrahuri në mënyrë efektive. Shenjat paralajmëruese të arrestit kardiak mund të përfshijnë: Shenjat e një arresti kardiak! Humbja e papritur e vetëdijes – personi mund të humbasë ndjenjat dhe të rrëzohet pa paralajmërim. Mosreagimi – personi nuk reagon kur i flitet ose preket. Ndalimi i frymëmarrjes ose frymëmarrje anormale – personi mund të ndalojë së marrë frymë ose të ketë frymëmarrje të çrregullt. Filmi i Robert Budinës shkon në Oscar! Pulsi i padukshëm – pulsi nuk mund të ndjehet në zona të zakonshme si te kyçi i dorës ose te qafa. Ngjyra e lëkurës – lëkura mund të bëhet e zbehtë ose me ngjyrë të kaltër për shkak të mungesës së oksigjenit. Dhembje në gjoks ose ndjesi presioni para incidentit – ndonjëherë individët mund të ndiejnë dhimbje të forta në gjoks pak përpara arrestit kardiak. Arresti kardiak kërkon ndërhyrje të menjëhershme me CPR dhe, nëse është e mundur, përdorimin e një defibrilatori për të rikthyer funksionin normal të zemrës.