Search Results

10 poezitë më të bukura shqiptare mbi dashurinë për Atdheun Një përmbledhje e poezive frymëzuese nga poetë shqiptarë që shprehin dashurinë dhe krenarinë për Atdheun, Shqipërinë tonë të dashur Atdheu është vendi ku kemi lindur, nga e kemi origjinën, ku kanë lindur prindërit apo gjyshërit. Kudo që të jesh sot me vete mbart në thellësitë e dyerve të shpirtit apo të ndërgjegjes një pjesë të kujtimeve, dashurive, jetës, që herë pas here përkthehen në formën e mallit. Në të gjitha gjuhët e botës fjala “atdhe” lidhet me vendin e lindjes, të origjinës së prindërve dhe gjyshërve, aty ka kanë lerë e jetuar të parët tanë. Poezia është aftësia për ta shprehur në vargje këtë dashuri, mall, kujtimet. Sot “Votra Magazine” sjell për lexuesit poezi për atdheun të autorëve tanë.Duke imagjinuar që sapo jeni kthyer nga pushimet në atdhe, apo sa jeni shmallur me njerëzit tuaj të dashur, një thënie e Naim Frashërit: “Dashuria për atdheun lind nga dashuria për familjen” bën lidhjen me qëllimin tonë, leximin dhe shijimin e këtyre vargjeve. Poezi kushtuar Atdheut Naim Frashëri – Atdheu O Atdhe!Më je i dashur sa më s’kaMë je nënë, më je motër, më je vllaNga ç’ka rrotull më i shtrenjti ti më je,Je më i miri nga çdo gjë që ka ky dhé.Ty përditë të pat parë ime nënë,Dheu yt në fund atë e pati ngrënë.Nëmëruar t’i pat lulet syri i saj.Te ti lindi, te ti vdiq ajo pastaj.Ti i ke parë gjysh stërgjyshërit e mi,Edhe eshtërat tretur ua ke po ti.Nga ti, o shpirt-o kurrë s’qenë ndarë.Pranë teje patën qeshur, patën qarë.Nëna ime vdiq, ndaj ty të kam sot nënë,Nënë që s’ke vdekje kurrë, faqehënë,Numri prapë në vend mbetet kurdoherë.Begatoje, o Zot, ti këtë vend!Epu njerëzve të tij ti mbroth e shend!Hi u bëfshin gjithmon’ armiqtë e tij!Gas përjetë paçin zotërit e tij!I begatë, i lulëzuar qoftë ai,Një të ardhme pastë plot me lumturi! Çajupi – Mëmëdheu Mëmëdhe quhetë tokaku më ka rënurë koka,ku më ka dashur mëm’ e atë,ku më njeh dhe gur’ i thatë,ku kam pasurë shtëpinë,ku kam njohur perëndinë,stërgjyshet ku kanë qënëdhe varret që kanë vënë,ku jam rritur me thërrime,ku kam folur gjuhën time,ku kam fis e ku kam farë,ku kam qeshur ku kam qarë,ku rroj me gaz e me shpresë,ku kam dëshirë të vdesë. Asdreni – Sa të dua o Shqipëri! Sa të dua, o Shqipëri,sa me mall ndiej e sa dëshirë,për ty gaz e dashurimu në zemër më ka mbirë!Se për mua, o Atdhè,je një lule aq e vyer,sa nuk gjendet përmbi dhèshpirtin tim për të ushqyer! Hilë Mosi – Mall Vend i dashtun , ku un’leva,Sa sa her’ me mall t’kujtoj!Kurr si sot dashtni nuk ndjeva,Shum’ Shypni, un’ ty t’dishroj! Shpesh kujtimet m’shkojn’ te shpia,Ku me mall e shkush fmininë,Zemrën krejt ma grin dashtniaE prej mallit mrend po zin. Ah, at’ votër kur kujtova,Ku qark saj un’ jam rrethu…Dy tri pika lot i lshova,Ktu n’kët vend ku jam mërgu.Kur ma thell’ jam shty n’mendimeE mjerimin kam kujtu…Ikne, ikne ç’pata gzime,Zemra faret m’u coptu! Gjergj Fishta – Shqypnija (fragment)Edhè hâna do t’ a dije,Edhè dielli do t’ két pá,Se per qark ksaj rrokullije,Si Shqypnija ‘i vend nuk káMbi ato male e bjeshkë kreshnikeLéjn mande’ ata djelm si Zâna,Armët e t’ cillvet, p’rherë besnike,Janë permendë nder fise t’ tana.Atje léjn, po Toskë e Gegë,Si dý rreze n’ flakë t’ nji dielli:Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.Shkundu pluhnit, prá, ShqypníNgrehe ballin si mbretneshë,Pse me djelm, qi ngrofë ti n’ gjí,Nuk mund t’ quhesh, jo, robneshëKaq të bukur, kaq të hieshmePerendija t’ fali i Amshueshem,Sá ‘dhe deka âsht per tý e shieshme:N’ gjí t’ and vorri âsht i lakmueshem.Po, edhè hâna do t’ a dije,Edhè dielli do t’ két pá,Se per qark ksaj rrokullije,Si Shqypnija ‘i vend nuk ká !Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,E me dije e me LiríPër jetë t’ jetës të rrnoftë tý ndera. Filip Shiroka – Shko Dallëndyshe… Udha e mbarë se erdh pranvera,shko, dallëndyshe tue fluturue,prej Misirit n’dhena tjera,fusha e male tue kërkue;n’Shqipni shko, pra, fluturim,shko në Shkodër, n’qytetin tim.Shëndet prej meje të m’i falëshsaj shpisë vjetër ku kam le,me ato vende rreth t’përfalesh,ku kam shkue kohën e re;atje shko, pra, fluturim,fal me shndet qytetit tim.Me ato male, me ato kodra,me ato prroje rreth t’përfaleshn’ato fusha që m’ka Shkodratë lulzueme, aty t’ndalesh;tue kndue me ambëlcim,fal me shndet qytetit tim.T’mujsha dhe un’ me fluturuedojsha dhe un’ me u nisë me ty,dojsha n’Shkodër me kalue,m’e pa prap at’vend me sy!Por… ti shko atje… fluturime ti qajma fatin tim. Mitrush Kuteli – Të falem ty (fragment)Të falem ty, o gjuhë-shkëmb,me rrënjët thellë në shkëmbenj,që çave qiellinkur t’ u vrënjdhe shembe bisha e shtërpënj,po mbete prapë:shkrep e shtëng:të falem, gjuhë shkrepëtim,që shkrep në qiej e vrungullon,me bujë pyjesh bubullon,me gjëmë detesh uturon,dhe je, siç ishe:vetëtim;të falem ty, o gjuhë – hoj,ty, zëth i nënës – qetësi,ty, këngë e foshnjës – kaltësi,ty afsh’ i zemrës – dashurigjithmon e ëmbëlmjaltë zgjoi.Të falem ty o gjuhë e fisit tim,siç nuk i falem asnjë perëndi –se tempull i përjetshëm më je ti,dhe ti mburoje nëpër mot të ziti, dritë e krirtë nëpër errësi,ti, perëndi, që nuk ke perëndim. Fatos Arapi – Atdheu Atdheu është dhembje, është dhembje,Një prill i pikëlluar në shpirt.Atdheu është kryqi, është kryqi.E mban – edhe të mban ty – në shpirt. Atdheu është toka e premtuar.Ti shkel si një zot dhe s’e ke ndën këmbë.Atdheu s’ka fjalë, ka sy të trishtuar.Vdes dashuria në dashuri që të çmend. Atdheu është buka e uritur:Të ikën nga duart e dot nuk e ngopËndërr dhe ankth dhe shpresë e sfilitur.Me sytë n’errësirë vetveten kërkon.Atdheu është varr i hapur, është varr.Një jetë drejt tij shkon me besë që bind.Në një pikë loti mbyt lotin fatvrarë.Në një pikë loti lirinë e lind.Atdheu yt i vogli, i vogli,ai hyjnori, i pavdekshmi – loti. Ali Podrimja – Unë, Biri Yt, Kosovë Unë, biri yt, Kosovë t’i njoh dëshirat e heshtura,t’i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,t’i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet,t’i njoh lindjet e bardha, caqet e tuka të kulluara;ta di gjakun që të vlon në gji,dallgën kur të rrahë netëve t’pagjumtae të shpërthej do si vullkan:-më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.Unë biri yt. Martin Camaj – Vendit tem Kur të vdes le te bahem barnë malet e mija në pranverë,në vjeshtë do të bahem farë.Kur të vdes le të bahem ujëe fryma eme avull,në fusha do të bie si shi.Kur të vdes le të bahem gurnë skajin e vendit temtë qëndroj në kufi.

Naim FRASHËRI - GJUHA SHQIPE Vëllezër shqipëtarë! Qasuni më dëgjoni, Sa të mundeni më parë Gjuhën tuaj mësoni. Pa shihni sa ësht’e mirë S’u vjen mall’ e dëshirë? Gra,burra, djem e vasha! E ju plaka zë-trasha! Mos rrini pa mësuar, Kjo do të na nderojë, E do të na bashkojë, Këtë gjuhë, që flasim, Këtë zë të këndojmë, Gjënë tonë të qasim Të huajn t’a dëbojmë, Se gjuh’ e Shqipërisë Është e Perëndisë, Njeriu të shperndëronjë! Gjuhën e Mëmëdheut! Q’është e bukur’ e zonjë! Gjuhën e Skënder - beut! Oh! e madhe mëkatë! Kjo punë s’ka uratë. Ju shkëmbenjë e ju male, Ju brinja e bregore, Dhe ju lumënj ngadale, Ju fusha gjelbërore. Shqip të flisni për herë! Fjesht’ e të papërzier! Dielli, hëna, pylli, Dallëndyshija, larashi, Edhe bilbili vetë Shqip të flasë ndë jetë! Dhe vetë Perëndija, Edhe Zot’ i vërtetë, Dh’ e tërë gjithësija Këtë gjuhë të ketë Këtë dhe shqipëtari, Shpirt-madhi, punë-mbari. GJUHA JONË - Naim FRASHËRI (1846-1900) Vëllezër Shqipëtarë, të prekim urtësinë, të zëm udhën e mbarë, të ngjallim Shqipërinë. Shqipëria ka qenë dhe do të jetë, po sot në ditët tona të metë të mos ketë. E ka nderuar Zoti gjithënjë Shqipërinë ish fort mirë qëmoti, do bëhet dhe taninë. Ajo ish koh’ e zjarrtë dhe kish mundime tepër, po sot pëndë dhe kartë na duher, nuk tjetër. O burra Shqipëtarë të marim dituritë, se s’ është koh’ e parë, tani lipsetë dritë. Të shkruajm gjuhën tonë kombin të ndritojmë, gjithë ç’ është e ka qenë ngadalëzë ta mësojmë. Pa shihni ç’gjuhë e mirë! Sa shijë ka e hije, ç’e bukur edh’ e lirë, si gjuhë Perëdije. KUNDËR MALLKIMIT TË GJUHËS SHQIPE - Petro Nini LUARASI (1865-1911) Si shqiptarë që jemi Shqip ne duhet të mësojmë Dhe Zotin, të drejtë kemi, Ne gjuhën shqipe ta lëvdojmë. Epo ju gjuhën tonë Doni ta humbisni fare Dhe me mallkim e me nëmë Shprehni ta shpini në varre. S’më vjen rëndë nga priftërinjtë Që s’ dinë ç’ bëjnë e ç’punojnë, I urdhërojnë të zinjtë Që gjuhën shqipe ta mallkojnë. Po krye-priftërinjtë e tyre Nëkëmbës t’ orthodoksisë Shumë punë prej mynxyre Bëjnë kundër Shqipërisë! Të mallkojnë njerëzinë Të nëmosin gjuhën tonë, Të përçajnë Shqipërinë, Zoti mos e pastë thënë! Thonë s’ ditka Krishti shqip Dhe shqip-fjalë s’ pret prej nesh, Vetëm në gjuhën greqisht Të dëgjon e të mban vesh! Këto e shumë të tjera, Që dëgjon në kishë brenda Dhe na mallkojnë për hera Gjuhën tonë që s’ ua k’ ënda. S’ kanë frikë as turpërohen Që përçmojnë Perendinë, Po mburren edhe lëvdohen Sepse shërbejnë Grejqinë! Gjuhën e kemi tonë Të vjetër dhe të vyer, Nga Perendia ish thënë Që ta ruajmë të çkëlqyer. GJUHA SHQIPE - Ndre MJEDA (1866-1937) Përmbi za që lshon bylbili, gjuha shipe m’ shum gullon, përmbi erë që jep zymbyli, pa da zemrën ma ngushllon. Ndër komb’tjera, ndër dhena tjera, ku e shkoj jetën tash sa mot, veç për ty m’rreh zemra e mjera, e prej mallit derdhi lot. Nji kto gjuhë që jam tue ndie, janë të bukura me themel, por prap kjo, si diell pa hije, për mue t’ tanave iu del. Geg’ e Toskë, Malsi jallia, janë nji komb m’ u s’ duron, fund e maje nji a Shqipnija, e një gjuhë t’gjith na bashkon. Qoft mallkue kush qet ngatrrime, ndër kta vllazën shoq me shoq! kush e ndan me flak’ e shkrime ç’ ka natyra vetë përpoq!

Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare, e shpallur nga UNESCO në vitin 1999, është një ditë për të nderuar dhe promovuar diversitetin gjuhësor dhe kulturor, si dhe për të nxitur shumëgjuhësinë. Ky ditë na kujton se gjuha amtare është rruga e qenies njerëzore, dhe përmes saj, individi hyn në shoqëri, ndihmon në formimin e kulturës së grupit të tij dhe krijon bazat për zhvillimin e aftësive intelektuale. Gjuha jonë sa e mirë, Sa e ëmbël, sa e gjerë, Sa e lehtë, sa e lirë, Sa e bukur, sa e vlerë. Gjuha shqipe është identiteti, mençuria dhe historia jonë. Ajo është fjala që na lidh, dija që ndriçon mendjen, komunikimi që bashkon zemrat dhe rruga drejt zhvillimit. Çdo ditë është Dita e Gjuhës, çdo çast ajo kërkon vëmendjen dhe përkujdesjen tonë. Me të fillon gjithçka—nga germat lind fjala, nga fjala lind komunikimi, nga komunikimi lind formimi dhe zhvillimi i një kombi. Le të mësojmë e ta shkruajmë drejt, ta ruajmë të pastër dhe ta përcjellim me krenari. Është amanet i të parëve dhe trashëgimi për brezat që vijnë. Si shqiponja që u mëson zogjve të saj fluturimin, ashtu t’ua mësojmë fëmijëve tanë gjuhën shqipe, që të mos venitet kurrë, por të lulëzojë përgjithmonë. Le të jehojë shqipja si gjuha më e bukur, të kumbojë si këngë dhe të ndriçojë rrugët tona me dritën e dijes! Sepse një komb jeton përmes gjuhës së tij, dhe ne jemi rojet e saj të përjetshme! “Gjuha shqipe”! Poezia madhështore e Naim Frashërit, vargjet perlë të vlefshme për çdo kohë e çdo moshë! “Gjuha shqipe”! Poezia madhështore e Naim Frashërit, vargjet perlë të vlefshme për çdo kohë e çdo moshë! Vëllezër shqipëtarë! Qasuni më dëgjoni, Sa të mundeni më parëGjuhën tuaj mësoni. Pa shihni sa ësht’e mirëS’u vjen mall’ e dëshirë?Gra,burra, djem e vasha!E ju plaka zë-trasha! Mos rrini pa mësuar,Kjo do të na nderojë,E do të na bashkojë,Këtë gjuhë, që flasim,Këtë zë të këndojmë,Gjënë tonë të qasimTë huajn t’a dëbojmë,Se gjuh’ e ShqipërisëËshtë e Perëndisë,Njeriu të shperndëronjë!Gjuhën e Mëmëdheut!Q’është e bukur’ e zonjë! Gjuhën e Skënder – beut!Oh! e madhe mëkatë!Kjo punë s’ka uratë.Ju shkëmbenjë e ju male,Ju brinja e bregore,Dhe ju lumënj ngadale,Ju fusha gjelbërore.Shqip të flisni për herë!Fjesht’ e të papërzier!Dielli, hëna, pylli,Dallëndyshija, larashi,Edhe bilbili vetëShqip të flasë ndë jetë!Dhe vetë Perëndija,Edhe Zot’ i vërtetë,Dh’ e tërë gjithësijaKëtë gjuhë të ketëKëtë dhe shqipëtari,Shpirt-madhi, punë-mbari. Pergatiti:Liliana Pere

“Adio, gjakftohtësi, armë e shkrimeve të mija! Pse vallë? Kjo siç duket është merita jote. Unë në përgjithësi kurrë nuk kam hapur sytë rrugëve pas fustaneve, po tani i kam mbyllur fare – kudo vetëm ty të shoh”. Deri në fund të jetës, Dritëro Agolli e deshi Sadijen, jo sa vetja. Ai thotë, edhe më shumë. Do të mjaftonin vetëm disa letra, shkëputur nga një letërkëmbim i gjatë, për të kuptuar, ndoshta jo gjithçka, por diçka nga ajo ndjenjë e thellë që i lidhte. Ai, tashmë poet e shkrimtar i konsoliduar, “në moshën e Krishtit”, siç thotë ai, ndërsa ajo, një vajzë, që sapo kishte mbaruar shkollën e punonte si mësuese letërsie në Shkodër. Ai në Tiranë, ndërsa ajo në Shkodër. Një distancë e gjatë asokohe, kur mjetet e transportit ishin të kufizuara, ndërsa ato të komunikimit përmblidheshin në ndonjë telefon të rrallë, letra e telegrame. Sot, në botën e teknologjisë, së skype-it, whatsapp-it, facebook-ut, ato letrat e zverdhura nga koha dhe të shkruara me dorë, janë edhe më të vyera dhe të papërsëritshme. Aq më tepër kur shkruhen nga njerëz të letrave. Senior Singles Connection Secretmeet Sponsored Links Advertisement Në ditën e 75-vjetorit të Sadijes dhe në prag të ditëlindjes së Dritëroit, po botojmë disa letra që dy të dashuruarit i dërgonin njëri-tjetrit në vitet ’60. Dritëroi, që nuk para i kishte shumë qejf telefonat, vlerësonte në veçanti letrat, kur ato shkruheshin me vërtetësi e ndjenja të pastra. “Njerëzit zakonisht në këto letrat e dashurisë kanë qejf të bëhen ose hamletë, të tregojnë sa vuajnë e sa janë të mërzitur nga bota, ose të bëhen si xhaxhallarë të urtë me shprehje plot mirësi e didaktikë, t’i mësojnë vajzat të mos bijen në gabime, t’u thonë atyre se ka njerëz që janë të liq e ku të di unë. Këta u shëmbëllejnë atyre njerëzve, të cilët kur flasin me femra i venë më shumë rëndësi intonacionit të zërit, gjesteve elegante, manierës së të qëndruarit dhe harrojnë të mjerët, natyrën e tyre. Fatkeqët!”, shkruan në një prej letrave dërguar Sadijes, Dritëroi. Ai është më pasionant, ndërsa ajo më e përmbajtur dhe më koncize në letrat e saj. Ndjenjat dhe mallin për Dritëronë i shpreh në pak rreshta, ndërsa ai duket se nuk lodhet duke i shkruar se sa e do dhe sa ia ndien mungesën kur janë larg. Veç dy stileve të ndryshme të të shkruarit, por edhe dy karaktereve të ndryshme, nëpër letra zbulojmë edhe dy të folme. Ai me të folurën e Devollit, ndërsa ajo të Shkodrës. “Tashti fillon edhe shkolla, kështu që do të jem gjithëmonë e zanun, por mos kujto që s’do kem kohë të lirë të mendoj për ty. Çdo natë mendoj dhe due që të shohë në andër. Ti je njeriu ma i mirë dhe ma i afërt për mue, edhe atëherë kur jam e inatosur me ty”, i shkruan Sadija. Letërkëmbimi, si forcë zakoni, por edhe si një dëshmi dashurie, ka vijuar deri në vitet e fundit të jetës së shkrimtarit, atëherë kur mendonte se fluturimet e pulëbardhave mbi liqenin e Pogradecit do të ishin të fundit që do të shihnin së bashku. E dashur Sadije, Nuk e dij se ç’ka ndodhur me mua. Në moshën e Krishtit unë të bëhem kaq i papërmbajtur në çfaqjen e ndjenjave të mija? Mjafton të qëndroj pakëz në vetmi e të jepem i tëri pas teje. Kurse kur jam me shokët nuk e kam mëndjen në muhabetin e përgjithshëm. Më thonë se paskam ndryshuar kaq shumë sa s’njihem. Unë nuk kam qejf të ndryshoj natyrën time, prandaj ngushëlloj vehten, duke menduar se shokët, me që dijnë historinë time me ty, gabojnë në gjykimet e tyre. Po ç’është e vërteta unë ju jap të drejtë atyre se diçka ka ndodhur. Në mesditë të jetës dashuria qënka e çuditshme. Dua që në këtë çast të jem me ty. Ti të rrish karshi meje, të flasësh, të qeshësh. E di ti se më pëlqen qeshja jote? Ti qesh fare, fare. E sheh si është natyra e njeriut e dyfishtë? Unë në tregime e në vjersha jam shumë i përmbajtur, apo jo? Edhe në shkrimet e dashurisë bile jam i përmbajtur. Po kur nis të të shkruaj ty dhe e humb gjakftohtësinë. Adio, gjakftohtësi, armë e shkrimeve të mija! Pse vallë? Kjo siç duket është merita jote. Unë në përgjithësi kurrë nuk kam hapur sytë rrugëve pas fustaneve, po tani i kam mbyllur fare – kudo vetëm ty të shoh. Letra është një shprehje e çastit. Sikur ne t’i shkruanim letrat e t’i mbanim pa i dërguar qoftë edhe një ditë, natyrisht po të ishim në gjëndje shpirtërore normale, të tretën ditë do t’i grisnim e do të thoshim me vehte: ç’marrëzi kemi shkruar! Të tri letrat që të kam nisur para kësaj kanë plot marrëzira, se shpirtërisht nuk kam qënë mirë. Po mos u mërzit, njeriu duhet të ketë edhe çaste marrëzie, se do të na mbyste atëherë monotonia. Duhet të zbavitemi me ndonjë letër me nuanca anormale. Njerëzit zakonisht në këto letrat e dashurisë kanë qejf të bëhen ose hamletë, të tregojnë sa vuajnë e sa janë të mërzitur nga bota, ose të bëhen si xhaxhallarë të urtë me shprehje plot mirësi e didaktikë, t’i mësojnë vajzat të mos bijen në gabime, t’u thonë atyre se ka njerëz që janë të liq e ku të di unë. Këta u shëmbëllejnë atyre njerëzve, të cilët kur flasin me femra i venë më shumë rëndësi intonacionit të zërit, gjesteve elegante, manierës së të qëndruarit dhe harrojnë të mjerët, natyrën e tyre. Fatkeqët! Me këtë, pa ditur edhe vetë, bëhen të mërzitëshëm. Unë sot gjithënjë kam jetuar me ty. Shkonja në rrugë – isha me ty, shkonja në kafe – isha me ty, shkonja në bibliotekë të kërkonja ndonjë libër – isha me ty. Po ç’u bë kjo, thosha me vehte, ëngjëll mbrojtës? Dreq o punë. Është mirë kur të duan, apo jo? Po jo kur të duan “se na bashkojnë zakonet dhe afërsitë krahinore”! Kur të duan krejt ndryshe, krejt pa përcaktuar, pa rregulla, atëherë mund të jesh e lumtur. Unë nuk kam qef të më duan me rregulla, nuk dua të hyj nëpër unazë si akrobat. Bile unë kam qejf kështu: nuk e ndjen vehten mirë me mua një ditë, thua: më mërzite, Dritëro, sot nuk të dua, nesër mund të të dua, m’u çduk tani nga sytë! Çaste të tilla ka, apo jo? Po njeriu është edhe rrufjan-hipokrit, që ka frikë të hapet e të shprehë gjithënjë të vërtetën. Megjithëse ti kështu nuk më ke thënë asnjëherë, po unë ka patur raste, që çaste të tilla, të shkurtra fatmirë- sisht, i kam nuhatur. E dij që këto janë në natyrën e njeriut, prandaj as jam mërzitur fare. Po mos nuhatnja të tilla çaste, unë nuk do të të desha dhe nuk do martohesha me ty. I marrë, do thuash, po është e vërtetë. Tani të të them pse nuk të kam marrë në telefon. E di ti se unë nuk kam qef të flas në telefon se më mbarohen fjalët? S’di ç’të them. Që të flas, unë dua ta shoh njerinë, ose ta përfytyroj. Në telefon as e shoh, as e përfytyroj. Nuk e kuptoj se si më ka lindur kjo mani e pse më mbyllet goja në telefon. Duhet të jetë ndonjë sëmundje! Prandaj mos ma merr për të keq që nuk të kam telefonuar. Në Durrës nuk kam shkuar për të pyetur atë shokun tim, se ç’bëri me syzet që kam porositur për ty. E kam marrë ca herë në telefon, po ka qënë me leje dhe nuk më ka dalë. Kam filluar të bëj një jetë më normale, më realiste. Për librin tim* me tregime kam pyetur në ndërmarrje të botimeve e më kanë thënë se së shpejti duhet të dalë në qarkullim. Më nxori mjaft telashe ky libër. Sipas numrit ky është libri i katërt që botoj, po më i vështiri dhe më i ngatërruari. Ky i pesti me vjersha që po pregatit s’besoj të ketë fatin e tregimeve. Në vjersha jam në terrenin tim dhe di të orientohem, megjithëse një zvaranik më tha se shumë vjersha duhet t’i heq. Lexova një libër nga Dostojevski dhe më ka lënë pa gjumë me tipat dhe figurat e tij të tmerrshme. Një burrë tërë natën mendon para qivurit të gruas së tij, që ka vrarë vehten. Cilat kanë qënë arësyet që gruaja e tij vrau vehten? Rreth kësaj shkruhet tregimi. Ka një moment të hatashëm. Burrin e ka ftuar një njeri në duel (përpara se ky të martohej). Ai refuzon, nuk pranon të bëjë duel. Të gjithë e quajnë frikacak. Pas shumë situatash gruaja e çdashuron atë. Ai është shtrirë e fle. Ajo merr revolen dhe ia vë në tëmbth tytën e hekurt. Ai hap sytë, e shikon me gjakftohtësi tytën dhe i mbyll prapë. Gruaja tronditet. Përherë të parë kupton se ky nuk është frikacak. Po si është e mundur që refuzoi duelin? “Të refuzosh duelin – tha ai – kërkon më shumë burrëri!” Me të vërtetë është tregim i fortë. Gjynah që ti nuk e lexon dot. E kështu, moj e dashur, mjaft griva, po e mbyll letrën. Të puth, Dritëro 19.8.1964 *Bëhet fjalë për librin “Zhurma e erërave të dikurshme”, botim i ndaluar në vitin 1965. *** E dashur Sadije, Kjo është letra e fundit për 1964-n. Bukur ndodhi me ne. Na ishin dy njerëz diku në një qytet, u takuan, u dashuruan. Viti ecte, ecte. Dhe kështu erdhi dita e fundit e 1964. Njeriu ditën e fundit të vitit bëhet pak fillosof, apo jo? Të kujtohet kur më ke takuar mua me një shishe në dorë vjet në këtë kohë? Ku ta dinje ti se ai njeri me atë shishe një ditë do të bëhej burri yt? E sheh sa të papritura ka në një vit? Po ti mund të mos bëheshe gruaja ime. Kudo që të ishe e me këdo që të takoheshe ti do të ishe njeri i mirë dhe i bukur. Ndofta unë ty të kam ëndërruar edhe në vite të tjerë, edhe pa të parë? Ë, ku ta dish? Po bëhem pak mistik e qesharak. Në fund të këtij viti, plot dashuri për ty, të uroj të jesh e mirë, e bukur, e dashur. Unë jam ngaherë edhe burri, edhe i dashuri yt. Të puth shumë, shumë. Dritëro *** E dashur Sadije, U ktheve në shtëpi e lodhur, po me fitore. U bëre zyrtarisht gruaja ime. S’ka tani tërc mërc. Emrin tim e ke edhe në pashaportë. Bëjmë shaka, se s’ka ndonjë rëndësi një vulë e thatë. Ne edhe sikur mos e kishim atë vulë prapë bashkë do të ishim. Sa u lodhe dhe sa nerva prishe ato nja dy ditë që isha unë në Shkodër. Po kushdo që të ishte ashtu do të mërzitej si ti. Nisesh për një gjë serioze e të del përpara një pengesë mizerabël! Mua më vinte shumë keq për ty. Po mirë që mbaruam shpejt. Unë ty të dua gjithënjë e më shumë. Mos kij për këtë asnjë dyshim. Edhe celebrimin e bëmë, edhe e duam shoku shokun. Vetëm, me që janë bërë tërë formalitetet, ti duhet të vish ndonjëherë në Tiranë. Llogjikisht tani nuk duhet të kesh asnjë pengesë nga asnjeri. Të them të vijsh se mua ngaherë më merr malli për ty. Dje, pas celebrimit tonë të famshëm, unë kam qirasur gjithë ata njerëz. Të trashëgohesh, thosh njeri; të trashëgohesh, thosh tjetri. Sikur ne u fejuam dje! Siç duket ajo e djeshmja paska rëndësi dhe u quajtka si martesë. Sot më erdhi telegrami yt dhe u gëzova që e ndjen vehten mirë. Kur u nise dje unë u trëmba, se do të sëmureshe shumë rrugës. Lutjen a e bëre? Mos e lërë pasdore dhe mos i nënvleftëso formalitetet, si unë se ngatërron punën siç e ngatërrova unë në zyrën e gjëndjes civile në Shkodër. Po më mirë që e bëmë celebrimin në Tiranë, u bë më natyrshëm e më njerzishëm. Edhe Qakua me Vaskën ishin simpatikë. Eja papritur ndonjëherë. Të puth shumë Dritëro 7.1.1965 *** I dashtun, në Shkodër po bjen borë. Ç’mrekulli? Sikur të ishe dhe ti do të ishte edhe ma mirë. Megjithëse ndejta deri tashti tue ba plane simestrale, gëzimi i dëborës së parë që po bjen nuk më asht shue. Kjo dëbora lidhet gjithëmonë me kujtime të bukura. Nesër filloj edhe shkollën, do dalë të bajë disa fotografi. Sot më dukesh sikur të përcillnja në ndonji vend të afërt, sikur ti do të vijsh përsëri së shpejti. Vetëm kur ikën më kap mërzija. Tashti e shoh sa e lidhun jam me ty. Mirë thue ti jemi lidhë me fije të padukëshme aqë keq sa nuk mund të zgjidhemi ma. Tashti hajde mbas tre javësh se këtu harxhon edhe shumë të holla. Unë të premtoj se nuk do të mërzitem. Tashti fillon edhe shkolla, kështu që do të jem gjithëmonë e zanun, por mos kujto që s’do kem kohë të lirë të mendoj për ty. Çdo natë mendoj dhe due që të shohë në andër. Ti je njeriu ma i mirë dhe ma i afërt për mue, edhe atëherë kur jam e inatosur me ty. Mor fishek meqënëse ke premtue se do të mbarojsh novelën, puno, mos u sill shumë. Artikullin a e shkrove, do të kesh mendue mjaftë në autobuz. Katër orë nuk i thojnë pak, mandej bashkëudhëtari nuk besoj të të ketë mbajtë me muhabet. S’kisha pse të bahesha xheloze. Po shkoj të fle se ora shkoi vonë. Të puth përpara se të marrë gjumi, sidomos synin që nuk të sheh para mirë. Do ta shëroj edhe atë me të puthuna. Të puth shumë Sadija P.S. Sot sa ika prej shkollës së tregtisë, mora tre letrat e tua. Natën e mirë i dashtun 8.II.1965 *** Gjëra të padukshme Kam lënë tek ti mishin, kockat, flokët qime për qime. Dhe po ta hapësh shpirtin e gjen dhe zemrën time Ku fshihet një koleksion që as ti s’e kupton… Në verë do të shkojmë në një hotel buzë liqenit. Atje do të ndjekim me sy pulëbardhat që shpërndahen e bashkohen mbi cipën e kaltërt, duke formuar një lule të bardhë të madhe, që zhduket e shfaqet, që shpërbëhet dhe bëhet përsëri mes thirrjesh të sinqerta gëzimi. Ne, dy pleqtë të ulur në ballkon, do t’i ndjekim me sy këto qenie të bardha duke psherëtirë. Pak kohë na ka mbetur ta soditim këtë mrekulli! A mbase do të jetë hera e fundit… Verë 2014, Tushemisht, Pogradec *** E dashur Sadije, Të dua si jetën time, madje edhe më shumë; dëshiroj sinqerisht që unë të vdes dhe ti të jetosh. Unë edhe i vdekur, do të ndjek për të të parë buzëqeshjen tënde, megjithëse kjo buzëqeshje, brenda errësirës së varrit nuk duket, por unë do të bëj të pamundurën, ©

Michelangelo Buonarroti (6 Mars 1475 – 18 Shkurt 1564) është një nga emrat më të mëdhenj në historinë e artit dhe ka pasur një jetë të mbushur me vuajtje shpirtërore dhe artistike. Ai u lind në Caprese, Itali, dhe që nga një moshë e re tregoi talent të jashtëzakonshëm në fushën e skulpturës, pikturës, arkitekturës dhe poezisë. Përkundër suksesit të tij të madh dhe pasurisë që arriti, Michelangelo e ndiente një luftë të brendshme të thellë, e cila shpesh ishte e lidhur me kërkesën e tij për përsosmëri dhe me pasigurinë shpirtërore. Ai shpesh ndiente vetminë, duke mos pasur shokë të ngushtë, dhe e shihte artin si një mundim që kërkonte shumë sakrifica, përfshirë neglizhimin e shëndetit të tij fizik dhe shpirtëror. Në aspektin e veprave të tij, disa prej më të njohurave përfshijnë: David  (1501–1504): Një skulpturë e krijuar nga mermere, që paraqet Davidin biblik dhe është një nga veprat më të njohura të artit Perëndimor. Ky është një simbol i forcës dhe guximit dhe tregon mjeshtërinë e Michelangelos në punimin e gurit. Piktura e Kapelës Sistine  (1508–1512): Kjo pikturë e famshme ka katër pjesë kryesore, përfshirë "Krijimin e Adamit", dhe është një prej veprave më të njohura të artit të Rilindjes. Ajo tregon historinë biblike të Krijimit dhe është një nga arritjet më të mëdha të Michelangelos si piktor. Dita e Gjykimit  (1536–1541): Pikturë në altar të Kapelës Sistine, që tregon skenën biblike të Dita e Gjykimit. Kjo vepër ka pasur shumë polemika, veçanërisht për përdorimin e trupave të lakuriq të figurave, që u kritikuan nga disa figura të Kishës, dhe u mbuluan një muaj pas vdekjes së tij. Basilika e Shën Pjetrit  (1520–1546): Michelangelo mori pjesë në ndërtimin e Bazilikës së Shën Pjetrit në Vatikan si arkitekt kryesor. Disa nga dizajnet dhe detajet e tij janë ende pjesë të këtij monumenti të njohur. Poezitë e Michelangelos : Përveç veprave të tij artistike, ai është gjithashtu një poet i shquar. Poezitë e tij shpesh janë introspektive dhe të mbushura me melankoli, dhe pasqyrojnë vuajtjet e tij shpirtërore dhe nderimin që kishte për bukurinë dhe natyrën. Michelangelo është i njohur për angazhimin e tij të pandërprerë për të arritur përsosmërinë në çdo fushë të artit dhe shpesh vuante për faktin se nuk mund të përmbushte këto pritshmëri. Pas një jete të pasur artistike dhe shumë fitimesh të njohura, ai vdiq më 18 shkurt 1564 në Romë, duke lënë pas një trashëgimi të pasur që ka formësuar artin dhe kulturën perëndimore për shekuj me radhë.

Gëzuar Ditën e Pavarësisë, Kosovë e dashur! 17 Shkurti është dita kur ëndrra shekullore e shqiptarëve të Kosovës u bë realitet. Është dita e sakrificës, e guximit dhe e triumfit të lirisë. Kjo pavarësi nuk erdhi lehtë – ajo u fitua me shumë mund, me shumë gjak dhe me përkushtimin e një populli të tërë që nuk u dorëzua kurrë përballë padrejtësive historike. Nga lufta heroike e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës deri te mbështetja e fortë e miqve ndërkombëtarë, çdo hap drejt pavarësisë u ndërtua mbi sakrificën dhe vendosmërinë e brezave. Më 17 shkurt 2008, në Kuvendin e Kosovës, nën drejtimin e Jakup Krasniqit si Kryetar i Kuvendit, u shpall Pavarësia e Republikës së Kosovës, ndërsa Presidenti i parë i shtetit të pavarur, Fatmir Sejdiu, me vizionin dhe përkushtimin e tij, udhëhoqi vendin në hapat e parë të shtetndërtimit. Flamuri i Kosovës, që u ngrit për herë të parë atë ditë të shenjtë, përfaqëson një shtet të ri, një shtet që synon paqen, zhvillimin dhe integrimin euro-atlantik. Sfondi blu simbolizon Evropën, harta e artë është Kosova jone r dashur, ndërsa gjashtë yjet përfaqësojnë të gjithë komunitetet që jetojnë në këtë tokë të bekuar. Kosova sot është një shtet i lirë dhe sovran, me rini të talentuar dhe me një të ardhme që ndërtohet çdo ditë. Le të festojmë këtë ditë me krenari dhe ta mbajmë gjithmonë gjallë amanetin e atyre që sakrifikuan gjithçka për lirinë . E duam Kosovën, ta ndërtojmë me dinjitet dhe ta lartësojmë emrin e saj kudo në botë! Gëzuar Pavarësinë, Kosovë e bekuar! Lavdi të gjithë dëshmorëve dhe udhëheqësve që sollën këtë ditë të madhe!

Mesonjtorja Korçe Mësonjëtorja e Korçës është shkolla e parë shqipe. Hapja e shkollës erdhi si rezultat i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, që synonte të mundësoheshin të drejtat kombëtare brenda Perandorisë Osmane. Mësonjëtorja përbënte një qendër për edukimin kulturor dhe patriotik; kishte rëndësi e një vlerë të veçantë duke qenë se shkrimi i shqipes nuk u lejua pas ngjarjeve të Lidhjes së Prizrenit. Data e hapjes së saj festohet nga shqiptarët si "Dita e Mësuesit". Histori Redakto Shiko gjithashtu: Arsimi kombëtar Në vitin 1885, Naim Frashëri, si zyrtar në Ministrinë e Arsimit në Stamboll, me të vëllain, Sami Frashërin dhe shqiptarë të tjerë me ndikim të "Shoqërisë së të Shtypurit Shkronja Shqip", ia dolën të siguronin lejen nga Sulltan Abdylhamidi II për hapjen e një shkolle shqiptare për djem në Korçë. Mbështetja financiare iu mundësua edhe nga mërgata e Rumanisë, anëtarët e Shoqërisë "Drita" të Bukureshtit, ndërsa shqiptarët e Stambollit vendosën që drejtor i shkollës të ishte Pandeli Sotiri.[10] Mjedisi ku shkolla u vendos ishte shtëpia e dhuruar nga Diamant Terpo. Si "Shoqëria e të Shtypurit Shkronja Shqip", ashtu edhe shoqëria "Drita" kishin rënë dakord që më përpara për të mos antagonizuar parinë vendase të ndikuar nga kultura greke duke hapur shkolla shqipe. Patrikana e Stambollit refuzoi që të jepej gjuha shqipe në shkollat ekzistente greke të komunitetit ortodoks të Korçës.Sotiri u dërgua në Korçë dhe e çeli shkollën më 7 mars 1887.Tekstet e shkollës i mundësonin vëllezërit Naim e Sami Frashëri dhe shumë shqiptarë të tjerë.[8] Përgjatë 1887-ës, Sotirit iu desh të linte Korçën dhe administrimi i shkollës i kaloi Petro Nini Luarasit dhe Thanas Sinës.Autoritetet osmane i dhanë leje vetëm të krishterëve shqiptarë të ndiqnin mësimdhënien në këtë shkollë, por shqiptarët nuk iu bindën lejes dhe lejuan fëmijët myslimanë që të mund ta ndiqnin.Vitet e para, në shkollë u regjistruan rreth 200 nxënës të besimit mysliman dhe të krishterë.Në vitin 1888, shkolla kishte 100 nxënës të krishterë dhe 60 myslimanë.[8] Pandeli Sotiri e filloi mësimin fillimisht me 35 nxënës. Hapja e kësaj shkolle për nga karakteri kishte tipare demokratike, pasi në të mësonin fëmijët e të gjitha shtresave, të varfër e të pasur. Kjo shkollë kishte një klasë përgatitore si dhe katër klasa të rregullta. Lëndët mësimore ishin shkrimi, këndimi, gramatika e gjuhës shqipe, historia, gjeografia, aritmetika, dituria natyrore dhe edukimi fizik.[14] Mësonjëtorja e Parë Shqipe Mësonjëtorja përbrenda Edhe pse në kushte të vështira, kur ndalohej rreptësisht mësimi i gjuhës shqipe për shkak të kushteve të ndodhura nën sundimin osman, mësonjëtorja e Korçës qëndroi e hapur për 15 vjet; u mbyll në vitin 1902, për t`u riçelë në vitin 1908. U mbyll përsëri në vitin 1912 dhe u çel pas pesë vjetësh në 1917-ën. Përkrahës të saj ishin figura të njohura të Rilindjes shqiptare, si: Naum Naçi, Thoma Avrami, Familja Qiriazi etj. Më 15 tetor 1891, Gjerasim Qiriazi së bashku me të motrën Sevasti Qiriazi hapën këtu edhe Mësonjëtoren e vajzave, baza e së cilës ishte gjithashtu gjuha shqipe dhe kultura kombëtare. Kontributi i madh që këta atdhetarë dhe veprimtarë të shquar dhanë për kombin dëshmohet nga dëshira e zjarrtë që ata kishin për të përhapur dijen në popull. Me ato mundësi që kishin, ata u bënë iniciatorët e krijimit të teksteve të para shkollore të dokumentuara. Ata i përkushtuan një rëndësi të madhe pajisjes me mjetet e duhura të mësimdhënies, për të bërë më tej dhe shpërndarjen e tyre te nxënësit. Të edukuar dhe me frymën e lartë të patriotizmit, këta nxënës do të bëheshin në të ardhmen dhe pasuesit e ideologjisë së mësuesve të tyre dhe luftëtarë të devotshëm për luftën për liri dhe pavarësi. Në shenjë nderimi, respekti dhe kujtimi për kontributin e Mësonjëtores së Korçës dhe mësuesve të saj, 7 Marsi është caktuar si Ditë e Mësuesit dhe e shkollës shqipe. Ndërtesa ku u hap kjo shkollë sot është muzeum kombëtar i arsimit.[15] Rëndësia Redakto Megjithëqë edhe përpara vitit 1887 padyshim se kishte institucione dhe qendra arsimore ku mësohej gjuha shqipe, mungonte tradita e një shkolle kombëtare shqiptare në kuptimin më të gjerë të fjalës. Mësimi i organizuar në Mësonjëtoren e Korçës kishte për bazë shkencën, kurse synimi i saj ishte dija. Ajo ishte shkollë shqiptare (sepse gjuhë mësimi ishte gjuha shqipe), shkollë popullore (sepse ishte dëshira e popullit për ta hapur dhe për ta mbajtur), në esencë demokratike (sepse ishte e hapur për të gjithë dhe pa pagesë), shkollë e përgjithshme laike (sepse aty vijonin mësimin fëmijët shqiptarë të të gjitha besimeve), shkollë e pavarur (sepse nuk financohej nga jashtë, por mbahej nga populli) etj. Hapja e shkollës ishte një ngjarje dhe një fitore e madhe për gjithë lëvizjen kombëtare. Mësonjëtorja e Korçës ishte qendër e rëndësishme për formimin kulturor dhe ngritjen e ndërgjegjes dhe moralit në popull. Ajo nxiti edukimin patriotik të brezit të ri e të masave të gjera. Shkolla tërhoqi interesin dhe admirimin e shumë shqiptarëve. Nën shembullin e saj u frymëzuan më vonë edhe banorë të viseve dhe trevave të tjera shqiptare. Veç të tjerash, kjo ngjarje ishte një fitore e madhe për popullin shqiptar, pasi deri atëherë dhënia e mësimeve për shkak të pushtimit osman bëhej privatisht brenda shtëpive në mënyrë të fshehtë. Wikipedia

Në qytetin e vogël të Përmetit, mes rrugëve me gurë dhe hijes së malit, lindi një poet që do të bënte jehonë në letërsinë shqipe. Bardhyl Londo, me vargjet e tij të ndjeshme dhe shpirtin e trazuar poetik, solli në fjalë bukurinë dhe dhimbjen e jetës shqiptare. Në poezinë e tij gjejmë zërin e kohës, dashurinë për atdheun dhe meditimin e thellë mbi fatin e njeriut. Ai nuk ishte thjesht një poet, por një udhëtar mes ëndrrës dhe realitetit, që përmes fjalës ndërtoi një univers të pasur ndjenjash e reflektimesh. Bardhyl Londo – Jeta, Karriera dhe Veprat e Tij Familja dhe Jeta e Hershme Bardhyl Londo lindi më 25 dhjetor 1948 në Përmet, një qytet me tradita të pasura kulturore dhe letrare. Nuk ka shumë të dhëna të detajuara publike mbi familjen e tij të hershme, por dihet se u rrit në një mjedis ku kultura dhe arti kishin një ndikim të madh. Përmeti, si një qytet i njohur për historinë dhe traditat e tij letrare, mund të ketë ndikuar në formimin e tij si poet dhe shkrimtar. Arsimi dhe Fillimet Letrarë Bardhyl Londo studioi për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në Universitetin e Tiranës, ku mori formimin e tij akademik dhe letrar. Gjatë kohës së studimeve, ai u ndikua nga tradita e poezisë shqipe dhe nga letërsia botërore, duke krijuar stilin e tij poetik të veçantë. Pas diplomimit, ai nisi punën si mësues në rrethin e Përmetit, një përvojë që i dha njohuri të mëtejshme për jetën dhe realitetin shqiptar, të cilat më vonë u reflektuan në veprën e tij letrare. Karriera si Redaktor dhe Kryeredaktor Pas disa viteve si mësues, Londo u përfshi në botën e botimeve dhe gazetarisë letrare. Ai punoi si redaktor dhe më vonë si kryeredaktor në gazetën letrare "Drita" , e cila ishte një nga publikimet më të rëndësishme të letërsisë shqiptare gjatë periudhës së komunizmit dhe pas tij. Në këtë rol, ai ndihmoi shumë autorë të rinj dhe promovoi letërsinë shqipe, duke u bërë një figurë e rëndësishme në zhvillimin e kulturës letrare të vendit. Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë Në qershor të vitit 1992, Bardhyl Londo u zgjodh kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë , duke pasuar shkrimtarin e madh Dritëro Agolli. Kjo ishte një periudhë tranzicioni për Shqipërinë, dhe Londo u përball me sfida të shumta në drejtimin e organizatës. Ai përpiqej të mbante një ekuilibër mes ruajtjes së traditave letrare dhe përshtatjes me realitetin e ri post-komunist. Në këtë kohë, letërsia shqiptare po hynte në një epokë të re, dhe Londo luajti një rol të rëndësishëm në këtë transformim. Poezia dhe Tematikat Kryesore Bardhyl Londo është një nga poetët më të rëndësishëm shqiptarë të gjysmës së dytë të shekullit XX dhe fillimit të shekullit XXI. Poezia e tij karakterizohet nga një stil i ndjeshëm, shpesh introspektiv dhe filozofik. Ai eksploron temat e dashurisë, natyrës, ekzistencës njerëzore, kohës dhe ndryshimeve shoqërore. Në veprat e tij, shpesh shfaqet një melankoli e thellë, e cila reflekton vështirësitë e kohës dhe tranzicionin e shoqërisë shqiptare. Veprat Kryesore Gjatë karrierës së tij, Bardhyl Londo botoi tetë vëllime me poezi  dhe disa romane. Disa nga veprat më të njohura të tij përfshijnë: "Krisma dhe trëndafila" (1975)  – Një nga vëllimet e tij të para poetike, ku tregohet ndikimi i traditës dhe përvoja e tij e hershme si poet. "Hapa në rrugë" (1981)  – Një reflektim mbi jetën dhe shoqërinë, me një gjuhë poetike të pasur. "Emrin e ka dashuri" (1984)  – Një përmbledhje poezish që eksploron ndjenjat dhe marrëdhëniet njerëzore. "Si ta qetësoj detin" (1988)  – Ky vëllim u vlerësua me çmimin "Migjeni" dhe përmban disa nga poezitë më të fuqishme të tij. "Vetëm Itaka" (1989)  – Një vëllim poetik që përdor mitologjinë si metaforë për udhëtimin e njeriut në jetë. "Ditë njerëzore" (1990)  – Një përmbledhje që përqendrohet te përvoja njerëzore dhe sfidat e përditshme. "Shën Shiu" (2010)  – Një nga veprat e tij të mëvonshme, ku ai kthehet te temat e ekzistencës dhe kujtesës historike. "Jeta që na dhanë" (2013)  – Një reflektim mbi jetën, fatin dhe zgjedhjet njerëzore. Vlerësimet dhe Çmimet Bardhyl Londo është vlerësuar me disa çmime prestigjioze për kontributin e tij në letërsinë shqipe. Në vitin 1988, ai mori Çmimin "Migjeni"  për vëllimin poetik "Si ta qetësoj detin" , një vepër që përmban poezi të ndjeshme dhe të fuqishme. Ai gjithashtu fitoi Çmimin Kombëtar të Poezisë  për librin "Prill i hidhur" , i cili është një nga vëllimet më të njohura të tij. Ndikimi dhe Trashëgimia Poezia e Bardhyl Londos mbetet një pjesë e rëndësishme e letërsisë bashkëkohore shqiptare. Ai arriti të kapë ndryshimet e thella shoqërore dhe emocionale të kohës së tij dhe i dha lexuesve një pasqyrim të fuqishëm të jetës shqiptare në periudha të ndryshme. Ai mbetet një frymëzim për brezat e rinj të poetëve dhe shkrimtarëve shqiptarë. Vdekja Bardhyl Londo ndërroi jetë më 18 shkurt 2022  në Tiranë, pas një beteje me një sëmundje të rëndë. Largimi i tij la një boshllëk të madh në botën letrare shqiptare, por veprat e tij vazhdojnë të lexohen dhe të vlerësohen si një pasuri e rëndësishme e letërsisë shqiptare. Përfundim Bardhyl Londo ishte një poet dhe shkrimtar i shquar që dha një kontribut të madh në letërsinë shqipe. Përmes poezisë së tij të ndjeshme dhe reflektuese, ai përjetësoi eksperiencat njerëzore, ndjenjat dhe ndryshimet shoqërore të kohës së tij. Ai mbetet një nga zërat më autentikë dhe të dashur të letërsisë moderne shqiptare.

Naim Frashëri – Ikona e artit skenik shqiptar Naim Frashëri është një nga figurat më të shquara të teatrit dhe kinematografisë shqiptare. Me një talent të rrallë dhe një zë që mbeti i pashlyer në kujtesën e publikut, ai u bë simbol i aktrimit të madh, duke lënë pas një trashëgimi të pasur artistike. Naim Frashëri nuk ishte thjesht një aktor; ai ishte një shkollë aktrimi, një udhërrëfyes për brezat që erdhën pas tij. Me një prani skenike që mbërthente publikun dhe një talent që shndërrohej në magji, ai e bëri artin e aktrimit një pasuri të përbashkët të popullit shqiptar. Profili. Naim Frashëri lindur ne Leskovik, 15 gusht 1923 - Tiranë, 18 shkurt 1975. Karrierën profesionale si aktor e filloi në fillim të vitit 1945, por dashuria për teatrin i lindi që në 1942. Naim Frashëri luajti me sukses një sërë rolesh kryesore e të suksesshme. Valeri në "Tartufi", Smithi në "Çështja ruse", Gjoni "Trimi i mirë me shokë shumë", Selimi "Familja e peshkatarit", gjenberali "Gjenerali i ushtrise së vdekur", Leka "Përkolgjinajt", Nikolla "Armiqtë", Sasha Ribakov "Orët e Kremlinit", Lubeni "Proçesi i Lajpcigut", Ferdinanti "Intrigë dhe dashuri", Hauardi "Rrënjët e thella”, Hamleti "Hamleti”, Jonuz Bruga "Familja e Peshkatarit". Për fat të keq roli i Jonuzit ishte i 80 dhe i fundit i tij. Ka interpretuar 8 role ne filmin artistik. Naim Frashëri është nderuar me shumë tituj dhe çmime të ndryshme. Mbetet nga ikonat e teatrit shqiptar. Ështe dekoruar edhe me urdhërin e lartë "Hero i punës socialiste", si dhe mban titullin "Artist i Popullit". Filmografia Gjurma - (1970), doktor Artani Plagë të vjetra - (1968), Dr.Pellumbi Ngadhnjim mbi vdekjen (1967) .... Hans von Shtolc Fortuna (1959), Qamili (dokumentar) Tana - (1958) .... Stefani Fëmijët e saj - (1957) .... Mësuesi Skënderbeu - (1953)......Pali Zëri i tij kumbon ende në kujtesën e artdashësve.. Pergatiti: Revista Prestige. Liliana Pere.

Shime Deshpali, muzikologu dhe poeti i shquar arbnesh i Zarës, është një emër që mbetet i gdhendur në kulturën shqiptare si një nga zërat më të fuqishëm të ruajtjes së identitetit kombëtar në diasporë. I lindur më 16 shkurt 1897 në një familje patriotike me rrënjë nga Kraja, ai ia kushtoi jetën ruajtjes së gjuhës shqipe dhe pasurimit të traditës muzikore dhe letrare të arbneshëve të Zarës. Përmes krijimtarisë së tij, ai jo vetëm që përjetësoi kulturën e tij të lashtë, por edhe i dha një frymë të re, duke e përcjellë atë tek brezat e ardhshëm. Shime Deshpali (Šime Dešpalj) është një prej figurave më të rëndësishme të kulturës arbneshe në Zarë, Dalmaci. Ai lindi më 16 shkurt 1897 në një familje patriotike me origjinë nga Kraja, një vendbanim shqiptar në Malin e Zi. Gjithë jetën e tij ia kushtoi ruajtjes së gjuhës shqipe, muzikës dhe letërsisë, duke lënë një trashëgimi të rëndësishme për kulturën arbneshe. Arsimi dhe veprimtaria profesionale Deshpali kreu shkollën normale dhe më pas studioi për muzikë. Pas përfundimit të studimeve, ai punoi si mësues muzike dhe dirigjent, duke u angazhuar aktivisht në jetën kulturore të komunitetit arbnesh në Zarë. Përmes veprimtarisë së tij muzikore dhe pedagogjike, ai ndihmoi në ruajtjen dhe zhvillimin e muzikës shqiptare në diasporë. Kontributi në letërsi Shime Deshpali botoi shkrimet e tij në organet letrare të Kosovës, duke kontribuar në pasurimin e kulturës arbneshe dhe shqiptare. Disa nga veprat e tij më të njohura përfshijnë: "Tregime arbnore" (1966)  – Një përmbledhje me tregime që reflektojnë jetën dhe kulturën e arbneshëve. "Agimet dhe parambramjet e Arbneshit" (1969)  – Një vëllim poetik ku shprehet dashuria për gjuhën shqipe dhe zakonet arbneshe. "E vërteta"  – Një tjetër përmbledhje poetike me tematikë nga jeta e arbëreshëve të Zarës. Në poezinë e tij mbizotërojnë elemente romantike, çiltërsia e ndjenjave dhe thjeshtësia e mendimeve. Ai përshkruan nostalgjinë për atdheun dhe ndjenjën e përkatësisë, duke e kthyer gjuhën shqipe në një mjet identiteti dhe rezistence. Kontributi në muzikë Shime Deshpali dha një kontribut të rëndësishëm edhe në fushën e muzikës. Ai hartoi dhe botoi gjashtë këngë korale në përmbledhjen "Këngë Shqiptare" (1973, Prishtinë) , të cilat janë një dëshmi e pasurisë muzikore shqiptare në diasporë. Për më tepër, ai punoi edhe për operën "Vana" , e cila kishte një tematikë patriotike, por mbeti e papërfunduar. Rëndësia e veprës së tij Ajo që e bën Shime Deshaplin një figurë të veçantë është këmbëngulja e tij për të ruajtur dhe promovuar gjuhën shqipe në një ambient ku arbneshët ndodheshin të izoluar etnikisht. Përmes letërsisë dhe muzikës, ai ndihmoi në mbajtjen gjallë të trashëgimisë shqiptare në Zarë dhe e bëri këtë me një përkushtim të jashtëzakonshëm. Veprat e tij vazhdojnë të jenë një burim frymëzimi për studiuesit dhe dashamirësit e kulturës arbneshe. Në to pulson një dashuri e madhe për gjuhën, traditat dhe historinë e shqiptarëve të Zarës, duke dëshmuar se identiteti nuk humbet kur ekziston përpjekja për ta ruajtur atë.

Parashqevi Qirjazi është një nga figurat më të ndritura të historisë shqiptare, një pioniere e arsimit, një patriote e palëkundur dhe një grua që sfidoi kohën e saj me guxim dhe vizion. Si mësuese, shkrimtare dhe aktiviste, ajo i kushtoi jetën përhapjes së dijes, emancipimit të gruas dhe forcimit të identitetit kombëtar. Nga themelimi i shkollës së parë shqipe për vajza deri te pjesëmarrja në Kongresin e Manastirit, kontributi i saj mbetet një gur i çmuar në historinë e arsimit dhe kulturës shqiptare. PARASHQEVI QIRJAZI (1880–1970) – NJË PIONIERE E ARSIMIT, KOMBËTARIZMIT DHE EMANCIPIMIT TË GRAVE 1. LINDJA, ORIGJINA DHE FAMILJA Lindja: Parashqevi Qirjazi lindi më 2 qershor 1880, në Manastir, një qytet që ishte një qendër e rëndësishme e lëvizjes kombëtare shqiptare në fund të shekullit XIX. Origjina e familjes: Familja Qirjazi kishte origjinë nga fshati Opar i Korçës, por ishte vendosur në Manastir për arsye tregtare dhe arsimore. Familja: Ajo rridhte nga një familje e njohur për përkushtimin ndaj edukimit dhe çështjes kombëtare. Vëllai i saj, Gjerasim Qirjazi (1858–1894), ishte një nga themeluesit e arsimit shqip dhe i Shoqërisë së Stambollit. Ai hapi shkollën e parë shqipe protestante në Manastir dhe punoi për botimin e librave në shqip. Motra e saj, Sevasti Qirjazi (1871–1949), ishte një nga mësueset dhe drejtuese të para të shkollës së vajzave në Korçë. Mjedisi familjar: Qirjazët ishin të besimit protestant dhe pjesë e një rrethi intelektualësh që promovonin arsimin dhe përhapjen e gjuhës shqipe. --- 2. ARSIMIMI Shkollimi fillor: Parashqevi mori arsimimin e parë në shkollën shqipe të hapur nga vëllai i saj, Gjerasimi, në Manastir. Shkollimi i mesëm dhe i lartë: Me mbështetjen e familjes dhe të misionarëve protestantë, ajo u dërgua për studime në Robert College në Stamboll, një nga institucionet më prestigjioze të kohës. Fushat e studimit: Pedagogji, gjuhësi, letërsi dhe shkenca shoqërore. --- 3. KONTRIBUTET KRYESORE 3.1. THEMELIMI I SHKOLLËS SË PARË SHQIPE PËR VAJZA (1891) Vendndodhja: Korçë Bashkëpunëtorët kryesorë: Motra e saj Sevasti Qirjazi dhe Nikolla Naço. Rëndësia: Ishte shkolla e parë ku vajzat mësonin në gjuhën shqipe në një kohë kur arsimi për to ishte i ndaluar ose i kufizuar. Roli i Parashqevisë: Ajo punoi si mësuese, administratore dhe hartuese e teksteve mësimore. Metodat mësimore: Ajo solli metoda të reja pedagogjike dhe përdori literaturë të përparuar për të edukuar vajzat. --- 3.2. PJESËMARRJA NË KONGRESIN E MANASTIRIT (1908) Vendndodhja: Manastir (sot Bitola, Maqedonia e Veriut). Roli: E vetmja grua pjesëmarrëse në këtë kongres historik. Qëllimi i Kongresit: Vendosja e alfabetit të gjuhës shqipe. Kontributi i saj: Mbrojti përdorimin e alfabetit latin për shqipen. Përktheu dhe redaktoi materiale për përhapjen e alfabetit. Ndihmoi në organizimin e kongresit dhe komunikimin me delegatët. --- 3.3. SHOQËRIA “YLL’ I MËNGJESIT” (1909) Themeli: Pas Kongresit të Manastirit, Parashqevi, së bashku me Sevasti Qirjazin dhe figura të tjera, themeloi shoqërinë e parë kombëtare për emancipimin e grave. Qëllimet: Promovimi i arsimit për gratë shqiptare. Rritja e ndërgjegjësimit kombëtar për të drejtat e grave. Organizimi i ndihmave për familjet në nevojë. --- 3.4. BOTIMI I ABETARES DHE TEKSTEVE SHKOLLORE Abetarja e saj: Një nga tekstet e para për mësimin e gjuhës shqipe për vajza. Libra të tjerë: Tekste pedagogjike, libra të historisë dhe letërsisë shqipe. Rëndësia: Këto libra ndihmuan në standardizimin e arsimit në gjuhën shqipe dhe përhapjen e dijes. --- 3.5. AKTIVITETI NË SHBA (1921-1932) Shkaku i largimit: Për shkak të trazirave politike në Shqipëri dhe për të ndihmuar komunitetin shqiptar jashtë vendit. Veprimtaria: U angazhua me Shoqatën Vatra në SHBA. Shkroi për gazetën “Dielli”, ku trajtoi tema mbi arsimin, emancipimin e grave dhe politikën shqiptare. Promovoi ndihmën për shqiptarët në mërgim. --- 3.6. PJESËMARRJA NË KONGRESIN E LUSHNJËS (1920) Vendndodhja: Lushnjë Roli: Një nga gratë e para që morën pjesë në një kuvend politik shqiptar. Kontributi: Mbrojti rëndësinë e përfshirjes së grave në jetën publike dhe politike. Argumentoi për një sistem arsimor të fortë kombëtar. --- 3.7. PERSEKUTIMI DHE INTERNIMI Pas Luftës së Dytë Botërore dhe ardhjes në pushtet të regjimit komunist, Parashqevi Qirjazi u persekutua. U internua dhe u la në harresë nga regjimi i kohës. Vdiq më 1970, pa marrë vlerësimin e merituar gjatë jetës së saj. --- 4. TRASHËGIMIA DHE VLERËSIMI PAS VDEKJES Pas viteve ’90, figura e saj u rivlerësua si një nga gratë më të rëndësishme të historisë shqiptare. Sot, emri i saj mban: Shkolla në Shqipëri. Rrugë dhe institucione kulturore. Vepra e saj përmendet në tekstet e historisë shqiptare. --- 5. PSE ËSHTË E RËNDËSISHME PARASHQEVI QIRJAZI? ✅ Themeloi arsimin shqip për vajza. ✅ Mori pjesë në Kongresin e Manastirit. ✅ Shkroi tekste shkollore dhe abetare. ✅ Themeloi shoqërinë e parë për emancipimin e grave. ✅ Pati rol aktiv në politikën dhe kulturën shqiptare. ✅ U përndoq, por vepra e saj mbeti e pavdekshme. --- PËRFUNDIM Parashqevi Qirjazi është një nga figurat më të ndritura të historisë shqiptare. Ajo luftoi për arsimin, emancipimin e grave dhe përparimin e Shqipërisë. Edhe pse u la në hije për shumë vite, sot ajo njihet si një nga themelueset e arsimit modern shqiptar dhe një grua që sfidoi kohën e saj.

Dita e Shën Valentinit, më 14 shkurt, ka rrënjë të lashta dhe një histori të pasur që përzihet mes traditave fetare dhe atyre romantike. Origjina e saj lidhet me Shën Valentinin, një shenjt i krishterë që, sipas legjendës, jetoi në periudhën e Perandorisë Romake. Origjina dhe Legjendat Ekzistojnë disa tregime për Shën Valentinin, por më e njohura thotë se ai ishte një prift në Romë gjatë sundimit të perandorit Klaudius II. Perandori ndaloi martesat për ushtarët, duke besuar se beqarët ishin luftëtarë më të mirë. Valentini, duke kundërshtuar këtë urdhër, organizonte fshehurazi martesa për të dashuruarit. Kur u zbulua, ai u burgos dhe u ekzekutua më 14 shkurt të vitit 269 pas Krishtit. Një tjetër legjendë thotë se, gjatë kohës së burgimit, Valentini ra në dashuri me vajzën e rojtarit të tij dhe para ekzekutimit i la një letër me fjalët: "Nga Valentini yt", duke i dhënë kështu origjinën traditës së kartolinave romantike. Lidhja me Traditat Pagane Para krishterimit, romakët festonin Lupercalia-n, një festë pagane më 15 shkurt, kushtuar pjellorisë dhe dashurisë. Në këtë ritual, burrat dhe gratë bashkoheshin përmes një lloj shorti dashurie. Kur Kisha e krishterë u përpoq të zëvendësonte këtë festë pagane, papa Gelasius I e shpalli 14 shkurtin si Ditën e Shën Valentinit rreth vitit 496. Zhvillimi i Festës si Dita e të Dashuruarve Në Mesjetë, 14 shkurti lidhej me fillimin e sezonit të çiftëzimit të zogjve në Europë, duke u bërë simbol i dashurisë. Në shekullin e XV, në Angli dhe Francë, nisi tradita e dërgimit të letrave dashurie. Në shekullin e XIX, filluan të prodhoheshin kartolinat e para të Shën Valentinit në masë, veçanërisht në Angli dhe SHBA. Dita e Shën Valentinit Sot Sot, 14 shkurti festohet në mbarë botën me dhurata, lule, çokollata dhe letra dashurie. Megjithëse në disa vende shikohet si një festë komerciale, për shumë njerëz mbetet një ditë simbolike për të shprehur dashurinë dhe ndjenjat e tyre. Në disa kultura, kjo ditë nuk festohet vetëm për dashurinë romantike, por edhe për miqësinë dhe afeksionin ndaj familjarëve e të dashurve.