Search Results

Matilda Makoçi, një yll i ndritur në ne historine e artit shqiptar, ka lindur në qytetin e Tiranës më 19 prill 1963. Ajo është një nga ato figura që ka ndriçuar skenën dhe ekranin shqiptar për dekada me radhë, duke i dhënë jetë roleve që i kanë mbetur të pashlyeshme në kujtesën e publikut. Shkolluar në Institutin e Lartë të Arteve, Matilda iu përkushtua me pasion artit të aktrimit dhe që nga vitet e hershme të karrierës, ajo shndërroi çdo rol që mori në një manifestim të thellë emocioni dhe pasioni. Në vitin 1985, pas mbarimit të studimeve, ajo iu bashkua Teatrit Kombëtar, ku u bë një emër i njohur dhe një figurë që përfaqësonte zemrën e artit shqiptar. Gjatë viteve të saj më të mira, Matilda interpretoi rolin e Bjankës në komedinë "Zbutja e Kryeneces" të Shekspirit dhe rolin e Xhuljetës në tragjedinë "Romeo e Xhuljeta", duke sjellë një interpretim të papërsëritshëm, që e bëri të dashur për çdo spektator. Në vitin 1986, përtej suksesit në teatër, ajo arriti kulmin e karrierës së saj në kinematografi, duke fituar Çmimin "Aleksandër Moisiu" për rolin e Marjetës në filmin "Hije që mbeten pas", një vepër që e vuri atë në radhët e aktorëve më të shquar të kohës. Ajo ishte një aktore që shkrinte çdo karakter me thellësinë e shpirtit të saj, duke ia dhënë botës një pasqyrë të pasur të jetës dhe emocioneve njerëzore. Por ashtu si yjet që ndriçojnë, edhe ajo kishte rrugëtimin e saj, plot kthesa . Në fund të viteve '80, jeta e saj personale do të merrte një tjetër drejtim, kur u martua me Edi Ramën dhe solli në jetë djalin Gregor. Megjithatë, pas një periudhe, ajo e përjetoi një ndarje që do ta çonte në një etapë tjetër të jetës, atë të emigracionit në Greqi, ku vazhdoi të kontribuonte në artin ndërkombëtar, duke luajtur në serialin grek "Mikeshat" në vitin 1993. Në vitin 1996, Matilda u kthye në Shqipëri, ku vazhdoi të kontribuonte në skenën e teatrit dhe filmit shqiptar. Në vitet që pasuan, ajo interpretoi në disa projekte të tjera, duke u bërë një emër i njohur dhe i dashur nga publiku. Për më shumë se 30 vjet, Matilda Makoçi ka qenë një yll që ka ndriçuar artin shqiptar, një aktore e talentuar dhe e dashur, që ka sjellë për publikun emocione dhe eksperienca që do të mbeten përherë të pashlyeshme në historinë e kulturës sonë. Matilda Makoci është një aktore e shquar dhe një figurë e dashur në botën e artit dhe teatrit shqiptar. Ajo ka arritur të shquhet për talentin e saj të jashtëzakonshëm dhe përkushtimin në çdo rol që ka marrë përsipër. I njohur për hijeshinë dhe elegancën e saj, Matilda ka një prani të fortë në çdo skenë dhe për çdo personazh që interpreton. Ajo është e njohur gjithashtu për pamjen e saj të bukur dhe natyrën e qetë.. Pjesë e rëndësishme e jetës së saj është pasioni për artin dhe angazhimi në teatrin shqiptar, duke e bërë atë një ikone të pasionuar për shfaqjet artistike dhe kulturën. Figura e saj është e përjetshme, e shprehur përmes pasionit për jetën, dashurisë për artin dhe elegancës që ajo përcjell kudo që shfaqet. Matilda Makoci do të mbetet gjithmonë një emër i nderuar në historinë e artit shqiptar. Disa prej roleve më të spikatura të saj përfshijnë: "Zonja e Këshillit të Lartë" - Një rol i paharrueshëm që e vendosi Matildën në qendër të vëmendjes. Ajo e interpretoi një grua të fuqishme dhe me ndikim, e cila luftonte për të drejtat e saj dhe të tjerëve, duke shfaqur një fuqizim të jashtëzakonshëm të personazhit të saj. "Shpresa" - Ky rol e shndërroi Matildën në një aktore të njohur për intensitetin dhe thellësinë e interpretimit të saj. Ajo luajti një grua që kalon një periudhë të vështirë, përmes dhimbjes dhe lutjeve për një jetë më të mirë. Ajo arriti të përcjellë ndjenjën e shpresës dhe forcës përmes shprehjeve të saj. "Një jetë më shumë" - Ky ishte një rol ku Matilda e interpretoi një grua të pasigurt dhe të brishtë, por që kalon një transformim të madh emocional. Ndihmoi të shpaloseshin më shumë dimensionet e një karakteri që lufton për të gjetur forcën dhe guximin brenda vetes. "Në krahët e erës" - Një tjetër rol ku Matilda bëri një performancë të mrekullueshme si një grua që ballafaqohej me pasiguri dhe luhatje, por që arrin të kapërcejë sfidat dhe të gjejë dashurinë dhe paqen brenda vetes. Në secilin prej këtyre roleve, Matilda Makoci tregoi një gamë të gjerë emocionesh dhe aftësie për të përshkruar me ndjeshmëri dhe thellësi çdo personazh, duke e bërë atë një nga aktoret më të dashura dhe të respektuara të teatrit dhe kinemasë shqiptare. Matilda Makoçi She was born in the capital of Albania, Tirana , on April 19 , 1963. She graduated from the Higher Institute of Arts in 1985 , majoring in acting. After completing her studies, she was appointed as an actress at the National Theater. During her theatrical career, she played in Shakespeare's comedy, The Taming of the Shrew , in the role of Bianca, and in the tragedy Romeo and Juliet , in the role of Juliet. In 1986, she also presented the Kur Vjen Pranvera Festival on RTSH. In 1986, Matilda Makoçi was honored with the “Aleksandër Moisiu” Award for her performance in the role of Marjeta in the film "Hijë qe sëmënë pas". In the late 1980s, she married Edi Rama , and gave birth to a son, Gregor. She divorced him in 1991 . In 1991, he and his family emigrated to Greece. While living in Athens , he acted in the Greek serial film, Mikeshat ( I Filenadhes ) in 1993. In 1996 , he returned to Albania and now lives alone in Tirana. Filmography Oi Filenades - Friends (1993) small role, in a Greek film The Ballad of Kurbin - (1990) - Gurgen's Wife Hope - (1988) Shadows That Remain Behind - (1985) - Marjeta Kodra Not to be silent - (1985) Passionate - (1983) On the Border of Two Legends - (1981)

Mimika Luca, një emër që rezonon thellë në historinë e artit shqiptar, lindi më 24 dhjetor 1937 në Gjirokastër. Fëmijëria e saj kaloi në një jetimore, ku ndoshta u formua dashuria e saj për artin. Në vitin 1951, ajo nisi karrierën si balerinë në Teatrin e Operas dhe Baletit të Shqipërisë, ku shfaqte elegancën dhe pasionin e saj për artin e vallëzimit. Por, pas njëmbëdhjetë vitesh, në vitin 1962, ajo u bashkua me Teatrin Popullor si aktore, ku do të krijonte një galeri të pasur personazhesh që do të mbeteshin të paharruara në memorien kolektive. Gjatë karrierës së saj , duke u shquar për thellësinë dhe natyrshmërinë e performancave të saj. Një nga krijimet e saj më të shquara është drama "Drita", e shkruar nga vetë ajo, e cila u shfaq në Teatrin Popullor dhe u vlerësua për mesazhet e saj të fuqishme dhe interpretimin e jashtëzakonshëm të aktorëve. Po ashtu, roli i Lajës në dramën "Lulet e shegës" të Kolë Jakovës, të cilin e përsëriti në filmin "Kur hidheshin themelet", është një tjetër arritje e jashtëzakonshme e saj. Në këtë rol, ajo shfaqi një pasion dhe intensitet të papërshkrueshëm, duke lënë një ndikim të thellë te publiku. Përveç karrierës së saj teatrale, Mimika Luca ka luajtur në 12 filma artistikë, ku ka interpretuar role të ndryshme, shpesh si nënë apo edukatore, duke sjellë në ekran figura të ngrohta dhe të dashura për publikun. Një nga rolet e saj më të njohura është ai i nënës së Marigosë në filmin "Përrallë nga e kaluara", ku ajo shfaqi një ndjeshmëri dhe thellësi emocionale që e bënë këtë interpretim të paharrueshëm. Mimika Luca u nda nga jeta më 21 shkurt 2023 në Tiranë, në moshën 85-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pasur artistike që do të kujtohet dhe vlerësohet për shumë vite. Ajo ishte e martuar me aktorin Ndrek Luca, me të cilin ka një djalë, Gjergjin, i cili ka vazhduar traditën artistike të familjes. Mungesa e saj do të ndihet thellë në botën e artit shqiptar, por kontributi i saj do të mbetet gjithmonë një burim frymëzimi për brezat e ardhshëm. Profili i plote . Mimika Luca (24 dhjetor 1937 - 21 shkurt 2023) lindi në Gjirokastër. Ishte aktore e mirënjohur shqiptare. Interpretoi në skenën e Teatrit të Operas dhe Baletit, si balerinë, nga 1951 – 1962. Më 1962 pranohet aktore në Teatrin Popullor, ku ka interpretuar rreth 30 role në 15 vjet, si: Suzana, Luçia, Tjen Ny te “Muri i madh”, Dila te drama Cuca e maleve, Sonja, Nica te filmi Gjenerali i ushtrisë së vdekur, Laja te Kur hidheshin themelet, etj. Ka interpretuar edhe në 12 filma artistikë. U martua me aktorin e shquar Ndrekë Luca. Shkroi edhe disa drama, të cilat u vunë në Teatrin Popullor, më e njohura “Drita”, etj. Në vitin 1977 kalon pedagoge në Institutin e Lartë të Arteve, dega dramë. Filmografia Viktimat e Tivarit (1996) Treni niset më shtatë pa pesë - (1988) ....Nëna e Etlevës Botë e padukshme - (1987)..................Leni, bashkëshortja e Iliazit Përrallë nga e kaluara - (1987)............Nëna e Marigosë Rrethimi i vogël - (1986)..................Shega Të shoh në sy (Film TV)(1985)..............Nëna e Gjergjit Shi në plazh - (1984) .....................Nëna e Alberit Taulanti kërkon një motër - (1984).........Edukatorja Nxënësit e klasës sime (1984)..............Drejtoresha e shkollës Zambakët e Bardhë - (1983).................Drita, sekretare partie Në shtëpinë tonë - (1979)..................Nëna e Anës Kur hidheshin themelet - (1978) (TV).......Laja Kryengritje në pallat - (1972)

Gjergj Fishta u lind në Fishtë të Zadrimës më 23 tetor 1871. Kur ishte 6 vjeç, zgjuarsia e tij i bie në sy famullitarit të fshatit, i cili e dërgoi në Seminarin Françeskan të Shkodrës. Më 1880, kur hapet seminari në Troshan, ai vijon mësimet në këtë shkollë. Këtu ai shfaqi trillin poetik. Më 1886 dërgohet për studime në Bosnjë. Vitin e parë e kaloi në Guçjagorë, afër Travanikut. Mësimet filozofike i mori në kuvendin e Sutidkës, ndërsa ato teologjike në kuvendin e Livnos. Të kësaj kohe janë edhe “Ushtrimet e para poetike”. Më 1893 i kreu studimet shkëlqyeshëm. Gjergj Fishta ishte i pari shkrimtar shqiptar, i propozuar për çmim Nobel, prozator, poet, përkthyes; “Militant i letërsisë shqipe” – cilësuar nga Lasgush Poradeci dhe “Poet kombëtar i shqiptarëve” nga Eqrem Çabej. Poezinë e parë Gjergj Fishta e botoi në “Albania”, më 1899, me pseudonimin e popullit. Gjatë veprimtarisë së dendur botuese, e cila përveçse në librat, u publikua edhe në 15 gazeta e revista të kohës bren d a edhe jashtë vendit, veprimtaria e tij përfshin 40 vite të jetës, ku ai përdori 24 pseudonime. Si krijues Gjergj Fishta, në radhë të parë ishte poet. Përkushtimin më të madh e pati ndaj epikës. “Lahutës së Malësisë”, veprës së jetës, ai i kushtoi 40 vjet punë. Ndërsa, vepra tjetër epike “Moisi Golemi dhe Deli Cena” u botua jo plotësisht në shtypin periodik. Tonet e madhërishme heroike, burimësia e papërsëritshme e përfytyrimeve, shqiptarësia në dhënien e mjediseve, heronjve dhe rrethanave kanë bërë që Fishta si epik të quhej “Homer i Shqipërisë”. Në krijimet e tij shprehte dëshpërimin me gjendjen dhe me atë me të cilën përballej populli shqiptar. Njëra nga këto poezi të Gjergj Fishtës është “Nji gjamë disprimi”, të cilën ObserverKult ua sjell më poshtë: Mbaroi Malcija! Lekë ma sot nuk ka;Nuk ka ma burra, qi, me drrasë t’krahnoritMburojë me i ndêjë Shqypnis. Anmiku shkjáMbas sodit s’ka pse dron mâ prej Malcorit:Malcori asht thye; e, i dbuem ai me trathti,Pa Atme sot ka mbetë, pa plang, pa shpi! 2. N’shpi t’tij, po, djepat asht tu’i lkundun shkina;Arën e tij asht shkjau tu’e lavrue,E ushtari i Malit t’Zi ‘dhè, kualt stervinaPer ata Kryqa t’bekuem i ka pengue,Nen t’cillët pushojn, heu! Njata trima – rrféQi bindën shekllin tue luftue p’r Atdhé. 3. O natë e kobshme! Natë tri herë mizore,Natë e mnershme, si nata e fundit t’ferrit,Pse ti shtekun ia çile ushtris gjaksore,Qi, strukë nen t’zezen mblojë trathtare t’territ,Burrat e dheut do t’ xêtê n’gjumë pështetun,Porsi n’strofull luani xêhêt fjetun?!… 4. E ju, ‘dhè hyj t’shkelzyeshem, qi pre’EmpiritPërmallshem tue fërfllue me dritë t’kullueme,Porsi sy Zotit, vreni m’sharte t’nirit,Ju, edhe ketë kob e ketë dhuni t’shemtuemeE kini pa tu’ndodhë n’mjedis t’njerzimit,E me gjith kta nuk jeni shkimë mjerimit?… 5. Po a kjo asht e Drejta, qi n’ketë shekull fisetE popujt rregullon e i mban ndër caqe?Anmikut t’njimijë vjetve me i lshue visetSa herë t’perligjuna me luftë e gjaqe….Mallkue kjoftë hera, n’t’cillen shkjau pik’s’paritVuni kambën dhunuese m’tokë t’Shqyptarit, 6..E mallkue kjoftë Evropa! Até e vraftë Zoti,E e shoftë me fise, popuj e qytete;Edhè premtoftë qi, dersa t’endet moti,Kurr lufta mos iu daftë per tokë e dete;Selit e saja grimë me grimë u theshin;Me gjak t’popujvet t’vet sunduest iu ushqeshin. 7. Pse krahët pa dhimbë Shqypnis kshtu me ia thyeE prej Lirijet me ia ndalun hovin?Gopsija e kùj n’Malci ka mujtë m’u ushqye?Po a Hoti e Gruda mund t’a mbajn Moskovin?Nuk duhet, jo, qi t’mkambet Shqyptarija:Qé pse po i lshohet Malit t’Zi Malcija. 8. O gjak i atyne burrave fatosa,Qi per Liri t’Malcis kullove rrkajë,Vlo, vlo, ti sot qi maleve u erdh sosa,E para fronit t’Perendis me vajëLyp gjyq mbi do Kaina t’kunoruem,T’cillët kombin t’onë po duen me e pa t’sharruem! 9..Me parsme tona n’ata t’hershmet motaMburojë iu bam Evropës, pa dijtë shk’asht tuta,Atëbotë, kur pallen Skanderbeg KastriotaSiellte si rrfeja, e permbi shtroje t’butaU dridhte nji Sulltan, qi njaso hereBante m’u dridhë boten mbarë prej mnere. 10. Po, na tue dredhun si dragoj çelikun,Shtekun me kurma Shqyptarësh ia xumeTartarit, e pre’Evropet larg rrezikunPer disa kohë e mbajtëm: e poshtnumePor kurr Evropa n’ndihmë nji ushtar s’na nisi;Kurr punët mbas fjalvet, qi na dha, s’ujdisi. 11. E kur per pesqind vjet na nder verigaNgelem t’robnis, nen themer t’huej tue kja,E ‘i mijë dhuni mbi né e ‘i mijë punë t’ligaNa reshte anmiku, tue na nxitë pa da,N’harresë Evropa edhe m’atëherë na qitiE doren kurr ajo n’kob t’onë s’na ngjiti. 12. Por, ani, jeta pse sa u nis me u endun,Ndera mbi shekull dhunë gjithmonë asht kthye,E t’miren nieri kurr s’t’a ka permendun,Sa t’keqen punë me t’cillen t’a keshë fye;Si edhè ma t ‘shumen, miq s’gjen nieri i shkretë,Kur skami e kobi t’a ket mblue n’ketë jetë. 13. Veç sot pse Evropa, sot qi asht t’gjith uzdajaSe Shqyptarija e Lirë del zojë n’vetveti,Pse sot Evropa, – do Mbretni të Mdhaja –Duen me e ngushtue kah toka edhe kah deti,E m’vende t’ona duen qi shkjau të shklasëE fisi i Shqypëtarit n’dhé t’humbasë?

Më 15 qershor të vitit 1954 në Wheaton, pranë Çikagos, Illinoi të Shteteve të Bashkuara, lindi James ‘Xhim’ Belushi, aktor, komedian, muzikant; filloi të tërheqë vemendjen e publikut dhe botës së artit në vitin 1982, kur u bë pjesë e programit televiziv Saturday Night Live, ku vëllai i tij Xhon Belushi kishte qenë i famshëm; pastaj Xhim u përfshi në filma në role mbështetës e kryesorë, si dhe në serialin televiziv ‘According to Jim’ (2001 – 2009).Xhim Belushi vazhdon të jetë aktiv në skenë, në TV dhe në filma. Ai gjithashtu shkruan, si dhe këndon me grupin bluz, ‘the Sacred Hearts’. Babai i Xhimit, Adem ose Adam, ishte emigrant shqiptar; nëna e tij, Agnes, ishte bijë emigrantësh shqiptarë nga Ohajo.Roli i tij i parë i gjatë ishte në filmin: Michael Mann’s Thief (1981). Kulmin e famës së tij, drejt rolit kryesor e arriti me rolet ndihmëse në: About Last Night dhe Salvador (të dy më 1986). Luajti role në filmat:Real Men (1987), The Principal (1987), Red Heat (1988), K-9 (1989), Taking Care of Business (1990), Mr. Destiny (1990), Royce (1994), Retroactive (1997).Po ashtu Xhimi, punoi në filmat vizatimor. Një ndër sinkronizimet, është edhe ai në filmin vizatimor Geppetto, një version i filmit artistik Pinokio.Është martuar tri herë, dhe ka tre fëmijë. Tani gjendet në mardhënje bashkëshortore me Jennifer Sloan, i kurorëzuar më 2 maj 1998.Sipas prezantimeve të tij në skenën e shoqërisë amerikane, dhe në përgjithësi me intervistat e tij, ai mburret me prejardhjen e tij. Në një intervistë të dhënë ZDF (Radio Televizion Shtetëror Gjerman), ai flet me kënaqësi për vizitën e fundit të tij me të atin në vendlindje. Ai thotë se “kur, isha në vendlindjen e babait, nga të gjitha anët shikoja si në pasqyrë, figurën time, të gjithë më dukeshin të njëjtë si unë”.Në vitin 2001 Xhimi luan në serialin According to Jim rolin kryesore me Courtney Thorne-Smith.Xhim ishte i treti i katër fëmijëve të familjes Belushi. Vëllai më i madh, Xhon, i cili gjithashtu u rrit të bëhej aktor i njohur komik, vdiq tragjikisht nga një mbidozë droge në vitin 1982, në moshën 33 vjeçare, në kulmin e tij.

10 poezitë më të bukura shqiptare mbi dashurinë për Atdheun Një përmbledhje e poezive frymëzuese nga poetë shqiptarë që shprehin dashurinë dhe krenarinë për Atdheun, Shqipërinë tonë të dashur Atdheu është vendi ku kemi lindur, nga e kemi origjinën, ku kanë lindur prindërit apo gjyshërit. Kudo që të jesh sot me vete mbart në thellësitë e dyerve të shpirtit apo të ndërgjegjes një pjesë të kujtimeve, dashurive, jetës, që herë pas here përkthehen në formën e mallit. Në të gjitha gjuhët e botës fjala “atdhe” lidhet me vendin e lindjes, të origjinës së prindërve dhe gjyshërve, aty ka kanë lerë e jetuar të parët tanë. Poezia është aftësia për ta shprehur në vargje këtë dashuri, mall, kujtimet. Sot “Votra Magazine” sjell për lexuesit poezi për atdheun të autorëve tanë.Duke imagjinuar që sapo jeni kthyer nga pushimet në atdhe, apo sa jeni shmallur me njerëzit tuaj të dashur, një thënie e Naim Frashërit: “Dashuria për atdheun lind nga dashuria për familjen” bën lidhjen me qëllimin tonë, leximin dhe shijimin e këtyre vargjeve. Poezi kushtuar Atdheut Naim Frashëri – Atdheu O Atdhe!Më je i dashur sa më s’kaMë je nënë, më je motër, më je vllaNga ç’ka rrotull më i shtrenjti ti më je,Je më i miri nga çdo gjë që ka ky dhé.Ty përditë të pat parë ime nënë,Dheu yt në fund atë e pati ngrënë.Nëmëruar t’i pat lulet syri i saj.Te ti lindi, te ti vdiq ajo pastaj.Ti i ke parë gjysh stërgjyshërit e mi,Edhe eshtërat tretur ua ke po ti.Nga ti, o shpirt-o kurrë s’qenë ndarë.Pranë teje patën qeshur, patën qarë.Nëna ime vdiq, ndaj ty të kam sot nënë,Nënë që s’ke vdekje kurrë, faqehënë,Numri prapë në vend mbetet kurdoherë.Begatoje, o Zot, ti këtë vend!Epu njerëzve të tij ti mbroth e shend!Hi u bëfshin gjithmon’ armiqtë e tij!Gas përjetë paçin zotërit e tij!I begatë, i lulëzuar qoftë ai,Një të ardhme pastë plot me lumturi! Çajupi – Mëmëdheu Mëmëdhe quhetë tokaku më ka rënurë koka,ku më ka dashur mëm’ e atë,ku më njeh dhe gur’ i thatë,ku kam pasurë shtëpinë,ku kam njohur perëndinë,stërgjyshet ku kanë qënëdhe varret që kanë vënë,ku jam rritur me thërrime,ku kam folur gjuhën time,ku kam fis e ku kam farë,ku kam qeshur ku kam qarë,ku rroj me gaz e me shpresë,ku kam dëshirë të vdesë. Asdreni – Sa të dua o Shqipëri! Sa të dua, o Shqipëri,sa me mall ndiej e sa dëshirë,për ty gaz e dashurimu në zemër më ka mbirë!Se për mua, o Atdhè,je një lule aq e vyer,sa nuk gjendet përmbi dhèshpirtin tim për të ushqyer! Hilë Mosi – Mall Vend i dashtun , ku un’leva,Sa sa her’ me mall t’kujtoj!Kurr si sot dashtni nuk ndjeva,Shum’ Shypni, un’ ty t’dishroj! Shpesh kujtimet m’shkojn’ te shpia,Ku me mall e shkush fmininë,Zemrën krejt ma grin dashtniaE prej mallit mrend po zin. Ah, at’ votër kur kujtova,Ku qark saj un’ jam rrethu…Dy tri pika lot i lshova,Ktu n’kët vend ku jam mërgu.Kur ma thell’ jam shty n’mendimeE mjerimin kam kujtu…Ikne, ikne ç’pata gzime,Zemra faret m’u coptu! Gjergj Fishta – Shqypnija (fragment)Edhè hâna do t’ a dije,Edhè dielli do t’ két pá,Se per qark ksaj rrokullije,Si Shqypnija ‘i vend nuk káMbi ato male e bjeshkë kreshnikeLéjn mande’ ata djelm si Zâna,Armët e t’ cillvet, p’rherë besnike,Janë permendë nder fise t’ tana.Atje léjn, po Toskë e Gegë,Si dý rreze n’ flakë t’ nji dielli:Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.Shkundu pluhnit, prá, ShqypníNgrehe ballin si mbretneshë,Pse me djelm, qi ngrofë ti n’ gjí,Nuk mund t’ quhesh, jo, robneshëKaq të bukur, kaq të hieshmePerendija t’ fali i Amshueshem,Sá ‘dhe deka âsht per tý e shieshme:N’ gjí t’ and vorri âsht i lakmueshem.Po, edhè hâna do t’ a dije,Edhè dielli do t’ két pá,Se per qark ksaj rrokullije,Si Shqypnija ‘i vend nuk ká !Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,E me dije e me LiríPër jetë t’ jetës të rrnoftë tý ndera. Filip Shiroka – Shko Dallëndyshe… Udha e mbarë se erdh pranvera,shko, dallëndyshe tue fluturue,prej Misirit n’dhena tjera,fusha e male tue kërkue;n’Shqipni shko, pra, fluturim,shko në Shkodër, n’qytetin tim.Shëndet prej meje të m’i falëshsaj shpisë vjetër ku kam le,me ato vende rreth t’përfalesh,ku kam shkue kohën e re;atje shko, pra, fluturim,fal me shndet qytetit tim.Me ato male, me ato kodra,me ato prroje rreth t’përfaleshn’ato fusha që m’ka Shkodratë lulzueme, aty t’ndalesh;tue kndue me ambëlcim,fal me shndet qytetit tim.T’mujsha dhe un’ me fluturuedojsha dhe un’ me u nisë me ty,dojsha n’Shkodër me kalue,m’e pa prap at’vend me sy!Por… ti shko atje… fluturime ti qajma fatin tim. Mitrush Kuteli – Të falem ty (fragment)Të falem ty, o gjuhë-shkëmb,me rrënjët thellë në shkëmbenj,që çave qiellinkur t’ u vrënjdhe shembe bisha e shtërpënj,po mbete prapë:shkrep e shtëng:të falem, gjuhë shkrepëtim,që shkrep në qiej e vrungullon,me bujë pyjesh bubullon,me gjëmë detesh uturon,dhe je, siç ishe:vetëtim;të falem ty, o gjuhë – hoj,ty, zëth i nënës – qetësi,ty, këngë e foshnjës – kaltësi,ty afsh’ i zemrës – dashurigjithmon e ëmbëlmjaltë zgjoi.Të falem ty o gjuhë e fisit tim,siç nuk i falem asnjë perëndi –se tempull i përjetshëm më je ti,dhe ti mburoje nëpër mot të ziti, dritë e krirtë nëpër errësi,ti, perëndi, që nuk ke perëndim. Fatos Arapi – Atdheu Atdheu është dhembje, është dhembje,Një prill i pikëlluar në shpirt.Atdheu është kryqi, është kryqi.E mban – edhe të mban ty – në shpirt. Atdheu është toka e premtuar.Ti shkel si një zot dhe s’e ke ndën këmbë.Atdheu s’ka fjalë, ka sy të trishtuar.Vdes dashuria në dashuri që të çmend. Atdheu është buka e uritur:Të ikën nga duart e dot nuk e ngopËndërr dhe ankth dhe shpresë e sfilitur.Me sytë n’errësirë vetveten kërkon.Atdheu është varr i hapur, është varr.Një jetë drejt tij shkon me besë që bind.Në një pikë loti mbyt lotin fatvrarë.Në një pikë loti lirinë e lind.Atdheu yt i vogli, i vogli,ai hyjnori, i pavdekshmi – loti. Ali Podrimja – Unë, Biri Yt, Kosovë Unë, biri yt, Kosovë t’i njoh dëshirat e heshtura,t’i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,t’i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet,t’i njoh lindjet e bardha, caqet e tuka të kulluara;ta di gjakun që të vlon në gji,dallgën kur të rrahë netëve t’pagjumtae të shpërthej do si vullkan:-më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.Unë biri yt. Martin Camaj – Vendit tem Kur të vdes le te bahem barnë malet e mija në pranverë,në vjeshtë do të bahem farë.Kur të vdes le të bahem ujëe fryma eme avull,në fusha do të bie si shi.Kur të vdes le të bahem gurnë skajin e vendit temtë qëndroj në kufi.

Naim FRASHËRI - GJUHA SHQIPE Vëllezër shqipëtarë! Qasuni më dëgjoni, Sa të mundeni më parë Gjuhën tuaj mësoni. Pa shihni sa ësht’e mirë S’u vjen mall’ e dëshirë? Gra,burra, djem e vasha! E ju plaka zë-trasha! Mos rrini pa mësuar, Kjo do të na nderojë, E do të na bashkojë, Këtë gjuhë, që flasim, Këtë zë të këndojmë, Gjënë tonë të qasim Të huajn t’a dëbojmë, Se gjuh’ e Shqipërisë Është e Perëndisë, Njeriu të shperndëronjë! Gjuhën e Mëmëdheut! Q’është e bukur’ e zonjë! Gjuhën e Skënder - beut! Oh! e madhe mëkatë! Kjo punë s’ka uratë. Ju shkëmbenjë e ju male, Ju brinja e bregore, Dhe ju lumënj ngadale, Ju fusha gjelbërore. Shqip të flisni për herë! Fjesht’ e të papërzier! Dielli, hëna, pylli, Dallëndyshija, larashi, Edhe bilbili vetë Shqip të flasë ndë jetë! Dhe vetë Perëndija, Edhe Zot’ i vërtetë, Dh’ e tërë gjithësija Këtë gjuhë të ketë Këtë dhe shqipëtari, Shpirt-madhi, punë-mbari. GJUHA JONË - Naim FRASHËRI (1846-1900) Vëllezër Shqipëtarë, të prekim urtësinë, të zëm udhën e mbarë, të ngjallim Shqipërinë. Shqipëria ka qenë dhe do të jetë, po sot në ditët tona të metë të mos ketë. E ka nderuar Zoti gjithënjë Shqipërinë ish fort mirë qëmoti, do bëhet dhe taninë. Ajo ish koh’ e zjarrtë dhe kish mundime tepër, po sot pëndë dhe kartë na duher, nuk tjetër. O burra Shqipëtarë të marim dituritë, se s’ është koh’ e parë, tani lipsetë dritë. Të shkruajm gjuhën tonë kombin të ndritojmë, gjithë ç’ është e ka qenë ngadalëzë ta mësojmë. Pa shihni ç’gjuhë e mirë! Sa shijë ka e hije, ç’e bukur edh’ e lirë, si gjuhë Perëdije. KUNDËR MALLKIMIT TË GJUHËS SHQIPE - Petro Nini LUARASI (1865-1911) Si shqiptarë që jemi Shqip ne duhet të mësojmë Dhe Zotin, të drejtë kemi, Ne gjuhën shqipe ta lëvdojmë. Epo ju gjuhën tonë Doni ta humbisni fare Dhe me mallkim e me nëmë Shprehni ta shpini në varre. S’më vjen rëndë nga priftërinjtë Që s’ dinë ç’ bëjnë e ç’punojnë, I urdhërojnë të zinjtë Që gjuhën shqipe ta mallkojnë. Po krye-priftërinjtë e tyre Nëkëmbës t’ orthodoksisë Shumë punë prej mynxyre Bëjnë kundër Shqipërisë! Të mallkojnë njerëzinë Të nëmosin gjuhën tonë, Të përçajnë Shqipërinë, Zoti mos e pastë thënë! Thonë s’ ditka Krishti shqip Dhe shqip-fjalë s’ pret prej nesh, Vetëm në gjuhën greqisht Të dëgjon e të mban vesh! Këto e shumë të tjera, Që dëgjon në kishë brenda Dhe na mallkojnë për hera Gjuhën tonë që s’ ua k’ ënda. S’ kanë frikë as turpërohen Që përçmojnë Perendinë, Po mburren edhe lëvdohen Sepse shërbejnë Grejqinë! Gjuhën e kemi tonë Të vjetër dhe të vyer, Nga Perendia ish thënë Që ta ruajmë të çkëlqyer. GJUHA SHQIPE - Ndre MJEDA (1866-1937) Përmbi za që lshon bylbili, gjuha shipe m’ shum gullon, përmbi erë që jep zymbyli, pa da zemrën ma ngushllon. Ndër komb’tjera, ndër dhena tjera, ku e shkoj jetën tash sa mot, veç për ty m’rreh zemra e mjera, e prej mallit derdhi lot. Nji kto gjuhë që jam tue ndie, janë të bukura me themel, por prap kjo, si diell pa hije, për mue t’ tanave iu del. Geg’ e Toskë, Malsi jallia, janë nji komb m’ u s’ duron, fund e maje nji a Shqipnija, e një gjuhë t’gjith na bashkon. Qoft mallkue kush qet ngatrrime, ndër kta vllazën shoq me shoq! kush e ndan me flak’ e shkrime ç’ ka natyra vetë përpoq!

Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare, e shpallur nga UNESCO në vitin 1999, është një ditë për të nderuar dhe promovuar diversitetin gjuhësor dhe kulturor, si dhe për të nxitur shumëgjuhësinë. Ky ditë na kujton se gjuha amtare është rruga e qenies njerëzore, dhe përmes saj, individi hyn në shoqëri, ndihmon në formimin e kulturës së grupit të tij dhe krijon bazat për zhvillimin e aftësive intelektuale. Gjuha jonë sa e mirë, Sa e ëmbël, sa e gjerë, Sa e lehtë, sa e lirë, Sa e bukur, sa e vlerë. Gjuha shqipe është identiteti, mençuria dhe historia jonë. Ajo është fjala që na lidh, dija që ndriçon mendjen, komunikimi që bashkon zemrat dhe rruga drejt zhvillimit. Çdo ditë është Dita e Gjuhës, çdo çast ajo kërkon vëmendjen dhe përkujdesjen tonë. Me të fillon gjithçka—nga germat lind fjala, nga fjala lind komunikimi, nga komunikimi lind formimi dhe zhvillimi i një kombi. Le të mësojmë e ta shkruajmë drejt, ta ruajmë të pastër dhe ta përcjellim me krenari. Është amanet i të parëve dhe trashëgimi për brezat që vijnë. Si shqiponja që u mëson zogjve të saj fluturimin, ashtu t’ua mësojmë fëmijëve tanë gjuhën shqipe, që të mos venitet kurrë, por të lulëzojë përgjithmonë. Le të jehojë shqipja si gjuha më e bukur, të kumbojë si këngë dhe të ndriçojë rrugët tona me dritën e dijes! Sepse një komb jeton përmes gjuhës së tij, dhe ne jemi rojet e saj të përjetshme! “Gjuha shqipe”! Poezia madhështore e Naim Frashërit, vargjet perlë të vlefshme për çdo kohë e çdo moshë! “Gjuha shqipe”! Poezia madhështore e Naim Frashërit, vargjet perlë të vlefshme për çdo kohë e çdo moshë! Vëllezër shqipëtarë! Qasuni më dëgjoni, Sa të mundeni më parëGjuhën tuaj mësoni. Pa shihni sa ësht’e mirëS’u vjen mall’ e dëshirë?Gra,burra, djem e vasha!E ju plaka zë-trasha! Mos rrini pa mësuar,Kjo do të na nderojë,E do të na bashkojë,Këtë gjuhë, që flasim,Këtë zë të këndojmë,Gjënë tonë të qasimTë huajn t’a dëbojmë,Se gjuh’ e ShqipërisëËshtë e Perëndisë,Njeriu të shperndëronjë!Gjuhën e Mëmëdheut!Q’është e bukur’ e zonjë! Gjuhën e Skënder – beut!Oh! e madhe mëkatë!Kjo punë s’ka uratë.Ju shkëmbenjë e ju male,Ju brinja e bregore,Dhe ju lumënj ngadale,Ju fusha gjelbërore.Shqip të flisni për herë!Fjesht’ e të papërzier!Dielli, hëna, pylli,Dallëndyshija, larashi,Edhe bilbili vetëShqip të flasë ndë jetë!Dhe vetë Perëndija,Edhe Zot’ i vërtetë,Dh’ e tërë gjithësijaKëtë gjuhë të ketëKëtë dhe shqipëtari,Shpirt-madhi, punë-mbari. Pergatiti:Liliana Pere

“Adio, gjakftohtësi, armë e shkrimeve të mija! Pse vallë? Kjo siç duket është merita jote. Unë në përgjithësi kurrë nuk kam hapur sytë rrugëve pas fustaneve, po tani i kam mbyllur fare – kudo vetëm ty të shoh”. Deri në fund të jetës, Dritëro Agolli e deshi Sadijen, jo sa vetja. Ai thotë, edhe më shumë. Do të mjaftonin vetëm disa letra, shkëputur nga një letërkëmbim i gjatë, për të kuptuar, ndoshta jo gjithçka, por diçka nga ajo ndjenjë e thellë që i lidhte. Ai, tashmë poet e shkrimtar i konsoliduar, “në moshën e Krishtit”, siç thotë ai, ndërsa ajo, një vajzë, që sapo kishte mbaruar shkollën e punonte si mësuese letërsie në Shkodër. Ai në Tiranë, ndërsa ajo në Shkodër. Një distancë e gjatë asokohe, kur mjetet e transportit ishin të kufizuara, ndërsa ato të komunikimit përmblidheshin në ndonjë telefon të rrallë, letra e telegrame. Sot, në botën e teknologjisë, së skype-it, whatsapp-it, facebook-ut, ato letrat e zverdhura nga koha dhe të shkruara me dorë, janë edhe më të vyera dhe të papërsëritshme. Aq më tepër kur shkruhen nga njerëz të letrave. Senior Singles Connection Secretmeet Sponsored Links Advertisement Në ditën e 75-vjetorit të Sadijes dhe në prag të ditëlindjes së Dritëroit, po botojmë disa letra që dy të dashuruarit i dërgonin njëri-tjetrit në vitet ’60. Dritëroi, që nuk para i kishte shumë qejf telefonat, vlerësonte në veçanti letrat, kur ato shkruheshin me vërtetësi e ndjenja të pastra. “Njerëzit zakonisht në këto letrat e dashurisë kanë qejf të bëhen ose hamletë, të tregojnë sa vuajnë e sa janë të mërzitur nga bota, ose të bëhen si xhaxhallarë të urtë me shprehje plot mirësi e didaktikë, t’i mësojnë vajzat të mos bijen në gabime, t’u thonë atyre se ka njerëz që janë të liq e ku të di unë. Këta u shëmbëllejnë atyre njerëzve, të cilët kur flasin me femra i venë më shumë rëndësi intonacionit të zërit, gjesteve elegante, manierës së të qëndruarit dhe harrojnë të mjerët, natyrën e tyre. Fatkeqët!”, shkruan në një prej letrave dërguar Sadijes, Dritëroi. Ai është më pasionant, ndërsa ajo më e përmbajtur dhe më koncize në letrat e saj. Ndjenjat dhe mallin për Dritëronë i shpreh në pak rreshta, ndërsa ai duket se nuk lodhet duke i shkruar se sa e do dhe sa ia ndien mungesën kur janë larg. Veç dy stileve të ndryshme të të shkruarit, por edhe dy karaktereve të ndryshme, nëpër letra zbulojmë edhe dy të folme. Ai me të folurën e Devollit, ndërsa ajo të Shkodrës. “Tashti fillon edhe shkolla, kështu që do të jem gjithëmonë e zanun, por mos kujto që s’do kem kohë të lirë të mendoj për ty. Çdo natë mendoj dhe due që të shohë në andër. Ti je njeriu ma i mirë dhe ma i afërt për mue, edhe atëherë kur jam e inatosur me ty”, i shkruan Sadija. Letërkëmbimi, si forcë zakoni, por edhe si një dëshmi dashurie, ka vijuar deri në vitet e fundit të jetës së shkrimtarit, atëherë kur mendonte se fluturimet e pulëbardhave mbi liqenin e Pogradecit do të ishin të fundit që do të shihnin së bashku. E dashur Sadije, Nuk e dij se ç’ka ndodhur me mua. Në moshën e Krishtit unë të bëhem kaq i papërmbajtur në çfaqjen e ndjenjave të mija? Mjafton të qëndroj pakëz në vetmi e të jepem i tëri pas teje. Kurse kur jam me shokët nuk e kam mëndjen në muhabetin e përgjithshëm. Më thonë se paskam ndryshuar kaq shumë sa s’njihem. Unë nuk kam qejf të ndryshoj natyrën time, prandaj ngushëlloj vehten, duke menduar se shokët, me që dijnë historinë time me ty, gabojnë në gjykimet e tyre. Po ç’është e vërteta unë ju jap të drejtë atyre se diçka ka ndodhur. Në mesditë të jetës dashuria qënka e çuditshme. Dua që në këtë çast të jem me ty. Ti të rrish karshi meje, të flasësh, të qeshësh. E di ti se më pëlqen qeshja jote? Ti qesh fare, fare. E sheh si është natyra e njeriut e dyfishtë? Unë në tregime e në vjersha jam shumë i përmbajtur, apo jo? Edhe në shkrimet e dashurisë bile jam i përmbajtur. Po kur nis të të shkruaj ty dhe e humb gjakftohtësinë. Adio, gjakftohtësi, armë e shkrimeve të mija! Pse vallë? Kjo siç duket është merita jote. Unë në përgjithësi kurrë nuk kam hapur sytë rrugëve pas fustaneve, po tani i kam mbyllur fare – kudo vetëm ty të shoh. Letra është një shprehje e çastit. Sikur ne t’i shkruanim letrat e t’i mbanim pa i dërguar qoftë edhe një ditë, natyrisht po të ishim në gjëndje shpirtërore normale, të tretën ditë do t’i grisnim e do të thoshim me vehte: ç’marrëzi kemi shkruar! Të tri letrat që të kam nisur para kësaj kanë plot marrëzira, se shpirtërisht nuk kam qënë mirë. Po mos u mërzit, njeriu duhet të ketë edhe çaste marrëzie, se do të na mbyste atëherë monotonia. Duhet të zbavitemi me ndonjë letër me nuanca anormale. Njerëzit zakonisht në këto letrat e dashurisë kanë qejf të bëhen ose hamletë, të tregojnë sa vuajnë e sa janë të mërzitur nga bota, ose të bëhen si xhaxhallarë të urtë me shprehje plot mirësi e didaktikë, t’i mësojnë vajzat të mos bijen në gabime, t’u thonë atyre se ka njerëz që janë të liq e ku të di unë. Këta u shëmbëllejnë atyre njerëzve, të cilët kur flasin me femra i venë më shumë rëndësi intonacionit të zërit, gjesteve elegante, manierës së të qëndruarit dhe harrojnë të mjerët, natyrën e tyre. Fatkeqët! Me këtë, pa ditur edhe vetë, bëhen të mërzitëshëm. Unë sot gjithënjë kam jetuar me ty. Shkonja në rrugë – isha me ty, shkonja në kafe – isha me ty, shkonja në bibliotekë të kërkonja ndonjë libër – isha me ty. Po ç’u bë kjo, thosha me vehte, ëngjëll mbrojtës? Dreq o punë. Është mirë kur të duan, apo jo? Po jo kur të duan “se na bashkojnë zakonet dhe afërsitë krahinore”! Kur të duan krejt ndryshe, krejt pa përcaktuar, pa rregulla, atëherë mund të jesh e lumtur. Unë nuk kam qef të më duan me rregulla, nuk dua të hyj nëpër unazë si akrobat. Bile unë kam qejf kështu: nuk e ndjen vehten mirë me mua një ditë, thua: më mërzite, Dritëro, sot nuk të dua, nesër mund të të dua, m’u çduk tani nga sytë! Çaste të tilla ka, apo jo? Po njeriu është edhe rrufjan-hipokrit, që ka frikë të hapet e të shprehë gjithënjë të vërtetën. Megjithëse ti kështu nuk më ke thënë asnjëherë, po unë ka patur raste, që çaste të tilla, të shkurtra fatmirë- sisht, i kam nuhatur. E dij që këto janë në natyrën e njeriut, prandaj as jam mërzitur fare. Po mos nuhatnja të tilla çaste, unë nuk do të të desha dhe nuk do martohesha me ty. I marrë, do thuash, po është e vërtetë. Tani të të them pse nuk të kam marrë në telefon. E di ti se unë nuk kam qef të flas në telefon se më mbarohen fjalët? S’di ç’të them. Që të flas, unë dua ta shoh njerinë, ose ta përfytyroj. Në telefon as e shoh, as e përfytyroj. Nuk e kuptoj se si më ka lindur kjo mani e pse më mbyllet goja në telefon. Duhet të jetë ndonjë sëmundje! Prandaj mos ma merr për të keq që nuk të kam telefonuar. Në Durrës nuk kam shkuar për të pyetur atë shokun tim, se ç’bëri me syzet që kam porositur për ty. E kam marrë ca herë në telefon, po ka qënë me leje dhe nuk më ka dalë. Kam filluar të bëj një jetë më normale, më realiste. Për librin tim* me tregime kam pyetur në ndërmarrje të botimeve e më kanë thënë se së shpejti duhet të dalë në qarkullim. Më nxori mjaft telashe ky libër. Sipas numrit ky është libri i katërt që botoj, po më i vështiri dhe më i ngatërruari. Ky i pesti me vjersha që po pregatit s’besoj të ketë fatin e tregimeve. Në vjersha jam në terrenin tim dhe di të orientohem, megjithëse një zvaranik më tha se shumë vjersha duhet t’i heq. Lexova një libër nga Dostojevski dhe më ka lënë pa gjumë me tipat dhe figurat e tij të tmerrshme. Një burrë tërë natën mendon para qivurit të gruas së tij, që ka vrarë vehten. Cilat kanë qënë arësyet që gruaja e tij vrau vehten? Rreth kësaj shkruhet tregimi. Ka një moment të hatashëm. Burrin e ka ftuar një njeri në duel (përpara se ky të martohej). Ai refuzon, nuk pranon të bëjë duel. Të gjithë e quajnë frikacak. Pas shumë situatash gruaja e çdashuron atë. Ai është shtrirë e fle. Ajo merr revolen dhe ia vë në tëmbth tytën e hekurt. Ai hap sytë, e shikon me gjakftohtësi tytën dhe i mbyll prapë. Gruaja tronditet. Përherë të parë kupton se ky nuk është frikacak. Po si është e mundur që refuzoi duelin? “Të refuzosh duelin – tha ai – kërkon më shumë burrëri!” Me të vërtetë është tregim i fortë. Gjynah që ti nuk e lexon dot. E kështu, moj e dashur, mjaft griva, po e mbyll letrën. Të puth, Dritëro 19.8.1964 *Bëhet fjalë për librin “Zhurma e erërave të dikurshme”, botim i ndaluar në vitin 1965. *** E dashur Sadije, Kjo është letra e fundit për 1964-n. Bukur ndodhi me ne. Na ishin dy njerëz diku në një qytet, u takuan, u dashuruan. Viti ecte, ecte. Dhe kështu erdhi dita e fundit e 1964. Njeriu ditën e fundit të vitit bëhet pak fillosof, apo jo? Të kujtohet kur më ke takuar mua me një shishe në dorë vjet në këtë kohë? Ku ta dinje ti se ai njeri me atë shishe një ditë do të bëhej burri yt? E sheh sa të papritura ka në një vit? Po ti mund të mos bëheshe gruaja ime. Kudo që të ishe e me këdo që të takoheshe ti do të ishe njeri i mirë dhe i bukur. Ndofta unë ty të kam ëndërruar edhe në vite të tjerë, edhe pa të parë? Ë, ku ta dish? Po bëhem pak mistik e qesharak. Në fund të këtij viti, plot dashuri për ty, të uroj të jesh e mirë, e bukur, e dashur. Unë jam ngaherë edhe burri, edhe i dashuri yt. Të puth shumë, shumë. Dritëro *** E dashur Sadije, U ktheve në shtëpi e lodhur, po me fitore. U bëre zyrtarisht gruaja ime. S’ka tani tërc mërc. Emrin tim e ke edhe në pashaportë. Bëjmë shaka, se s’ka ndonjë rëndësi një vulë e thatë. Ne edhe sikur mos e kishim atë vulë prapë bashkë do të ishim. Sa u lodhe dhe sa nerva prishe ato nja dy ditë që isha unë në Shkodër. Po kushdo që të ishte ashtu do të mërzitej si ti. Nisesh për një gjë serioze e të del përpara një pengesë mizerabël! Mua më vinte shumë keq për ty. Po mirë që mbaruam shpejt. Unë ty të dua gjithënjë e më shumë. Mos kij për këtë asnjë dyshim. Edhe celebrimin e bëmë, edhe e duam shoku shokun. Vetëm, me që janë bërë tërë formalitetet, ti duhet të vish ndonjëherë në Tiranë. Llogjikisht tani nuk duhet të kesh asnjë pengesë nga asnjeri. Të them të vijsh se mua ngaherë më merr malli për ty. Dje, pas celebrimit tonë të famshëm, unë kam qirasur gjithë ata njerëz. Të trashëgohesh, thosh njeri; të trashëgohesh, thosh tjetri. Sikur ne u fejuam dje! Siç duket ajo e djeshmja paska rëndësi dhe u quajtka si martesë. Sot më erdhi telegrami yt dhe u gëzova që e ndjen vehten mirë. Kur u nise dje unë u trëmba, se do të sëmureshe shumë rrugës. Lutjen a e bëre? Mos e lërë pasdore dhe mos i nënvleftëso formalitetet, si unë se ngatërron punën siç e ngatërrova unë në zyrën e gjëndjes civile në Shkodër. Po më mirë që e bëmë celebrimin në Tiranë, u bë më natyrshëm e më njerzishëm. Edhe Qakua me Vaskën ishin simpatikë. Eja papritur ndonjëherë. Të puth shumë Dritëro 7.1.1965 *** I dashtun, në Shkodër po bjen borë. Ç’mrekulli? Sikur të ishe dhe ti do të ishte edhe ma mirë. Megjithëse ndejta deri tashti tue ba plane simestrale, gëzimi i dëborës së parë që po bjen nuk më asht shue. Kjo dëbora lidhet gjithëmonë me kujtime të bukura. Nesër filloj edhe shkollën, do dalë të bajë disa fotografi. Sot më dukesh sikur të përcillnja në ndonji vend të afërt, sikur ti do të vijsh përsëri së shpejti. Vetëm kur ikën më kap mërzija. Tashti e shoh sa e lidhun jam me ty. Mirë thue ti jemi lidhë me fije të padukëshme aqë keq sa nuk mund të zgjidhemi ma. Tashti hajde mbas tre javësh se këtu harxhon edhe shumë të holla. Unë të premtoj se nuk do të mërzitem. Tashti fillon edhe shkolla, kështu që do të jem gjithëmonë e zanun, por mos kujto që s’do kem kohë të lirë të mendoj për ty. Çdo natë mendoj dhe due që të shohë në andër. Ti je njeriu ma i mirë dhe ma i afërt për mue, edhe atëherë kur jam e inatosur me ty. Mor fishek meqënëse ke premtue se do të mbarojsh novelën, puno, mos u sill shumë. Artikullin a e shkrove, do të kesh mendue mjaftë në autobuz. Katër orë nuk i thojnë pak, mandej bashkëudhëtari nuk besoj të të ketë mbajtë me muhabet. S’kisha pse të bahesha xheloze. Po shkoj të fle se ora shkoi vonë. Të puth përpara se të marrë gjumi, sidomos synin që nuk të sheh para mirë. Do ta shëroj edhe atë me të puthuna. Të puth shumë Sadija P.S. Sot sa ika prej shkollës së tregtisë, mora tre letrat e tua. Natën e mirë i dashtun 8.II.1965 *** Gjëra të padukshme Kam lënë tek ti mishin, kockat, flokët qime për qime. Dhe po ta hapësh shpirtin e gjen dhe zemrën time Ku fshihet një koleksion që as ti s’e kupton… Në verë do të shkojmë në një hotel buzë liqenit. Atje do të ndjekim me sy pulëbardhat që shpërndahen e bashkohen mbi cipën e kaltërt, duke formuar një lule të bardhë të madhe, që zhduket e shfaqet, që shpërbëhet dhe bëhet përsëri mes thirrjesh të sinqerta gëzimi. Ne, dy pleqtë të ulur në ballkon, do t’i ndjekim me sy këto qenie të bardha duke psherëtirë. Pak kohë na ka mbetur ta soditim këtë mrekulli! A mbase do të jetë hera e fundit… Verë 2014, Tushemisht, Pogradec *** E dashur Sadije, Të dua si jetën time, madje edhe më shumë; dëshiroj sinqerisht që unë të vdes dhe ti të jetosh. Unë edhe i vdekur, do të ndjek për të të parë buzëqeshjen tënde, megjithëse kjo buzëqeshje, brenda errësirës së varrit nuk duket, por unë do të bëj të pamundurën, ©

Pergatiti:Liliana Pere. Presidentja Vjosa Osmani nderon Gerti Bogdanin me dekoratën më të lartë të Kosovës E nderuara Presidentja e Kosovës, shqiponja e Kosovës dhe e Shqipërisë, Vjosa Osmani, nderoi Gerti Bogdanin me "Urdhrin Dr. Ibrahim Rugova" për kontributet e spikatura në ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës, anëtarësimin në organizata ndërkombëtare, si edhe avancimin e paqes dhe demokracisë në Kosovë dhe rajon.  Kjo është dekorata më e lartë që akordon shteti i Kosovës, një vlerësim i merituar për një figurë që ka dhënë aq shumë për vendin dhe kombin. Gerti Bogdani – Një yll në galaktikën e yjeve të lirisë, zhvillimit, politikës, familjes dhe shoqërisë shqiptare që iku shpejt, por shkëlqimi i tij do të vazhdojë gjithë jetën. Gerti Bogdani ishte një nga figurat më të spikatura të politikës shqiptare dhe një intelektual i shkëlqyer që la gjurmë të pashlyeshme në jetën publike dhe ndërkombëtare.  Ai ishte një njeri me vizion, i diplomuar dhe edukuar në Universitetin Politeknik New York ne Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku spikati si student i shkëlqyer me medalje ari dhe fitoi njohuri të thella në fushat e diplomacisë, politikës dhe marrëdhënieve ndërkombëtare.  Që në hapat e tij të parë në politikë, Gerti tregoi përkushtim dhe pasion për zhvillimin demokratik të Shqipërisë dhe forcimin e lidhjeve të saj me partnerët ndërkombëtarë.  Ai u bë një nga zërat më të rëndësishëm në politikën shqiptare, duke mbrojtur vlerat e demokracisë, integrimit dhe zhvillimit ekonomik.  Roli i tij në ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës dhe mbështetja për proceset euroatlantike ishin të jashtëzakonshme. Si politikan, Gerti Bogdani shërbeu si deputet i Partisë Demokratike në Kuvendin e Shqipërisë për dy mandate. Ai ishte kryetar i Forumit Rinor të Partisë Demokratike dhe kontribuoi ndjeshëm në angazhimin e të rinjve në proceset demokratike.  Gjithashtu, ai mbajti detyra të rëndësishme si anëtar i Komisionit të Politikës së Jashtme dhe Komisionit të Integrimit Europian, duke luajtur një rol aktiv në përshpejtimin e rrugës së Shqipërisë drejt Bashkimit Europian. Përkushtimi i tij ndaj vendit dhe njerëzve që i shërbeu ishte i palëkundur. Një lider i ri, i mençur dhe me integritet të lartë, Gerti Bogdani e bëri politikën një mision për të mirën e përbashkët. Ai ishte i njohur për stilin e tij të qetë, por të vendosur, për aftësinë për të ndërtuar ura bashkëpunimi dhe për të frymëzuar të rinjtë që ta shohin politikën si një instrument të ndryshimit pozitiv. Ai ishte një djalë flori, me një urtësi që rrallë e gjen dhe një mprehtësi që shkëlqente si teh shpate në dritën e diellit.  Fjalët e tij ishin të peshuara si ari në kandar dhe vizioni i tij shndrit si një fener në mes të dallgëve të një bote të trazuar.  Ai nuk ishte thjesht një politikan, por një mendimtar që e shihte politikën si artin e së mundshmes, duke e zbatuar atë me pasion dhe përkushtim. Jeta e tij u ndërpre shumë shpejt, duke lënë pas një boshllëk të madh në skenën politike dhe në zemrat e të gjithë atyre që e njohën dhe punuan me të.  Ky vlerësim nga Presidentja Osmani tregon madhështinë e tij si njeri dhe si politikan, duke e përjetësuar kontributin e tij në historinë e Shqipërisë dhe Kosovës. Gerti jetoi dhe punoi me shpirt për Shqipërinë dhe Kosovën dhe kujtimi i tij  jeton për Shqipërinë dhe Kosovën.  Shkëlqimi i këtij ylli nuk do të venitet kurrë. Familja e tij e vogël, Shqipëria dhe Kosova ishin të barasvlershme për të. Intensiteti i punës së tij ishte i madh si brenda Shqipërisë dhe jashtë saj.  Emri i tij është mjaft i njohur dhe i respektuar në qarqe diplomatike botërore. Gerti la pas dy yje të vegjël dhe bashkëshorten e tij, Edliren, e cila vazhdon kauzat e tij me mirësi, vendosmëri dhe fisnikëri.  Ai mbetet një frymëzim i pashuar për të gjithë ata që besojnë te liria, drejtësia dhe zhvillimi. Është krenari, por edhe një dhimbje e madhe, të shohësh fëmijët që marrin dekoratën për babain e tyre. Ky moment prekës është një dëshmi e trashëgimisë së tij të pashlyeshme dhe e ndikimit të tij të madh në jetën e njerëzve. Gerti, ti je në mesin tonë përgjithmonë. Lavdi kujtimit të Gerti Bogdanit! Pergatiti:Liliana Pere.

Michelangelo Buonarroti (6 Mars 1475 – 18 Shkurt 1564) është një nga emrat më të mëdhenj në historinë e artit dhe ka pasur një jetë të mbushur me vuajtje shpirtërore dhe artistike. Ai u lind në Caprese, Itali, dhe që nga një moshë e re tregoi talent të jashtëzakonshëm në fushën e skulpturës, pikturës, arkitekturës dhe poezisë. Përkundër suksesit të tij të madh dhe pasurisë që arriti, Michelangelo e ndiente një luftë të brendshme të thellë, e cila shpesh ishte e lidhur me kërkesën e tij për përsosmëri dhe me pasigurinë shpirtërore. Ai shpesh ndiente vetminë, duke mos pasur shokë të ngushtë, dhe e shihte artin si një mundim që kërkonte shumë sakrifica, përfshirë neglizhimin e shëndetit të tij fizik dhe shpirtëror. Në aspektin e veprave të tij, disa prej më të njohurave përfshijnë: David  (1501–1504): Një skulpturë e krijuar nga mermere, që paraqet Davidin biblik dhe është një nga veprat më të njohura të artit Perëndimor. Ky është një simbol i forcës dhe guximit dhe tregon mjeshtërinë e Michelangelos në punimin e gurit. Piktura e Kapelës Sistine  (1508–1512): Kjo pikturë e famshme ka katër pjesë kryesore, përfshirë "Krijimin e Adamit", dhe është një prej veprave më të njohura të artit të Rilindjes. Ajo tregon historinë biblike të Krijimit dhe është një nga arritjet më të mëdha të Michelangelos si piktor. Dita e Gjykimit  (1536–1541): Pikturë në altar të Kapelës Sistine, që tregon skenën biblike të Dita e Gjykimit. Kjo vepër ka pasur shumë polemika, veçanërisht për përdorimin e trupave të lakuriq të figurave, që u kritikuan nga disa figura të Kishës, dhe u mbuluan një muaj pas vdekjes së tij. Basilika e Shën Pjetrit  (1520–1546): Michelangelo mori pjesë në ndërtimin e Bazilikës së Shën Pjetrit në Vatikan si arkitekt kryesor. Disa nga dizajnet dhe detajet e tij janë ende pjesë të këtij monumenti të njohur. Poezitë e Michelangelos : Përveç veprave të tij artistike, ai është gjithashtu një poet i shquar. Poezitë e tij shpesh janë introspektive dhe të mbushura me melankoli, dhe pasqyrojnë vuajtjet e tij shpirtërore dhe nderimin që kishte për bukurinë dhe natyrën. Michelangelo është i njohur për angazhimin e tij të pandërprerë për të arritur përsosmërinë në çdo fushë të artit dhe shpesh vuante për faktin se nuk mund të përmbushte këto pritshmëri. Pas një jete të pasur artistike dhe shumë fitimesh të njohura, ai vdiq më 18 shkurt 1564 në Romë, duke lënë pas një trashëgimi të pasur që ka formësuar artin dhe kulturën perëndimore për shekuj me radhë.

Gëzuar Ditën e Pavarësisë, Kosovë e dashur! 17 Shkurti është dita kur ëndrra shekullore e shqiptarëve të Kosovës u bë realitet. Është dita e sakrificës, e guximit dhe e triumfit të lirisë. Kjo pavarësi nuk erdhi lehtë – ajo u fitua me shumë mund, me shumë gjak dhe me përkushtimin e një populli të tërë që nuk u dorëzua kurrë përballë padrejtësive historike. Nga lufta heroike e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës deri te mbështetja e fortë e miqve ndërkombëtarë, çdo hap drejt pavarësisë u ndërtua mbi sakrificën dhe vendosmërinë e brezave. Më 17 shkurt 2008, në Kuvendin e Kosovës, nën drejtimin e Jakup Krasniqit si Kryetar i Kuvendit, u shpall Pavarësia e Republikës së Kosovës, ndërsa Presidenti i parë i shtetit të pavarur, Fatmir Sejdiu, me vizionin dhe përkushtimin e tij, udhëhoqi vendin në hapat e parë të shtetndërtimit. Flamuri i Kosovës, që u ngrit për herë të parë atë ditë të shenjtë, përfaqëson një shtet të ri, një shtet që synon paqen, zhvillimin dhe integrimin euro-atlantik. Sfondi blu simbolizon Evropën, harta e artë është Kosova jone r dashur, ndërsa gjashtë yjet përfaqësojnë të gjithë komunitetet që jetojnë në këtë tokë të bekuar. Kosova sot është një shtet i lirë dhe sovran, me rini të talentuar dhe me një të ardhme që ndërtohet çdo ditë. Le të festojmë këtë ditë me krenari dhe ta mbajmë gjithmonë gjallë amanetin e atyre që sakrifikuan gjithçka për lirinë . E duam Kosovën, ta ndërtojmë me dinjitet dhe ta lartësojmë emrin e saj kudo në botë! Gëzuar Pavarësinë, Kosovë e bekuar! Lavdi të gjithë dëshmorëve dhe udhëheqësve që sollën këtë ditë të madhe!

Mesonjtorja Korçe Mësonjëtorja e Korçës është shkolla e parë shqipe. Hapja e shkollës erdhi si rezultat i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, që synonte të mundësoheshin të drejtat kombëtare brenda Perandorisë Osmane. Mësonjëtorja përbënte një qendër për edukimin kulturor dhe patriotik; kishte rëndësi e një vlerë të veçantë duke qenë se shkrimi i shqipes nuk u lejua pas ngjarjeve të Lidhjes së Prizrenit. Data e hapjes së saj festohet nga shqiptarët si "Dita e Mësuesit". Histori Redakto Shiko gjithashtu: Arsimi kombëtar Në vitin 1885, Naim Frashëri, si zyrtar në Ministrinë e Arsimit në Stamboll, me të vëllain, Sami Frashërin dhe shqiptarë të tjerë me ndikim të "Shoqërisë së të Shtypurit Shkronja Shqip", ia dolën të siguronin lejen nga Sulltan Abdylhamidi II për hapjen e një shkolle shqiptare për djem në Korçë. Mbështetja financiare iu mundësua edhe nga mërgata e Rumanisë, anëtarët e Shoqërisë "Drita" të Bukureshtit, ndërsa shqiptarët e Stambollit vendosën që drejtor i shkollës të ishte Pandeli Sotiri.[10] Mjedisi ku shkolla u vendos ishte shtëpia e dhuruar nga Diamant Terpo. Si "Shoqëria e të Shtypurit Shkronja Shqip", ashtu edhe shoqëria "Drita" kishin rënë dakord që më përpara për të mos antagonizuar parinë vendase të ndikuar nga kultura greke duke hapur shkolla shqipe. Patrikana e Stambollit refuzoi që të jepej gjuha shqipe në shkollat ekzistente greke të komunitetit ortodoks të Korçës.Sotiri u dërgua në Korçë dhe e çeli shkollën më 7 mars 1887.Tekstet e shkollës i mundësonin vëllezërit Naim e Sami Frashëri dhe shumë shqiptarë të tjerë.[8] Përgjatë 1887-ës, Sotirit iu desh të linte Korçën dhe administrimi i shkollës i kaloi Petro Nini Luarasit dhe Thanas Sinës.Autoritetet osmane i dhanë leje vetëm të krishterëve shqiptarë të ndiqnin mësimdhënien në këtë shkollë, por shqiptarët nuk iu bindën lejes dhe lejuan fëmijët myslimanë që të mund ta ndiqnin.Vitet e para, në shkollë u regjistruan rreth 200 nxënës të besimit mysliman dhe të krishterë.Në vitin 1888, shkolla kishte 100 nxënës të krishterë dhe 60 myslimanë.[8] Pandeli Sotiri e filloi mësimin fillimisht me 35 nxënës. Hapja e kësaj shkolle për nga karakteri kishte tipare demokratike, pasi në të mësonin fëmijët e të gjitha shtresave, të varfër e të pasur. Kjo shkollë kishte një klasë përgatitore si dhe katër klasa të rregullta. Lëndët mësimore ishin shkrimi, këndimi, gramatika e gjuhës shqipe, historia, gjeografia, aritmetika, dituria natyrore dhe edukimi fizik.[14] Mësonjëtorja e Parë Shqipe Mësonjëtorja përbrenda Edhe pse në kushte të vështira, kur ndalohej rreptësisht mësimi i gjuhës shqipe për shkak të kushteve të ndodhura nën sundimin osman, mësonjëtorja e Korçës qëndroi e hapur për 15 vjet; u mbyll në vitin 1902, për t`u riçelë në vitin 1908. U mbyll përsëri në vitin 1912 dhe u çel pas pesë vjetësh në 1917-ën. Përkrahës të saj ishin figura të njohura të Rilindjes shqiptare, si: Naum Naçi, Thoma Avrami, Familja Qiriazi etj. Më 15 tetor 1891, Gjerasim Qiriazi së bashku me të motrën Sevasti Qiriazi hapën këtu edhe Mësonjëtoren e vajzave, baza e së cilës ishte gjithashtu gjuha shqipe dhe kultura kombëtare. Kontributi i madh që këta atdhetarë dhe veprimtarë të shquar dhanë për kombin dëshmohet nga dëshira e zjarrtë që ata kishin për të përhapur dijen në popull. Me ato mundësi që kishin, ata u bënë iniciatorët e krijimit të teksteve të para shkollore të dokumentuara. Ata i përkushtuan një rëndësi të madhe pajisjes me mjetet e duhura të mësimdhënies, për të bërë më tej dhe shpërndarjen e tyre te nxënësit. Të edukuar dhe me frymën e lartë të patriotizmit, këta nxënës do të bëheshin në të ardhmen dhe pasuesit e ideologjisë së mësuesve të tyre dhe luftëtarë të devotshëm për luftën për liri dhe pavarësi. Në shenjë nderimi, respekti dhe kujtimi për kontributin e Mësonjëtores së Korçës dhe mësuesve të saj, 7 Marsi është caktuar si Ditë e Mësuesit dhe e shkollës shqipe. Ndërtesa ku u hap kjo shkollë sot është muzeum kombëtar i arsimit.[15] Rëndësia Redakto Megjithëqë edhe përpara vitit 1887 padyshim se kishte institucione dhe qendra arsimore ku mësohej gjuha shqipe, mungonte tradita e një shkolle kombëtare shqiptare në kuptimin më të gjerë të fjalës. Mësimi i organizuar në Mësonjëtoren e Korçës kishte për bazë shkencën, kurse synimi i saj ishte dija. Ajo ishte shkollë shqiptare (sepse gjuhë mësimi ishte gjuha shqipe), shkollë popullore (sepse ishte dëshira e popullit për ta hapur dhe për ta mbajtur), në esencë demokratike (sepse ishte e hapur për të gjithë dhe pa pagesë), shkollë e përgjithshme laike (sepse aty vijonin mësimin fëmijët shqiptarë të të gjitha besimeve), shkollë e pavarur (sepse nuk financohej nga jashtë, por mbahej nga populli) etj. Hapja e shkollës ishte një ngjarje dhe një fitore e madhe për gjithë lëvizjen kombëtare. Mësonjëtorja e Korçës ishte qendër e rëndësishme për formimin kulturor dhe ngritjen e ndërgjegjes dhe moralit në popull. Ajo nxiti edukimin patriotik të brezit të ri e të masave të gjera. Shkolla tërhoqi interesin dhe admirimin e shumë shqiptarëve. Nën shembullin e saj u frymëzuan më vonë edhe banorë të viseve dhe trevave të tjera shqiptare. Veç të tjerash, kjo ngjarje ishte një fitore e madhe për popullin shqiptar, pasi deri atëherë dhënia e mësimeve për shkak të pushtimit osman bëhej privatisht brenda shtëpive në mënyrë të fshehtë. Wikipedia