Search Results

Jo, ju nuk mund te largoheni nga jeta jonë.  Ju e mbyllët me ditëlindjen tende kapitullin e jetës. E dinit sa shumë ju deshëm, sa shumë ju adhuronim, prandaj na falët këtë mbyllje fisnike, si një akt i fundit në skenën e madhe të jetës.  Na përkëdhelët, na dhuruat edhe njëherë madhështinë tuaj, duke mos ikur si të tjerët, por duke na dhënë një shenjë të përjetësisë. Ashtu si Shekspiri i dha Ofelisë një bukuri të brishtë e tragjike, si Homeri krijoi Penelopën me durimin dhe urtësinë e saj, si Dante e vendosi Beatriçen në qiejt e dritës, ju u skalitët si një ikonë në artin shqiptar. Si Sofokliu solli Antigonën sfiduese dhe të pavdekshme, ashtu edhe ju e mbrojtët me pasion të papërkulur skenën dhe shpirtin artistik të kombit. Nëse  Greqia krenohet me Melina Merkurin, Egjipti me Faten Hamama, Rusia me Elina Bystritskaya, Italia me Sophia Loren e Gina Lollobrigida, Franca me Michele Morgan e Brigitte Bardot, Hollivudi me Liz Taylor, Ava Gardner, " Shqipëria krenohet me zonjen e madhe Margarita Xhepën!" Si Ingrid Bergman në Casablanca, ju i dhatë çdo roli një shpirt të vërtetë. Si Katharine Hepburn në The Lion in Winter, ju sollët fuqinë dhe dinjitetin e gruas shqiptare.  Ju ishit Margarita Xhepa, aktorja që e bëri teatrin dhe filmin shqiptar të madhërishëm, gruaja që mbajti peshën e historisë dhe letërsisë mbi supe, duke i kthyer fjalët në ndjenja, skenat në jetë dhe rolet në simbole. Një Artemidë e skenës, një Medea e dhimbjes dhe krenarisë, një Kleopatrë e magjisë dhe forcës. Ju ishit vetë arti, vetë madhështia. Sot, nuk vajtojmë ikjen tuaj, por festojmë pavdekësinë që krijuat me duart tuaja. Ju nuk u larguat, ju u bëtë përjetësi. Margarita Xhepa lindi më 2 prill 1934 në Lushnjë, Shqipëri, dhe është një ndër aktoret më të shquara të skenës shqiptare, me një karrierë që zgjati mbi pesë dekada. Margarita Xhepa erdhi nga një familje me një traditë të fortë kulturore. Babai i saj ishte një njeri i arsimuar, ndërsa nëna, një grua e mençur dhe fisnike, kishte një ndikim të madh në formimin e personalitetit të saj. Margarita, që në moshën e re, ishte e pasionuar pas artit dhe teatrin, një pasion që e shoqëroi gjatë gjithë jetës së saj. Karriera e saj në Teatër dhe Kinematografi Margarita Xhepa e nisi karrierën e saj teatrale në vitin 1950, duke u bë pjesë e Teatrit Popullor (sot Teatri Kombëtar) në Tiranë. Ajo shpejt u shndërrua në një nga aktoret më të rëndësishme të skenës shqiptare, me një gamë të gjerë rolesh që mbulonin drama, komedi, dhe tragjedi Në teatër, ajo ka interpretuar më shumë se 150 role, nga ato klasike të autorëve si William Shakespeare e Eugène Ionesco deri tek shkrimtarë shqiptarë si Ismail Kadare. Disa nga rolet më të njohura të Margarita Xhepës përfshijnë: Ofelia në "Hamleti" të William Shakespeare Vajza e dytë në "Mbreti Lir" Dadoja në "Romeo dhe Zhulieta" Mbretëresha Margaret në "Richard III" Antigonë në tragjedinë e Sofokliut Në kinematografi, Margarita ka luajtur në mbi 30 filma artistikë, ku ka sjellë në jetë një varg personazhesh që janë bërë të paharrueshme për publikun shqiptar. Disa nga filmat më të njohur ku ajo ka marrë pjesë janë: "Dimri i fundit" (1976) – ku interpretoi një rol të paharrueshëm. "Tokë e përgjakur" (1976) – një nga filmat më të njohur të kohës. "Koncert në vitin 1936" (1978) – ku Margarita solli në ekran një interpretim të jashtëzakonshëm. "Dora e ngrohtë" (1983) – një tjetër rol që theksoi talentin e saj të madh. "Gurët e shtëpisë sime" (1985) – një film që theksoi dashurinë dhe sakrificat e shqiptarëve gjatë periudhës së pasluftës. "Mirupafshim" (1997) – ku ajo tregoi aftësinë për të interpretuar ndjeshëm dhe thellë karakteret më të ndryshme. Në këtë periudhë, ajo pati mundësinë të interpretonte me aktorë të mëdhenj, si dhe të punonte nën regji të regjisoreve të shquar shqiptarë dhe ndërkombëtarë. Nderimet dhe Vlerësimet Margarita Xhepa ka marrë shumë nderime gjatë karrierës së saj, përfshirë titujt e lartë, si "Artiste e Popullit",  Në vitin 2008, Margarita Xhepa u nderua me Çmimin e Nderit në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Selanik, për rolin e saj në filmin "Mirupafshim", duke u njohur si një aktore e shquar jo vetëm në Shqipëri, por edhe në skenën ndërkombëtare.  Po ashtu, në vitin 2015, Presidenti i Shqipërisë e vlerësoi me titullin "Grand Master of the Arts" për karrierën e saj të pasur dhe të paçmueshme. Margarita Xhepa ndërroi jetë më 3 prill 2025, duke lënë një trashëgimi të pavdekshme në skenën shqiptare, duke ndriçuar gjithmonë si një yll i artit dhe kulturës shqiptare.

Nga: Luan Rama Ti mundesh... Sopranos Ermonela Jaho-s Ti mundesh, kështu të thoshte ati yt dhe ti shkoje në shtegtimin e dhimbshëm duke lënë pas udhët e trishta të Shqipërisë, ti mundesh, dëgjoje përsëri zërin e atit në netët e vetmisë dhe ecje në rrugë mërgimi mes sfidash dhe zhgënjimesh e megjithatë, shkallë më shkallë ti ngjiteshe në skenat e Italisë, në botën që pulsonte Verdi, Puçini, Donizetti, Bellini dhe zemra jote hapej që zëri të shpërthente në vibrato dhe njëmijë ngjyra në kujtesën tënde të tokës dhe gjakut në udhët e botës. Të pashë në “Batterfly” tek drithëroje në skenën e fundit oh “ç’vdekje” e bukur në atë “apné” të gjatë si peshkatarët e perlave zhytur në ujrat e kaltra të Oqeanisë, oh ç’vdekje” e magjithshme para fëmijës... Ti mundesh kudo bija ime, në Metropolitan, në Covent Garden, Orange e La Scala plot hire në Teatro Real, ti këndoje “Traviata”-n me duart e hapura nga dhimbja e madhe kur nëna të kish vdekur një natë më parë, këndoje dhe bije në honet e zisë për ta mbajtur gjallë mbi kordat e tua ku ngjizej dhimbja dhe dashuria. Dhe shpirti yt thoshte: “E shikon nënë, unë po këndoj për ty” dhe kërkoje të shihje sytë e saj në mjegullën e pafund e dije që ajo lumturohej me ty edhe pse e vdekur përrallë e moçme e qumështit dhe mëkimit përrallë e rizgjimit. Në Londrën e hirtë, atë janar të ftohtë në “Covent Garden” shpirti yt klithte arjet më të bukura të botës dhe publiku shihte fytyrën e sublimes dhe trupin tënd që hepohej gati të binte në humbëtirë, ç’spektakël i dhimbshëm e magjik të shihje trupin e përhumbur dhe dorën që mbahej pas siparit, dorën që rrahu skenën si të prekte një talisman të shenjtë, Po, ti munde gjithçka në këtë botë këngësh e magjish, ti martire, ngjizmë e madhe e dashurisë...

Si një anije që lundron me guxim në ujërat e hapura, duke sfiduar erërat dhe stuhitë, ashtu edhe inteligjenca e mprehtë dhe disiplina e hekurt drejtojnë individin drejt horizonteve të suksesit.  Në këtë udhëtim,  fati u përket atyre që, si kapitenë të zotë, mbajnë timonin me vendosmëri dhe vizion të qartë. Rruzulli tokësor, do që të jetojë në  paqe,  por stuhitë e tij, që simbolizojnë sfidat e panumërta, vetëm mendjet e shkëlqyera dhe zemrat e guximshme mund t’i përballojnë.   Ky  individ nuk është thjesht pjesë e historisë— ai dhe shoket e tij  po e  shkruajnë atë Alban Dervishi është një komandant shqiptar-amerikan i cili do të marrë komandën e anijes luftarakke USS Pearl Harbor në qershor të vitit 2025. Ai u lind dhe u rrit në Tiranë në një familje ushtarake, duke u formuar në një ambient ku disiplinë dhe patriotizëm ishin vlera themelore. 25 vjet më parë, së bashku me familjen e tij, ai emigroi në Shtetet e Bashkuara për të ndjekur ëndrrën amerikane. Edukimi i tij filloi në Shqipëri dhe vazhdoi në Shtetet e Bashkuara, duke kontribuar në ndërtimin e një karriere të shquar në Marinën Amerikane.  Një potencial i rrallë shqiptar, një simbol  trimërie dhe lavdie që udhëheq një mision të madh!  Ky rrëfim suksesi na frymëzon dhe na lë pa fjalë—një dëshmi e pastër i formimit disiplines e  përkushtimit serios.   Komandant Alban Dervishi – Një Shqiptar në Majat e Marinës Amerikane Një histori e jashtëzakonshme suksesi që mishëron ëndrrën amerikane vjen nga Ambasada Amerikane në Tiranë.  Shqiptaro-amerikani Komandant Alban Dervishi, një strateg dhe lider vizionar, do të marrë komandën e anijes luftarake USS Pearl Harbor në qershor të vitit 2025.  Kjo arritje shënon jo vetëm një moment triumfi personal për Dervishin, por edhe një moment krenarie për gjithë kombin shqiptar. Dervishi ka shpalosur një nivel të jashtëzakonshëm inteligjence, përkushtimi dhe profesionalizmi që e kanë katapultuar drejt elitës së Marinës Amerikane.  Ai ka demonstruar jo vetëm aftësi të rralla strategjike dhe menaxheriale, por edhe një lidership frymëzues, duke u bërë një model për të rinjtë shqiptarë kudo në botë. Dervishi emigroi në Shtetet e Bashkuara 25 vjet më parë, duke e nisur rrugëtimin e tij me pasion dhe këmbëngulje. Sot, ai ngjitet në majat e hierarkisë ushtarake amerikane, duke treguar se me punë, disiplinë dhe vizion të qartë, asnjë ëndërr nuk është e paarritshme. Në një mesazh të publikuar nga Ambasada Amerikane, Komandant Alban Dervishi shpreh emocionet e tij për këtë moment historik: “Përshëndetje, jam Alban Dervishi, lindur e rritur në Tiranë. 'Çun Petronini' në shkollë të mesme. Isha vetëm 16 vjeç kur mbërrita në New York. Ndihem jashtëzakonisht krenar që këtë qershor do të marr komandën e USS Pearl Harbor.  Kam punuar gjithë jetën për këtë moment dhe është një nder i madh për mua.  Ne si oficerë kushtojmë vite të tëra për të arritur këtë nivel dhe më jepet një mundësi e mrekullueshme për të shërbyer.” Nancy VanHorn, e ngarkuara me punë në Ambasadën Amerikane në Tiranë, ka mirëpritur Komandantin Dervishi për ta uruar për këtë sukses historik.  Në postimin e saj në rrjetet sociale, Ambasada Amerikane ka theksuar rëndësinë e këtij momenti si një dëshmi e fuqisë së partneritetit mes dy vendeve dhe kontributit të shqiptarëve në forcat e armatosura amerikane. Ky është një moment lavdie për komunitetin shqiptar në SHBA dhe për të gjithë kombin shqiptar.  Alban Dervishi nuk është vetëm një emër në listën e oficerëve të Marinës Amerikane, ai është një simbol i talentit, përkushtimit dhe integritetit shqiptar në arenën ndërkombëtare.  Biografi me detaje te publikuara.Komandant Alban “Al” Dervishi Komandanti Alban “Al” Dervishi është me origjinë nga Tirana, Shqipëri, i cili ka emigruar në Queens, NY për ëndrrën amerikane.   Pas shkollës së mesme ai u regjistrua në vitin 2001, dhe mori një komision në vitin 2009 përmes Shkollës Kandidate të Oficerëve.  Ai kreu universitetin dhe fitoi një Master në Marrëdhënie Ndërkombëtare me një subspecialitet në Studimet Rajonale Evropiane dhe Aleancën e NATO-s nga Universiteti Webster në bashkëpunim me Komandën e Ushtrisë dhe Kolegjin e Shtabit të Përgjithshëm. Detyrat operative përfshijnë dislokimet në bord USS BATAAN (LHD-5) në mbështetje të Operacioneve ENDURING FREEDOM dhe IRAQI FREEDOM 2001-2004;  Në bord USS CARTER HALL (LSD-50) mbështet Operacionin UNIFIED RESPONSE dhe operacionet në zonën e operacioneve të Flotës së 5-të 2009-2012;  Operacione mbështetëse në bord USS ASHLAND (LSD-48) në zonën e operacioneve të Flotës së 7-të 2016-2018;  Në bord USS MOUNT WHITNEY (LCC-20) në mbështetje të stërvitjeve të shumta të NATO-s, Flotës së Dytë të SHBA dhe Flotës së 6-të të SHBA në Detin Baltik, Detin e Zi dhe Detin Mesdhe 2018-2020. Ai shërbeu si Zëvendës Drejtor Watchfloor i Qendrës së Komandës së Flotës së Gjashtë;   Ai fitoi patch-in e një instruktori të taktikave të luftës amfibe dhe shërbeu si N4 i SQUADRON TETË AMPIBIOUS.  Fleksibil brenda stafit në vitin 2021 ai gjithashtu mori pozicionin  si Zyrtar Ekzekutiv i USS MESA VERDE (LPD-19);  ai përfundoi turneun e tij të përbashkët të NATO-s si Oficer Operacioni i Komandës së Komponentit Detar Italian në mbështetje të operacioneve të shumta shumëkombëshe TRI-CARRIER. Çmimet ushtarake të Komandant Dervishit përfshijnë Medaljen e Shërbimit të Merituar të Mbrojtjes, Medaljen e Lavdërimit të Trupave Detare dhe Detare (5) dhe Medaljen e Arritjeve të Marinës dhe Trupave Detare (3) dhe lavdërime të ndryshme të njësive dhe çmimeve Ai është një model i gjallë i suksesit të arritur me sakrificë, punë dhe vizion të qartë, nuk  është vetëm një arritje profesionale, por edhe një dëshmi e vlerave të larta të familjes dhe origjinës së tij. Një bir i Shqipërisë, një lider i admiruar, një njeri që shkëlqen në një prej ushtrive më të fuqishme të botës. Përgatiti:Liliana Pere.

Në skenën madhështore të Staatsoper Hamburg, Ermonela Jaho solli një Maria Stuarda magjepsëse dhe të paharrueshme Me një zë që jehon, dhe një interpretim që vlonte nga pasioni, ajo e shndërroi rolin e mbretëreshës së dënuar në një përvojë drithëruese. Nga përplasja e zjarrtë me Elisabetën deri te lamtumira e saj prekëse, Jaho sundoi skenën me një intensitet të papërshkrueshëm, duke lënë publikun pa frymë dhe kritikët në admirim të plotë. Një triumf muzikor dhe teatror që do të mbetet gjatë në kujtesën e artdashësve. Opera Shtetërore e Hamburgut ka sjellë një sukses të jashtëzakonshëm me produksionin e saj të ri të "Maria Stuarda" nga Donizetti, një vepër që më në fund ka gjetur skenën e saj në këtë qytet. Me një premierë që tronditi publikun më 16 mars 2025, kjo shfaqje është një dëshmi e mjeshtërisë së lartë artistike dhe emocionale që mund të arrijë opera. Në qendër të këtij triumfi qëndron interpretimi i jashtëzakonshëm i Ermonela Jahos në rolin e Marias. Debutimi i saj në këtë rol ishte një moment magjepsës, ku ajo shpalosi një mjeshtëri të rrallë të bel kantos. Zëri i saj i ngrohtë dhe i pasur me nuanca u ngjit me shkëlqim të rrallë në regjistrat e lartë, duke sjellë fraza të holla dhe të rafinuara. Performanca e saj skenike ishte po aq mbresëlënëse, me kulmin në përballjen e zjarrtë me Elisabettën, ku ajo e çoi interpretimin në skaje dramatike të një intensiteti të rrallë. Akti i fundit, i mbushur me emocion të thellë dhe një ndjeshmëri prekëse, la publikun pa frymë. Në krah të saj, Barno Ismatullaeva dha një portret të paharrueshëm të Elisabettës. Me një zë të fortë, të errët dhe imponues, ajo mishëroi autoritetin absolut të monarkes. Kontrasti i saj me Jahon solli një tension dramatik që elektrizoi skenën, duke bërë përballjen e tyre një nga momentet më të fuqishme të natës. Tenori Long Long, në rolin e Leicesterit, shkëlqeu me një interpretim plot energji dhe pasion, duke e pajisur personazhin me një ndjenjë bindëse të brendshme. Ndërkohë, Alexander Roslavets dhe Gezim Myshketa sollën interpretim të fortë dhe të besueshëm në rolet e Talbot dhe Cecil, duke përforcuar fuqinë dramatike të shfaqjes. Dirigjenti Antonino Fogliani drejtoi Philharmonisches Staatsorchester Hamburg me një ndjeshmëri të shkëlqyer, duke krijuar një balancë të përsosur mes delikatesës lirike dhe tensionit dramatik. Orkestra shpalosi një interpretim të jashtëzakonshëm, duke mbështetur vokalizmin me një ndjeshmëri të hollë dhe dinamizëm të fortë. Regjia e Karin Beier solli një interpretim të thellë dhe simbolik të operës, duke eksploruar konceptin mesjetar të "dy trupave të mbretit". Duke përdorur dyshime të personazheve kryesore për të shfaqur ndarjen e brendshme të tyre, inskenimi i saj solli një qasje vizualisht të fuqishme dhe emocionalisht goditëse. Skenografia e Amber Vandenhoeck, me hapësirat e saj monumentale dhe përdorimin inteligjent të dritës dhe simbolikës, krijoi një atmosferë shtypëse dhe madhështore njëkohësisht. Kulmi dramatik erdhi në fund, kur Maria, me kokën e rruar, zbulon një fustan të kuq identik me atë të Elisabettës, duke simbolizuar një akt sfide apo ndoshta një pajtim tragjik me fatin e saj. Ky moment, i përforcuar nga një skenografi poetike dhe e fuqishme, i dha operës një fund që do të mbetet gjatë në kujtesën e spektatorëve. Ky produksion i "Maria Stuarda" është një arritje e jashtëzakonshme, që jo vetëm sjell një vepër të paharrueshme në skenën e Hamburgut, por gjithashtu e ngre artin operistik në lartësi të reja, duke lënë një trashëgimi të denjë për artin e kulturen. Pergatiti: Liliana Pere.

Lola Gjoka ishte një simfoni e gjallë, një pentagram mbi të cilin u shkruan tingujt e artit shqiptar. Lindur në Sevastopol si një filiz i rrallë në kopshtin e kulturës, ajo u rrit mes rrënjëve të thella të një familjeje që i dha muzikës jo vetëm shpirtin, por edhe historinë e saj. Si një ylber që shtrihet mes dy brigjeve të artit dhe traditës, ajo u kthye në Shqipëri për të ndezur skenat me talentin e saj të rrallë. Në auditorët e Athinës, ku çdo tingull ishte një fener i ndezur për të ardhmen, ajo formoi duart që më vonë do të përqafonin pianistët e ardhshëm të Shqipërisë. Çdo prekje mbi tastierë ishte s emocionet shndërroheshin në tinguj dhe tingujt në histori. Ajo nuk ishte thjesht një pianiste, por një rrëfimtare që i dha muzikës shqiptare një alfabet të ri. Si një Diell që ndriçon qiellin e Filarmonisë Shqiptare, Lola Gjoka punoi pa u lodhur për të sjellë në skenë vepra të mëdha, duke i dhënë muzikës shqiptare një frymëmarrje ndërkombëtare. Ajo qëndronte në piano si një statujë antike, ndërsa gishtërinjtë e saj krijonin epope tingujsh që magjepsnin zemrat e dëgjuesve. Bashkëpunimi me zëra legjendarë si Tefta Tashko-Koço e Marie Kraja ishte si një udhëtim në një mitologji të re shqiptare, ku çdo këngë e sjellë në jetë ishte një testament i shpirtit kombëtar. Vlerësimet e saj, nga “Artiste e Merituar” deri tek “Artiste e Popullit”, ishin si medalje të farkëtuara në pentagramin e kohës. Ajo nuk u ndal asnjëherë, duke përkthyer operat e para në shqip dhe duke përçuar pasurinë kulturore nga një brez në tjetrin. Ajoo la pas një trashëgimi që nuk do të vyshket kurrë. Në tingujt e saj, në duart që udhëhoqën breza muzikantësh, në pasionin që u bë frymëzim për të ardhmen, Lola Gjoka mbetet një testament i gjallë i artit shqiptar – një monument kulture. Lola Gjoka – Biografi e Detajuar Lindja dhe Familja Lola Gjoka lindi më 22 maj 1910 në Sevastopol të Rusisë, në një familje emigrantësh shqiptarë me origjinë nga Bulgareci i Korçës. Familja e saj ishte e lidhur ngushtë me kulturën dhe atdhetarinë, gjë që ndikoi në formimin e saj artistik dhe profesional. Arsimi Lola Gjoka kreu shkollën e përgjithshme në qytetin e lindjes, Sevastopol, ku studioi piano dhe vallëzim në klasën e profesoreshës Karallova. Pas rikthimit në Shqipëri në vitin 1932, ajo vazhdoi rrugëtimin e saj muzikor dhe përfundoi studimet e larta si pianiste koncertiste në Athinë, duke diplomuar me pikët më të larta. Karriera dhe Eksperienca Profesionale Në vitin 1932, sapo u kthye në Korçë, debutoi në koncertin e parë profesionist së bashku me Jorgjia Trujan, Thoma Bezhanin dhe Llambi Turtullin, në kinema "Mazhestik" të Korçës. Në vitet 1933-1934, ajo realizoi një sërë koncertesh si soliste dhe koncertmaestre, duke shoqëruar këngëtarë të mëdhenj shqiptarë si Tefta Tashko Koço, Kristaq Antoniu, Marie Kraja, Kristo Koço dhe Mihal Ciko. Në vitin 1933, u vlerësua me fletë nderi në një konkurs pianistik në Vjenë të Austrisë, ku u shqua për talentin e saj. Po atë vit, u emërua nga Hilë Mosi si mësuese e pianos dhe e valles në Institutin Femëror “Nëna Mbretëreshë” në Tiranë. Në vitin 1938, së bashku me Tefta Tashko Koçon, Jorgjie Trujën dhe Marie Krajën, përfaqësoi Shqipërinë në Panairin e Firences. Pas Luftës së Dytë Botërore, Lola Gjoka vazhdoi aktivitetin e saj muzikor në Shqipëri. Ajo ishte ndër të parat mësuese të pianos në shkollën e parë muzikore shqiptare, Liceun Artistik. Në vitin 1953, u emërua koncertmaestre e grupit lirik në Filarmoninë Shqiptare të sapokrijuar, duke ndihmuar në vënien në skenë të veprave të rëndësishme botërore. Me hapjen e Teatrit të Operës, luajti një rol kyç në ndërtimin e repertorit operistik të kohës. Në vitin 1962, pas hapjes së Konservatorit të Tiranës, u emërua pedagoge e pianos dhe koncertmaestre në klasat e specialitetit të kantos. Gjatë kësaj periudhe, ajo vazhdoi të merrte pjesë në aktivitete koncertore brenda dhe jashtë Shqipërisë, duke performuar në Rusi, Kinë, Hungari, Kubë dhe vende të tjera. Bashkëpunëtorët Kryesorë Gjatë karrierës së saj, Lola Gjoka bashkëpunoi me disa nga artistët më të njohur shqiptarë dhe ndërkombëtarë, duke përfshirë: Tefta Tashko Koço Kristaq Antoniu Marie Kraja Mihal Ciko Jorgjie Truja Llambi Turtulli Veprat dhe Kontributet Kryesore Lola Gjoka dha një kontribut të madh në përpunimin e këngës popullore shqiptare dhe në promovimin e muzikës vokale. Ajo ka ndihmuar në përkthimin dhe përshtatjen e dy operave të para të përkthyera në shqip: "Rusalka" "Ivani Susanjin" Një nga veprat më të rëndësishme të saj është Suita për piano dhe orkestër harqesh, e cila u interpretua gjatë "Koncerteve të Majit" në vitin 1978. Veprat që ka luajtur në piano Gjatë karrierës së saj, Lola Gjoka ka interpretuar një sërë veprash të rëndësishme pianistikore, duke përfshirë: Vepra nga Ludwig van Beethoven Nocturnet dhe Etudët e Frédéric Chopin "Clair de Lune" – Claude Debussy Vepra nga Franz Liszt Sonatat e Wolfgang Amadeus Mozart "Rhapsody in Blue" – George Gershwin Pjesë nga kompozitorë shqiptarë si Çesk Zadeja dhe Tonin Harapi Tituj dhe Vlerësime Lola Gjoka u nderua me disa nga titujt më të lartë shtetërorë për kontributin e saj të çmuar në kulturën dhe muzikën shqiptare: “Artiste e Merituar” (1966) për meritat si artiste dhe veprimtare artistike “Artiste e Popullit” (1978) për veprimtarinë e saj të shquar si pedagoge, pianiste dhe përpunuese e këngës popullore Trashëgimia dhe Rëndësia në Muzikën Shqiptare Lola Gjoka mbetet një nga figurat më të rëndësishme dhe shumëdimensionale të muzikës shqiptare. Ajo ndihmoi në themelimin dhe konsolidimin e institucioneve të para artistike në vend dhe formoi breza të tërë artistësh të rinj. Pasuria dhe dashuria e saj për muzikën vokale dhe për këngën popullore shqiptare ushqyen shpirtin e saj krijues dhe ndihmuan në pasurimin e trashëgimisë kulturore shqiptare. Përfundim Me një karrierë që përfshin disa dekada dhe një ndikim të madh në skenën muzikore shqiptare, Lola Gjoka vazhdon të mbetet një figurë frymëzuese për brezat e ardhshëm të artistëve. Ajo jo vetëm që shkëlqeu si pianiste dhe pedagoge, por gjithashtu kontribuoi në ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës shqiptare përmes muzikës dhe përkthimeve operistike. Pergatiti:Liliana Pere.

Në skenën e artit shqiptar, emri i Zoica Haxhos ndriçon si një yll që nuk shuhet. Me një formim te shkelqyer, me talent te rralle, hapa të lehtë si puhiza dhe me shpirtin e flaktë të një artisteje të lindur, ajo e bëri baletin jo vetëm një formë arti, por një poezi të gjallë, ku çdo lëvizje ishte një varg i pashkruar. Si një zog i lirë mbi skenë, ajo fluturoi mes roleve që i dhanë jetë dhe frymë, duke u bërë një simbol i elegancës dhe përkushtimit të pakufi. Përmes vallëzimit të saj, ajo i dha muzikës një trup dhe shpirt, duke mbetur përjetësisht një ikonë e pashlyeshme në historinë e kulturës shqiptare. Zoica Haxho (28 mars 1933 – 1 dhjetor 2024) ishte një balerinë dhe pedagoge e njohur shqiptare, një nga figurat më të shquara të baletit shqiptar. Ajo njihet si një nga pionieret më të rëndësishme të këtij arti në Shqipëri, duke kontribuar jo vetëm si interpretuese e jashtëzakonshme, por edhe si edukatore, e cila formoi brezat e rinj të artistëve dhe balerinëve. Jeta dhe Arsimimi Zoica Haxho lindi më 28 mars 1933 dhe që në fëmijëri tregoi një pasion të thellë për kërcimin. Dashuria e saj për baletin e çoi drejt një rrugëtimi të gjatë dhe plot përkushtim. Gjatë viteve 1950, ajo studioi në Bashkimin Sovjetik, ku u përgatit në baletin klasik në disa nga akademitë më prestigjioze të asaj kohe. Pas përfundimit të studimeve, ajo u kthye në Shqipëri, ku iu bashkua Trupës së Baletit të Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit (TKOB), duke nisur një karrierë që do të zgjaste më shumë se 30 vjet. Karriera Artistike Zoica Haxho debutoi në skenën shqiptare më 1957, kur interpretimi i saj në rolin e Lizës në baletin "Kujdesi i kotë" shënoi fillimin e një karriere brilante. Pasi u bë balerina kryesore e Teatrit të Operës dhe Baletit, ajo performoi në shumë role të rëndësishme, disa prej të cilave janë të njohura dhe të paharrueshme, si: Lola në baletin Lola Hajria në baletin Halili dhe Hajria Delina në baletin Delina Cuca në baletin Cuca e maleve Franceska në baletin Franceska da Rimini Nica dhe Rina, dy karaktere të tjera të rëndësishme në repertorin shqiptar. Interpretimet e saj ishin të jashtëzakonshme për elegancën, aftësinë për të shprehur emocione të thella dhe përkujtimin e personazheve që krijonte përmes gjuhës së trupit. Publiku e vlerësonte për artistikën dhe gracinë që shpërndante në çdo lëvizje. Kontributi në Arsimin dhe Trashëgimia Përveç karrierës së saj të suksesshme skenike, Zoica Haxho ishte një nga themelueset e Shkollës së Baletit në Shqipëri. Si pedagoge, ajo luajti një rol kyç në zhvillimin e baletit shqiptar dhe në trajnimin e balerinëve të rinj. Brezat e nxënësve të saj vazhduan të ruajnë dhe përçojnë pasionin dhe trashëgiminë artistike që ajo la pas. Ajo u nderua me disa çmime të larta kombëtare, përfshirë titullin "Heroinë e Punës" dhe disa çmime të Republikës. Këto shpërblime nderonin jo vetëm aftësitë e saj artistike, por edhe përkushtimin e saj të jashtëzakonshëm ndaj baletit dhe artit shqiptar. Vdekja dhe Trashëgimia Zoica Haxho u nda nga jeta më 1 dhjetor 2024, në moshën 91-vjeçare. Pas vdekjes, ajo la një trashëgimi të pasur artistike, duke u kujtuar si një ikonë e baletit shqiptar dhe një shenjë frymëzuese për brezat e ardhshëm të balerinëve dhe artistëve. Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit, së bashku me Shkollën e Baletit, e nderuan atë për kontributin e saj të jashtëzakonshëm në artin shqiptar, duke e mbajtur në kujtesë si një figurë që ndihmoi në ngritjen dhe zhvillimin e baletit shqiptar. Pergatiti.Li liana Pere

Çmimi i "Gruas së Guximshme" I jepet Znj.Dr.Feride Rushit, nga Departamenti Amerikan I Shtetit, nga vetë znj. Melania Trump Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT) njofton se sot, Drejtoreshës së QKRMT-së Znj. Feride Rushiti i është ndarë çmimi Ndërkombëtar për Gratë e Guximshme në vende të ndryshme të botës. Ky Çmim ndahet nga Departamenti Amerikan i Shtetit, për gratë të cilat kanë dëshmuar lidership dhe guxim të jashtëzakonshëm në avokimin për paqe, drejtësi, të drejtat e njeriut, barazinë gjinore dhe fuqizimin e grave. Zonja e parë e SHBA-së Melania Trump, i ndau Znj. Rushiti këtë çmim në shenjë të përkushtimit, kontributit dhe arritjeve të saj në këto fusha. Me këtë çmim janë nderuar dhjetë gra nga e gjithë bota. Me këtë çmim janë nderuar dhjetë gra nga mbarë bota. Me pranimin e këtij çmimi në Washington DC Znj. Rushiti do të ndjekë Programin Ndërkombëtar për Lidership, në kuadër të të cilit do të vizitojë shtete të ndryshme në SHBA dhe do të ketë takime me organizata dhe biznese të ndryshme, me qëllim të vendosjes së bashkëpunimit në zhvillimin e politikave dhe strategjive për fuqizimin e rolit të gruas në SHBA dhe jashtë saj. ✨️✨️✨️✨️✨️✨️✨️✨️✨️ Feride Rushiti është një simbol i guximit dhe përkushtimit, një grua që ka sakrifikuar dhe ka luftuar për të drejtat e njeriut dhe fuqizimin e grave, duke lënë një ndikim të jashtëzakonshëm. Çmimi Ndërkombëtar për Gratë e Guximshme, që i është ndarë nga Departamenti Amerikan i Shtetit, është një nder i merituar për kontributin e saj të paçmuar në promovimin e paqes, drejtësisë dhe barazisë gjinore. Ky çmim, i dhënë nga Zonja e Parë e SHBA-së, Melania Trump, është një vlerësim për mundin dhe pasionin e saj në mbrojtjen e të drejtave të njeriut, dhe për vizionin e saj për një botë më të drejtë dhe të barabartë. Me pranimin e këtij çmimi, Znj. Rushiti do të vazhdojë të udhëheqë dhe të frymëzojë gra e burra në mbarë botën, duke kontribuar në krijimin e politikave dhe strategjive që fuqizojnë rolin e gruas dhe përparojnë drejt një të ardhmeje më të ndritshme për të gjithë. Dr. Feride Rushitit mori çmimin Guaja e vitit-Yll Prestigji . Krenari e ligjshme për te gjithë shqiptarinë. Pergatiti:Liliana Pere.

Është vërtet e gëzueshme të dëgjojmë se Papa Françesku po shërohet dhe është në gjendje të mirë. Pas një periudhe të gjatë shtrimi në spital për shkak të pneumonisë bilaterale, ai u shfaq në ballkonin e spitalit më 23 mars 2025 për të përshëndetur besimtarët. Mjekët theksuan se gjendja e tij ishte përmirësuar, por ai ende kishte nevojë për kohë për t'u rikuperuar plotësisht. Papa Françesku u shfaq në ballkonin e Zyrës së Shtypit të Vatikanit për të përshëndetur besimtarët që kishin ardhur për të marrë pjesë në lutjen e Engjëllit të Tënzot. Edhe pse kishte nevojë për pushim, ai deshi të ishte pranë popullit të tij dhe të falenderonte për lutjet dhe mbështetjen gjatë kohës së sëmundjes. Papa Françesku u shtrua në spitalin Gemelli të Romës më 14 shkurt 2025 për shkak të një pneumonie të dyanshme. Pas një periudhe rikuperimi, ai doli nga spitali më 23 mars 2025, pas lutjes së Engjëllit të Tënzot në mesditë. Mjekët theksuan se Papa do të duhet të pushojë për të paktën dy muaj, duke shmangur takimet me grupe dhe sforcime fizike. Gjendja e tij shëndetësore është përmirësuar, por ai ende ka nevojë për kohë për t'u rikuperuar plotësisht. Përgatiti: Liliana Pere

Vëndet më te lumtura në botë. Në bazë të Raportit Botëror të Lumturisë, vendet më të lumtura në botë janë kryesisht vendet nordike dhe të tjera me nivele të larta të mbështetjes sociale, të ardhurave, shëndetit, lirisë personale, bujarisë dhe korrupsionit të ulët. Për shembull, Finlanda ka mbajtur pozitën e parë për të gjashtin vit radhazi, e ndjekur nga Danimarka, Islanda, Izraeli dhe Holanda. Në kontekstin rajonal, raportet tregojnë se Kosova renditet në pozitën e 29-të ndër vendet globale, duke qenë më e lumtur në krahasim me disa vende të tjera ballkanike si Serbia (vendin 37-të) dhe Bonja e Hercegovina (vendin 65-të). Shqipëria, nga ana tjetër, ka renditje më të ulëta – shpesh mes vendeve 83 deri në 87, në varësi të kategorive mosore. Këto renditje bazohet në vlerësime që përfshijnë faktorë të tilla si: Mbështetja sociale: Sistemet e sigurimit social dhe ndjenja e komunitetit. Të ardhurat dhe shëndeti: Nivelin e të ardhurave dhe shëndetit publik. Liria personale: Mundësia për të marrë vendime jetësore. Bujaria dhe korrupsioni i ulët: Një ambient ku individët ndihen të mbështetur dhe të sigurt. Kështu, ndërsa vendet si Finlanda dhe Danimarka vazhdojnë të kenë renditje të larta globale, rajonet e Ballkanit po përjetojnë sfida të ndryshme në këtë drejtim. Në përmbledhje, me të lumturat globale në krye të listave janë vendet nordike, ndërsa në rajon Kosova zë pozitën më të lartë ndër vendet ballkanike, ndërsa Shqipëria vazhdon të ketë hapësirë për përmirësim në këtë fushë.

Claude Monet, një nga figurat më të shquara të impresionizmit, ishte një artist që jetoi për të kapur "momentin" dhe për të pasqyruar bukurinë efemere të natyrës. Pikturat e tij nuk janë thjesht imazhe të natyrës, por janë përpjekje për të përjetësuar atmosferën, dritën dhe ngjyrat që përcjellin një ndjesi të thellë, duke e çuar shikuesin përtej asaj që shihet me sy të zakonshëm. Duke përdorur një teknikë të veçantë të mbushur me ngjyra të ndritshme dhe brushë të shpejtë, Monet sfidoi rregullat tradicionale të pikturës, duke shfaqur një botë të ndjeshme dhe të ndryshueshme. Ai nuk pikturonte vetëm peizazhe, por krijoi një botë ku drita dhe hije bashkëpunonin për të krijuar kompozita të pasura që flasin për të gjitha ndryshimet që ndodhin në natyrë në çdo moment të ditës. Me veprat e tij të paharrueshme, si "Impression, Sunrise" dhe ciklin e "Water Lilies", Monet është bërë jo vetëm një simbol i impresionizmit, por një ndër mjeshtrit që solli një revolucion në perceptimin dhe përjetimin e artit. Claude Monet ishte një nga piktorët më të njohur dhe më të shquar të impresionizmit, një lëvizje artistike që e shpërtheu në Francë në mesin e shekullit të 19-të. Ai lindi më 14 nëntor 1840 në Paris, por u rrit në Le Havre, një qytet bregdetar. Babai i tij ishte një tregtar dhe ëndrrat e tij për të bërë një karrierë tjetër, më praktike, ishin më të theksuara, por Monet kishte një pasion të madh për artin që ai e ndjeki që nga fëmijëria. Në moshën 11-vjeçare ai filloi të studionte vizatimin dhe pastaj vazhdoi me studime më të thelluara në Paris. Monet u martua me Camille Doncieux në vitin 1870, dhe ata patën dy fëmijë, njëri prej të cilëve vdiq në moshë të vogël. Pas vdekjes së gruas së tij Camille, ai vazhdoi jetën e tij dhe në fund martohet me Alice Hoschedé, gruaja e një kolegu, të cilën e kishte njohur gjatë një periudhe të vështirë në jetën e tij, kur po kalonte një periudhë krize financiare. Në aspektin e artit, Monet është i njohur për një numër pikturash që kanë lënë një trashëgimi të madhe. Disa nga pikturat e tij më të famshme janë: 1. "Impression, Sunrise" (1872) – Ky është një nga veprat më të njohura të Monet-it dhe gjithashtu dha emrin për lëvizjen e impresionizmit. 2. "Water Lilies" (1896-1926) – Ky është një cikël i madh pikturash që pasqyron pikturimin e pellgjeve të ujit dhe lulëzimit të luleve të ujit në kopshtin e tij në Giverny. 3. "Woman with a Parasol" (1875) – Një imazh i gruas së tij Camille dhe djalit të tij Jean në një shëtitje, që shfaq përshtypjet e dritës dhe lëvizjes. 4. "Rouen Cathedral Series" (1892-1894) – Një seri pikturash që pasqyrojnë katedralen e Rouen në ndryshime dritash dhe kushte atmosferike. Monet pati një stil të veçantë të pikturës, duke përdorur ngjyra të ndritshme dhe duke shmangur detajet e sakta për të kapur ndjesitë dhe atmosferën e momentit, duke përdorur brushën e tij të shpejtë dhe të lëvizshme. Në jetën e tij, Monet vuajti shumë nga shëndeti dhe pasiguritë financiare, por gjithsesi arriti të bëhej një figurë e rëndësishme në artin modern. Ai vdiq më 5 dhjetor 1926 në Giverny, ku e kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij. Një nga veçoritë e tij më të rëndësishme ishte pasioni për natyrën dhe si ai e pasqyronte atë në veprat e tij, duke përfshirë shpesh kopshtin dhe përshkrimet e përditshme të jetës. Ky fokus në natyrë dhe ndryshimet e dritës është ai që e bën veprën e Monet të veçantë dhe të paçmuar në historinë e artit.

Një Ditë e Re – Sulltan Nevruzi, Festa e Ripërtëritjes Një dritë e artë lind mbi malet, duke u shtrirë mbi fushat dhe bahçet që zgjojnë erën e parë të pranverës. 22 Marsi – ekuinoksi pranveror – është një ditë e bekuar, ku nata dhe dita ndajnë qiellin në mënyrë të barabartë, duke shpallur ardhjen e një fillimi të ri. Natyra rizgjohet, gjethet çelin, lulet hapen me ngjyrat e tyre të ndritshme, dhe shpirti i njeriut gjen një freski të re. Në këtë ditë të veçantë, festohet Sulltan Nevruzi, një festë e shenjtë për bektashinjtë, por me rrënjë edhe më të thella në kulturat e lashta. Emri i saj vjen nga persishtja: "Nevruz", që do të thotë "ditë e re". Është dita e lindjes së Imam Aliut, një figurë e madhe në besimin islam, e lidhur ngushtë me urtësinë, drejtësinë dhe ndriçimin e shpirtit njerëzor. Historia dhe Kuptimi Sulltan Nevruzi është më shumë sesa një festë fetare; ai është një ditë uniteti, pajtimi dhe rilindjeje shpirtërore. Në doktrinën bektashiane, kjo ditë simbolizon dritën mbi errësirën, të mirën mbi të keqen, dhe besimin në përjetësinë e shpirtit njerëzor. Imam Aliu, si një figurë e ndritur e bektashizmit, shikohet si burimi i së vërtetës, ndërsa kjo ditë i kushtohet atij, duke u kremtuar me lutje, meditimi dhe vepra të mira. Por Nevruzi ka rrënjë të lashta edhe para islamit. Në qytetërimet e Mesopotamisë, Persisë dhe Anadollit, kjo ditë është festuar si dita kur bota rigjenerohet, kur natyra i kthehet jetës pas dimrit të gjatë. Edhe sot e kësaj dite, në shumë kultura kjo datë shënohet si një festë e pranverës, ku njerëzit dalin në natyrë, bëjnë lutje për një vit të begatë dhe e mbushin sofrën me ushqime të bekuara. Sofra e Sulltan Nevruzit Një festë nuk mund të kuptohet pa aromën e kuzhinës së saj. Sulltan Nevruzi sjell me vete një tryezë të pasur me shije tradicionale, të cilat simbolizojnë jetën, bollëkun dhe begatinë. Ashura – Një ëmbëlsirë e shenjtë, e përgatitur me grurë, sheqer, fruta të thata dhe erëza, e cila simbolizon unitetin dhe bujarinë. Hallva – Një ëmbëlsirë e bërë nga mielli, sheqeri dhe vaji, e cila shpesh gatuhet për të përkujtuar njerëzit e dashur dhe për të ndarë mirësinë. Mjalti dhe qumështi – Simbole të ëmbëlsisë dhe pastërtisë, që zakonisht serviren për të nisur ditën me bekim. Pite dhe byrekë – Përfaqësojnë bollëkun dhe gëzimin e tryezës familjare. Vezë të ngjyrosura – Ashtu si në shumë kultura të tjera pranverore, vezët simbolizojnë ripërtëritjen dhe lindjen e re. Një Ditë për të Festuar Bashkë Në Shqipëri dhe në botën shqiptare, kjo ditë është festuar me gëzim, duke u mbledhur familjet e miqtë, duke shkëmbyer urime e duke falur njëri-tjetrin. Besimtarët bektashinj i drejtohen teqesë për lutje e bekim, ndërsa të tjerët e shijojnë si një ditë feste pranverore, një ditë reflektimi dhe fillimi të ri. Ashtu si natyra rilind në këtë ditë të bekuar, ashtu edhe shpirti njerëzor merr një dritë të re – një kujtesë se çdo fillim është një mundësi për të qenë më të mirë, më të mençur dhe më të dashur ndaj njëri-tjetrit.

CLAUDE MONET SHETITJA Është një nga pikturat më të famshmet në botë, por shumë pak e dinë historinë prekëse dhe të jashtëzakonshme që fshihet pas saj. Është një grua, një grua si shumë të tjera në pamje, duke ecur mbi një lëndinë në një ditë që supozohet të jetë e bukur dhe me diell. Por shikimi i gruas është i mbuluar, sikur të mbante një sekret. Këtu, kjo grua, protagoniste e “Shëtitjes” së Monet-së, quhet Camille Doncieux. Ata u takuan për herë të parë në një bibliotekë. Ajo është një nuse e re, e fejuar me një anëtar të borgjezisë së lartë, ai është një piktor i rrëmujshëm. Nuk u lejohej të dashuroheshin, ndaj u arratisën së bashku dhe u martuan fshehurazi. Në dukje nuk kanë asgjë: as para, as pasuri, as një pozitë të respektuar. Familjet i mallkuan, miqtë e vjetër i përqeshën, por ata kishin njëri-tjetrin dhe kjo mjaftonte! Ishin vite “të pasura”, jo në gjëra, por në të qeshura, jo në nderime, por në dashuri. Sepse të jesh i pasur nuk do të thotë të kesh shumë, por të ndjesh shumë, dhe lumturia nuk matet me atë që zotëron, por me ata që do. Por pastaj një ditë Camille u sëmur. Monet filloi ta pikturonte atë me ngulm, sikur donte ta mbante imazhin e saj të ankoruar në telajo për të parandaluar vdekjen që ta bënte të vetën. Sa më shumë përkeqësohej sëmundja e Camille-it, aq më shumë figurat në pikturat e tij dukeshin sikur shpërbëheshin para syve, duke mos u burgosur më nga vijat e forta që përcaktojnë dhe kufizojnë gjithçka. Diçka thyen konturet, shpërbën vijat, shndërron lëndën në dritë dhe mishin në shpirt. Në fund, megjithatë, sëmundja ishte më e fortë: kanceri e mori Camille-n vetëm në moshën 32-vjeçare. Por ai vazhdoi ta pikturonte atë mes luleve dhe fijeve të barit, sepse trupi nuk harron dhe shpirti kujton. Dhe ishte pikërisht pas vdekjes së Camille-it që ai filloi të portretizonte zambakët e tij të famshëm. «Dhe do të di të përkëdhel lulet, sepse ti më mësove butësinë». Monet ka pikturuar mbi dyqind zambakë, duke parë të njëjtin pellg. Dëshmi se sa e bukur mund të jetë e njëjta gjë çdo ditë, kur e sheh me dashuri Claude Monet, Shëtitja, vaj në kanavacë, 1875.